🔻آیت‌الله کعبی در درس خارج «حقوق اساسی» مطرح کرد؛ ✅ بر اساس آیات 13 حجرات، 32 - 33 زخرف و 54 فرقان، انسان موجودی اجتماعی است. ✅ همان‌گونه که انسان از لحاظ جسمی رشد کرده، از لحاظ اجتماعی هم امکان رشد و ارتقای جایگاه دارد و در بستر زندگی اجتماعی تکامل می‌یابد. علاوه بر انسان، جامعه نیز دارای امکان رشد بوده و کمال آن، جامعۀ سیاسی است. ✅ در رشد انسان و جامعه دو عامل اثرگذار است؛ الف) شناخت و آگاهی ب) شوق، اراده و اختیار. هر کس توانمندتر و ثروتمندتر باشد نقش‌های اساسی‌تری مانند ریاست قبیله و کشور را به دست می‌گیرد. این نقش‌ها در بستر زندگی اجتماعی کمال محسوب می‌شوند. اگر افراد توانمندی که حاکم شده‌اند محدودیت قانونی و شریعتی نداشته باشند، ظلم محقق می‌شود. از نظر شریعت، ثروت و تواناییِ مادی معیار تقسیم قدرت نیست و لازم است نقش‌ها به‌گونه‌ای توزیع شوند که عدالت، امنیت، نظم، رفاه، نشاط، هدایت، قرب الهی و کمال در زندگی اجتماعی تأمین شود. ✅ خداوند متعال جهت جلوگیری از ظلم و تکامل زندگی اجتماعی بر پایۀ اتحاد، پیامبران را به عنوان مدیران کلان جامعه فرستاده است. حفظ وحدت اجتماعی بر پایۀ معیارهای صحیح از مهم‌ترین رسالت‌های پیامبران به شمار می‌رود. ✅ علامه طباطبائی در تفسیر آیۀ 13 سورۀ شوری، تنها اجرای دین را عامل هم‌بستگی و تحقق جامعۀ سیاسی دانسته و در این باره می‌نویسد: «خداوند با اين كلام خود خبر داده است كه رفع اختلاف از بين مردم و ايجاد اتحادشان در كلمه، تنها و تنها از راه دعوت به اقامه دين و اتحادشان در دين واحد، تحقق مى‏يابد، پس تنها دين است كه ضامن اجتماع صالح آنان است». ✅ با توجه به مطالب گذشته جامعه و اجتماع انسانی به دعوت دین و پیامبران تشکیل شده است و حضرت نوح (ع) و پیامبران دیگر که بسیار قبل‌تر از حمورابی بوده‌اند جوامع انسانی را تشکیل داده‌اند. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #حقوق_اساسی #آیت_الله_کعبی 🔎@fiqhenezam_com

🔻 آیت الله سیدمنذر حکیم در درس خارج «فقه نظام جامع خانواده» بیان کرد: ⬅️ اولین قدم روش حلّ مسأله در تنظیم روابط خانواده موضوع شناسی و پاسخ به پرسشهای اساسی می‌باشد؛ مانند اینکه وضعیت موجود از لحاظ منطق فقه چگونه است؟ آیا مطلوب می‌باشد یا نامطلوب؟ آیا هنجار است یا ناهنجار؟ در صورت ناهنجار بودن علت آن چیست؟ ⬅️ یکی از دلایل عدم تشکیل خانواده و عدم تحقّق اصل فرزندآوری که در اسلام به عنوان یکی از اهداف تشکیل خانواده به شمار می‌رود، زیرساخت‌ها و مقدّماتی است که در نظام آموزش، نظام ارتباطات، نظام اقتصادی و نظام سیاسی به آنها توجه نشده است. ⬅️ اگر فرزند را در نظام آموزشی، خانه، مدرسه و دانشگاه مسئولیّت‌پذیر و تکلیف‌مدار تربیت کنیم، سراغ مسئولیّت‌های مختلف مانند ازدواج، تحمّل نفقه، کمک به دیگران و... می‌رود؛ زیرا مسئولیّت‌پذیر است. امّا اگر مسئولیّت‌پذیر نباشد، حتّی از اداره‌ی خانواده‌ی خود نیز فرار می‌کند. او مانند کسی‌ است که هیچ‌وقت و هیچ‌جا، هیچ‌ درآمدی را ثبت نمی‌کند تا فرار مالیاتی داشته باشد. ⬅️ زندگی خانواده‌ها در زمانهای گذشته به گونه‌ای بود که ده اتاق و ده فرزند و بیست نوه و نبیره به نحو احسن مدیریّت می‌شد و هیچ یک از اعضا مشکلی را احساس نمی‌کردند. امّا الآن روح استقلال درمیان افراد قوی شده، وقتی کسی ازدواج می‌کند می‌گوید من نمی‌خواهم با خانواده‌ی همسرم زندگی کنم در نتیجه جای دیگر بدون کسب تجربه یک زندگی مشترکِ دست و پا شکسته را شروع می‌کنند و به جای این‌که عیوب یکدیگر را اصلاح کنند، از عیب‌های همدیگر انتقاد کرده و پس از چند ماه به سمت جدایی می‌روند. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_نظام_جامع_خانواده #آیت_الله_سید_منذر_حکیم 🔎@fiqhenezam_com

🔻 آیت الله هادوی تهرانی در درس خارج «مکتب و نظام اقتصادی اسلام» بیان کرد: ❇️ مبادی علم اصول عبارتند از مبادی تصوری و تصدیقی. از مبادی تصدیقی به مبانی کلامی اجتهاد نیز تعبیر می‌شود که به دو دسته مبادی عام و خاص تقسیم می‌گردد. یکی از مبادی مشترک میان عام و خاص، ثبات و تغییر در دین است که نظریه اندیشه مدون در اسلام در ذیل آن قرار دارد. ❇️ تلقی اسلامی از دین، سبک زندگی است. یعنی با توجه به اینکه انسان آغازی و پایانی دارد، دین عهده دار بیان روش طی این مسیر است که در فرهنگ دینی به آن صراط مستقیم گفته می شود. ❇️ از اموری که دین برای انسان مشخص می‌کند ساحت باورها است که منشأ رفتار می‌باشد. بحران کنونی جهان معاصر ناهمخوانی باورها و رفتارهای افراد است. در حالی که دین باور و رفتار را در یک مجموعه منسجمی بیان کرده است. ❇️ خلق و خوی هر فردی ریشه در رفتار او دارد. از سوی دیگر خلق و خو با روح ما متحد می شود. صدرالمتألهین با توجه به این مطلب انسان را به چهار نوع ملک، شیطان، بهیمه و سبع تقسیم می‌کند که بر اساسا چهار ویژگی اخلاقی عقل، نیزنگ، شهوت و غضب است. ❇️ در تقسیم بندی سنتی، اسلام را به تناسب سه ساحت باور، رفتار و خلق وخو به سه محور عقاید، اخلاق و فعل تقسیم می‌کردند. نکته‌ای که مورد توجه علمای سابق مانند سید مرتضی بود اما با گذر زمان مورد غفلت واقع شد نگاه سیستمی و منظومه‌ای به این تقسیم بندی است. ❇️ بنظر می‌رسد می‌توان دو رویکرد سیستمی و غیر سیستمی به دین داشت که رویکر سنتی ما غیر سیستمی است یعنی عقاید، فقه و اخلاق جدا از همدیگر مورد بررسی قرار می‌گیرند. لکن در نگاه سیستمی آنها در یک مجموعه مرتبط با هم لحاظ می‌شوند؛ بر اساس این نگرش نظریه اندیشه مدون در اسلام را مطرح کردیم. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #اقتصاد #آیت_الله_هادوی_تهرانی 🔎@fiqhenezam_com

🔻 آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی در درس خارج «فقه سیاسی» گفت: ⬅️ اولین و مهمترین مسئله در فقه سیاسی لزوم تشکیل حکومت در هر عصری از اعصار است. ⬅️ بنظر می‌رسد می‌توان موضوع دین به معنای عام ( اعم از اعتقادات، اخلاق و احکام) را جامعه هم قرار داد. به این معنا که خداوند به دنبال ایجاد جامعه‌ای موحد، ظلم ستیز و... است؛ بر این اساس مانعی بر اینکه شارع در این اوامر دو مطلوب (فرد و جامعه) داشته باشد نیست. ⬅️در عالم ثبوت خداوند می‌تواند حکمی از احکام یا یک امر اعتقادی و اخلاقی را از فرد مطالبه کند همچنین در عین حال می‌تواند همان حکم را از جامعه نیز مطالبه کند. در این صورت جامعه موضوع امر شارع واقع شده است. چنین مطلوبی در میان عقلا نیز در جریان است. ⬅️ ادعای ما این است که در عالم اثبات هنگام رجوع به قرآن کریم با آیات فراوانی