مدرسه مطالعات فقه نظام
✅ آیتالله اعرافی در درس خارج «فقه تربیتی» بیان کرد؛
⬅️ مقصود از تربیت اجتماعی این است که افراد جامعه بر اساس ضوابط و مقرراتی که در شرع تبیین شده است، پرورش و تربیت شوند. همچنین اجتماعی باشند و بتوانند با دیگران تعامل برقرار کنند.
⬅️ بخشی از احکامی که در شریعت آمده و در فقه تبیین میشوند، احکامی میباشند که جنبه فردی دارند. مراد از جنبه فردی این است که این احکام در خصوص روابط انسان با خود یا با خدای خود است؛ به عنوان مثال میتوان به عبادات یا تکالیف فردی همچون نماز شب اشاره کرد. احکام فردی غالباً یک فلسفه و ارتباطی با مسائل اجتماعی دارند؛ به عنوان مثال در جایی که می¬گوید تهذیب نفس کن یا از این گناهان احتراز کن، اگرچه این که گناهان فردی است، اما بازتاب¬های اجتماعی نیز دارد
⬅️ بخش دوم احکامی که در شریعت آمده و در فقه تبیین می¬شوند، احکامی میباشند که تنظیم کننده روابط انسان با دیگران هستند. البته این بخش از احکام، طیف وسیعی دارند. در این صورت فقه، تنظیم کننده روابط اجتماعی شخص با دیگران است.
⬅️ ما در هرحال قائل به «اصالة الفرد» هستیم؛ به این معنا که دین آمده تا افراد را به کمال برساند. از سوی دیگر جامعه به صورت مستقل ارزشی ندارد، جز این که به عنوان ابزاری در حکم میباشد که افراد را به کمال میرساند؛ لذا متعلق بهشت و جهنم، رضا و عدم رضا و همه چیزهایی که در مثوبات و عقوبات وجود دارد، افراد هستند نه جامعه. جامعه تنها ظرفی برای رساندن افراد به آنها است.
⬅️ جامعه موجود حقیقی نیست؛ بلکه مرکب اعتباری است. البته اعتباری بودن به این معنا نیست که ارتباطات اجتماعی اثرگذار نیست بلکه کاملا برعکس، بسیار اثرگذار میباشند.
متن کامل: https://b2n.ir/y23003
————————————————————————————-—
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_تربیت
#آیت_الله_اعرافی
🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
✅ حجه الاسلام زمانی فرد در درس خارج «فقه فضای مجازی» مطرح کرد؛
⬅️ علامه طباطبایی در کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم، اعتباریات به دو بخش قبل الاجتماع و بعد الاجتماع تقسیم کرده است. ایشان در مقاله دوم این کتاب مینویسد: «اعتباریات با نخستین تقسیم به دو قسم منقسم میشوند: اعتباریات پیش از اجتماع و اعتباریات بعد از اجتماع.
⬅️ علامه اعتبارات قبل الاجتماع را به پنج بخش تقسیم میکند که در ادامه به سه مورد آن اشاره میشود.
1️⃣ اعتبار ضرورت و غایت؛ انسان به واسطه قوه عاقله خود بسیاری از امور را به منفعت خود میداند؛ به عنوان نمونه انسان در هنگام تشنگی آب را به منفعت خود میداند یا در هنگام گرسنگی غذا را به منفعت خود میداند.
⬅️ اعتبار یک قرار داد ذهنی است و فرد در ذهن خود میگوید من گرسنه هستم باید سیر بشوم و غذا من را سیر میکند؛ از این جهت غذا خوردن را کمال خود میداند. بنابراین عقل انسان ضرورتها را در مواردی که کمال او محسوب میشود تشخیص میدهد. تعبیر آن در ادبیات فارسی «باید» میباشد و در میان اهل علم از تعبیر عقل عملی استفاده میشود.
2️⃣ اعتبار حسن و قبح فردی؛ هرگاه انسان امری را با ذات خود سازگار بداند آن را حسن مینامد و هر امری را ناسازگار بداند، آن را قبیح مینامد.
3️⃣ انتخاب اسهل؛ «هر قوه فعاله طبیعی هر گاه با دو فعل مواجه شود که از جهت نوع، متشابه ولی از جهت صرف قوه و انرژی، مختلف یعنی یکی دشوار و پر رنج و دیگری آسان و بیرنج بوده باشد ناچار قوه فعاله به سوی کار بیرنج تمایل کرده و کار پر رنج را ترک خواهد گفت
متن کامل: https://b2n.ir/k10977
————————————————————————————-—
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فضای_مجازی
#حجه_الاسلام_زمانی_فرد
🔎@fiqhenezam_com
✅ آیت الله علم الهدی در درس خارج «فقه مقاومت» بیان داشت:
⬅️ از آن رو که عنوان مقاومت در منابع شرعی استعمال نشده است، نخستین گام در بررسی حکم شرعی آن، کشف معنای لغوی این واژه و سپس معادل یابی برای مفهوم مقاومت از واژگان مستمعل در آیات و روایات میباشد.
⬅️ از اصیل ترین و جامع ترین کتب لغت در زبان فارسی، لغت نامة دهخدا است. وی در تبیین معنای واژة مقاومت به مفاهیم ایستادگی، برابری، مقابلی، پافشاری، استقامت و پایداری اشاره میکند. از میان معانی پیشگفته برای واژة مقاومت، سه مفهوم اخیر یعنی پافشاری، استقامت و پایداری از جمله مواردی است که به خط مرحوم دهخدا در یادداشتهای وی آمده است.
⬅️ ابن منظور در کتاب لسان العرب برای واژه قاوم دو معنا آورده است: نخست برابری کردن با دیگری در زمین زدن و کشتی گرفتن و غیر آن: «قَاوَمَه فی المُصارَعة و غیرها». دوم ایستادگی عدهای در برابر عدة دیگر در کارزار و جنگ: «و تَقَاوَمُوا فی الحرب أی قام بعضهم لبعض». گرچه ممکن است لازمة برابری کردن استقامت باشد لیکن معنای دومی که در لسان العرب برای قاوم ذکر شده به دلالت مطابقی بر واژة استقامت تطبیق میکند.
⬅️ در المنجد نیز دو معنا برای قاوم ذکر شده است: معنای نخست هماهنگی و همراهی با دیگری و معنای دوم ضدیت مخالفت و مقابله با دیگری. از معنای دوم میتوان مطابقت مقاومت با استقامت را دریافت؛ زیرا در استقامت نیز ایستادگی و پایداری به منظور مخالفت و مقابله با دیگری وجود دارد.
متن کامل: https://b2n.ir/u10413
————————————————————————————-—
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_مقاومت
#آیت_الله_علم_الهدی
🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
✅ آیتالله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛
⬅️ طرفداران انتصاب بر این باور هستند که به علت عدم حضور صحیح مردم در عموم انتخابها، مردم حق انتخاب ندارند؛ به این توضیح که حتی در ایده آل ترین انتخابات، اکثریت مردم شرکت نمیکنند. به عنوان نمونه زمانی که 80 درصد از واجدان شرایط در انتخابات شرکت می کنند، فرد پیروز ممکن است 50 درصد به علاوه یک رای داشته یا 60 درصد آرا را به خود اختصاص داده باشد، در این صورت اکثریت محقق نشده است.
⬅️ نکته اول: با توجه به اینکه معیار در نزد ما رضایت مردم میباشد نه انتخاب؛ از این رو باید میان مواردی که عدم حضور افرادی در انتخابات به علت اعتراض یا نا امیدی است و مواردی که انتخابات برای آنها اهمیت ندارد، تفاوت گذاشت. همچنین باید به این نکته توجه کرد که رابطه میان رضایت و رأی دادن، عام و خاص من وجه است؛ بر اساس معیار مذکور میتوان گفت اگر مردم به شخصی رأی نداند اما او خوب کار کرد، این افراد نیز از او راضی میشوند.
