#صوت دوم | چیستیِ علم 🔍 راهکار رفع عرصه‌های تعارض‌نما میان #علم_و_دین 🎙حجت الاسلام دکتر شاکرین 🏫مدرسه علم و دین؛ نقد الحاد جدید @elmvadin

#یادداشت | چیستیِ علم 🔻راهکار رفع عرصه‌های تعارض‌نما میان علم و دین 🔹جهت رفع چالش‌ها و عرصه‌های تعارض‌نما میان علم و دین، نخست هویت و قابلیت علم تبیین شده، سپس تعارض و عدم تعارض میان علم و دین مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. ❓علم یعنی چه، چه چیزی علم است و چه چیزی علم نیست، به تعبیر دیگر چیزی برای اینکه علمی تلقی شود چه فرایندی دارد؟ 🔸چیزی علم است که در جامعه علمی استانداردها و آزمون‌های علمی را طی کرده و مؤیدات و شواهد کافی مورد قبول نزد دانشمندان به‌دست آورده باشد؛ در این صورت از آن تعبیر به نظریات‌علمی و یا قوانین علمی می‌شود که در تبیین پدیده‌ها از آن استفاده می‌گردد. 🔹 حال اگر با چنین هویتی اینها را علم بدانیم، هیچ‌گونه تعارضی میان علم و دین وجود ندارد. اما این دسته از نظریات که عموما خداناباوران در انکار وجود خدا یا دین‌ستیزی به آن استناد می‌کنند، نمی‌تواند موضوع تعارض میان علم و دین باشد؛ چون این مفروضات یا به این درجه از علم نرسیده‌ و در واقع علم نیستند (در این یادداشت به آن پرداخته می‌شود) و یا دلالتی بر مدعای آتئیست‌ها ندارند: ▫️الف. اصل عدم‌قطعیت، این اصل در فیزیک‌کوانتوم خودش تبیین علّی و معلولی دارد و نافی علیت نیست. 🔹ابتدا که این اصل مطرح شد، عده‌ای عجولانه گفتند رابطه عدم قطعیت، اصل علیت را نفی می‌کند اما بعد همان‌ها حرفشان را اصلاح کردند و بعد مشخص شد آنچه را نفی می‌کند، اصل علیت به معنای فلسفی نیست بلکه اصل موجَبیت (determinism =جبرگرایی،تعین‌گرایی) است که در فیزیک کلاسیک مطرح بوده است و آن ربطی به اصل علیت ندارد؛ چون علت و معلول در فیزیک از نظر فلسفه مُعِدّات هستند و هیچکدام موجبیت قاطعی ندارند؛ به‌علاوه اینکه کوانتوم مکانیک، ادعای فلاسفه درباره علیت را تأیید می‌کند و حتی عده‌ای معتقدند فیزیک کوانتوم برخی مباحث دینی را نیز حل می‌کند. 🔸بنابراین این شتاب‌زدگی و خلط علیت در علم و فلسفه و حتی خلط اصطلاحات در علم است که تعارض‌نما می‌شود؛ مثلا خلط اصطلاح «احتمال» که در فیزیک کلاسیک، معرفت‌شناختی است اما در فیزیک‌کوانتوم یک مسأله هستی‌‌شناختی است. ▫️ب. در مباحث کیهان‌شناختی، مدل‌ها و نظریات مختلف (مثل جهان ثابت یا ایستا و یا حالت پایدار که البته خود علم آنها را رد کرده و این نظریات منسوخ شدند) نسبت به نیازمندی وجود جهان، فرقی نمی‌کند که جهان ازلی باشد و یا حادث باشد؛ چون از منظر فلسفی جهان ازلی هم ممکن الوجود است و ممکن‌الوجود در وجودش محتاج علت است. 🔹و یا نظریات کیهان‌شناسی و کوانتومی مثل نظریه ادوارد ترایون، لارنس کراوس و نظریه هاوکینگ که وابسته به زمان موهومی است، نه اثبات شده و نه در حد استاندارد در علم که قابل توجه عده‌ای از کیهان‌شناسان برجسته هم باشند، نیستند. نظریه ریسمان‌ها، نظریه اِم (M theory) هنوز مورد سؤال است. 🔸بسیاری از دانشمندان پاسخ اینها را داده‌اند و از نظر علمی به چالش کشیده شده‌اند. مثلا هاوکینگ که زمان موهومی را مطرح می‌کند این سوال مطرح می‌شود که زمان موهومی (مدلی برای آغاز جهان که هم محدود باشد و هم آغازی نداشته باشد) واقعیت دارد یا ندارد؟ در حالی که هاوکینگ از نظر علمی پاسخی برای این مسأله ندارد و از نظر فلسفی به پوزیتیویسم پناه می‌برد.پس خلاصه اینکه باید بدانیم چه چیزی علم است و چه چیزی علم نیست. 🖇 (برگرفته از سلسله نشست های دین و چالش های روز با موضوع: "رابطه ی متقابل #علم_و_دین در دنیای معاصر" حجت الاسلام دکتر حمیدرضا شاکرین) 🏫مدرسه علم و دین؛ نقد الحاد جدید @elmvadin