مواجه می‌شویم که متعلق خطاب آنها گروه یا قوم می‌باشد. آیاتی که در آن کلمات «ناس»، «قوم»، «امت» آمده است دال بر این مطلب می‌باشند. ⬅️ مطلوب اصلی خداوند در این آیات وجود جامعه‌ای موحد، متقی، ظلم ستیز و... است؛ از این رو تفکری که دین را امری فردی می‌داند، با آیات قرآن در تعارض است. ⬅️ دین امری فردی و اجتماعی است که در آیه شریفه «انا ارسلناک للناس رسولا» به صراحت بیان شده است. در آیه مذکور پیامبر رسول برای مردم معرفی شده است. از سوی دیگر اگر امری مطلوب جمع باشد قطعا مطلوب فرد نیز می‌باشد؛ زیرا جمع متشکل از افراد است. اما عکس قضیه صحیح نیست. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_فاضل_لنکرانی 🔎@fiqhenezam_com

💢 دروس خارج نظام‌های اسلامی؛ گام عملی حوزه علمیه برای پاسخگویی به نیازهای نظام اسلامی ✅ گزارش خبرنگار پایگاه خبری-تحلیلی مفتاح اندیشه از دروس خارج نظام‌های اسلامی به شرح زیر است: ⬅️ حوزه‌های علمیه پس از پیروزی انقلاب و تشکیل حکومت اسلامی با مسائل جدید و مستحدثه‌ای روبرو شدند که برای پاسخ به آن‌ها نیاز بود تا در عین توجه به فقه سنتی، فقه نظام را نیز مدنظر قرار دهند. ⬅️ همین امر سبب شد حوزه علمیه کم و بیش به مسائل جدید و مبتلابه ورود داشته باشد، ولی این ورود به صورت سازمان یافته نبود و فعالیت‌ها بیشتر شکل جزیره‌ای به خود گرفته بود، تا این‌که رهبر معظم انقلاب در سفر به قم و دیدار با علما و فضلای حوزه بر تأمین نیازهای نظام توسط حوزه‌های علمیه تأکید ویژه‌ای کردند. ⬅️ تأکید رهبر معظم انقلاب و همراهی مراجع معظم تقلید، علما، فقها و مسئولان حوزه از جمله مدیر حوزه‌های علمیه کشور، اعضای شورای عالی حوزه، اعضای جامعه مدرسین و… سبب شد در این سال‌های اخیر حوزه علمیه به صورت جدی و البته با برنامه منسجم و منظم در عرصه فقه نظام ورود داشته و در جهت پاسخگویی به مسائل مستحدثه و جدید حکومت اسلامی، دروس خارج متعددی را با حضور اساتید برجسته خود برگزار می‌کند. ⬅️ طلاب و فضلای علاقه‌مند می‌توانند لیست دروس خارج نظام‌های اسلامی حوزه علمیه قم را در سامانه نجاح به آدرس http://login.ismc.ir مشاهده و آن‌ها را انتخاب کنند. 📚 متن کامل: http://meftahandishe.com/?p=24523 ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #مبانی_علوم_انسانی_اسلامی #درس_خارج 🆔 @fiqhenezam_com

✅ آیت الله اراکی در درس خارج «فقه نظم سیاسی» ذکر کرد؛ 🔻تأمین حقوق شهروندی و برابری شهروندان ❇️ حق چهارم: حق تملک و ثبات مالکیت؛ ⬅️ سرمایه‌گذاران و اصحاب املاک، باید احساس امنیت کنند؛ از این رو احساس عدم امنیت چه از ناحیه مردم و چه از ناحیه حاکم، نباید وجود داشته باشد. ⬅️ احساس عدم امنیت از مردم به این نحو است که سرمایه گذاران و صاحبان املاک از اینکه مردم ملک آنها را بگیرند در ترس باشند و احساس عدم امنیت از حاکم به این است که حاکم طمع در ملک آنها داشته باشد و نتیجه کار آنها را برای خود بداند؛ البته این غیر از آن است که بر اساس ضوابط و قوانین، مالکیت برخی را الغاء کند. ❇️ حق پنجم: حق تملک بانوان؛ ⬅️ بر خلاف قوانین رایج جهان، اصل حق تملک زن از مسلمات فقه اسلامی است. اسلام از آغاز برای بانوان حق تملک قائل شده است. آیات متعددی در قرآن کریم تأکید بر حق تملک مال توسط زنان، وجود دارد که دسته هستند؛ 1️⃣ برخی از آیات دال بر این نکته هستند که اگر زنان کسبی انجام دادند، مالک محصول کار خود هستند. مانند آیه 32 سوره نساء. 2️⃣ آیاتی که در مقام بیان مهر النساء هستند؛ مانند ایه 4 سوره نساء. 3️⃣ آیات دال بر ارث النساء که بانوان را مالک ارث می‌داند مانند آیه 7 سوره نساء. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_اراکی 🔎@fiqhenezam_com

