#نکات_فقهی #فعل_معصوم #سیره_معصومین 💠 حجیت #فعل معصوم 🔻 سیره معصومین ع بر دو نوع است: الف. #فعل معصوم ب. #ترک معصوم ✅ فعل معصوم تنها جواز (به معنای اباحه) را می‌رساند و وجوب و استحباب را نمی‌توان از آن استخراج کرد. 👈 مگر در #چهار مورد، که می توان حداقل #استحباب را از فعل و سیره معصوم استفاده کرد: 1️⃣ اگر فعل در کلام خود آن معصوم یا در کلام معصوم دیگری بیان شده باشد؛ که در این صورت به منزله #تشریع است. 🔺 مثلا: امام صادق ع فعل امیرالمؤمنین علی ع را نقل کند. 2️⃣ اگر فعل و سیره معصوم از سنخ #عبادات باشد. 🔺 مثلا: معصوم ع فلان ذکر را بعد از نماز بگوید. 3️⃣ اگر آن فعل توسط معصوم #تکرار شود. 🔺 مثلا: معصوم ع همیشه قبل از غذا نمک بخورد. 4️⃣ آن فعل و سیره به صورتی نقل شده باشد که دالّ بر برداشت اِعمال مولویت معصوم در آن سیره توسط راوی باشد. 🔺 مثلا: معصوم ع در مقام آموزش باشد. 📚 برگرفته از درس خارج فقه آیت الله استاد #اعرافی (1395/8/3) 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔@Dar_masire_ejtehad

#نکات_فقهی #تکلیف_صبی 💠 آیا انجام امور مستحبی برای کودکانی که هنوز بالغ نشده‌اند، نیز دارای استحباب است؟ 🔻دو مبنا: 1️⃣ تکالیف شرعی متوجه افراد #بالغ است. 2️⃣ تنها خطابات وجوبی متوجه افراد بالغ می‌شود و افراد غیربالغ مشمول خطابات استحبابی می‌شوند. لذا درصورتی که افراد غیربالغ اعمال مستحبی را به جا آورند، مأجور خواهند بود. ✳️ اقسام شرایط تکلیف 1️⃣ شرایطی که عقل آنها را به صورت دلیل لبّی درک می‎کند و تکلیف منصرف یا مقید به آن شرایط است. این قرائن #لبی در حکم قرینه متصله‎اند. 2️⃣ شرایطی که اگر شرع آنها را بیان نمی‌کرد، عقل آن‎ها را نمی‌پذیرفت؛ مانند اینکه شارع، رسیدن به پانزده سال قمری برای پسران و نه سالگی برای دختران را شرط تکلیف قرار داده است. ازآنجاکه عقل مستقلاً این شرایط را درک نمی‌کند، نمی‌تواند خطاب را به آنها تضییق کند. ازاین‎رو، برای پایبندی به این شرایط، نیازمند دلیل #لفظی هستیم. ✅ نتیجه: ادله‌ای که بلوغ را لازم می‌دانند، صرف فهم عقلی را کافی ندانسته‌اند؛ زیرا اگر دلیل لفظی، شرط بلوغ را بیان نمی‌کرد، عقل از فهم آن ناتوان بود. با‎این‎حال، در این ادله قدر متیقنی وجود دارد که همان تکالیف الزامی (وجوب و حرمت) است؛ اما تکالیف رجحانی، مشمول این ادله نخواهد شد و به‎طور‎کلی، تکالیف رجحانی (مستحبات و ترک مکروهات) مقید به شرایط تکلیف نیستند و به همان دلیل که شخص بالغ قادر به فهم و تمییز و انجام آنهاست، غیربالغ نیز می‌تواند مخاطب این ادله قرار گیرد. 📚برگرفته از فرمایشات استاد آیت‌الله #اعرافی در درس خارج فقه تربیتی 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 🆔 @Dar_masire_ejtehad

#روش_استنباط #روش_اجتهاد 💠 فرایند روش #اجتهاد: 1️⃣ در آغاز، فقیه با یک #پرسش روبه‌رو می‌شود و فرایند پژوهش آغاز می‌شود 2️⃣ فقیه به تعیین و تعریف #موضوع می‌پردازد و گستره‌های مفهومی آن را روشن می‌کند. عرف و کارشناسی در شناخت مفاهیم و موضوع‌های عرفی، نقش بسزایی دارد 3️⃣ سپس فقیه با هدف تعیین #محمول و حکم فقهی، پیشینه بحث و دیدگاه‌های موجود را بررسی می‌کند و سپس به جستجوی ادله خاص قرآنی، روایی و عقلی می‌پردازد 4️⃣ براساس قواعد و قوانین استنباطی به بررسی آنها می‌پردازد 🔹 ادله #قرآنی: با استفاده از قواعد لغوی، اصول لفظی و قرائن تاریخی و تفسیری به کشف مدلول آیات می‌پردازد 🔸 ادله #روایی، پس از بررسی سندی روایت و بررسی دلالی، به مدلول و لایه‌های معنایی آن دست می‌یابد. به این منظور، از قواعد #لغوی، اصول #لفظی و قراین تاریخی عصر صدور روایت نیز باید استفاده شود 🔹 ادله #عقلی به‌دست‌آمده، تنها کار مهم، تشخیص کبرای قاعده عقلی و بررسی تطبیق آن بر موضوع است. هرچند در مواردی نیز صرف‌ نظر از دقت در صغرای دلیل عقلی، باید در درستی کبرای قاعده عقلی نیز تشکیک کرد 5️⃣ در صورتی که ادله خاصی در منابع یافت نشود، باید به #قواعد عمومی فقه مراجعه کرد 6️⃣ در صورتی که هیچ قاعده عمومی هم پیدا نشود، برای تعیین تکلیف و برطرف کردن حیرت مکلفان در موقعیت‌های عملی، به #اصول‌عملیه مراجعه کرده، با کمک آنها، حکمی تعیین می‌شود. 📚برگرفته از درس خارج آیت الله #اعرافی 🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم 👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 👉 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341