🎧#صوت | آیا مکانیک کوانتومی توانسته معرفت‌شناسی و اندیشه‌های فلسفی را تحت تأثیر قرار دهد؟ 🎙دکتر رکنی‌زاده (استاد تمام گروه فیزیک دانشگاه اصفهان) 🔍 مجموعه #پرسش_و_پاسخ فیزیک و الهیات / صوت سوم 🏫مدرسه علم و دین؛ نقد الحاد جدید @elmvadin

📚 #معرفی_کتاب | فيزيك متعاليه؛ فيزيك معاصر در جهت تبيين جهان بينی توحيدی ▫️همواره در طول تاريخ علم، انديشمندان در جهت تبيين ديدگاه و جهان بيني خود از علوم طبيعي بهره می‌برند، و پايه ابتدايی ارتقاء به الاهيات بر اساس طبيعيات قرار می‌دادند. ▫️در دوران معاصر نيز با توجه به رويكرد متافيزيك فيزيك معاصر، می‌توان از آن در عصر جديد به عنوان بهترين وسيله علمی جهت تبيين جهان بينی توحيدی بهره گرفت و كارآمدترين حكمت كه مورد قبول تمام مجامع علمي معاصر می‌باشد را جهت رسيدن به جهان بينی دين ارائه داد و در واقع فيزيك معاصر را به فيزيك متعاليه مبدل نمود... 🔻ادامه در نشانی زیر: http://daneshyar.blogfa.com/post/344 ✍️ مهدی دانشیار 🏫مدرسه علم و دین؛ نقد الحاد جدید @elmvadin

❓آثار و نتایج عینی نظریه ولایت فقیه پس از ۴۵ سال از انقلاب اسلامی چیست؟ ❓ولایت مطلقه فقیه، نظریه‌ای در خلأ یا کارآمد در عمل؟ 🎙حجت الاسلام سیدمهدی موسوی 🔻ادامه در لینک زیر https://eitaa.com/joinchat/413467080Ce763fb4bd5 🏫مدرسه علم و دین؛ نقد الحاد جدید @elmvadin

#صوت سوم | دلالت‌های علم 🔍 آیا مفروضات و نظریات علمی دلالتی بر مدعای آتئیست‌ها دارند؟ #علم_و_دین 🎙حجت الاسلام دکتر شاکرین 🏫مدرسه علم و دین؛ نقد الحاد جدید @elmvadin

