یک بخشی از اینها، طبیعت بشری است؛ آدم وسط بحث است، حواسش نیست که دائماً رابطة آن مسأله را با هدف آن علم بسنجد. یک بخشی هم رفتار اشتباه است و باید اصلاح بشود. در اصول، از این اتفاقات زیاد افتاده‌است، در فقه هم اگرچه کمتر ولی اتفاق افتاده؛ تا آنجا که بعضی گفته‌اند: باید دربارة فقه فرضی صحبت کرد؛ یعنی اگر فرضاً ما رفتیم کرة مریخ خانه درست کردیم، روزه‌هایمان را چطور باید بگیریم؟ ⭕️نمونه‌ای از خطای فلسفه در فلسفه هم می‌شود خطاهای بشری را پیداکرد، مثل مقولات؛ موقعی که مطرح شد، خیال می‌کردند خیلی مهم است، حالا فهمیده‌اند خیلی مهم نیست. پس باید بازخوانی‌اش کنیم و خیلی به این بحث اهمیت ندهیم. گاهی هم سبک بحث، سبک درستی نیست؛ مثل بحث «حرکت»؛ بحث «حرکت» خیلی قابل استفاده برای بحث «معاد» است، اما نه به این شکلی که در کتاب‌های فلسفی مطرح است؛ در فلسفه بسیاری از بحث‌های «حرکت» را به یک جایی رسانده‌اند بعد نتیجه‌گیری نکرده‌اند! آن جایی که نتیجه‌اش به درد معارف دینی می‌خورد، نتیجه‌گیری نکرده‌اند! بنابراین در همة علوم باید خودمان را بر میزان الهی بازخوانی کنیم. دنبال #علم_نافع باشیم؛ «اللهم علمنی ما ینفعنی»، و کاربردی: «و استعملنی ما علَّمتَنی». ⭕️نمونه‌ای از آنچه باید به #علم_اصول اضافه بشود مرحوم #شیخ_انصاری در بحث «امارات ظهورساز، یک اماره را مطرح کرده‌اند.»، درصورتی‌که غربی‌ها ده‌ها شبهه دربارة این بحث «ظهورسازی» مطرح کرده‌اند! گفته‌اند: الفاظ شریعت، شکم‌های پُری نیست که معانی از آنها استخراج شود. بلکه دهان‌های بازی است که حکیم و مفسر، باورهای خود را در آن دهان‌ها می‌گذارند. همة تفسیرها، تفسیر به رأی است. تفسیر بی‌رأی نداریم. سخن، در «حجیت ظهور» نیست. بلکه سخن در «نسبیت ظهور» است.»! این حرف‌ها مال تقریباً سی سال پیش است. شما از سی سال پیش تا به حال کتاب‌های اصول را ببینید چقدر این مسائل را بحث کرده‌اند! ⭕️تکمیل فلسفه همة این حرف‌ها را که زدیم، برای این بود که بگوییم: اینها اشتباهات بشری است که در همه جا از جمله فلسفه هم اتفاق می‌افتد. ممکن است در فقه کمتر از فلسفه اتفاق افتاده‌باشد، و در اصول بیشتر از فلسفه اتفاق افتاده‌باشد. بعضی از بحث‌های فلسفه هم احیاناً بحث‌های بی‌پایه‌ای است که باید حذف بشود، بعضی مباحث هم هست که باید در فلسفه مطرح بشود. اگر گزاره‌های وحیانی با رویکرد فلسفی بازخوانی می‌شد و بحثش در فلسفه رواج پیدامی‌کرد، این غفلت‌ها کمتر اتفاق می‌افتاد. #آیت‌الله_جوادی_آملی ذیل آیة7 سورة «هود»: «و کان عرشه علی الماء» می‌فرماید: «إن‌شاءالله یک روزی برسد که بحث از این دسته آیات هم در حوزه‌های علمیه مطرح بشود.»