#نکات_اصولی
#تخصیص
#تخصص
#حکومت
#ورود
☑️ از جمله اصطلاحاتی که در زمان شیخ انصاری (ره) وارد فقه و اصول شد، "حکومت" و "ورود" است. که البته قرابت معنایی با "تخصیص" و "تخصص" دارد.
💯 به تفاوت آنها دقت کنید:
👇👇👇👇👇👇👇
🔹اگر اخراج حکمی واقعی باشد مجرای "#تخصیص" است مثل اکرم العلما و لاتکرم الفساق من العلما.
🔸اگر اخراج موضوعی واقعی باشد مجرای "#تخصص" است مثل اکرم العلما و زید لیس بعالم.
🔹 اگر توسعه یا تضییق تعبدی باشد "#حکومت" است (تخصیص تعبدی) مثل اکرم العلماء و الفاسق لیس بعالم و حکومت قاعده لاضرر بر قاعده سلطنت
🔸 اگر رافع موضوع حقیقتا باشد (البته مستند به تعبد شارع) مجرای "#ورود" است (تخصص تعبدی) مثل ورود اماره بر اصول عملیه عقلی.
📚 ر.ک: قواعد اصول الفقه، ص 462 ـ 466
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
🆔 @Dar_masire_ejtehad
#نکات_اصولی
#حکومت
💠 ضابطه #حکومت:
1️⃣ نظریه اول (شیخ انصاری و آخوند خراسانی): حکومت یعنی این که دلیل #حاکم با مدلول لفظی خودش ناظر به دلیل #محکوم بوده و شارح آن باشد و آن را با مدلول لفظی اش تفسیر کند.
(فرائد الاصول،ج4،ص13)
2️⃣ نظریه دوم (محقق نائینی و محقق عراقی): در حکومت شارحیت لفظی معتبر نیست، بلکه حکومت یعنی دلیل #حاکم با اثبات موضوع یا نفی موضوع تنزیلاً، متعرض دلیل #محکوم باشد، هرچند به لسان #تفسیری نباشد. (فوائدالاصول،ج4،ص713)
3️⃣ نظریه سوم (استاد): حقیقت حکومت یعنی : این که وقتی دو دلیل را به دست عرف می دهیم، عرف بدون این که بین آنها نسبت سنجی بکند، بگوید بین این دو دلیل، هیچ گونه تنافی وجود ندارد و هیچ تعارض بدوی هم بین آنها نفهمد؛ حال چه به خاطر این که دلیل #حاکم، شارح دلیل محکوم باشد، چه به خاطر این که دلیل حاکم، برای دلیل #محکوم، اثبات موضوع یا نفی موضوع کند.
📚 برگرفته از درس خارج فقه آیت الله علی #عندلیب (حفظه الله)، در مؤسسه تحقیقاتی آموزشی بقیة الله (عج)، (1400/9/17)
📌 ارسالی از حجت الاسلام احمد نقوی
👈 نکات #اصولی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_اصولی
#حکومت
#ورود
💠 حکومت و ورود و تفاوت آنها با تخصیص و تخصص:
🔻 از جمله اصطلاحاتی که در زمان شیخ انصاری (ره) وارد فقه و اصول شد، "حکومت" و "ورود" است،که البته قرابت معنایی با "تخصیص" و "تخصص" دارد.
🔹اگر اخراج حکمی واقعی باشد مجرای "#تخصیص" است مثل اکرم العلما و لاتکرم الفساق من العلما.
🔸اگر اخراج موضوعی واقعی باشد مجرای "#تخصص" است مثل اکرم العلما و زید لیس بعالم.
🔹 اگر توسعه یا تضییق تعبدی باشد "#حکومت" است (تخصیص تعبدی) مثل اکرم العلماء و الفاسق لیس بعالم و حکومت قاعده لاضرر بر قاعده سلطنت
🔸 اگر رافع موضوع حقیقتا باشد (البته مستند به تعبد شارع) مجرای "#ورود" است (تخصص تعبدی) مثل ورود اماره بر اصول عملیه عقلی.
📚 ر.ک: قواعد اصول الفقه، ص 462 ـ 466
👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_فقهی
💠 نکته ای در باب فقه تربیت:
🔹 تفاوت ولایت با حضانت و ثمره آن در بحث وظیفه حکومت در تعلیم و تربیت:
1️⃣ تفاوت اول: #حضانت مشروط به فقدان والدین است. حضانت در ادله مقید شده است که ولی شرعی و قیّم در صورتی وظیفه حضانت دارد که طفل سرپرست نداشته باشد؛ اما در #ولایت حاکم چنین قیدی وجود ندارد. تا این قید نباشد، دلیلی بر مشروط ساختن وظیفه حاکم وجود ندارد. بنابراین وظیفه حاکم مطلق است و حالتی که طفل ولی دارد را شامل میشود.
2️⃣ تفاوت دوم: درصورتیکه طفل ولی دارد، وظیفه #حکومت با والدین مشترک است؛ هرکدام زودتر اقدام کرد از دیگری ساقط میشود؛ اما درصورتیکه طفل #ولی ندارد، وظیفه تعلیمی در حاکم متعین است؛ در نتیجه فقط او وظیفه این کار را دارد. همانگونه که اگر حکومتی نباشد وظیفه تعلیم بر والدین متعین است.
📚 برگرفته از درس خارج فقه معاصر (فقه تربیتی) استاد آیت الله علیرضا #اعرافی (دام ظله)
👈 نکات #فقهی بیشتر را اینجا ببینید.
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_اصولی
💠 تفاوت حکومت و ورود در قالب مثال
🔹 در #ورود بعد از آمدن دلیل وارد و تعبد به آن، یک واقعیت تکوینی (الحاق یا اخراج) به وجود میآید.
👈 به طور مثال دلیلی که خبر واحد را حجت میداند، وارد بر دلیلِ «خذ بالحجة» است، زیرا با متعبد شدن به حجیت خبر واحد، حقیقتا خبر واحد حجت و ملحق به دلیلِ «خذ بالحجة» میشود؛ یعنی مصداق حقیقی برای آن میشود. دلیل حجیت خبر واحد بر دلیل «قبح عقاب بلابیان» نیز وارد است، زیرا با پذیرش حجیت خبر واحد، موردی که خبر واحد از او خبر میدهد تکوینا از عدم البیان خارج و دارای بیان میگردد.
🔹 اما در #حکومت با آمدن دلیل حاکم یک واقعیت تکوینی رخ نمیدهد و تنها یک تعبد وجود دارد.
👈 به طور مثال با آمدن دلیل «ولد العالم عالم» یا «الطواف بالبیت صلاة» و تعبد به آن دو، حقیقتا فرزند عالم، عالم یا طواف، نماز نمیشود.
📚 برگرفته از فرمایشات استاد آیت الله #شب_زنده_دار (دام ظله) در درس خارج فقه 1395
👈 نکات #اصولی بیشتر را اینجا ببینید.
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم