✳️ نقش #فرح در سیاستگذاری ها
شاه، فرح را در امور سیاسی و اقتصادی مورد مشورت قرار نمیداد و در مواردی نسبت به یکه تازی و یا کارهای خودسرانه او اعتراض میکرد. با این حال فرح در بسیاری از تصمیمگیریهای سیاسی و اقتصادی نقش داشت و در حیطه قدرت و اختیارات خود، دست به اقدامات فراوانی زد:
«گرچه نشانهای دال بر اعمال نفوذ فرح بر اقدامات یا طرز فکر محمدرضاشاه نسبت به مسائل حائز اهمیت سیاسی و اقتصادی در دست نیست، با توجه به واقعیتهای موجود میتوان حدس زد که او نقش مؤثری در روند تصمیمگیریهای سیاسی و اجتماعی و فرهنگی دربار داشته است. اولاً او به عنوان همسر شاه از معدود کسانی بود که مرتب به شاه دسترسی داشت و میتوانست بیپرده با او به گفتگو بپردازد؛ ثانیاً او مادر ولیعهد بود و از این بابت شأن و مقام استثنائی در دربار داشت؛ ثالثاً در شهریور 1346 مجلس مؤسسان با اصلاح اصل 38 قانون اساسی مقام نیابت سلطنت را به او واگذار کرد. در این اصل آمده است که: «ولیعهد وقتی میتواند شخصاً امور سلطنت را متصدی شود که دارای بیست سال تمام شمسی باشد. اگر به این سن نرسیده باشد شهبانو مادر ولیعهد بلافاصله امور نیابت سلطنت را به عهده خواهد گرفت.»1
1-علیرضا ازغندی، تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی ایران، 1320- 1357، تهران، سمت، 1384، چاپ سوم، ص 245
www.cafetarikh.com
@cafetarikh
✳️ گله شاه از #اشرف
دربار پهلوی و نخبگان سیاسی فاقد معیارهای اخلاقی بودند و با چاپلوسی و تملق به ساخت حکومت خودکامه کمک نمودند. این فرهنگ بتدریج باعث شد تا تملق، روابط و نزدیکی به دربار جای شایستگی، ضوابط و تخصص را بگیرد. شاه که حتی قدرت شنیدن این انتقاد را نیز داشت، همواره خود را دموکراتیک و طرفدار مردم میپنداشت:
«والا حضرت اشرف در شرفیابی چند روز پیش خود به شاه عرض کرده بود، اطراف شما را یک عده متملق و چاپلوس گرفتهاند. شاهنشاه خیلی برآشفته بودند و بعد به من هم گله کردند که خواهرم چنین گفت. من با آن که خودم هم از متملقین هستم، عرض کردم بالاخره از خواهر خودتان، آن هم خواهر تنی و دوقلوی خودتان، گله نفرمایید. شاید هم گاهی راست بگوید.»1
1-امیراسدالله علم، گفتوگوهای من با شاه، خاطرات محرمانه امیراسدالله علم، تهران، طرح نو، 1371، ج 2، ص 145
www.cafetarikh.com
@cafetarikh
✳️ برای مرور #تاریخ #پهلوی به کانالی که معرفی می شود مراجعه کرده و صدها تصویر و سند دیده نشده که در این کانال به اشتراک گذاشته شده است را مشاهده کنید.
https://eitaa.com/iichs_ir
اعضای هیات ایرانی به سرپرستی #محمود_جم برای خواستگاری از #فوزیه ، بازدید از مساجد، موزه ها، آثار تاریخی و اماکن تفریحی مصر
@cafetarikh
✳️ #عبدالحسین_تیمورتاش یکی از مردان پرقدرت #رضاشاه بود که سالها تصدی #وزارت_دربار را به عهده داشت و چون مورد اعتماد پهلوی اول بود در بسیاری از عزل و نصبها دخالت داشت. ناکامی تیمورتاش در مساله نفت، ملاقات محرمانه با سران شوروی، مطالب روزنامههای انگلیسی درباره جانشینی تیمورتاش، غرور و تکبر و سوابق ناشی از ولخرجیهای وی از بودجه دربار، اخذ وامهای کلان از بانکها و اشخاص مختلف، خوشگذرانی، شهوترانی، قمار، شرب خمر مدام، استعمال افیون و دوستی با افراد ناباب، رضاشاه را نسبت به تیمورتاش بدگمان ساخت. به این ترتیب روز سوم دی 1311 تیمورتاش رسما از وزارت دربار عزل و بیست و نهم بهمن همان سال در اداره نظمیه زندانی شد. ونهایتا در مهر 1312 به دستور رضاخان به قتل رسید.