، بعد می‌فرمود: امروز هیچ مسألة فقهی وجود ندارد که یا فقها پاسخش را مشخص کرده‌اند، یا مسیر پاسخش را مشخص کرده‌اند. ولکن بسیاری از مسائل معرفتی هست که نه پاسخش مشخص است و نه مسیر پاسخش. یکی از بحث‌هایی که باید در فلسفه در بخش «علیت» بحث بشود، بحث «علیت در اعتباریات» است. ⭕️ضرورت بازخوانی مسائل فلسفی #فلسفة_اسلامی احتیاج دارد که از حیث «موضوعیت مسائل» بازخوانی بشود؛ مثلاً بحث «قوه و فعل» پایة خیلی از مباحث دینیِ ماست، ولی نتیجه‌گیری‌های دینی در آن اتفاق نیفتاده‌است. از طرف دیگر، خیلی از مسائل در باورهای ما وجود دارد که در بحث «ثابت و متغیر» مطرح نشده‌است؛ مثلاً در روایت داریم که «و فی جواز تغییره خروجه من القدم»؛ خیلی خوب بود که در فلسفه مطرح می‌شد که: «چرا جواز تغییر نشان‌دهندة این است که معلول است؟». این حرف #ملاصدرا که «مناط احتیاج به علت، محدودیت است.»، معادل با روایت امام رضا علیه‌السلام است که فرمود: «لشهادة العقول أن کل محدودٍ مخلوقٌ»، #ملاصدرا این بحث را در جاهای مختلفی بحث کرد. روایت «کل قائم فی سواه، معلولً» را #ملاصدرا بحث کرد. ولی خیلی از گزاره‌های دیگر هم جا دارد که ما بحثش کنیم و آن مسیری که #ملاصدرا شروع کرد را ادامه دهیم. یکی از بحث‌هایی که باید در فلسفه مطرح کنیم، همین بحث «ثابتات» است؛ یک چیزهایی جزء ثابتات به نظر می‌رسد که باید در بحث‌های فلسفی بحث می‌کردیم؛ مثل ملائکه. در یک کتابی که خاطرات علامه حسن‌زاده را نوشته بود، دیدم که ایشان فرموده‌اند: ملائکه هنوز برای بحث‌های فلسفی یک معضل است؛ اگر مجرد هستند، پس چطور معلَّم اسماء شدند؟ آیا تغییرمی‌کنند یا تغییرنمی‌کنند؟

✳️ کلام و فلسفه در میراث شیخ انصاری ✔️ آیت الله سید احمد #مددی: 🔹 از لابلای کتابهایی که از مرحوم #شیخ_انصاری فعلا در دسترس ما هست، نمی‏توان خیلی روشن حکم کرد که ایشان در مسائل کلامی دارای مکتب خاص فکری بوده ‏اند. البته یک نکته را باید توضیح داد - و همین نکته هم از بهترین مزایای شیخ است - و آن این که ایشان در خلال نوشته ‏های فقهی و اصولی خود، هیچ گاه تا آنجایی که ما خبر داریم از بحث اصولی خارج نشده و اصالت آن را حفظ کرده‏ اند. 🔸 در بحث های اصولی، مناسبتهای مختلفی هست که خیلی از علما و اصولیان و فقها به اندک مناسبتی از بحث اصلی خارج شده و وارد بحثهای کلامی و یا فلسفی شده ‏اند، در صورتی که مرحوم شیخ انصاری در کتابهای خود چه فقه و چه اصول، به کلی سعی داشته ‏اند حتی از استعمال اصطلاحات کلامی احتراز کنند، لذا ما نمی‏توانیم درست حکم کنیم که ایشان آیا در این رشته از علوم اسلامی دارای اندیشه ‏های خاصی بوده‏ اند یا خیر؟ 🔹 #فلسفه هم در حکم همان مسائل کلامی است و ظواهر امر در اینجا مثل همان بحث، نمی‏توان از خلال نوشته ‏های ایشان مشخص کرد که ایشان در مسائل فلسفی دارای تخصص بوده ‏اند یا خیر؟ و عرض شد که از مزایای مهم ایشان این است که بحثهای اصولی را به بحثهای فلسفی و کلامی خلط نکرده ‏اند لیکن شواهد تاریخی در دست هست که ایشان با مسائل فلسفی آشنا بوده‏ اند. این موارد اگر چه در شرح حالهایی که از شیخ انصاری نوشته شده کمتر منعکس شده، اما ظاهرا اصل مطلب مسلم است. 🔸 استاد بزرگوارمان مرحوم آیت الله العظمی آقای #بجنوردی نقل می‏فرمودند از مرحوم آقای شیخ اسد الله زنجانی که از علمای کاظمین بودند و از شاگردهای مرحوم میرزای شیرازی بزرگ، ایشان از استادشان مرحوم شیرازی یعنی مرحوم مجدد شیرازی، و ایشان هم از استادشان مرحوم شیخ انصاری که: مرحوم شیخ در جلسه‏ ای که بودیم توصیه می‏کردند به ما که شما یک دوره معقول را بخوانید، و مطلع باشید از مسائل معقول. و آنگاه فرمودند: من در مدتی که در کاشان اقامت داشتم و خدمت مرحوم #ملا_احمد_نراقی می‏رفتم، از ایشان درخواست کردم که به من فلسفه درس بدهند. ایشان بخاطر گرفتاریهای فراوان امتناع کردند، و فرمودند من شخصی را به شما معرفی می‏کنم که به شما فلسفه درس بدهد، و آدرس منزل او را دادند. 🔹 مرحوم شیخ فرمودند: من رفتم به آن آدرس در زدم. شخصی بیرون آمد که هیئت دراویش داشت، وقتی که چشمش به من افتاد تعجب کرد، من در هیئت علما و ایشان با هیئت دراویش! من گفتم: آخوند ملا احمد من را فرستادند. اسم‏ ایشان را که بردم تعجب ایشان کم شد و گفت: خوب، بفرمائید. گفتم من از ایشان درس فلسفه خواستم، ایشان بخاطر گرفتاریهایشان قبول نفرمودند، و گفتند بیایم اینجا که شما یک دوره فلسفه به من درس بدهید. گفت: من فعلا حال ندارم برای این کارها، لیکن چون آخوند فرموده ‏اند، من یک دوره مثنوی ملای روم را برای شما می‏گویم و در ضمن آن، یک دوره فلسفه و حکمت را هم می‏گویم. 🔸 مرحوم شیخ می‏ فرماید: آن مدت که من کاشان بودم، نزد همان شخص یک دوره مثنوی را خواندم و در همان حال یک دوره مسائل حکمت و معقول را فرا گرفتم. البته قضایای دیگری هم در این باره نقل شده است. اگر این قسمت مطلب تأمل بشود، شاید بتوان گفت: اینکه مرحوم شیخ در مسائل عرفان و سلوک عملی هم توجهاتی داشتند، احتمالا اساس آن به همین سفر ایشان به کاشان برمی‏گردد... 📚 خارج فقه ۹۲-۹۱ جلسه ۱۲ @Nardebane_feghahat

💥 کلام و فلسفه در میراث شیخ انصاری 🎤 آیت الله سید احمد #مددی: 🔹 از لابلای کتابهایی که از مرحوم #شیخ_انصاری فعلا در دسترس ما هست، نمی‏توان خیلی روشن حکم کرد که ایشان در مسائل کلامی دارای مکتب خاص فکری بوده ‏اند. البته یک نکته را باید توضیح داد - و همین نکته هم از بهترین مزایای شیخ است - و آن این که ایشان در خلال نوشته ‏های فقهی و اصولی خود، هیچ گاه تا آنجایی که ما خبر داریم از بحث اصولی خارج نشده و اصالت آن را حفظ کرده‏ اند. 🔸 در بحث های اصولی، مناسبتهای مختلفی هست که خیلی از علما و اصولیان و فقها به اندک مناسبتی از بحث اصلی خارج شده و وارد بحثهای کلامی و یا فلسفی شده ‏اند، در صورتی که مرحوم شیخ انصاری در کتابهای خود چه فقه و چه اصول، به کلی سعی داشته ‏اند حتی از استعمال اصطلاحات کلامی احتراز کنند، لذا ما نمی‏توانیم درست حکم کنیم که ایشان آیا در این رشته از علوم اسلامی دارای اندیشه ‏های خاصی بوده‏ اند یا خیر؟ 🔹 #فلسفه هم در حکم همان مسائل کلامی است و ظواهر امر در اینجا مثل همان بحث، نمی‏توان از خلال نوشته ‏های ایشان مشخص کرد که ایشان در مسائل فلسفی دارای تخصص بوده ‏اند یا خیر؟ و عرض شد که از مزایای مهم ایشان این است که بحثهای اصولی را به بحثهای فلسفی و کلامی خلط نکرده ‏اند لیکن شواهد تاریخی در دست هست که ایشان با مسائل فلسفی آشنا بوده‏ اند. این موارد اگر چه در شرح حالهایی که از شیخ انصاری نوشته شده کمتر منعکس شده، اما ظاهرا اصل مطلب مسلم است. 🔸 استاد بزرگوارمان مرحوم آیت الله العظمی آقای #بجنوردی نقل می‏فرمودند از مرحوم آقای شیخ اسد الله زنجانی که از علمای کاظمین بودند و از شاگردهای مرحوم میرزای شیرازی بزرگ، ایشان از استادشان مرحوم شیرازی یعنی مرحوم مجدد شیرازی، و ایشان هم از استادشان مرحوم شیخ انصاری که: مرحوم شیخ در جلسه‏ ای که بودیم توصیه می‏کردند به ما که شما یک دوره معقول را بخوانید، و مطلع باشید از مسائل معقول. و آنگاه فرمودند: من در مدتی که در کاشان اقامت داشتم و خدمت مرحوم #ملا_احمد_نراقی می‏رفتم، از ایشان درخواست کردم که به من فلسفه درس بدهند. ایشان بخاطر گرفتاریهای فراوان امتناع کردند، و فرمودند من شخصی را به شما معرفی می‏کنم که به شما فلسفه درس بدهد، و آدرس منزل او را دادند. 🔹 مرحوم شیخ فرمودند: من رفتم به آن آدرس در زدم. شخصی بیرون آمد که هیئت دراویش داشت، وقتی که چشمش به من افتاد تعجب کرد، من در هیئت علما و ایشان با هیئت دراویش! من گفتم: آخوند ملا احمد من را فرستادند. اسم‏ ایشان را که بردم تعجب ایشان کم شد و گفت: خوب، بفرمائید. گفتم من از ایشان درس فلسفه خواستم، ایشان بخاطر گرفتاریهایشان قبول نفرمودند، و گفتند بیایم اینجا که شما یک دوره فلسفه به من درس بدهید. گفت: من فعلا حال ندارم برای این کارها، لیکن چون آخوند فرموده ‏اند، من یک دوره مثنوی ملای روم را برای شما می‏گویم و در ضمن آن، یک دوره فلسفه و حکمت را هم می‏گویم. 🔸 مرحوم شیخ می‏ فرماید: آن مدت که من کاشان بودم، نزد همان شخص یک دوره مثنوی را خواندم و در همان حال یک دوره مسائل حکمت و معقول را فرا گرفتم. البته قضایای دیگری هم در این باره نقل شده است. اگر این قسمت مطلب تأمل بشود، شاید بتوان گفت: اینکه مرحوم شیخ در مسائل عرفان و سلوک عملی هم توجهاتی داشتند، احتمالا اساس آن به همین سفر ایشان به کاشان برمی‏گردد... 📚 خارج فقه ۹۲-۹۱ جلسه ۱۲ #تراجم_علما #فلسفه_اسلامی #کلام_اسلامی #خاطرات_علما ✴️کشکول ناب حوزوی🔻 🔴 @kashkolenab

🔹 از لابلای کتابهایی که از مرحوم #شیخ_انصاری فعلا در دسترس ما هست، نمی‏توان خیلی روشن حکم کرد که ایشان در مسائل کلامی دارای مکتب خاص فکری بوده ‏اند. البته یک نکته را باید توضیح داد - و همین نکته هم از بهترین مزایای شیخ است - و آن این که ایشان در خلال نوشته ‏های فقهی و اصولی خود، هیچ گاه تا آنجایی که ما خبر داریم از بحث اصولی خارج نشده و اصالت آن را حفظ کرده‏ اند. 🔸 در بحث های اصولی، مناسبتهای مختلفی هست که خیلی از علما و اصولیان و فقها به اندک مناسبتی از بحث اصلی خارج شده و وارد بحثهای کلامی و یا فلسفی شده ‏اند، در صورتی که مرحوم شیخ انصاری در کتابهای خود چه فقه و چه اصول، به کلی سعی داشته ‏اند حتی از استعمال اصطلاحات کلامی احتراز کنند، لذا ما نمی‏توانیم درست حکم کنیم که ایشان آیا در این رشته از علوم اسلامی دارای اندیشه ‏های خاصی بوده‏ اند یا خیر؟ 