#یادداشت سوم | دلالت‌های علم ❓آیا مفروضات و نظریات علمی دلالتی بر مدعای آتئیست‌ها دارند؟ 🔹به عنوان نمونه نظریه تکامل داروین مطرح می‌شود که برای انسان، نیای حیوانی تصور کرده است و یک ساز و کاری را مطرح می‌کند که بر آن اساس، فرایند تکامل زیستی رخ می‌دهد. 🔸پاسخ نخست اینکه، در خود علم چندین نظریه وجود دارد؛ عده‌ای می‌گویند نظریه تکامل را قبول داریم اما همین نظریه تکامل با دیدگاه توحیدی سازگار است؛ پلانتینگا استدلال می‌کند اگر بنا باشد طبیعت‌گرایی به جای خداباوری بنشیند، بنیان نظریه تکامل ویران می‌شود؛ به تعبیر دیگر زمانی این نظریه قابل قبول است که خدا در میان باشد. 🔹فرانسیسکو جی ‌آیالا (Francisco J Ayala) یکی از دانشمندان علوم تجربی (ژنتیک) تکامل‌گرا در کتاب (خدا را شکر برای تکامل Thank God for Evolution) می‌گوید این تکامل کار خداست؛ تکامل درسته اما غیر از خدا کسی نیست که از موجود تک سلولی یک ساز و کار و نظم گسترده و طراحی زیبا و نظام زیست گسترده‌ای با این تنوع تا به انسان برسد، را پدید آورده باشد. 🔸لذا یک جریان تکاملِ خداباورانه به وجود آمد و این از زمان خود داروین در میان همکارانش هم بوده و خود وی نیز در نامه‌ای به دانشجوی آلمانی در پاسخ سوالش تصریح می‌کند که نظریه من منافاتی با وجود خدا ندارد. ضمن اینکه برخی دانشمندان تاکید دارند که به فرض صحت نظریه تکامل، نباید آن را بزرگ‌نمایی کرد؛ چون حدی دارد و برخی چیزها را می‌تواند توضیح بدهد و از طرفی نیز توان توضیح خیلی چیزها را ندارد. 🔹لذا جریان دیگری به عنوان نظریه پساداروینیستی در زیست شناسی پیدا شده که ضمن پذیرش اصل نظریه تکامل، آن را دارای بحرانهای فراوانی می‌داند که خیلی چیزها را نمی‌تواند توضیح بدهد و یا جریان دیگری به نام طراحی هوشمند شکل گرفته که می‌گوید نظریه تکامل تنها می‌تواند امور ساده‌ای را توضیح دهد اما مسائلی همچون پیچیدگی‌های تقلیل ناپذیر وجود دارد که مبتنی بر هوشمندی و فاعل آگاه است که به طور دقیق آنها را سازماندهی کرده باشد، در حالیکه تکامل داروینی توان پاسخگویی ندارد؛ نمونه‌هایی مانند بینایی انسان، تاژک باکتری که پیچیدگی عمیقی دارد و این جریان می‌گوید علم به ما نشان می‌دهد که این جهان طراحی یک هوش برتر و فراطبیعی است که نظام زیست و نظام کیهانی را به دقت طراحی کرده است. 🔸همچنین از منظر تاریخ علم در طول تاریخ و از زمان گالیله و نیوتون نیز طراح جهان در علم مطرح بوده و مسیر جهان را جهت داده است و حتی خود دین نیز در جهت شکوفایی علم نقش داشته است. 🔹خلاصه پس وقتی به علم نگاه می‌کنیم، می‌بینیم علم دلالت‌های ضد دین نداشته؛ بلکه بسیار با دین مرتبط است و از بنیادهای دینی بهره می‌گیرد و همچنین تقویت می‌کند. 🖇 (برگرفته از سلسله نشست های دین و چالش های روز با موضوع: "رابطه ی متقابل #علم_و_دین در دنیای معاصر" حجت الاسلام دکتر حمیدرضا شاکرین) 🏫مدرسه علم و دین؛ نقد الحاد جدید @elmvadin