www.cafetarikh.com
@cafetarikh
✳️ #محمدرضا_شاه در جایگاه اسب شرط بندی امریکاییها!
تصویری که #اسدالله_عـلم از #محمدرضا_پهلوی در یادداشت های خود نشان می دهد، دقیقا همان یـک نفری است که جز او، کس دیگری در کشور منشأ اثر نیست ؛ نه مجلس ، نه دولت و نه هیچ چیز دیگری قدرتی نـدارند. عـلم ضـمن بیان گفتگوی خصوصی خود و شـاه بـه نـکتـه مهمـی در ایـن مورد اشاره کـرده اسـت :
امـروز بـه مـن فرمودنـد، کـسی چـه مـی دانـد؟ اگـر موفقیت های من نبود (و نمی خواهم خودستایی کـنم ، فـقط بـه تو می گـویم )، نـه تنهـا از خـانواده #پهلوی و تـمام زحـمات و مشقات پدر من اسمی نبود... و من اینجا باید به تو بگویم که آن قـدر امریکایی ها و انگلیسی ها با من [دودوزه ] بـازی کـردند کـه صدمه این کار هزاران بار عظـیم تـر از حمله مستقیم شوروی بـه من بود. این ها به خیال خودشان روی چند اسب شرط بندی می کننـد و با این اطلاع ناقص آن ها از کشور، بـخصوص از امـریکایی هـا، کشنده است ». نشانه شناسی تحولات آینده حکومت پهلوی به ویژه در سالهای دهه 1350 نشان داد که شاه در این گفتگو اعتراف بزرگی کرده است ؛ چـون در آینـده ای نه چندان دور برای نزدیکـی بـه آمریکایی ها او می خواهد همان اسب موردنظر آن ها باشد.
منبع: گفتگوهای من با شاه: خاطرات محرمانۀ امیر اسد اللّه علم،گـروه مترجمان، تهران، انتشارات طرح نو،1371،ص ٢٥٦-٢٥٥
www.cafetarikh.com
@cafetarikh
✳️ دکتر #شریعتی میهمان #آیت_الله_خامنه_ای
آیت الله خامنه ای همیشه دیدگاه معتدل و میانه ای نسبت به شریعتی داشته اند. در حالی که وی را نسبت به معارف اسلامی کمتر مسلط می دانستند، اما با او به عنوان یک معلم جوانان در ارتباط بودند و تلاش می کردند تا وی را نسبت به کاستی هایش آگاه کنند. خاطرات جواد منصوری مبین این موضوع است:
«در سال 1350 در مشهد به منزل آیت الله خامنه ای رفتم. ایشان به من گفت: «قبل از اینکه شما به اینجا بیایی شریعتی اینجا بود و بحثی در مورد مسئله ولایت داشتیم. من چند تذکر به او دادم و چند منبع و مرجع را به او معرفی کردم تا در زمینه مسئله ولایت مطالعه کند. شریعتی خیلی تشکر کرد و گفت اگر این مطالبی را که شما به من گفتید، می دانستم، آن حرف هایی را که قبلا زده ام، نمی گفتم، و طور دیگری بیان می کردم.» این عین مطالبی است که آیت الله خامنه ای از دکتر شریعتی به من گفت.»1
