#نکات_اصولی
#درمقام_بیان_بودن
💠 در صورت شک در مورد در مقام بیان بودن، اصل چیست؟
🔻 اگر در مقام بیان بودن آیه یا روایتی مورد #شک قرار گیرد، عدهای از اصولیون معتقدند: اگر شک داشته باشیم کلامی که صادر شده، در مقام بیان مطرح شده یا خیر، سیره عقلا این است که کلام را حمل بر مقام بیان بودن میکنند. بنابراین اگر در آیه یا روایتی شک شود، #اصل در مقام بیان بودن جاری است.
🔹 اشکال:
کلامی که اصل عقلایی آن را حمل بر مقام بیان بودن میکند، کلام اهل #عرف است. کلام عرف این خصوصیت را دارد که نوعاً و در موارد قریب به اتفاق، تمام کلامشان را در محاورات عرفی در #یککلام میگویند. اما اینکه این #اصلعقلایی را بخواهیم در مورد کسی که این خصوصیت اهل عرف را ندارد، (بلکه کلامهای# منفصل دارد، تشریع دارد، اجمال و تفصیل دارد و بسیاری از کلماتش در مقام بیان نیست و در مقام اصل #تشریع است، مخصوصاً آیات قرآن که بیشتر تشریعی است) سرایت بدهیم، صحیح نیست و نمیتوان به بنای عقلا تمسک کرد. در نتیجه اصالة البیان در کلام شارع مخدوش است و اگر در کلام شارع شک ایجاد شد، نمیتوان بر اساس بنای عقلا ـ مثلاً ـ به عمومیت یا ... در آیات تمسک کرد.
📚 برگرفته از درس خارج فقه #بورس استاد علی #عندلیب (زید عزه)
📌 ارسالی از حجت الاسلام علی #ظهیری (مقرر محترم درس خارج فقه بورس)
💎 برای دسترسی به کلیه فایلهای درس فقه #بورس به سایت مدرسه شهیدین مراجعه فرمایید:
🌐 https://shahidain.ir/fa/jurisprudence-methodology/extracurricular/777-2019-11-23-08-03-46
👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدی
#نکات_فقهی
#الغاء_خصوصیت
💠 مواردی که میتوان الغاء خصوصیت کرد:
🔹 قدرت «اصالة الموضوعیة» بیشتر از قدرت الغاء خصوصیت است. لذا #اصل این است که خود کلمه #موضوع حکم است و مشیر به مورد دیگری نیست. بنابراین نمیتوان خصوصیت وارد شده در عنوان و لفظ را نادیده گرفت و آن لفظ را بر معنای دیگر حمل کرد.
🔸 برای نمونه، اگر در لسان شارع آمد: «أکرم العالم»، عالم ـ بماهو عالم ـ مراد است؛ نه عالم از جهت «انسان» بودن. این اصل #عقلایی مهمی است که در اصول فقه ثابت شده و کاربرد فراوانی دارد.
🔻 این اصل حاکم است؛ مگر در سه مورد:
1️⃣ در جایی که #علت حکم در دلیل بیان شده باشد؛
2️⃣ در جایی که علت حکم بهصراحت در کلام بیان نشده، اما لفظی بهکار رفته که #بهمنزله تعلیل است و عرفاً جایگزین تعلیل به شمار میرود.
3️⃣ در جایی که فهم #عرفی الغای خصوصیت را ممکن بداند.
🔺 در این سه مورد میتوان از «اصالة الموضوعیة» دست برداشت و الغاء خصوصیت کرد.
📚 مطرح شده در درس خارج فقه استاد #اعرافی (دام عزه)
👈 نکات #فقهی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_اصولی
#حق_الطاعة
💠نظریه حقالطاعة شهید #صدر:
🔹اصولیون معتقدند #اصل اولی عقلی در شبهات بدوی بعد از فحص و یأس از دلیل محرز، #برائت است؛ آن چنان که اصل #ثانوی شرعی نیز برائت است. از این رو در مباحث اصول عملی دلیل نخست بر صحت اصل برائت را برخی آیات و روایات و دلیل دیگر را حکم عقل میدانند.
🔸ولی شهید #صدر در اینکه اصل اولی عقلی برائت باشد با مشهور اصولیون مخالف و معتقد است که عقل با نظر به مولویت خداوند متعال که مجعول ومحدود نیست، در تمام شبهات بدوی، حتی اگر شبهه تکلیف ناشی از احتمالی ضعیف باشد، حکم به #احتیاط میکند و در عین حال نسبت به اصل ثانوی شرعی نظر ایشان موافق نظر مشهور و قائل به #برائت است.
🔹در واقع نظریه حق الطاعه یک مبنای #کلامی است که توجیه گر اصل احتیاط عقلی در علم اصول است. بدین جهت مناسب است به کارایی این نظریه در بحث فلسفه اخلاق نیز توجه شود.
🔸اگر در تأیید نظریه شهید صدر به جستجو بپردازیم، خواهیم دید که علاوه بر قدمای پیش از مرحوم وحید #بهبهانی، در میان متأخرین نیز کسانی قبل و بعد از شهید صدر قائل به احتیاط عقلی بودهاند. از مشهورترین آنها آیتالله سیدمحمد محقق #داماد بوده است که دو تن از شاگردانش یعنی آیتالله سیدموسی #زنجانی و آیتالله مکارم #شیرازی نیز پس از او همین مبنا را برگزیدند و از اصل احتیاط عقلی به تقریری خاص دفاع کردند.
📚برگرفته از مقاله «مکتب اصولی شهید آیتالله صدر»، رضا اسلامی
👈 نکات #اصولی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم