#یادداشت
هویت زمانی، روز هفته و تأملات در فقه فرهنگی
در بررسیهای فقه فرهنگی، از جمله مسائل، آداب و سنتهایی است که موضوع آنها زمان است و در حقیقت، زمان موضوع حکم شده است. مناقشات جاری در تعطیلات هفته در این چارچوب ملاحظاتی دارد که کوتاه و گذرا اشاره میشود:
اوّلاً بر اساس تصریح قرآن کریم، زمان اتصاف دینی دارد. آیه شریفه عبارت است از:
«إنّ عدة الشهور عند الله إثنا عشر شهراً فی کتاب الله یوم خلق السماوات و الأرض منها أربعة حرم ذلک الدین القیّم» (توبه، ۳۶) در این آیه،
از یک سوی، تعداد ماه های سال به «عند الله» مقید شده است. یعنی سال شرعی نزد خداوند متعین است و عرفی نیست. از سوی دیگر، این ماه به نظام تکوین مستند شده است. جمع این دو جهت در ادامه آیه نسبت به ماه های حرام و دین قیّم، یعنی نظام تکوین و نظام تشریع بر این هویت زمانی است. میتوان از این غلظت و تأکید در آیه سیره شارع را استفاده کرد.
ثانیاً سیاق آیه شریفه نسبت به آغاز و پایان هفته به قرینه سنت شرعی و سیره متشرعی توسعه و تعمیم مییابد.
وجود نماز جمعه در حد فاصل دو هفته و سنت نبوی در روایات متواتر نسبت به آمادگی مسلمانان برای نماز جمعه به حدی که غسل جمعه به عنوان یکی از مهمترین آداب در پنجشنبه باشد بخشی از قرائن حالی است که تجمیع آن ها، اهتمام شارع به جمعه نسبت به سایر ایام هفته دلالت دارد که در آثاری مستقل از سوی بزرگان شیعه چون شیخ طوسی، سید ابن طاووس و علامه مجلسی نگاشته شده است. بنابراین، این اهتمام به امر مبتلا بوده و شکلگیری سیره متشرعیه غیر تخلف در قرنهای متمادی و میان تمام مذاهب مسلمین، دلالت بر وجوب اهتمام مسلمین به جمعه دارد. این نحوه شیوع کمّی و کیفی در سنت شرعی و سیره متشرعیه را نمیتوان نادیده گرفت.
حال اگر شنبه آخر هفته باشد، اقامه این سنن و آداب ممکن نیست و جمعه، مقدمهای برای شنبه خواهد بود. یعنی همان نسبت پنجشنبه با جمعه در فرهنگ اسلامی. بنابر ادله قطعی که مجال توضیحش نیست تعطیل سنت نبوی و حتی سنتهای متشرعی ممنوع است و اگر هیچ دلیلی هم بر حرمت تعطیل شنبه نداشتیم وجود همین تغییر در سنت اسلامی رایج آن هم چنین سیره مستمرهای، در حرمت کافی است. تعیین آغاز هفته امری عرفی و متغیر نیست.
بنابر این، آغاز هفته اسلامی با شنبه و پایان آن با جمعه است و جز این با سیره قطعی شارع مقدس سازگار نیست. لذا اطلاق ازمانی این حکم آبی از تقیید است و مصالح ادعایی در توجیه بازار نمیتواند مرجح تزاحم قرار گیرد. حتی صرف تشبه به یهود هم مطرح نیست و قضیه از این فراتر است. از فقهای محترم شورای نگهبان درخواست رد این مصوبه وجود دارد.
@darsgoftar1
قطعاً شخصیتی مثل آقای جمشیدی را تحسین میکنم که به خوبی فهمیده است دفاع از کیان انقلاب اسلامی تقیه بردار نیست و همیشه با مسائل فرهنگی، قاطع و عالمانه مواجهه داشته است.
تعطیلات آخر هفته دلالت مشخصی دارد و نمیشود عرفی محض نگریست. فقه و شریعت جای خود، قدری «بُعد» در جهان معاصر و «فضا_زمان» را درنظر بگیریم کافی است در شناخت مفهوم هفته.
@darsgoftar1
هدایت شده از اجتهاد
💢هویت زمانی، روز هفته و تأملات در فقه فرهنگی
✔️در بررسیهای فقه فرهنگی، از جمله مسائل، آداب و سنتهایی است که موضوع آنها زمان است و در حقیقت، زمان موضوع حکم شده است. مناقشات جاری در تعطیلات هفته در این چارچوب ملاحظاتی دارد که کوتاه و گذرا اشاره میشود:
📝 یادداشت حجتالاسلام سیدمحمد طباطبائی را در «اجتهاد» بخوانید: http://ijtihadnet.ir/?p=75476
🆔 https://eitaa.com/ijtihad
به دلیل سوء برداشت از این یادداشت لازم است اشاره کنم اصل بحث در این است که از یک طرف زمان، امر عرفی نیست و هویت دینی دارد و از طرف دیگر، سیره مستمره مأخوذ از سنت شرعی یا همان سیره متشرعه راسخه نسبت به آغاز و پایان هفته داریم. تعطیل این سنت ممنوع است. بحث از نماز جمعه فقط یک استشهاد بود. طبعاً تند خوانی که از ویژگیهای ارتباطات رسانهای است در این سوء برداشت بی اثر نبوده است. لذا بحث فراتر از تعطیلی یک روز و تغییر در ساختار هفته است.
@darsgoftar1
هدایت شده از آیت الله العظمی سبحانی
بسم الله الرحمن الرحیم
محضر محترم نمایندگان مجلس شورای اسلامی - دام تاییداتهم
با اهداء سلام، موفقیت همگان را از خداوند متعال خواهانم.
تصدیع میدهد؛ تعطیلی روزشنبه که در مجلس به تصویب رسید از لحاظ داخلی و خارجی قابل ملاحظه است.
از لحاظ خارجی:
در چنین روزهایی که دشمن صهیونیست فزون از هفت ماه، به نسل کشی پرداخته و هزاران شهروند غزه را به خاک و خون کشیده است آیا صلاح است در چنین شرایط روز تعطیلی دشمن که شنبه است، در جمهوری اسلامی ایران نیز به رسمیت شناخته شود. دنیای خارج که چشمانشان به ایران اسلامی باز است در این مورد چگونه داوری میکنند و آیا این نشانه غلبه فرهنگ غربی نیست؟
از نظر داخلی:
1. استدلال آقایان بر تعطیلی روز شنبه با منطق آنان همخوان نیست میگویند: «اقتصاد ایران با اقتصاد جهان پیوند ناگسستنی دارد باید کاری کرد که بیشترین روزهای هفته، این پیوند بر قرار باشد» این سخن بسیار منطقی است ولی دلیل بر تعطیلی روز شنبه نمیشود، چون در چنین روزی دنیای خارج نیز تعطیل است. این منطق ایجاب میکند که روزهای پنجشنبه که روز کاری بوده، بیشترین فعالیت را داشته باشد که دنیای خارج نیز فعال است؛ آقایان به جای اصلاح علت سراغ معلول رفتهاند و سبب آن این است که میخواهند تعطیلی هفته از یک روز به دو روز افزایش یابد. و مسئله ارتباط با خارج در درجه دوم است.
2. در خمیره هر ایرانی روز شنبه روز کاری است، مصوبه مجلس بر تعطیلی شنبه، به حکم شنا بر خلاف مسیر آب است و اگر هم اقلیتی تعطیل کنند اکثریت از آن پیروی نمیکنند و این سبب میشود که در جامعه دو دستگی پدید آید که ضرر آن کمتر نیست.
3. سالهاست که بر اثر یک رشته تبلیغات، روز پنجشنبه حالت تعطیلی به خود گرفته و با تصویب تعطیلی روز شنبه، شمار تعطیلی هفته به سه روز خواهد رسید و با بحران تولید که کشور با آن روبروست کاملاً در تضاد است.
4. در دراصل 17 قانون اساسی، تکلیفِ تعطیلی هفته روشن شده است : «تعطیلی رسمی هفتگی روز جمعه است».
باز در این مورد ملاحظاتی است، به همین مقدار بسنده شد امید است تجدید نظر شود.
قم ، جعفر سبحانی
28 اردیبهشت1403
#تعطیلی_شنبه
🌐 وب سایت | اینستاگرام| تلگرام |
https://eitaa.com/e_sobhani
کسانی که حوزه مرده را حوزه خوب میدانند و اظهارنظر کارشناسی را برای حوزویان نمیپسندند قطعاً از این بیانیه نگران خواهند شد.
#نشست
تفاسیر کارشناسی از خانواده و خانواده ایرانی را در چهار رویکرد میتوان تقسیم کرد:
۱. تحلیل کلان و بر اساس آمار و پیمایشها. دستگاههای اجرایی به این رویکرد علاقه بیشتری دارند.
۲. تحلیل آسیبشناختی: روانکاوی و مددکاری با این رویکرد بیشتر مرتبط است.
۳. تحلیل میدانی، عمومی و خرد که بیشتر به پژوهشهای موردی و محلی میپردازد. معمولاً فصلنامههای علوم اجتماعی چنین اند.
۴. تحلیل نظری: مانند مناسبات جنسیت و خانواده
ویژگی مطلوبی که همایش خانواده مقاوم پس از پیشنشستهای متعدد و در نشستهای دو روز آتی دارد گردهمایی نخبگان حوزه خانواده با رویکردهای گوناگون است و این تبادل نظر در حل مسائل جاری به شدت ضروری است و نه آنکه به دفع یکدیگر انجامد.
@darsgoftar1
#یادداشت
#یادداشت_شخصی
انسجام اجتماعی، ولایت فقیه و رسالت جامعهشناسی
در حالی که مرگ رئیس جمهور در هر کشوری از زمینههای جنگ احزاب و فروپاشی سیاسی اجتماعی میتواند باشد و در حالی که بعضی جامعهشناسان همین دو سال پیش، پرکار و مداوم به تحلیل مینشستند و از تودهای شدن جامعه، تفاوت فرهنگ رسمی و فرهنگ واقعی و در راستای فروپاشی اجتماعی بحث میکردند، اما اکنون، هم انسجام اجتماعی و سیاسی به شکل فزایندهای نسبت به پیش از خود بروز پیدا کرد و کسانی که انتخابات ۴۲ درصدی مجلس را مشارکت منفی مردم علیه نظام میدانستند، اکنون در برابر حضور چند میلیونی پیوند مردم و حاکمیت در اعم از فضای حقیقی و فضای مجازی ساکت نشستهاند.
این انسجام و مشارکت مثبت، یک طرف، نظام سیاسی را هدف گرفته و در طرف دیگر، پیوند با روحانیت سیاسی: اقتدای میلیونی به ولی فقیه در نماز میت و تشییع میلیونی رئیس جمهور روحانی. اینکه این روزها برخی مردم ابراز پشیمانی از نگرش منفی نسبت به رئیسجمهور شهید میکردند از ویژگیهایی است که در این کنش متقابل نمیتوان نادیده گرفت.
در تحلیل جامعهشناختی مشارکت سیاسی در جمهوری اسلامی باید به انسجام سیاسی سیّال قائل باشیم؛ انسجامی که در دوگانه مدیر شایسته و مدیر ناشایسته قرار میگیرد و بر اساس سطوح انتظارات عمومی پیوسته در حال بازتعریف است. این دوگانه به خوبی در آموزههای امامین انقلاب از ابتدا مشهود بوده است.
بنابر این، کاهش مشارکت در انتخابات یا کاهش ابراز علاقه به دین سیاسی در پیمایشها معنای مستقلی از این واقعیت اجتماعی که گفته نشد ندارد و واکنش احساسی ناشی از سردرگمی در دستیابی به انتظارات است.
@darsgoftar1
#یادداشت
«زمان اجتماعی»، زمان به معنای زمان یونیورسال نیوتونی یا هر زمان فیزیکی و فلسفی دیگر نیست. در اینجا ما زمان را به معنای «شدن» میفهمیم. به این دلیل از قید اجتماعی استفاده می کنیم که از «شدن حیات و پدیدههای اجتماعی» حرف میزنیم.
زمان اجتماعی، ظرف آگاهی و کنش اجتماعی است.
در واقع آنچه ملاک فهم ما در «زمان اجتماعی» است، آن دسته از قواعد تنظیمی هستند که فهم تحول و شدن پدیدههای جمعی را به شیوهای خاص سازمان میدهند.
(علی اصغر اسلامی تنها)
https://eitaa.com/hamshenasi
@darsgoftar1