#معرفی_مقاله | بررسی انتقادی دیدگاه استفان هاوکینگ درباره ملازمه میان «بی‌آغازی زمانی کیهان» و «خدا ناباوری» 🔻چکیده 🔹مسئله آغاز زمانی کیهان، یکی از مسائل چالش‌برانگیزی است که افزون بر فلسفه و الهیات، مورد توجه فیزیک‌دانان معاصر قرار گرفته است؛ به گونه‌ای که برخی از آنان، واکنش‌های متافیزیکی ـ الهیاتی و حتی سوگیری‌های الحادی را نیز در انتخاب دیدگاه‌های خود ابراز داشته‌اند. 🔸 بررسی آثار استفان هاوکینگ نشان می‌دهد که او بدون بهره‌گیری از روش متافیزیکی و فلسفی، تنها با مبنا قرار دادن قواعد فیزیکی که بر روش حس و تجربه استوار است، برخی نتایج متافیزیکی مانند بی‌آغازی زمانی آفرینش کیهان را نتیجه گرفته و از این رهگذر، وجود خدا را انکار نموده است. 🔹در جستار حاضر که با روش توصیفی ـ تحلیلی و با رویکرد فلسفی نگاشته شده است، یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که دیدگاه بی‌آغازی زمانی کیهان در نظر هاوکینگ با دیدگاه برخی از فلاسفه مانند ملاصدرا هماهنگ است؛ ولی ملاصدرا بر خلاف هاوکینگ، از بی‌آغازی زمانی کیهان، خداناباوری و قرائت آتئیستی را نتیجه نمی‌گیرد. 🔸برخی برداشت‌های هستی‌شناختیِ هاوکینگ، سبب مغالطه در استنتاج و منجر به تناقضات درونی در مباحث فلسفی شده است که در این جستار، با اصول و مبانی حکمت متعالیه مورد بررسی قرار گرفته و ارزیابی شده است. 🔹در پایان، این نتیجه به دست آمده است که ملاصدرا در حکمت متعالیه، ملاک نیازمندی کیهان به علت را «امکان» دانسته و میان «بی‌آغازی زمانی کیهان» و «وجود خدا» جمع نموده است. 🔻نشانی مقاله: https://ipd.razavi.ac.ir/article_1778.html 🔅@elmvadin

🎧#صوت | آیا کوانتوم مکانیک می‌تواند دستاوردی برای فیلسوفان و اندیشمندان اسلامی داشته باشد؟ 🎙دکتر رکنی‌زاده (استاد تمام گروه فیزیک دانشگاه اصفهان) 🔍 مجموعه #پرسش_و_پاسخ فیزیک و الهیات / صوت چهارم 🏫مدرسه علم و دین؛ نقد الحاد جدید @elmvadin

#صوت چهارم | محدودیت‌های علم 🔍 باتوجه به رشد علم در رفع مسائل، چه نیازی به دین داریم؟ #علم_و_دین 🎙حجت الاسلام دکتر شاکرین 🏫مدرسه علم و دین؛ نقد الحاد جدید @elmvadin