⬅️ در معاملات و حتی در غیر معاملات بحثی به نام میزان تاثیر داعی وجود دارد به این معنا که میزان اثر گذاری انگیزه چقدر میباشد؟ به عنوان نمونه فردی هدیهای را با این داعی به دیگری میدهد که کاری را برای او انجام بدهد اما شخص از انجام آن خود داری میکند، در این صورت نمیتوان گفت هبه باطل است. با توجه به این مطلب است که اگر مردم بدون اکراه به شخصی رأی دادند، نمیتوان گفت به دلیل اینکه شخص منتخب تبلیغات و ظاهرسازی کرده، رأی مردم اعتبار ندارد. اینکه تبلیغات را علت بیارزش بودن انتخابات بدانیم، دلیل حقوقی و فقهی ندارد.
📝متن کامل: https://b2n.ir/k18207
————————————————————————————-—
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_سیاسی
#آیت_الله_علیدوست
🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
✅ آیت الله هادی عباسی خراسانی در درس خارج فقه مسائل بانکداری و معاملات جدید بیان کرد:
⬅️ با توجه به اینکه تأسیس بانکها به وسیله کشورهای غربی صورت گرفته است، منافاتی ندارد که اسلام مؤید آن باشد. با مبنایی که در سالهای گذشته عرض شد، در علم فقه و مسائل اسلامی، تمثیل جریان دارد نه تخصیص؛ از این رو بیشتر احکام مثالیه هستند نه تخصیصیه.
⬅️ بحث بانکداری از جمله مسائل مستحدثهای است که بیشترین مسائل اقتصادی اسلام در آن مطرح میگردد؛ به تعبیر دیگر بحث کنونی ما بحث از سیره و روش مشروعیت، یا نامشروعیت معاملاتی است که در بانکها مطرح میشود.
⬅️ در معاملات قائل به امضا و تجدید هستیم و مبنای تأسیسی بودن آن را نمیپذیریم؛ بر این اساس معاملات در نزد ما منحصر در معاملاتی که شارع مؤسس آنها بوده، نمیباشد. با توجه به این مبنا است که اگر بتوان از سنت و آیات دلیلی برای مشروعیت بانک اقامه کرد، برای معتبر بودن آن کافی است؛ زیرا در حجیت این معاملات، نبود مانع کفایت میکند. معاملات از نگاه ما استقرایی است به این معنا که در طول زمان متغییر و قابل کم و زیاد است؛ چه بسا معاملاتی که قبلا نبوده و الان هست یا برعکس آن یعنی کالاهایی که قبلا بود و الان نیست.
⬅️ برخی بر این باور هستند که مبنای مسائل مستحدثه برای زمان گذشته است و ما باید برای عصر خود بنای جدید آنها را استخراج کنیم، ولی به نظر ما هرچند مسألهای موضوعا جدید است اما جدید بودن دلیل بر حکم جدید نیست. موارد مختلف است؛ اگر تطبیقات با نظر شارع داشته باشیم، حکمش قدیمی است.
متن کامل: https://b2n.ir/j17074
————————————————————————————-—
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_مسائل_بانکداری
#آیت_الله_هادی_عباسی_خراسانی
🔎@fiqhenezam_com
✅ حجه الاسلام سید محسن حسینی فقیه در درس خارج فقه حکومتی بیان داشت:
⬅️ از جمله مهمترین سوال که در بحث فقه حکومتی مطرح میباشد، این است که آیا تعالیم اسلام منحصر در مسائل فردی و رابطه انسان با خدا است یا اینکه به تمام امور بشریت مانند مسئله حکومت، اداره جامعه و روابط انسانها نیز پرداخته است.