🔻 آیت الله سیدمنذر حکیم در درس خارج «فقه نظام جامع خانواده» گفت: ✅ جهالت و ستم از عوامل مهم در عدم مسئولیّت‌پذیری انسان می‌باشند. اگر بخواهیم به افق مطلوب مسئولیّت‌پذیری برسیم، باید دو عامل مذکور را در درون جامعه؛ یعنی اندیشه، عواطف، رفتار فردی و اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و نظامی و ... شناخته و با آن مقابله کنیم. ✅ عمل به اوامر قرآنی مانند رعایت تقوا، عدالت، اعتدال و حقوق همسایه در یک جامعه به معنای این است که در آن نظام، «تَواصَوْا بِالْحَقِّ وَ تَواصَوْا بِالصَّبْرِ» عینیت یابد. در این صورت بسیاری از معضلات منطقه حل می‌شود. ✅ در سوره بقره آمده است: «وَ إِذْ قالَ رَبُّكَ لِلْمَلائِكَةِ إِنِّي جاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَليفَةً». در این آیه خلافت آدم یک اصل مهمّی است که به تعبیر شهید صدر؛ خداوند مسئول بودن و مسئولیّت‌پذیری انسان را به رخ ملائکه می‌کشد. این مقام، فرع بر مسئولیّت‌پذیری است؛ یعنی به دلیل اینکه انسان مسئولیّت‌پذیر بود به مقام خلافت نائل گشت. ✅ وقتی گفته شود خلافت به معنای مسئولیّت‌پذیری است؛ به این معنا است که تعیین خلافت از سوی خداوند بر اساس شایستگی انجام می‌شود و قبول خلافت از سوی آدم علی نبیّنا و آله السّلام به عنوان مسئولیّت‌پذیری و امانت‌داری صورت می‌پذیرد. 🔻 مقوم‌های کانون خانواده: 1️⃣ مقوّم اوّل کانون خانواده در جهان زوجیت است. آنها مشترکاتی هستند «من نفس واحدۀ» که از لحاظ جنسیّت متفاوت می‌باشند. این‌ افراد وارد تعامل زوجیّت می‌شوند و به نسل‌آوری و فرزندآوری روی می‌آورند. 2️⃣ استقرار و بهره‌وری. 3️⃣ مودّت و رحمت: مودت یک سنّت الهی است؛ یعنی زمانی که رابطه‌ی زوجیّت به وجود آمد، مودّت و رحمت هم ایجاد خواهد شد. 4️⃣ منشأ عفاف، حیا است و حیا نیز منشأ عقلی، فطری و دینی دارد؛ بر این اساس با وجود غریزه‌ی حیا در انسان به طور طبیعی مسیر انسان باید در مسیر عفّت‌پروری حرکت کند. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_نظام_جامع_خانواده #آیت_الله_سید_منذر_حکیم 🔎@fiqhenezam_com

🔻 آیت الله هادوی تهرانی در درس خارج «مکتب و نظام اقتصادی اسلام» بیان کرد: ⬅️ اسلام در تمام حوزه‌های بشری که استقرایی هستند مجموعه‌ای از آموزه‌ها را در قالب یک سیستم مرتبط و منسجم ارائه داده است. این سیستم را در هر زمینه که بازگشایی کنیم با پنج مقوله فلسفه، اخلاق، مکتب، نظام و سازوکار مواجه می‌شویم. شاید بتوان مقوله ششمی را نیز اضافه کرد به نام حدود که برخواسته از نظام، مکتب و سازوکار است. ⬅️ عناصر فوق در اقتصاد نیز وجود دارد به عنوان نمونه مراد ما از فلسفه در اقتصاد اسلامی یعنی عناصری در حوزه جهان شناسی، خداشناسی و انسان شناسی که در موضوع اقتصاد تأثیر می‌گذارند؛ مانند رزاقیت الهی. ⬅️ مکتب به مجموعه اهداف و مبانی گفته می‌شود. اسلام در حوزه اهداف، برخی مسائل را به عنوان هدف اقتصاد اسلامی بیان کرده است که حکومت اسلامی باید به آنها برسد. همچنین اسلام برای رسیدن به آن اهداف اموری را به عنوان پیش فرض قرار داده است مانند احترام مالکیت، تنوع مالکیت و پذیرش مالکیت که زمینه ساز تحقق عدالت اقتصادی هستند. ⬅️ عدالت یعنی اینکه همه مردم از همه امکانات برخوردار باشند (رفع فقر) و فاصله میان دهک‌های اقتصادی کنترل شود. در اقتصاد اسلام مهم این نیست که مردم بالاتر از خط فقر قرار بگیرند بلکه مهم این است که همه افراد جامعه به سبد معیشت برسند. مراد از سبد معیشت که اقتصاد دانها استعمال می‌کنند، حد متوسطی است که در فقه بیان می کنیم. فقه اسلامی بر این نظر است که حاکم اسلامی از طریق زکوات باید جامعه را به سطح متوسط برساند و تا زمانی که فرد به این سطح نرسیده باشد واجب الزکات است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #اقتصاد #آیت_الله_هادوی_تهرانی 🔎@fiqhenezam_com

✅ آیت‌الله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛ 🔻 تعینات دال بر عدم اعتبار رأی مردم ✅ دلیل دوم: اسناد نقلی دال بر جانشینی فقیه در عصر غیبت از معصوم علیهم السلام در اداره امور اجتماع و مسلم انگاری عدم اعتبار به رأی مردم در اداره شئون آنها در عصر حضور امام علیه السلام. ❇️ إذَا مَاتَ الْمُؤْمِن‏ ... ثُلِمَ فِي الْإِسْلَامِ ثُلْمَةٌ لَا يَسُدُّهَا شَيْ‏ءٌ لِأَنَّ الْمُؤْمِنِينَ الْفُقَهَاءَ حُصُونُ الْإِسْلَامِ كَحِصْنِ سُورِ الْمَدِينَةِ لَهَا. ⬅️ این روایت از سند معتبری برخوردار نیست و حتی وجود شخص عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَة از نقاط ضعف این حدیث به شمار می‌رود اما امام خمینی(ره) این روایت را پذیرفته است. با توجه به اینکه رجال احادیث برای ما در اولویت دوم قرار دارد فرض را بر این می‌گذاریم که این روایت صحیح است و به تحلیل محتوایی حدیث می‌پردازیم. 🔻 وجه دلالت از منظر امام خمینی(ره): ⬅️ اینکه فقیه به بیان احکام، تبلیغ و استنباط بپردازد، حصن اسلام نیست. زمانی فقیه حصن اسلام است که تشکیل حکومت بدهد و به اجرای عدالت، گرفتن مالیات و ... بپردازد و حافظ جمیع شئون باشد؛ بنابراین فقیه والی است و آنچه در جیمع امور سلطانیه برای رسول و ائمه علیهم السلام وجود دارد، برای فقیه نیز باید باشد. 🔻نقد استدلال: ⬅️ محل بحث تشکیل دولتی است که بدون رأی مردم همه شئون آنها را اداره می‌کند. امام خمینی در بیان خود از رأی مردم به صراحت سخن نگفته است. ⬅️ آیا در خصوص معصوم می‌توان گفت که او بدون رأی و رضایت مردم تشکیل حکومت میدهد و عهده دار همه شئون آنها می‌شود؟ هرچند صرف احکام ، اسلام نیست اما بخشی از اسلام احکام و اعتقادات است که اجرای آنها یعنی حکومت. امام در استدلال خود فرموده است احکام، مطلوبات بالعرض هستند در حالی که حکومت، مطلوب بالعرض برای اجرای احکام می‌باشد. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_علیدوست 🔎@fiqhenezam_com