1-جواد منصوری، خاطرات جواد منصوری، به کوشش: محسن کاظمی، تهران، سوره مهر، 1392، ص 179
www.cafetarikh.com
@cafetarikh
#مرتضی _یزدی و نورالدین #کیانوری دو تن از سران #حزب _توده هنگام حضور در دادگاه نظامی در اواسط دهه 1320
cafetarikh.com
@cafetarikh
#آیت_الله_شریعتمداری در نظرگاه تاریخ
در تاریخ معاصر ایران بوده اند شخصیت هایی که اگر چه در عرصه نظر و علم از عمق و گستره زیادی برخوردار بوده اند، اما زمانی که وارد عرصه سیاسی می شوند، نقش آفرینی شان رنگ جاه و مقام و قدرت طلبی به خود می گیرد. شریعتمداری از جمله این شخصیت ها است:
«داستان شریعتمداری از ابتدا تا انتها خود تاریخ خاصی دارد که درس های زیادی می توان از آن برگرفت. مردی که داعیه اجتهاد، فقاهت، مرجعیت و اسلام شناسی داشت، چگونه به خاطر جاه، مقام و شهرت آلت دست رژیم قرار گرفت و حاضر شد در مقابل امام با مجموعه ویژگی ها و تاریخ زندگی اش قرار بگیرد. عجیب تر و اسف بارتر اینکه او پس از انقلاب نیز با سلطنت طلبان، طاغوتیان، جاسوسان آمریکا و نظایر آنها همراهی و هماهنگی داشت و حرکت هایی بر ضد نظام جمهوری اسلامی صورت داد که هیچ توجیه شرعی و منطقی جز رسیدن به قدرت برای آن نبود.»1
1- #جواد_منصوری ، خاطرات جواد منصوری، به کوشش: محسن کاظمی، تهران، سوره مهر، 1392، ص 458
www.cafetarikh.com
@cafetarikh
✳️ لباس و چکمه #فرقه_دموکرات هم از #شوروی بود
پس از اعلام موجودیت فرقه دموکرات در ایران پیشه وری و قوام با هم به مذاکره پرداختند. مسئله مهم این بود که ایجاد فرقه دموکرات نه برآمده از خواست مردم که مسئله ای تحمیلی از سوی شوروی بود و این مسئله در حمایت روسها از فرقه مشخص بود:
پیشه وری چند جلسه با قوام ملاقات کرده بود. اختلاف در همان مساله تشکیلات قشونی و ریاست آن بود. پیشه وری فقط قائل بود که یک نفر به تنهایی، آن هم به انتخاب آنها، از طرف مرکز بیاید. قوام مقاومت داشت. بالاخره پس از سه هفته اقامت و صحبت بسیار، یکدفعه پیشه وری تصمیم به مراجعت گرفت و صبح زود به میدان طیاره رفت که با طیاره شوروی عازم تبریز باشد. آن روز طیاره به بهانه بدی هوا حاضر نشد. از همان میدان طیاره یکسری به سفارت تبریز رفته و تا مدتی آنجا بودند. در دستگاه این حضرات عده ای فدایی هم بودند که به کلی ملبس به لباس نظامیان شوروی، پالتوی بلند، چکمه، کلاه کوچک، افسران هم همان سردوشی ها را استعمال می کردند.