⬅️ حکومت در لغت به معنای منع و بازداشتن، کار محکم و استوار، داوری کردن، فیصله دادن و فرمانروایی کردن و ... آمده است. واژه حکومت از حکم گرفته شده. حکم به معنای حکومت، فرمانروایی کردن، قاطعیت و درنگ میباشد. در اصطالح علوم سیاسی و اجتماعی گفته شده است که حکومت و حکم به معنای فن کشورداری، تدبیر، اندیشه و تنظیم امور داخلی و خارجی یک کشور است. در اصطالح فقه و آموزه های دینی خلافت و ولایت از سوی خداوند برای هدایت و به کمال رسیدن بشر معنا شده است.
⬅️ نوع بشر، تشکیل حکومت را برای اداره اجتماع یک امری ضروری میداند و علماء بزرگی چون خواجه نصیرالدین طوسی، ارسطو، افلاطون، ابنسینا، ابن خلدون، علامه طباطبایی مفسر بزرگ قرآن و حضرت امام به آن تصریح کردهاند.
⬅️ مقوله تشکیل حکومت یک بحث است و اینکه اسلام جامعه را دعوت به تشکیل حکومت کرده، بحث دیگری است که علامه نیز میان این دو تفکیک قائل شده است. هر چند وظیفه حکومت در گام اول ایجاد امنیت، نظم و اجرای عدالت است ولی مقصد عالی از آن فراهم کردن زمینه دست یابی انسان به سعادت ابدی میباشد.
متن کامل: https://b2n.ir/a22806
————————————————————————————-—
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_حکومتی
#حجه_الاسلام_سید_محسن_حسینی_فقیه
🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
✅ آیت الله سید محمد موسوی در درس خارج «فقه» ذکر کرد:
⬅️ با تأمل در فرمایش پیامبر اسلام صلاللهعلیهوآله در خصوص قاعده لاضرر، متوجه میشویم که هر ضرری نفی شده است و تفاوتی ندارد که «لا» در لاضرر، لای نفی یا لای نهی باشد، یا اینکه محذوفی در نظر بگیریم و بگوییم« لاضرر متدارک »یا اینکه نظر امام خمینی رحمت الله علیه را بپذیریم که میفرماید؛ «در این روایت پیامبرصلاللهعلیهوآله یک حکم حکومتی صادر کرده است»
⬅️ با توجه به مطلب بیان شده در رابطه با دریافت دیرکرد توسط بانکها نیز میتوان گفت اگر شخصی که تسهیلاتی را از بانک دریافت کرده اما در پرداخت مبلغ تسهیلات کوتاهی میکند یا اصلا پرداخت نمیکند، به دلیل اضرار به غیر از سوی حاکم شهر مکلف به پرداخت خسارت میشود. پس با حکم حاکم اسلامی مبلغی به عنوان دیرکرد از او دریافت میشود که به آن خسارت تأخیر تادیه گفته میشود. نباید دریافت این مبلغ تحت عنوان جریمه باشد؛ زیرا دریافت جریمه جایز نیست.
⬅️ به نظر میرسد بیان فوق خالی از اشکال نیست. اشکال اول این است که؛ مالکیت مبلغی که به مشتری پرداخت شده است، سرمایهگذاران بانک است نه بانک؛ بنابراین باید خسارت به سرمایهگذاران تعلق بگیرد در حالی که امروزه بانک خسارت را برای خود دریافت میکند.
⬅️ اشکال دوم؛ نوعاً در این موارد خسارتی در کار نیست؛ زیرا سرمایه گذار به بانک وکالت داده است که با سرمایه او فعالیت اقتصادی انجام بدهد. حال اگر از اصل سرمایه مبلغی کسر شود، خسارت به مشتری وارد شده است اما اگر اصل سرمایه تغییری نداشته باشد، خسارتی به سرمایهگذار وارد نشده است لکن سودی به او داده نمیشود.
📝 متن کامل: https://b2n.ir/j47100
————————————————————————————-—
#فقه_نظام
#درس_خارج
#بانک
#آیت_الله_سید_محمد_موسوی
🔎@fiqhenezam_com