✅ آیت الله اراکی در درس خارج «فقه نظم سیاسی» ذکر کرد؛ 🔻تأمین حقوق شهروندی و برابری شهروندان ❇️ حق پنجم: حق تملک بانوان؛ 🔻محدوده اختیار تصرف بانوان در اموال خود: 1️⃣ تصرف زن در اموال خود که برای انجام واجبات بکارگیری می‌شود، متوقف بر اذن زوج نیست؛ مانند حج واجب، خمس و زکات. 2️⃣ تصرفات زن در اموال مربوط به نیازهای شخصی خود متوقف بر اذن زوج نیست؛ مانند خرید لباس یا وسائل خانه برای خود. 3️⃣ تصرف زن در اموالی از خود که صرف امور مستحب می‌شود، با توجه به ادله متوقف بر اذن زوج است؛ زیرا مستحبات، حد و حصر ندارند و اگر زن بخواهد مشغول مستحبات شود، با حقوق مرد در تنافی خواهد بود. ⬅️ از مجموع روایات استفاده می‌شود که تقیّد تصرف به اذن زوج، مرهون به تصرفاتی است که با حقوق زوجیت زوج منافات دارد. ⬅️ از روایات استفاده می‌شود که اشتغال زن به مستحبات علاوه بر تزاحم با حقوق زوج، موجب خالی ماندن خانه از مدیریت است. با توجه به اینکه تربیت انسان در خانه شکل می‌گیرد؛ از این رو مدیریت خانه در اسلام از اهمیت زیادی برخوردار است. از ادله شرعی استفاده می‌شود که زن مدیر خانه و «ربّة البیت» است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_اراکی 🔎@fiqhenezam_com

💢 نخستین شماره از دوفصلنامه تخصصی «فقه نظام» از سوی پژوهشگاه فقه نظام ویژه بهار و تابستان 1400 منتشر شد. 📚 نخستین شماره این نشریه به سردبیری حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی‌حاجی، معاون پژوهش حوزه‌های علمیه کشور با هفت عنوان مقاله در حوزه فقه نظام منتشر شده است. 🔻 عناوین مقالات؛ 1️⃣ مفهوم شناسی فقه نظام و نسبت سنجی آن با نظام سازی در دیدگاه آیت‌الله اراکی/ مجید رجبی 2️⃣ رابطه فقه و حقوق در الگوی کلان نظام اسلامی از منظر فقه نظام/ محمود حکمت نیا و نصیرالله حسنلو 3️⃣ آسیب‌شناسی روش عدم مغایرت در اسلامی سازی بانک/ محمد مادرشاهی و احمدعلی یوسفی 4️⃣ بررسی فقهی شرط عدالت در صلاحیت نامزدهای نمایندگی مجلس شورای اسلامی/ محمدسهیل بهرام نسب و مسیح الله آصفی 5️⃣ بررسی فقهی سطح معیشت کارگزاران حکومت اسلامی/ محمدرضا عبداللهی 6️⃣ ثمرات سیاسی قاعده الزام(تعامل حکومت اسلامی با ادیان، مذاهب و دیگر حکومت‌ها)/ علی صالحی منش، سید سجاد ایزدهی 7️⃣ وحدت یا تعدد رهبری و استلزامات آن در فقه سیاسی شیعه/ رضا انصاری 📙 گفتنی است؛ نشریه تخصصی فقه نظام، درصدد اخذ مجوزهای علمی و پژوهشی است و بر آن است تا آوردگاه آرا و اندیشه‌های فرهیختگان نواندیش و نظریه‌پرداز باشد و در همین راستا، پذیرای آثار پژوهشگران و اساتید حوزوی و دانشگاهی است. 💻 سایت و ایمیل ارسال مقاله به ترتیب بدین شرح است؛http://jiiss.ir/fa/article/list و feghenezam@gmail.com ————————— #فقه_نظام #دوفصلنامه_تخصصی #قم 🔎@fiqhenezam_com

🔻 آیت‌الله کعبی در درس خارج «حقوق اساسی» مطرح کرد؛ ⬅️ شخصیت افراد متأثر از وراثت، مدرسه، محیط پیرامون، دوستان، نوع حکومت و مدل روابط اجتماعی شکل می‌گیرد؛ بنابراین جامعه بر روی شخصیت و نگاه افراد اثرگذار است. از سوی دیگر رفتار و عملکرد افراد نیز بر نحوۀ شکل‌گیری جامعه تأثیر داشته و حکومت بازتاب اعتقادات، اخلاق، رفتار و عملکرد آحاد جامعه است. ⬅️ اینکه گفته شد جامعه بر فرد اثرگذار است به معنای اصاله الاجتماع، جبر اجتماعی و بی‌اختیار شدنِ افراد نیست، بلکه هر انسانی حتی اگر در اقلیت باشد دارای اختیار بوده و باید پاسخگوی رفتار خود