#نکات_اصولی #تعارض_دین_با_عقل 💠 تعارض بین عقل و دین را به چهار صورت می توان ترسیم نمود: 1️⃣ تعارض دلیل عقلی #قطعی با دلیل نقلی ظنی 👈 دلیل قطعی همیشه مقدم می‌شود. 🔹 البته باید دقت کرد که اگر دلیل نقلی تأویل پذیر است، در چارچوب ظهور عرفی آن را به نفع دلیل قطعی عقلی تأویل می‌کنیم؛ اما اگر تاویل پذیر نباشد و نتوان عرفاً آن را به نفع دلیل عقلی مقدم کرد، ضمن مقدم داشتن دلیل عقلی، فهم و توجیه دلیل نقلی را به اهلش وامی‌گذاریم. 2️⃣ تعارض دلیل عقلی #ظنی و دلیل نقلی قطعی 👈 دلیل قطعی همیشه مقدم می‌شود. 3️⃣ تعارض دلیل عقلی #ظنی با دلیل نقلی ظنی 👈 در این موارد ملاک و معیار اصلی حجیّت است، هر کدام که دارای حجیت شرعی بود، مقدم می‌شود و اگر هر دو طرفِ تعارض، شرایط حجیت را دارا هستند (حجیت شأنی)، هر دو از درجه اعتبار خارج می‌شوند (تعارضا و تساقطا) و باید توقف کرد. 4️⃣ تعارض دلیل عقلی #قطعی با دلیل نقلی قطعی 👈 چنین تعارضی در اسلام وجود ندارد و اگر هم بنا بر ظاهر، چنین تعارضی مشاهده شود، از این حقیقت پرده بر می‌دارد که یکی از دو طرف قطعی نیستند. 📚 ر.ک: فرائد الاصول، شیخ انصاری، ج1، ص 18 ـ 19. (برگرفته از درس خارج استاد #اعرافی (دام عزه)) 👈 نکات #اصولی بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰 دوره تخصصی فقه و اضول شهیدین قم

#نکات_فقهی #الغاء_خصوصیت 💠 مواردی که می‌توان الغاء خصوصیت کرد: 🔹 قدرت «اصالة الموضوعیة» بیشتر از قدرت الغاء خصوصیت است. لذا #اصل این است که خود کلمه #موضوع حکم است و مشیر به‌‌ مورد دیگری نیست. بنابراین نمی‌توان خصوصیت وارد شده در عنوان و لفظ را نادیده گرفت و آن لفظ را بر معنای دیگر حمل کرد. 🔸 برای نمونه، اگر در لسان شارع آمد: «أکرم العالم»، عالم ـ بماهو عالم ـ مراد است؛ نه عالم از جهت «انسان» بودن. این اصل #عقلایی مهمی است که در اصول فقه ثابت شده و کاربرد فراوانی دارد. 🔻 این اصل حاکم است؛ مگر در سه مورد: 1️⃣ در جایی که #علت حکم در دلیل بیان شده باشد؛ 2️⃣ در جایی که علت حکم به‌صراحت در کلام بیان نشده، اما لفظی به‌کار رفته که #به‌منزله تعلیل است و عرفاً جایگزین تعلیل به شمار می‌رود. 3️⃣ در جایی که فهم #عرفی الغای خصوصیت را ممکن بداند. 🔺 در این سه مورد می‌توان از «اصالة الموضوعیة» دست برداشت و الغاء خصوصیت کرد. 📚 مطرح شده در درس خارج فقه استاد #اعرافی (دام عزه) 👈 نکات #فقهی بیشتر را از این طریق دنبال کنید: 🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم

#نکات_فقهی 💠 نکته ای در باب فقه تربیت: 🔹 تفاوت ولایت با حضانت و ثمره آن در بحث وظیفه حکومت در تعلیم و تربیت: 1️⃣ تفاوت اول: #حضانت مشروط به فقدان والدین است. حضانت در ادله مقید شده است که ولی شرعی و قیّم در صورتی وظیفه حضانت دارد که طفل سرپرست نداشته باشد؛ اما در #ولایت حاکم چنین قیدی وجود ندارد. تا این قید نباشد، دلیلی بر مشروط ساختن وظیفه حاکم وجود ندارد. بنابراین وظیفه حاکم مطلق است و حالتی که طفل ولی دارد را شامل می‌شود. 2️⃣ تفاوت دوم: درصورتی‌که طفل ولی دارد، وظیفه #حکومت با والدین مشترک است؛ هرکدام زودتر اقدام کرد از دیگری ساقط می‌شود؛ اما درصورتی‌که طفل #ولی ندارد، وظیفه تعلیمی در حاکم متعین است؛ در نتیجه فقط او وظیفه این کار را دارد. همان‌گونه که اگر حکومتی نباشد وظیفه تعلیم بر والدین متعین است. 📚 برگرفته از درس خارج فقه معاصر (فقه تربیتی) استاد آیت الله علیرضا #اعرافی (دام ظله) 👈 نکات #فقهی بیشتر را اینجا ببینید. 🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم