🔅 پژوهش تأمل برانگیز منتشر شده توسط پژوهشگاه وابسته به مرکز ملی فضای مجازی 1⃣ این امکان به وضوح وجود دارد که یک ماشین مجهز به فناوری هوش مصنوعی، کارکردی شبیه مجتهد در استنباط احکام داشته باشد 2⃣ «باید» زمینه های همکاری تنگاتنگ حوزه علمیه با نخبگان علوم رایانه ای، فراهم و نهادینه شود 3⃣ هوش مصنوعی می تواند در سه مرحله کلی فرآیند استنباط(تهیه عناصر مشترکه، تحلیل عناصر مشترکه و تطبیق حکم شرعی با شرایط زمان و مکان) عملکردی شبیه عملکرد مجتهد داشته باشد 4⃣ امکان انجام تمام مراحل اجتهاد به وسیله هوش مصنوعی در حالی است که فرآیند اجتهاد و استنباط از سوی فقیه ممکن است با اختلال های همراه باشد که در هوش مصنوعی متصوّر نیست! 5⃣ استنباط هوش مصنوعی واجد مزیت هایی بر اجتهاد مجتهدان است: - دقت بالا - سرعت بالاتر - دامنه وسیع تر منابع - در نظر گرفتن همه جانبه زوایای اجتماعی و سیاسی و حقوق مسائل - عدم وقوع اختلاف فتوا - قدرت پیشبینی مسائل آینده 6⃣ مزایای مجتهد انسانی: - عدم امکان نفوذ و مدیریت توسط عوامل خارجی - احتمال وقوع خطا ناشی از اختلالات در هوش مصنوعی - هوش مصنوعی «هنوز» امکان تولید فکر جدید ندارد - بسیار سخت بودن حصول اطمینان به اصالت، صحت و تمامیت داده ها و منابع در هوش مصنوعی ❗️مطالب بالا با حداکثر دقت از اصل مقاله «نقل به معنا» شده اند. #هوش_مصنوعی @Qabasat

🔅صلوات خاصه حضرت زهرا(سلام الله علیها) 🔊 استاد شب زنده دار(دام ظلّه) @Qabasat

#قاعده_پانزدهم 1⃣ مدارک ج) روایات حداقلّ دو روایت وجود دارد که اعتبار قاعده را ثابت می کنند: - نبوی مشهور: «کلُّ مبیعٍ تَلف قبلَ قبضِه فهو مِن مالِ بائعه» - روایت عقبة بن خالد از امام صادق(علیه السلام) «فی رجل اشتری متاعاً من آخر و أوجبه غیر أنّه ترک المتاع عنده و لم یقبضه و قال: آتیک غداً إن شاءالله، فسرق المتاع من مال من یکون؟ قال علیه السلام: من مال صاحب المتاع الذی هو فی بیته حتی یقبض و یخرجه من بیته، فإذا أخرجه من بیته فالمبتاع ضامن لحقه [البائع] حتی یردّ ماله إلیه.» 👈 این دو روایت شریف بالوضوح دالّ بر مطلوب هستند، از جهت سند هم اصحاب آن ها را تلقّی به قبول کرده و بر مضمونشان اتفاق دارند، بنابراین صدورشان مورد وثوق است. 📚 القواعد الفقهیة للبجنوردی: ۲/۷۹ #قاعده_تلف_مبیع_قبل_از_قبض @Qabasat

«استیلاء #ذوق بر برخی صناعات فقهی معاصر» استاد سید احمد مددی(دام ظلّه): مشکل ما با #ابوحنیفه این است که برداشت های او از اسلام ذوقی است. ❗️الان در #زمان_ما چیزی که دارد خیلی متعارف می‌شود، از آن ذوقیِ ابوحنیفه هم #بدتر است. چون ابوحنیفه سعی می‌کرد یک سر و سامانی به ذوقیاتش بدهد، الان چیزهایی که مطرح می‌شود گاهی سر و سامانی هم ندارد. 📚 درس خارج به تاریخ: ۲۶ اسفند ۹۶ #مدرس_فقه @Nardebane_feghahat @Qabasat

🔅 عدم ملازمه امتنانی بودن حکم با اباء از تخصیص 📝 استاد شبیری زنجانی(دام ظلّه) #شمّ_الفقاهة @Qabasat

- روش‌شناسی کاربردی اجتهاد فقهی 🔊 حجت الاسلام واعظی(زید عزّه) 💠 جلسه یازدهم 1⃣ معنای مقاصد شریعت: اهداف مورد نظر شارع در تشریع بخشی از شریعت یا کل آن 2⃣ مجتهد در بحث مقاصد شریعت، به مناط حکم دست پیدا می کند اما در بحث مذاق شریعت، به نفس حکم 3⃣ راه تحصیل مقاصد شریعت: استقراء و تتّبع جامع در نظرات شارع در ابواب مختلف یا ابواب خاص فقهی 4⃣ آفات احتمالی تمسّک به مقاصد شریعت: - قطع زودرس به مقصد شرع بدون دقّت بایسته - عدم توجّه به تزاحم با مصلحت یا مفسده أقوی - اشتباه در تطبیق مقصد شرع 5⃣ سیره عقلاء: روش و سبک رفتاری عقلاء در انجام فعل خاصّ یا ترک خاصّی 6⃣ راه کشف سیره عقلاء: الف) طرق احراز سیره های معاصر: - استقراء - تحلیل وجدانی - ضرورت و حاجت - نقل و شهادت ب) طرق احراز سیره زمان معصوم(علیه السلام): - تمسّک به سیره معاصر در صورت انتفاء احتمال حادث بودنش - نبود سیره جایگزین در صورتی که اگر وجود داشت، برایمان احراز می شد - عدم بازنمایی سوالات پیرامون آن در میراث روایی در فروضی که سیره مخالف طبع اجتماعی باشد 7⃣ سیره علاوه بر احراز صغری محتاج به انضمام امضاء یا عدم ردع است 8⃣ عوامل موثّر در کشف امضاء یا ردع: - تتبّع در سایر ادله شرعی - توجّه به روش عملی شارع - عنایت به روش عملی متشرّعه، اصحاب أئمه(علیهم السلام) و علمای متقدّم - بررسی لوازم و مصادیق امضاء یا ردع 9⃣ در بررسی سیره باید این مراحل طیّ شود: - مشخص کردن نوع سیره و تطبیق شرایط حجیّت هر کدام - احراز محدوده و سعه یا ضیق سیره - توجّه به منشأ سیره #مکتب_شناسی_فقهی @yaddashhayetalabegi @Qabasat

«عمل به تکلیف» امام خمینی(قدّس سرّه): کسی که برای رضای خدا ان شاءالله مشغول انجام وظیفه است، توقع این را نداشته باشد که مورد قبول همه است، هیچ امری مورد قبول همه نیست! کار انبیاء هم مورد قبول همه نبوده است، لکن انبیا به وظایفشان عمل کردند و قصور در آن کاری که به آنها محول شده بود نکردند، گر چه مردم اکثرا گوش ندادند به حرف انبیا. ما هم آن چیزی که وظیفه مان هست عمل می کنیم و باید بکنیم گر چه بسیاری از این عمل ناراضی باشند یا بسیاری هم کارشکنی بکنند. 📚 صحیفه نور جلد ۱۹ صفحه ۱۵۴ #فائده @Qabasat

«أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِينَ يُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ #لَا_يَخَافُونَ لَوْمَةَ لَائِمٍ» @Qabasat

👈 ببینید و بشنوید! شهیدان حاج قاسم سلیمانی، حسن باقری، احمدکشوری، علی صیادشیرازی، محمدابراهیم همت، احمد کاظمی و ... با ملت ایران سخن می‌گویند: 🌷نترسید و امیدوار باشید🌷 ▫️ بازخوانی بمناسبت اولین هفته‌ی عروج سردار عالیقدر اسلام سپهبد سلیمانی؛ در همین ساعت در بغداد 📥 دریافت نسخه کیفیت اصلی👇 http://farsi.khamenei.ir/video-content?id=42641

#قاعده_پانزدهم 2⃣ مفاد «تلف المبیع قبل قبضه من مال بائعه» معنای «مبیع» و «تلف» روشن است، اما دو ابهام مطرح شده: - لفظ مبیع به حسب لغت، ظهور در مثمن دارد ولی آیا مناط قاعده حاضر، تلف ثمن را هم شامل می شود؟ - آیا تلف، شامل مواردی که اتلاف شرعی رخ بدهد هم می شود؟ مثلا اگر مبیع، عبدی باشد که قبل از قبض جنایتی انجام دهد و شرعا محکوم به قصاص شود، آیا تالف محسوب می شود؟ اینجا هم مجدّدا بحث از شمول مناط است و نه صدق حقیقی. اما «قبض» یعنی چه؟ ظاهرا مراد همان معنایی است که فقها(رحمهم الله) در باب بیع فرمودند، یعنی: «استیلاء و وقوع تحت یَد». می ماند فقره: «مِن مال بائعه»؛ اینجا دو احتمال وجود دارد: الف) تلف واقع در مال بائع شده، بنابراین باید ملتزم شد معامله ولو به نحو آنا ما قبل از تلف، فسخ شده تا اینکه بتوانیم نتیجه بگیریم تلف در مال خود بایع واقع شده.(یا اینکه بگوییم صرف معامله قبل از قبض اصلا موجب انتقال ملکیت نمی شود) ب) خسارت تلف بر عهده بایع است نه اینکه اصل تلف هنگامی واقع شده باشد که مبیع، در ملک بایع بوده. این احتمال خوب است الا اینکه با ظاهر «من مال بائع» سازگاری ندارد و باید گفته میشد :«علی بائعه». 📚 القواعد الفقهیة للبجنوردی: ۲/۸۳ #قاعده_تلف_مبیع_قبل_از_قبض @Qabasat

🔅 چند سال درس خارج اصول شرکت کنیم؟ - استاد شب زنده‌دار(دام ظلّه) #مدرس_فقه @Qabasat

#قاعده_پانزدهم 3⃣ حکم نماء بعد از عقد و قبل از تلف صاحب جواهر فرموده: « - نمائاتی از مبیع که بعد عقد و قبل از تلف به وجود آمده اند، ملک مشتری اند، زیرا مقتضای قاعده و استصحاب این است که فسخ معامله از حین تلف واقع شده و نه از حین عقد؛ بنابراین آن ها نماء برای شیء ای هستند که مملوک مشتری است(و ملکیت نمائات، تابع ملکیت اصل است). البته از عبارات ریاض و مفتاح الکرامه استفاده می شود که چنین حکمی، منافی با ظاهر برخی نصوص و فتاوا است.» از این عبارت روشن می شود تعیین تکلیف نمائات حاصل شده در این قسمت از زمان، مبتنی است بر اینکه معامله را از حین فسخ باطل بدانیم یا حین عقد؟ و برای جواب به این سوال باید سراغ ادله قاعده برویم، البته اگر به دلیلی اجتهادی دست نیافتیم، مقتضای استصحاب، تعلّق نمائات به مشتری است. خب مقتضای ادله اجتهادی چیست؟ تنها مدرک متقن این قاعده، دو حدیث شریف است: - نبوی مشهور: «کلُّ مبیعٍ تَلف قبلَ قبضِه فهو مِن مالِ بائعه» - روایت عقبة بن خالد از امام صادق(علیه السلام) «فی رجل اشتری متاعاً من آخر و أوجبه غیر أنّه ترک المتاع عنده و لم یقبضه و قال: آتیک غداً إن شاءالله، فسرق المتاع من مال من یکون؟ قال علیه السلام: من مال صاحب المتاع الذی هو فی بیته حتی یقبض» به حسب ظاهر هم هیچ یک دلالت ندارند که فسخ عقد ازچه زمانی واقع می شود. پس شکّ، مستقر می شود و مرجع، اصل استصحاب است. 📚 القواعد الفقهیة للمکارم: ۲/۳۶۰ #قاعده_تلف_مبیع_قبل_از_قبض @Qabasat

- آسیب شناسی روش اجتهاد در گذر از «فقه موضوعات» به «فقه نظامات» 🔊 استاد میرباقری(دام ظلّه) 1⃣ مهم ترین مساله معاصر: مدیریت و سرپرستی اجتماعی 2⃣ «فقه مدیریت»، امری فراتر از «فقه موضوعات» و حتی «فقه نظامات» 3⃣ نظریه مرحوم نائینی انفعال در برابر دموکراسی است اما نظریه مرحوم امام، عبور از دموکراسی 4⃣ فقه سرپرستی یعنی در دست گرفتن روند تکامل نظامات، نه اکتفاء به بررسی احکام آن ها 5⃣ احکام فقه حکومتی متوجه به «آحاد» هستند؛ لذا طاعت و معصیت مشاع دارند 6⃣ دو آسیب اجتهاد معاصر: انفعال و تحجّر 7⃣ نتیجه انفعال: سکولار شدن اجتهاد از سه راه: - توسعه ناصحیح تمسّک به بنای عقلاء - تمسّک گسترده به ارتکازات - حاکم ساختن(نامحدود) عقل و نگرش های «سیستمی» به اجتهاد #فقه‌_المسائل‌_المعاصرة @Qabasat

- روش‌شناسی کاربردی اجتهاد فقهی 🔊 حجت الاسلام واعظی(زید عزّه) 💠 جلسه دوازدهم 1⃣ سیره متشرّعه: سبک رفتاری متشرّعین در انجام فعل یا ترکی خاصّ به دلیل تشرّعشان 2⃣ طریق احراز سیره متشرّعه: - نقل و شهادات تاریخی - استقراء سیره های حاضر به شرط انتفاء احتمال حدوث آن 3⃣ روش ارزیابی و بررسی سیره متشرّعه همان روش ارزیابی سیره عقلاء است 4⃣ آفات احتمالی تمسّک به سیره متشرّعه: - خلط سیره های زمان معصومین(علیهم السلام) با سیره های مستحدثه - عدم تمییز صحیح میان سیره متشرّعه و سیره عقلاء - اشتباه در فهم محدوده سیره - اشتباه در تطبیق سیره 5⃣ ارتکاز: نکات و مطالب راسخ در اذهان 6⃣ تقسیم ارتکاز به ارتکازات عقلایی و متشرّعی 7⃣ کارکرد ارتکازات: - کشف حکم شرعی - مداخله در استظهار به عنوان یک قرینه لبّی متصل 8⃣ راه های احراز ارتکازات: - تحلیل وجدانی و کشف ارتکازات شخصی به شرط نفی احتمال خصوصیت داشتن خود شخص - نقل و شهادت - استقراء میدانی 9⃣ روش ارزیابی ارتکاز: - مشخص کردن نوع ارتکاز و تطبیق شرایط - تحدید ارتکاز - توجّه به منشأ ارتکاز 0⃣1⃣ آسیب های احتمالی استناد به ارتکاز: - خلط ارتکاز معاصر معصومین(علیهم السلام) با ارتکازهای مستحدث - عدم تمییز صحیح میان ارتکاز متشرّعه و ارتکاز عقلاء - اشتباه در تحدید ارتکاز - اشتباه در تطبیق ارتکاز #مکتب_شناسی_فقهی @yaddashhayetalabegi @Qabasat

🔹فایل سخنرانی #آیت_الله_وحید_خراسانی در خلال حوادث #قیام_نوزده_دی_قم 💥اختصاصی 🔶حاشیه #سکولارهای_حوزوی در چهاردهه پیشین تلاش کردند چهره ای دیگر از مرجع معظم قم ارائه دهند تا بتوانند پشت او سنگر بگیرند! اکنون نوبت بازخوانی واقعیت ها و ناگفته هایی است که بافته های سکولارهای حوزوی را بر باد خواهد داد. @rozaneebefarda

#قاعده_پانزدهم 4⃣‌ شمول قاعده نسبت به موارد فقدان وصف اگر بعد از عقد و قبل از قبض وصفی از اوصاف مبیع از بین برود، حال چه وصف کمال باشد(یعنی نبودش عرفا عیب نباشد) و چه وصفی باشد که نبودش باعث ایجاد عیب در مبیع می شود، آیا قاعده جاری است؟ به نظر خیر؛ زیرا: - اگر مدرک قاعده اجماع یا روایات باشد، باید گفت آن ها در مقام بیان حکم «تلف مبیع» هستند و این عنوان بر زوال اوصاف صادق نمی باشد. - و اگر مستند قاعده را سیره دانستیم، باید در نظر داشته باشیم که مناط آن، «عدم امکان تقابض خارجی عوضین بما هما عوضان» است و فوات وصف، موصوف را از عوض بودن نمی اندازد. 📚 القواعد الفقهیة للبجنوردی: ۲/۹۲ #قاعده_تلف_مبیع_قبل_از_قبض @Qabasat

«حرکت از وجدان به برهان» آیت‌الله‌ شبیری زنجانی(دامت برکاته): دربارۀ شیوۀ استدلال مرحوم حاج شیخ(حائری) از مرحوم آقای داماد شنیدم كه می‌فرمود: « - مرحوم‌ آقای حاج شیخ از وجدان به برهان می‌رسید؛ یعنی فطریات اولیه خودش را در نظر می‌گرفت، بعد آن را مستدل می‌كرد، و این‌گونه نبود كه به سبب انس با مباحث علمی رایج، از فطریات اولیه‌اش دست بردارد و در آنها تصرّف كند.» در مباحث علمی باید خالی‌الذهن و بدون پیش‌ فرض، ادراكات اولیه را در نظر گرفت و بر اساس آن استدلال كرد. 📚 جرعه ای از دریا، جلد ۴، صفحه ۵۰۴ #مدرس_فقه @Qabasat

#قاعده_پانزدهم 5⃣ ابراء بایع از ضمان توسط مشتری آیا مشتری می‌تواند بایع را تبرئه کند و مثلا بگوید: «من این مبیع را می‌خرم، اگر در بین عقد یا قبل از قبض تلف شد، تو بریء هستی»؟ پاسخ مبنی است بر اینکه آیا این ضمان حق من الحقوق أو حکم شرعی؟ اگر بگوییم هذا حکم شرعی، دیگر قابل اسقاط نیست؛ چون حکم شرعی است و مکلف نسبت به حکم شرعی هیچکاره هست و نمی تواند آن را ساقط کند. اما لو کان حقّاً من الحقوق،‌ می‌تواند مشتری حق خودش را ساقط کند و طرف را تبرئه نماید. البته اگر از آن حقوقی باشد که قابل اسقاط است، چون بعضی از حقوق داریم که قابل اسقاط نیست، مانند حق حضانت. عده ای هم اتفاقا گفته اند ضمان بایع از حقوق غیر قابل اسقاط است زیرا اسقاط امر قهری است، یعنی چه متبایعین بخواهند و چه نخواهند هر وقت موضوع از بین رفت، محقق می شود. چیزی هم که قهری است، چطور می خواهد اسقاط ‌بشود؟ ولی جواب این اشکال روشن است. درست است که انحلال امر قهری است، ولی چرا قهری است؟ چون بایع ضامن است،‌ خب مشتری اگر ضمان بایع را اسقاط کرد، دیگر نوبت به انحلال نمی‌رسد! 📚 درس خارج فقه آیت الله سبحانی: ۹۲/۱۱/۱۶ #قاعده_تلف_مبیع_قبل_از_قبض @Qabasat

- فقه و محدوده مصلحت 🔊 حجت الإسلام و المسلمین صرامی(زید عزّه) 1⃣ مهم ترین سوالات پیرامون رابطه فقه و مصلحت: - اصل تبعیت احکام از مصالح و مفاسد - قابل درک بودن ملاکات - انحصار وجود مصلحت در جعل احکام یا تعمیم آن به حوزه اجرا - بررسی امکان تفاوت احکام و آثار مصالح جعل و مصالح اجرا - امکان تفکیک حوزه‌‌های احکام‌ نسبت به قابلیت کشف ملاکات - ضوابط استفاده از ملاکات در استنباط احکام 2⃣ حوزه‌ اول اساسی مصلحت: حوزه کلامی که در رابطه با جعل احکام است 3⃣ دو نکته مهم در حوزه کلامی مصلحت: - عدم تلازم میان وجود مصلحت و امکان علم مکلفان به آن - وجود تفاسیر متفاوت در مورد تبعیت شریعت از مصالح؛ مثلا مرحوم نائینی فرموده: «گاهی مصلحت و مفسده مربوط به حکم است و گاهی به متعلق حکم و در هر یک یا به تحققشان مصلحت مترتب می‌شود و یا به نفس خودشان» 4⃣ حوزه‌ دوم اساسی مصلحت: حوزه استنباط احکام که برخی علمای شیعه ادعاء وجود سیره و امضا آن کرده اند اما صحیح نیست 5⃣ حوزه‌ سوم اساسی مصلحت: حوزه حکومت و اداره جامعه که چهار بحث مهم دارد: - مبانی - منابع - ضوابط(محل بحث این جلسه) - مرجع تشخیص(شخص حاکم شرع یا قابل تفویض به زیر مجموعه ها؟) 6⃣ چهار ضابطه مهم شناخت مصالح مطلوب اسلام در حوزه اجرا: - تعیین سیاست‌های کلان نظام با اتخاذ از منابع شرع - عدم مخالفت مصالح با احکام کلی شرعی(با توجه به تزاحمات و مرجع تشخیص أهمّیت) - رعایت ضرورت و کارشناسی در مصلحت تشخیص داده شده - وجود مصلحت در حوزه اجتماعی نه فردی 7⃣ کفایت أقوی الظنون نسبت به وجود مصلحت و عدم لزوم وصول به یقین #فقه‌_المسائل‌_المعاصرة @Qabasat

#قاعده_پانزدهم 6⃣ حکم تلف مبیع توسط یک انسان مفاد قاعده شامل صورتی که تلف مبیع مستند به یک انسان باشد، نمی شود؛ زیرا: - اگر متلف، مشتری باشد؛ خود این اتلاف مصداق قبض است و تلف قبل از قبض رخ نداده. بله اگر این تلف بر اثر اغفال توسط شخص ثالثی باشد، به حکم #قاعده_غرور، آن شخص سوم ضامن است و دیگر ربطی به بایع ندارد. - و اگر متلف شخص دیگری باشد، به دلیل عدم امکان تقابض عقد منحلّ و ثمن به مشتری باز می گردد حال: اگر متلف، بایع باشد؛ ضمانی در کار نیست چون معنا ندارد انسان نسبت به اتلاف مال خودش ضامن باشد و اگر متلف، اجنبی باشد؛ مطابق #قاعده_اتلاف، او ضامن مثل یا قیمت است. 📚 القواعد الفقهیة للبجنوردی: ۲/۹۵ #قاعده_تلف_مبیع_قبل_از_قبض @Qabasat

- روش‌شناسی کاربردی اجتهاد فقهی 🔊 حجت الاسلام واعظی(زید عزّه) 💠 جلسه سیزدهم 1⃣ دو منبع لفظی شریعت: آیات قرآن کریم و روایات اهل البیت(علیهم السّلام) 2⃣ طریق جمع آوری مطلب از این دو منبع: الف) جستجوی لفظی: - عنوان مساله - مترادف ها - مشابهات - شقوق - اقسام - لوازم - و سایر عناوین مرتبط به مساله در: - قرآن کریم - کتب تفسیری - کتب معتبر روایی - کتب شرح حدیث - معجم های موضوعی آیات و روایات - کتب فقهی مخصوصا کتب آیات الأحکام - و کتبی که ادعاء شده متن آن ها عین روایت است ب) جستجوی معنایی ابواب حدیثی مربوط به مساله(أعمّ از مشابهات، لوازم و ...) 3⃣ ارزیابی ادله لفظی در سه ناحیه: جهت، سند و دلالت 4⃣ مقتضیات حجیّت دلیل نقلی: - وثوق به صدور متن - وثاقت راویان #مکتب_شناسی_فقهی @yaddashhayetalabegi @Qabasat

«محاسبه نفس» آيت الله مجتبی تهرانی(رحِمهُ الله) #فائده @dars_akhlaq @Qabasat

ذکر مصائب حضرت زهرا(علیها السلام) استاد صدیقی(دام ظلّه) @Qabasat