💠 #خلاصه #فقه_نظام_سیاسی
📅دوشنبه 23 مهر 97
🔻جلسه 13
🔰مباحث مربوط به تعیین ولی امر در عصر غیبت
🔸مبحث چهارم: فرض وجود افراد متعدد جامعالشرایط برای تصدی ولی امر.
فرض اول (نظر مختار): در فرد واحد متعین است.
🔹دلیل هفتم:
ازجمله ادله داله بر لزوم وحدت رهبری ادلهای است که دال بر لزوم وحدت جامعه اسلامی دارد؛ جامعه اسلامی باید یک جامعه باشد و تعدد رهبری مستلزم تعدد جوامع اسلامی خواهد شد.
روایاتی که دلالت بر وحدت عیدین برای کل مسلمین دارد.
روایت اول:
«إِنَّمَا جُعِلَ يَوْمُ الْفِطْرِ الْعِيدَ لِيَكُونَ لِلْمُسْلِمِينَ مُجْتَمَعاً يَجْتَمِعُونَ فِيهِ وَ يَبْرُزُونَ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَيُمَجِّدُونَهُ عَلَى مَا مَنَّ عَلَيْهِمْ فَيَكُونُ يَوْمَ عِيدٍ وَ يَوْمَ اجْتِمَاعٍ وَ يَوْمَ فِطْرٍ وَ يَوْمَ زَكَاةٍ وَ يَوْمَ رَغْبَةٍ وَ يَوْمَ تَضَرُّعٍ وَ لِأَنَّهُ أَوَّلُ يَوْمٍ مِنَ السَّنَةِ يَحِلُّ فِيهِ الْأَكْلُ وَ الشُّرْبُ لِأَنَّ أَوَّلَ شُهُورِ السَّنَةِ عِنْدَ أَهْلِ الْحَقِّ شَهْرُ رَمَضَانَ فَأَحَبَّ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ يَكُونَ لَهُمْ فِي ذَلِكَ مَجْمَعٌ يَحْمَدُونَهُ فِيهِ وَ يُقَدِّسُونَهُ.» (وسائل الشيعة، ج7، ص: 481)
در این مقطع از روایت چند بار تأکید شده است که یوم عید فطر، یوم اجتماع مسلمین است و این عید للمسلمین است نه لبعض المسلمین. حال اگر بنا باشد که هر جمعی از مسلمین عیدی داشته باشند پس همه در یک روز اجتماع نخواهند کرد. مقصود این است که همه در یک روز در پیشگاه خدای متعال حضور و ظهور داشته باشند. لذا این موارد با تعدد عید سازگار نیست.
روایت دوم:
دعایی است که در نماز عید خوانده میشود و بر این مسئله دلالت دارد. شیخ به سند صحیح از امام صادق علیه السلام روایت میکند که در ضمن این روایت چنین آمده است: «فَإِذَا قُمْتَ إِلَى الصَّلَاةِ فَكَبِّرْ وَاحِدَةً تَقُولُ أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ اللَّهُمَّ أَنْتَ أَهْلُ الْكِبْرِيَاءِ وَ الْعَظَمَةِ وَ أَهْلُ الْجُودِ وَ الْجَبَرُوتِ وَ أَهْلُ الْقُدْرَةِ وَ السُّلْطَانِ وَ الْعِزَّةِ أَسْأَلُكَ فِي هَذَا الْيَوْمِ الَّذِي جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمِينَ عِيداً وَ لِمُحَمَّدٍ ص ذُخْراً وَ مَزِيداً» (وسائل الشیعه، ج 7، ص 469)
بنابراین اینکه للمسلمین عیدا یعنی مسلمین باید اجتماع داشته باشند؛ حال اگر بخواهند اجتماع داشته باشند و عیدشان واحد باشد باید امام واحد داشته باشد؛ زیرا امام است که باید عید را اعلام کند. در حقیقت یکی از وظایف امام این است که عید را اعلام کند. یعنی آنکسی که حکم به عید بودن روزی میکند باید کسی باشد که حکم کند و او کسی است که ولایت و حق حکم کردن را داشته باشد.
روایت سوم:
دعای از امام سجاد علیه السلام که به مناسبت عید قربان وارد شده است. حضرت فرمود: «اَللَّهُمَّ هَذَا يَوْمٌ مُبَارَكٌ مَيْمُونٌ وَ اَلْمُسْلِمُونَ فِيهِ مُجْتَمِعُونَ فِي أَقْطَارِ أَرْضِكَ» (صحیفه سجادیه، دعای 48)
🔸دلیل هشتم:
درصورتیکه علت بر عدم حضور دو امام با هم (در امامت معصوم) وارد شده است در مورد فقه غیر معصوم هم به همین شکل است.
روایت اول:
«فَإِنْ قِيلَ فَلِمَ لَا يَجُوزُ ...
طبق روایت به دلایل مختلف نباید دو امام واحد در یک زمان داشته باشیم؛ زیرا اگر دو تا شوند هرکدام در هر کاری تدبیری مختلف دارد. هر دو دارای اراده هستند که با اراده دیگری فرق میکند. هر دو هم باید مفترض الطاعة باشند زیرا هر دو امام هستند. اما امام بر روی زمین میآید که اختلاف را بر طرف کند و اگر متعدد باشد دیگر غرض از امام منتفی است. در این صورت همه مردم معصیت کار شده و راه ایمان و خدا بر روی مردم بسته خواهد شد و این معصیت آنها به سبب خداوند است؛ زیرا او به آنها چنین اجازهای داده است. در مسئله قضاوت هم اگر یکی به امام اول و دیگری به امام دوم رجوع کند؛ حکم هرکدام اُولی نیست که بشود از آن تبعیت کرد. در این صورت راه احقاق حق و راه احکام شرع بسته میشود و حدود از بین میروند.
پس لا یجوز أن یکون امامان فی وقت واحد حتی اگر این دو امام و دو ولی منصوب از طرف معصوم صلوات الله تعالی علیه باشند
💠کانال دروس خارج آیت الله اراکی
@dorus_araki
💠 #خلاصه درس اصول فقه، #اقتضاء_نهی_للفساد
📅 دوشنبه 23 مهر 97
🔻جلسه 13
🔰اقتضای امر للفساد؛ بررسی براهین اثبات کننده نهی للفساد
🔸برهان نوع اول:
نهی از فعل کاشف از مفسده بودن آن منهی عنه است و چون منهی عنه بودن کشف از ثبوت مفسده دارد این مفسده با مصلحت هم قابلجمع نیست؛ به دلیل اینکه اجتماع مفسده و مصلحت در امر واحد ممکن نیست بنابراین کشف از عدم الامر میکند.
نظر شهید صدر:
این برهان برای اثبات فساد متعلق کافی نیست و فقط در فرض اول از فروض نواهی و اقسام نهیی که قبلاً بیان شد میتواند دلالت بر فساد کند. در فرضی که نهی از فعل کاشف از آن باشد که خود آن فعل مفسده است؛ یعنی مفسده یا مصلحت در خود متعلق باشد نه در اثر مترتب بر متعلق.
🔹نظر مختار:
این اشکالِ فی محله است یعنی اشکال درستی است؛ اگر ما بخواهیم با این برهان اثبات فساد کنیم فقط میتواند این برهان آن نوع اول از نهی را موجب فساد بداند و در سایر اقسام نواهی جریان نخواهد داشت. این از برهان اول.
🔸برهان دوم:
این برهان از دو مقدمه تشکیل میشود:
مقدمه اول:
بر فرض است که نهی کاشف از عدم مصلحت در متعلق خود نهی نیست؛ این نهی آنچنان نهیی نیست که کاشف از آن باشد که مفسده در خود متعلق است نه اینکه مفسده چنین نهیی میتواند ناشی از مفسده در اثری که بر متعلق بار میشود وجود داشته باشد.
مقدمه دوم:
درست است که بنا بر مقدمه اول فرض این شد که مفسده بر ذات عنوان متعلق نهی بار نمیشود بلکه مفسده بر اثر آن عنوان متعلق نهی بار میشود اما بههرحال تا این مفسده غالب بر مصلحت مترتب بر فعل نباشد نهی تعلق نمیگیرد؛ به دلیل اینکه نهی هم نهی بالفعل است.
به عبارتی این زجر و نهی بالفعل نمیتواند نهی بالفعل باشد مگر آنکه مفسدهای که مترتب بر عنوان متعلق میشود غلبه بر مصلحت کرده باشد
نتایج دو مقدمه:
ازآنجاکه نهی متعلق به این عنوان، کاشف از غلبه مفسده مترتبه است و غلبه مفسده به معنای این است که دیگر مصلحتی وجود ندارد که مقتضی امر باشد، پس امر ساقط خواهد بود پس این فعل مأمور به نیست.
🔹نتایج این برهان:
1. این برهان بر قسم چهارم از نواهی جاری نیست و در آنجا نمیتواند اثبات بطلان کند.
2. اگر چنین عملی در چیزی که مثلاً مصلحت در خود نهی باشد بخواهد باطل شود بطلان عمل باید ناشی از عدم قدرت مکلف بر اتیان فعل بهقصد القربة باشد.
3. این برهان فقط در عبادات جاری میشود و در معاملات جاری نمیشود؛ زیرا در معاملات اصلاً قصد قربت شرط نیست.
4. اگر این برهان صحیح باشد، بنابراین اگر بخواهیم برای اثبات فساد به وسیله نهی تمسک کنیم، نهی به وجود واقعی مانع از صحت فعل خواهد شد نه به وجود علمیاش.
💠کانال دروس خارج آیت الله اراکی
@dorus_araki
💠 #خلاصه درس اصول 2 مباحث #اطلاق_و_تقیید
📅 دوشنبه 23 مهر 97
🔻جلسه 13
🔰بحث در مورد نتیجه مقدمات حکمت (نتیجه شمولی یا نتیجه بدلی)
🔸نظریه محقق اصفهانی:
اصل در مفاد اطلاق و مقدمات حکمت افاده شمولیت است و بدلیت نیاز به قرینه دارد.
اشکال شهید صدر بر این مبنا:
بدلیت نه در مقام ثبوت و نه در مقام اثبات نیاز به مؤونه ندارد پس اینکه فرمودید اصل شمولیت است و بدلیت نیاز به قرینه دارد، درست نیست. در مقام اثبات هم نیاز به بیان زائد ندارد.
🔹نظریه شهید صدر در منشأ بدلیت یا شمولیت در اطلاق:
تبیین در سه مطلب:
1. بحث از شمولیت یا بدلیت اطلاق، اطلاقِ در مقام جعل است نه در مقام امتثال.
2. فرقٌ بین المتعلق و الموضوع؛ از ناحیه اقتضای خود متعلق بودن و خود موضوع بودن. پس هرچه متعلق الحکم است مقتضای اطلاق در آن بدلیت است و هرچه موضوع الحکم است مقتضای اطلاق در آن شمولیت است. اینجا شمولیت میشود. چرا اینجا شمولیت میشود یعنی چرا اگر نهی روی آن رفت شمولی میشود و اگر امر روی آن برود بدلی میشود؟ نکتهاش این است که یک فرقی بین متعلق نواهی و متعلق اوامر وجود دارد.
🔸3. استثنائات در مطلب دوم:
1/3. یک قرینه عرفی عقلایی وجود دارد که المفاسد تتکثر بتکثر افراد الطبیعة أو المصلحة لا تتعدد و لا تتکثر بتکثر افراد الطبیعة. چون چنین است پس این یک قرینه خارجی است، لذا همان متعلقی که در اوامر افاده اطلاق بدلی میکرد اگر این متعلق زیر نهی برود افاده اطلاق شمولی میدهد.
2/3. اگر امرونهی هم در کار نباشد طبیعت مفسده در نظر عقلا وجود دارد. حالا البته چون غالب اینطوری است یک ارتکاز عقلایی عرفی شده است که کل مفسدة تتعدد بتعدد افراد طبیعتی که تنطبق علیها مفسده و کل مصلحة لا تتعدد بتعدد افرادی که ینطبق علیها مصلحة. این یک قرینه عرفی شده است. این قرینه عرفی موجب میشود که این اطلاق بدلی که در اوامر نسبت به متعلق استفاده میکردید همین متعلق اگر نهی به آن تعلق گیرد افاده اطلاق شمولی هم میکند.
خود عنوان عالم برهمه درآنواحد صدق میکند لذا این اکرم متعدد به تعدد افراد شده و اطلاق شمولی استفاده میشود.
💠کانال دروس خارج آیت الله اراکی
@dorus_araki
فقه نظام سیاسی جلسه13 970723.pdf
238.1K
#متن / درس خارج #فقه_نظام_سیاسی
🔸دارالشفا
🗓دو شنبه 23 مهر ۹۷
🔻جلسه سیزدهم
💠کانال دروس خارج آیت الله اراکی
@dorus_araki
اصول1 جلسه13 970723.pdf
200.2K
#متن / درس خارج #اجتماع_امر_و_نهی
🔸فیضیه
🗓دو شنبه 23 مهر ۹۷
🔻جلسه سیزدهم
💠کانال دروس خارج آیت الله اراکی
@dorus_araki
اصول2 جلسه13 970723.pdf
203.2K
#متن / درس خارج #اطلاق_و_تقیید
🔸دفتر معظم له
🗓دو شنبه 23 مهر ۹۷
🔻جلسه سیزدهم
💠کانال دروس خارج آیت الله اراکی
@dorus_araki
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
#صوت / درس خارج #فقه_نظام_سیاسی
🔸دارالشفا
🗓سه شنبه 24 مهر ۹۷
🔻جلسه چهاردهم
💠کانال دروس خارج آیت الله اراکی
@dorus_araki
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
#صوت / درس خارج #اجتماع_امر_و_نهی
🔸فیضیه
🗓سه شنبه 24 مهر ۹۷
🔻جلسه چهاردهم
💠کانال دروس خارج آیت الله اراکی
@dorus_araki
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
#صوت / درس خارج #اطلاق_و_تقیید
🔸دفتر معظم له
🗓سه شنبه 24 مهر ۹۷
🔻جلسه چهاردهم
💠کانال دروس خارج آیت الله اراکی
@dorus_araki
#اطلاعیه
🔻دروس خارج فقه فرهنگ و فقه نظام خانواده آيت الله اركي پنجشنبه 26 مهر برگزار خواهند شد.
💠کانال دروس خارج آیت الله اراکی
@dorus_araki