باشد. ⬅️ بر اساس قرآن، اجرای دین از همة افراد جامعه اعم از زمامداران و فرمانبران خواسته شده است. خداوند متعال در آیۀ 200 سورۀ آل عمران وظایفی را برای مومنان و کلانِ جامعه بیان می‌کند. پروردگار در این آیۀ شریفه فرقی بین حاکم و افراد عادی جامعه نگذاشته و همگی را مخاطب قرار داده است. ⬅️ حضرت علی علیه السلام حقوق متقابل دولت و ملت را فریضه برشمرده و علت جعل این حقوق را به وجود آمدنِ نظمی که مبتنی بر دوستی، انسجام، هم‌بستگی و حفظ وحدت جامعه باشد، عنوان کرده است. ⬅️ هر جامعه‌ای که افراد آن تکالیفِ خود را انجام دهند، دارای انسجام اجتماعی گردیده و دارای دولتی قوی و پایدار می‌شود؛ بنابراین پایه و مبنای جامعۀ سیاسی، انجام فریضۀ الهی است. ⬅️ در قرآن کریم جامعۀ یکپارچۀ انسانی به عنوان یک شخصیت حقوقی و واحد سیاسی به رسمیت شناخته شده است. در برخی از آیات برای آن عنوان مستقلی به نام امت به کار رفته است. امت چیزی است که وجود حقیقی داشته و دارای اجل، کتاب، شعور، عمل، اطاعت و معصیت است. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #حقوق_اساسی #آیت_الله_کعبی 🔎@fiqhenezam_com

✅ آیت‌الله اعرافی در درس خارج «فقه تربیتی» بیان کرد؛ 🔻عوامل تأثیرگذار بر نوع وظایف تربیتی حکومت 1️⃣ فلسفه سیاسی حکومت‌ها. 2️⃣ رویکردهای متفاوت در تشکیل حکومت؛ ⬅️ در نگاه فلسفی سیاسی اسلام - که فلسفه سیاسی اجتماعی و حکومتی است - در عصر غیبت نگاه فقیه در باب تشکیل حکومت، تأثیر زیادی بر نوع وظایف حکومت در باب تربیت دارد. 🔻 نهادهای تربیتی: ✅ نهاد خانواده: خانواده در مسائل تربیتی، هم در تربیت عام کلان و هم در تربیت خاص دینی وظیفه دارد. ✅ نهاد جامعه: کل جامعه به عنوان یک مجموعه در قبال تربیت مسئول‌ هستند. ✅ نهاد عالمان: که امروزه مصداق آن حوزه است و وظایفی دارند. ✅ نهاد حکومت: حاکمیت می‌تواند مجمع چند عنوان باشد، هم از حیث اینکه مکلفی از مکلفان است و همه مکلفان در مسایل تربیتی وظیفه دارند. حکومت از سه جهت در تربیت جامعه وظیفه دارد؛ مکلف بودن، عالم دین بودن و به طور خاص حاکم بودن. 🔻 وظایف حکومت در امر تربیت: 1️⃣ تربیت دینی: که مراد از «تربیت دینی به معنای خاص» تربیت اعتقادی، اخلاقی و حکمی می‌باشد؛ یعنی آنچه که مربوط به مسائل دینی به معنای خاص است در محدوده اعتقادات و احکام و امثال این‌ها است. 🔻ادله‌ای که می‌توان به صورت عام یا خاص به وظایف حکومت در امر تربیت دلالت داشته باشد عبارتند از؛ ⬅️ اولین دلیل در این باب، آیات و روایاتی است که مربوط به وظایف انبیاء به طور کلی یا پیامبر اکرم صلی الله وعلیه وآله به طور خاص می‌باشند. مجموعه‌ی آیات و روایاتی با موضوع وظایف انبیاء بیان شده است که نیازمند بررسی محتوایی دارد. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_تربیتی #آیت_الله_اعرافی 🔎@fiqhenezam_com