#یادداشت چهارم | محدودیت‌های علم ❓باتوجه به رشد علم در رفع مسائل، چه نیازی به دین داریم؟ 🔹در پاسخ به عده‌ای که می‌گویند علم دستاوردهای زیادی داشته و نیازی به دین نداریم و هر کجا تعارض دیدیم دین را کنار بزنیم، باید بررسی شود که علم چه قابلیت‌ها و همچنین چه محدودیت‌هایی دارد، آیا می‌تواند همه نیازهای انسان را برطرف سازد؟ 🔻علم با همه توانمندیهایی که دارد، محدود است که در اینجا به بخشی از ناتوانی‌های علم اشاره می‌شود: 1⃣. علم مبتنی به مبانی متافیزیکی و پیش فرض‌ها و اصول موضوعه است که اموری بیرون از حیطه تجربی است؛ مثلا علم بدون قاعده علیت و سنخیت (علل مشابه معلول‌های مشابه دارد) ارزشی ندارد. اگر علیت و سنخیت علی و معلولی را از علم بگیریم چیزی ندارد. 2⃣. هماهنگی جهان هستی و نظام توحیدی از خود علم نیست و حتی حاکم بر دانشمندان ملحد است و علم اینها را بحث و اثبات نمی‌کند؛ علم، اصول راهنمای خودش را نمی‌تواند اثبات کند، پس علم از الگوی دینی جهان بهره می‌برد. 3⃣. علم نمی‌تواند جهان را تبیین نهایی کند؛ چون علم ابزار، روش و کارآیی خاصی دارد. کار علم این است که رابطه میان پدیده‌های طبیعی را با قوانین طبیعی و از روش مشاهده کنترل‌پذیر و آزمایش توضیح دهد؛ پس علم از درون جهان سخن می‌گوید و نسبت به شناخت ماورای این جهان نه ابزارش را دارد و نه قوانینش را، پس حرفی نمی‌تواند بزند. نسبت به کل جهان نیز بدین منوال است؛ اینکه این جهان مخلوق است یا نه؟ ممکن الوجود است یا واجب الوجود، غایت این جهان چیست؟ علم هیچ چیزی نمی‌تواند بگوید و در این موارد ناتوان است؛ یعنی هم برای شناخت مبدأ جهان به بیرون از خودش محتاج است و هم در تبیین غایت حیات هم دستش بسته است، بلکه علم تنها می‌تواند اشیاء درون جهان را تبیین نماید. جان لنوکس مثالی می‌زند که علم می‌تواند برای ما توضیح دهد که موتور جت چگونه کار می‌کند اما نمی‌تواند به ما بگوید که سازنده موتور جت کیست و از کجا آمده است. در مورد جهان هم علم همین است؛ فرایندهای موجود جهان را توضیح می‌دهد اما اینکه چرا جهان هست، چرا این قوانین را دارد، کار علم نیست. اینجاست که چیز دیگری باید بیاید آن را حل کند. 4⃣. از محدودیت‌های دیگر علم اینکه، عوامل فرافیزیکی که در جهان فیزیکی اثرگذار هستند، چیست و چگونه اثر می‌گذارد، آیا این عوامل خداست، آیا فرشته است؟ در حالیکه علم در این‌باره نیز پاسخی ندارد. 5⃣. از محدودیت‌های دیگر علم اینکه، ذهن و آگاهی چیست و چگونه در جهان اثر می‌گذارد؟ علم هیچ توضیحی ندارد و کسانی‌که می‌گویند از راه عصب و فیزیولوزی پاسخ می‌دهیم، تنها قادرند همبسته‌های عصب را توضیح دهند. اینکه انسان همواره و در طول شبانه روز شناخت و آگاهی پیدا می‌کند، تصمیم می‌گیرد و حرکتی می‌کند، علم هیچ توضیحی ندارد. پس علم خیلی محدودیت‌ها دارد. 🖇 (برگرفته از سلسله نشست های دین و چالش های روز با موضوع: "رابطه ی متقابل #علم_و_دین در دنیای معاصر" حجت الاسلام دکتر حمیدرضا شاکرین) 🏫مدرسه علم و دین؛ نقد الحاد جدید @elmvadin

🎧#صوت | آیا آنچه در معنویت‌های نوظهور با عناوین « شفای کوانتومی، جاذبه‌های کوانتومی کیهان و...» مطرح می‌شود ارتباطی با کوانتوم مکانیک دارد؟ 🎙دکتر رکنی‌زاده (استاد تمام گروه فیزیک دانشگاه اصفهان) 🔍 مجموعه #پرسش_و_پاسخ فیزیک و الهیات / صوت پنجم 🏫مدرسه علم و دین؛ نقد الحاد جدید @elmvadin