🔹 فلسفه هم در حکم همان مسائل کلامی است و ظواهر امر در اینجا مثل همان بحث، نمی‏توان از خلال نوشته ‏های ایشان مشخص کرد که ایشان در مسائل فلسفی دارای تخصص بوده ‏اند یا خیر؟ و از مزایای مهم ایشان این است که بحثهای اصولی را به بحثهای فلسفی و کلامی خلط نکرده ‏اند لیکن شواهد تاریخی در دست هست که ایشان با مسائل فلسفی آشنا بوده‏ اند. این موارد اگر چه در شرح حالهایی که از شیخ انصاری نوشته شده کمتر منعکس شده، اما ظاهرا اصل مطلب مسلم است. 🔸 مرحوم آیت الله العظمی آقای بجنوردی نقل می‏فرمودند از مرحوم آقای شیخ اسد الله زنجانی که از علمای کاظمین بودند و از شاگردهای مرحوم میرزای شیرازی بزرگ، ایشان از استادشان مرحوم شیرازی یعنی مرحوم مجدد شیرازی، و ایشان هم از استادشان مرحوم شیخ انصاری که: مرحوم شیخ در جلسه‏ ای که بودیم توصیه می‏کردند به ما که شما یک دوره معقول را بخوانید، و مطلع باشید از مسائل معقول. و آنگاه فرمودند: من در مدتی که در کاشان اقامت داشتم و خدمت مرحوم ملا احمد نراقی می‏رفتم، از ایشان درخواست کردم که به من فلسفه درس بدهند. ایشان بخاطر گرفتاریهای فراوان امتناع کردند، و فرمودند من شخصی را به شما معرفی می‏کنم که به شما فلسفه درس بدهد، و آدرس منزل او را دادند. 🔹 مرحوم شیخ فرمودند: من رفتم به آن آدرس در زدم. شخصی بیرون آمد که هیئت دراویش داشت، وقتی که چشمش به من افتاد تعجب کرد، من در هیئت علما و ایشان با هیئت دراویش! من گفتم: آخوند ملا احمد من را فرستادند. اسم‏ ایشان را که بردم تعجب ایشان کم شد و گفت: خوب، بفرمائید. گفتم من از ایشان درس فلسفه خواستم، ایشان بخاطر گرفتاریهایشان قبول نفرمودند، و گفتند بیایم اینجا که شما یک دوره فلسفه به من درس بدهید. گفت: من فعلا حال ندارم برای این کارها، لیکن چون آخوند فرموده ‏اند، من یک دوره مثنوی ملای روم را برای شما می‏گویم و در ضمن آن، یک دوره فلسفه و حکمت را هم می‏گویم. 🔸 مرحوم شیخ می‏ فرماید: آن مدت که من کاشان بودم، نزد همان شخص یک دوره مثنوی را خواندم و در همان حال یک دوره مسائل حکمت و معقول را فرا گرفتم. البته قضایای دیگری هم در این باره نقل شده است. اگر این قسمت مطلب تأمل بشود، شاید بتوان گفت: اینکه مرحوم شیخ در مسائل عرفان و سلوک عملی هم توجهاتی داشتند، احتمالا اساس آن به همین سفر ایشان به کاشان برمی‏گردد. #استاد_مددی #فلسفه #فلسفه_اسلامی 🔅 کانال مکتب خانه 🆔 @esra_rasane

💥سخنرانی مهم حضرت آیت الله #جوادی_آملی در آیین رونمایی از کتاب "تحریر الاصول" تقریرات درس خارج اصول امام خمینی ره 🔻فهرست مباحث: ۱: شأن #امام خمینی ۲: علت تاخیر چاپ این کتاب ۳: تاثیر #فلسفه در علم اصول و #کلام_اسلامی ۴: مساله حقیقت و اعتباریت ۵: مساله کلما حکم به العقل... ۶: مباحثی درباره فلسفه خوانی آخوند خراسانی ۷: رابطه قطع و عقل و حجیت و کاشفیت ۸: مساله کتاب شهید جاوید و علم غیب امام و اهمیت کتاب کشف الغطا شیخ جعفر #کاشف_الغطاء ۹: خلط #شیخ_انصاری و #آخوند_خراسانی در مساله قطع و... 📝 متن سخنرانی 👉 #اصول #معرفی_کتاب #فلسفه_اسلامی #کاشف_الغطا 🔺بسیار مهم و مفید🔻 🌹کشکول ناب حوزوی👇 🌸 @kashkolenab