✅ آیت الله سیدمنذر حکیم در درس خارج «فقه نظام جامع خانواده» گفت: ⬅️ خانواده در مفهوم غربی عبارت‌اند از هر دو شخصی که زیر یک سقف به قصد زندگی مشترک با هم جمع شوند. در حالی ‌که در مفهوم قرآنی گفته می‌شود «من ذکرٍ و أنثی» یعنی آن دو شخص باید مذکّر و مؤنّث باشند؛ از این رو دو همجنس نمی‌توانند تشکیل خانواده بدهند. ⬅️ باید ارتباط زن و مرد در خانواده قانون‌مند باشد؛ به این معنا که در ابتدا دو شخص با یک‌دیگر نامحرم هستند اما به وسیله عقد شرعی محرمیّت میان آنها به صورت زوجیّت برقرار می‌شود. ⬅️ مبنای اولیه تشکیل خانواده به دلیل نیاز هر زن و مرد به همدیگر، تعاون و همکاری است. نیازهای مختلفی مانند: جسمی، جنسی، عاطفی و فکری نیز وجود دارند. ⬅️ در نظریه‌های جامعه‌شناسی، نظریه‌ی استخدام مطرح است یعنی هر شخصی برای رسیدن به نیازهای خود، دیگری را به خدمت قرار می‌گیرد. اما قرآن کریم از عنصر زوجیّت استفاده می‌کند «و خلق منها زوجها». در واقع قرآن با این بیان به این سمت می‌رود‌ که زوجین چگونه با همدیگر تعامل داشته باشند. ⬅️ قرآن کریم در خصوص عنصر هویّتی ازدواج سعی می‌کند انسان را از خودخواهی و خودمحوری بیرون بیاورد. همچنین خودخواهی انسان را تبدیل به خداخواهی می‌کند؛ یعنی این خودخواهی را به درجاتی که به خداخواهی منتهی شود ارتقا می‌دهد. ⬅️ در تشکیل خانواده، اوّلین گام خروج از خودخواهی است. یعنی انسان از تنها بودن و از این‌که فقط به فکر خودش باشد و از «من» به «ما» تبدیل شود. زمانی که این ارتباط به وجود می‌آید، انسان براساس آگاهی و تجاربی که به دست می‌آورد احساس می‌کند باید از خودخواهی فاصله بگیرد و دیگرخواهی و دیگران را نیز در نظر بگیرد و برای دیگران حقّی قائل شود. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_نظام_جامع_خانواده #آیت_الله_سید_منذر_حکیم 🔎@fiqhenezam_com

🔻 آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی در درس خارج «فقه سیاسی» بیان کرد: ✅ آیه 208 سوره بقره «ادْخُلُوا فِي السِّلْمِ كَافَّةً» از جمله آیاتی است که دال بر وجود ابعاد فردی و اجتماعی بر دین دارد. ✅ معنای لغوی «سلم» در آیه، صلح و وحدت است که دال بر تکلیف شرعی مولوی می‌کند؛ یعنی یکی از واجبات جامعه مسلمین وحدت می‌باشد. وجوب وحدت، واجب اجتماعی است و نمی توان آن را واجب فردی دانست. ✅ به مناسبت حکم و موضوع می‌توان گفت ایمان سلم‌آور است و دین وحدتی را ایجاد می‌کند که موجب تکامل انسان می‌شود. مدعی هستیم تنها عامل ایجاد‌کننده وحدت در جامعه بشری، دین است. همچنین با قطع نظر از آیه مذکور، معتقد هستیم یگانه عامل تنظیم کننده عدالت در جامعه دین می باشد و حاصل نا‌عدالتی در جامعه ایجاد تفرقه است. ✅ امروزه تفکری در حال گسترش و تبلیغ است که می‌گوید سلم (وحدت) به وسیله حذف دین ایجاد می‌شود و آن چیزی که مانع از صلح به شمار می‌رود، دین است. این در حالی است که آیه مذکور فقط دین را عامل وحدت می‌داند. ✅ سلم یعنی سازش در جمیع ابعاد و امور به این معنا که هر شخصی باید حق خود را رعایت کند؛ از این رو رعایت حقوق یکی از مقدمات ایجاد سلم است. حال سوال اساسی این است که حقوق را چه کسی می‌تواند به نحو دقیق بیان کند؟ پاسخ منحصر در دین است و بشر عاجز از آن است که بتواند چنین برنامه دقیقی را ارائه بدهد. ✅ دین درصورتی می تواند سلم به معنای واقعی را اجرا کند که حاکم باشد. بدون تشکیل حکومت نمی‌توان سلم (وحدت) را ایجاد کرد. یعنی زمانی که دین حاکم و قانون شد و مردم نیز ملزم به تبعیت از آن شدند، سلم محقق می‌شود. ————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_سیاسی #آیت_الله_فاضل_لنکرانی 🔎@fiqhenezam_com