1-محمد ولی میرزا فرمان فرماییان، از روزگار رفته حکایت(پراکنده ها)، به کوشش منصوره اتحادیه و بهمن فرمان، تهران، کتاب سیامک، 1382، ص 48
cafetarikh.com
@cafetarikh
✳️ کدام روشنفکر #مشروطه به طور جدی با پهلوی در افتاد؟
روشنفکران اگرچه عمدتا نیروهای مخالف با حکومت هستند و این رویکرد را به شکلی دائم و پیوسته ادامه می دهند؛ اما کمتر پیش می آید که رویه ای مقابله جویانه ای را نیز در مقابل استبداد به شکل انقلابی انجام دهند: «.... کدام یک از روشنفکران دوران مشروطه به طور جدی با عصر پهلوی در افتادند؟ ممکن است آنانی که صادق نیز بودند و عرق ملیت و وطن پرستی بیشتری داشتند، خانه نشین باشند، ولی مبارزه ای با اساس سلطه در کار نیست. به عنوان مثال، محمدعلی #فروغی که از رجال مشروطه و نخست وزیر پهلوی بوده است. در آخر باقی می ماند و آنگاه که خانه نشین می شود، برای آن است که قدرت متمرکز پهلوی نمی تواند هیچ قدرتی در کنار خود را تحمل کند. تقی زاده از رجال مشروطه و در دوره پهلوی از دولتمردانی است که رئیس مجلس سنا شد و این ریاست را در زمان محمدرضا شاه پهلوی عهده دار بود. سکولاریزم دوره مشروطه به طور جدی هیچ مشکلی با پهلوی نداشت.»1
1-موسی نجفی و موسی فقیه #حقانی ، تاریخ تحولات سیاسی ایران، تهران، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1393، چاپ نهم، ص 211-212
cafetarikh.com
@cafetarikh
✳️ #غلامرضا_پهلوی تفنگ بدست در شکارگاه
غلامرضا پهلوی (زاده ۲۴ اردیبهشت ۱۳۰۲ خورشیدی، تهران - ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۶، پاریس) که تا پیش از انقلاب ایران با عنوان سلطنتی والاحضرت شاهپور غلامرضا پهلوی خطاب میشد، ششمین فرزند و سومین پسر رضاشاه پهلوی از همسرش توران امیرسلیمانی بود. شاهپور غلامرضا، افسر ارشد نیروی زمینی ارتش شاهنشاهی ایران و دارای درجه سرلشکری بود. وی تا پیش از انقلاب ایران، عهدهدار سمتهایی همچون ریاست کمیته ملی المپیک ایران، ریاست عالی بازرسی ستاد فرماندهی کل نیروهای مسلح شاهنشاهی ایران و آجودان ویژه برادرش محمدرضا شاه پهلوی بود. وی در نهایت در بامداد یکشنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۶ در آستانه ۹۴ سالگی در بیمارستانی در پاریس درگذشت.
cafetarikh.com
@cafetarikh
✳️ سردرگمی مقامات آمریکا از سرعت انقلاب
با تشدید اعتراضات مردمی در نیمه دوم سال 57، بتدریج تحلیلگران و مقامات غربی به این باور رسیدند که اوضاع از کنترل شاه و رژیم خارج شده است و شاه باید ایران را ترک کند. البته برخی از کشورها و تحلیلگران نیز سردرگم بوده و پیشبینی درستی از تحولات و آینده سیاسی نداشتند: «از شنیدن این خبر برزخ شدم. بقیه روز را به گفتگو با «سولیوان» پرداختم. در مورد مقاصد اصلی خودم. به او توضیح دادم و نظر او را جویا شدم. صحبتهای ما مأیوس کننده بود. «سولیوان» معتقد بود ارتش ایران به جایی رسیده است که توان انجام هیچ کاری را ندارد. به اعتقاد سولیوان، کار شاه تمام بود و باید هرچه زودتر ایران را ترک میکرد. به اعتقاد او بختیار هم نمیتوانست دولت تشکیل دهد. سولیوان در شرایط ایران زندگی کرده بود، اما برای من هم دشوار بود پیش بینی او را بپذیرم که بختیار شکست خواهد خورد. آن هم در شرایطی که هنوز سرکار نیامده بود. من با اطلاع از تجارب و اراده قاطع سولیوان و اعتقادات شخصی او به اختلاف نظر خود با او در جهت انجام وظیفه، پی بردم. برای من، عجیب بود که با دستور رئیس جمهوری، وارد ایران شدم که همه را وادار به حمایت از بختیار کنم، اما از نماینده رئیس جمهوری شنیدم که بختبار قبل از آغاز بازی، شکست خورده است. در حقیقت، سفیر معتقد بود که باید بختیار را حذف کنیم و مستقیما به سراغ بازرگان برویم. (مهدی بازرگان رهبر جبهه ملی بود و روابط نزدیکی با امام خمینی داشت. من مطمئنم بازرگان معتقد بود در صورت بازگشت امام خمینی، مصدر امور ایران خواهد بود و انتظار داشت که آیت الله به نقش رهبری مذهبی متوسل شود). به حرفهای سولیوان گوش دادم، اما میدانستم اگر قرار باشد با اختیار، مأموریت خود را انجام دهم، باید تصمیم خودم را بگیرم. پیدا بود که سولیوان با واشنگتن هم اختلاف نظر داشت. به همین دلیل بود که ابتدای ورود، در رفتارش احساس سردی کردم.»1
1-رابرت #هایزر ، خاطرات #ژنرال_هایزر ، مأموریت در تهران، تهران، ترجمه علیاکبر عبدالرشیدی، انتشارات اطلاعات، 1365، ص 20
cafetarikh.com
@cafetarikh
✳️ مشاوری از جنس #اشرف برای #محمدرضا_شاه
مشاوران فکری شاه از نظر تعداد بسیار اندک بودند و این خود نشانهای از دیکتاتوری وی و عدم بهرهگیری از آرا مردم در تصمیمات مهم کشور بود. اشرف یکی از معدود مشاوران شاه بود که نفوذ و دخالت فراوانی در بسیاری از مسائل کشور داشت و به یکی از بازیگران مهم سیاسی کشور در دوران پهلوی دوم تبدیل شده بود: «مشاوران شاه اسداله علم، اشرف پهلوی، اردشیر زاهدی، فرح پهلوی، از زمره مشاوران اصلی شاه و از منابع قدرت او محسوب میشدند. اشرف، گذشته از پیوند خانوادگی، از یاران وفادار شاه بود و در همه بحرانهای دوران سلطنت شاه برخلاف دیگر برادران و خواهران، به یاری او شتافت. کوچک اندام، ظریف، با موهای سیاه، که از زیبائی بهره چندانی نداشت، ولی بسیار جسور و بیپروا بود و این جسارت را در عاشق پیشگی به حد ابتذال کشانید و در میان درباریان به فساد اخلاق شهرت یافت. وی با چنین خصوصیاتی، به یکی از بازیگران اصلی صحنه سیاسی ایران تبدیل گردید. اشرف نه تنها در امور مملکت و عزل و نصب مقامات مهم سیاسی مداخله میکرد، بلکه اعضای خاندان سلطنت و حتی همسران شاه از مداخلات او در امان نبودند.»1
1-غلامرضا نجاتی، تهاجم، مروری بر پاسخ به تاریخ و نقدی بر ترجمه دکتر حسین ابوترابیان، تهران، انتشارات رسا، 1372، صص 40- 41
cafetarikh.com
@cafetarikh
✳️ #امام_جمعه_تهران در زمان #مظفرالدین_شاه
در این تصویر حاج سید زین العابدین امام جمعه ( امام جمعه تهران در زمان مظفرالدین شاه ) به اتفاق چند تن از همراهانش مشاهده می شود. میرزا زینالعابدین تهرانی (۱۲۶۰-۱۳۲۱) امام جمعه تهران در عصر ناصرالدین شاه قاجار و مظفرالدین شاه قاجار فرزند میرزا ابوالقاسم تهرانی از خاندان ائمه جماعت تهران بود. پدرش که از سادات خاتون آبادی بود در ۱۲۷۲ هجری قمری درگذشت. چون میرزا زینالعابدین در آن هنگام خردسال بود، سید مرتضی، عموی میرزا زینالعابدین کفالت امور امام جمعه را برعهده گرفت. زمانی که زینالعابدین به ۱۸ سالگی رسید، به فرمان ناصرالدین شاه امام جمعه تهران شد. در جوانی به عضویت فراموشخانه درآمد. در ۱۳۲۰ هجری قمری به حج رفت و ذی القعده ۱۳۲۱ هجری قمری در شصت و یک سالگی در تهران درگذشت و در بقعه سر قبر آقا دفن شد.
cafetarikh.com
@cafetarikh