#نکات_فقهی
#تکلیف_صبی
💠 آیا انجام امور مستحبی برای کودکانی که هنوز بالغ نشدهاند، نیز دارای استحباب است؟
🔻دو مبنا:
1️⃣ تکالیف شرعی متوجه افراد #بالغ است.
2️⃣ تنها خطابات وجوبی متوجه افراد بالغ میشود و افراد غیربالغ مشمول خطابات استحبابی میشوند. لذا درصورتی که افراد غیربالغ اعمال مستحبی را به جا آورند، مأجور خواهند بود.
✳️ اقسام شرایط تکلیف
1️⃣ شرایطی که عقل آنها را به صورت دلیل لبّی درک میکند و تکلیف منصرف یا مقید به آن شرایط است. این قرائن #لبی در حکم قرینه متصلهاند.
2️⃣ شرایطی که اگر شرع آنها را بیان نمیکرد، عقل آنها را نمیپذیرفت؛ مانند اینکه شارع، رسیدن به پانزده سال قمری برای پسران و نه سالگی برای دختران را شرط تکلیف قرار داده است. ازآنجاکه عقل مستقلاً این شرایط را درک نمیکند، نمیتواند خطاب را به آنها تضییق کند. ازاینرو، برای پایبندی به این شرایط، نیازمند دلیل #لفظی هستیم.
✅ نتیجه: ادلهای که بلوغ را لازم میدانند، صرف فهم عقلی را کافی ندانستهاند؛ زیرا اگر دلیل لفظی، شرط بلوغ را بیان نمیکرد، عقل از فهم آن ناتوان بود. بااینحال، در این ادله قدر متیقنی وجود دارد که همان تکالیف الزامی (وجوب و حرمت) است؛ اما تکالیف رجحانی، مشمول این ادله نخواهد شد و بهطورکلی، تکالیف رجحانی (مستحبات و ترک مکروهات) مقید به شرایط تکلیف نیستند و به همان دلیل که شخص بالغ قادر به فهم و تمییز و انجام آنهاست، غیربالغ نیز میتواند مخاطب این ادله قرار گیرد.
📚برگرفته از فرمایشات استاد آیتالله #اعرافی در درس خارج فقه تربیتی
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
🆔 @Dar_masire_ejtehad
#نکات_اصولی
#خبرواحد
#قسمت_سوم
💠 بررسی حجیت خبر واحد در غیر فقه (تفسیر، کلام و...)
2️⃣ نظریه دوم: پذیرش حجیت در غیر فقه. (نظریه بزرگانی؛ همچون علامه مجلسی ، سید عبدالله شبر ، میرزای قمی، ملا احمد نراقی، حاج شیخ عبدالکریم حائری (رهم))
🔻 ادله این نظریه:
🔹دلیل اول: مطلق بودن ادله حجیت خبر، به این معنا که دلیل اصولیون برای حجیت خبر واحد در احکام شرعی، یا بنای عقلاست و یا ادله تعبدی و هر کدام که باشد، مطلق است و اختصاصی به احکام شرعی ندارد. (مدخل التفسیر، ص 174 و 175؛ هم چنین ر.ک به: محمد هادی معرفت، کاربرد حدیث در تفسیر، مجله تخصصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، سال اول، ش اول، ص 142 الی 145)
✳️ نقد و بررسی:
مهمترین اشکال این دلیل این است که بنای عقلاء دلیل #لبی است و باید به قدر متیقن تمسک کرد و استدلال به روایات نیز در این خصوص، دوری است؛ زیرا برای اثبات حجیت خبر واحد در مسائل غیر فقهی، به روایات خبر واحد استناد شده است.
ولی می توان از آن جواب داد که اشکال مذکور اختصاصی به مسائل غیر فقهی ندارد و نسبت به مسائل فقهی نیز جاری است، علاوه بر اینکه میتوان از مجموع روایات ادعای استفاضه و بلکه تواتر اجمالی کرد.
🔸 دلیل دوم: وجود فراوان روایات غیر فقهی، با این بیان که در متون دینی، روایات زیادی وجود دارد که مربوط به مسائل غیر فقهی می شوند. حال اگر خبر واحد در غیر فقه حجت نباشد، اصحاب ائمه «علیهم السلام» آنها را نباید برای همدیگر نقل می کردند و بلکه بالاتر، نباید از خود ائمه معصومین «علیهم السلام»، صادر می شدند و یا حداقل اگر صادر می شد، باید ائمه «علیهم السلام» می فرمودند که این روایات فقط بر شما که مستقیماً از ما می شنوید، حجت است. (درس خارج اصول فقه محمد جواد فاضل، بحث حجیت خبر واحد، سال 1/2/1388، شماره جلسه 88)
✳️ نقد و بررسی:
در جواب از این دلیل می توان گفت صرف صدور احادیث غیر فقهی از ائمه (ع) و نقل آنها توسط اصحاب دلالتی بر حجیت آنها ندارد؛ زیرا چه بسا از این باب بوده است که مجموع نقل ها موجب تواتر لفظی یا حداقل معنوی شود و یا اینکه به عنوان موید و یا شاهد جمع استفاده شوند.
📚 برای مطالعه بیشتر به این منابع مراجعه فرمائید:
1. محمد هادی معرفت، کاربرد حدیث در تفسیر، مجله تخصصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، سال اول، ش اول، ص 142 الی 145
2. محمد فاضل، مدخل التفسیر، ص 174 و 175
3. علی فتحی،مقاله «حجیت خبر واحد در اعتقادات» چاپ شده در مجله تخصصی کلام، شماره 79، ص 104
4. یحیی #گوهری، مقاله «اعتبار سنجی خبر واحد در مسائل اعتقادی»، چاپ شده در مجله تخصص کلام اسلامی، شماره 85 و ...
📌 ارسالی از حجت الاسلام گوهری (از اساتید سطح 2 مدرسه شهیدین)
👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم