🔸برهان فرا رابطه به طور کلی عالم حقائق و نفس الامر، عالم رابطه است. اگر ما توجه کنیم که چه حقائق ریاضی و چه حقائق وجودی و چه حقائق نفس الامری مطلق، اساسش بر رابطه دور می زند، خدای متعال فرا رابطه است یعنی تمام روابط را او رابطه کرده است ( أربط الرابطة ) حقیقت رابطه و قوام نفس الامر را او رابطه کرده است و خودش وراء رابطه است. استاد مفیدی،تفسیر سوره مبارکه قاف، جلسه167، اردیبهشت91

🔶اشاره به ذات غایب یا شاهد غایب؟ 🔸استاد مفیدی معروف است که ذات غیب العیوب اشاره‌بردار نیست، حتی اشاره عقلیه، و این مطلب صحیحی است اما بشرطها و شروطها! چرا اشاره‌بردار نیست؟ چون اشاره از مشیر آغاز میشود و به مشارالیه ختم میشود، و ذات مبدء مطلق، محیط بر قبل از شروع توجه مشیر و خود مشیر و اشاره‌اش و مشارالیه‌ش است! اساسا تا محدود نکند نمیتواند اشاره کند! اما مسأله‌ای که در این میان قابل اغماض و انکار نیست، فطرت کل بشر در ارتباط با خالق خودش است، نه تنها به خالق اشاره میکند بلکه با فطرت خودش مییابد راه صحیحی است، و انبیاء و اوصیاء علیهم السلام هم از روش و روند ذهنی و فطری، منع نفرمودند، آیا از سر ناچاری است؟ یا اینکه خدای سبحان، ذهن مخلوقش را طوری آفریده که میتواند اشاره بدون محدود کردن بنماید؟ شاید دومی، قابل توجیه باشد، به اینکه اگر اشاره به غائب باشد لازمه‌اش محدودیت است، اما اگر اشاره به شاهد غائب باشد، یعنی به خدائی که قرآن میفرماید: وقتی سه نفر هستند او چهارمی آنها است، ما یکون من نجوی ثلاثة الا هو رابعهم، و در عین حال اگر پنج نفر باشند او ششمی آنهاست! و لا خمسة الا هو سادسهم! آیا یعنی همان سه نفر قبلی که چهارمی خدا بود اکنون پنج نفر شدند و خدا دوباره ششمی شد؟! یا اینکه در آن واحد، هر گروه سه نفره، چهارمی آنها خداست، و در همین حال گروه پنج نفره دیگر، ششمی آنها خداست؟ (با توجه به این نکته که علماء در ذیل این آیه فرمودند: خدای متعال، ثالث ثلاثة نیست، بلکه رابع ثلاثة است، اگر ثالث ثلاثة یا رابع اربعة مثلا باشد وحدتش وحدت عددی میشود، وقتی یک گروه سه نفره هستند خدا با آنهاست اما مجموعا با خدا چهار نفر نمیشوند! اگر اینطور بود خدا رابع اربعه میشد نه رابع ثلاثة!) خدای متعال، نه تنها حد ندارد بلکه حد بردار است! یعنی هر کجا هر حدی باشد تنها اوست که آن حد را برمیدارد! پس خدای سبحان در آن واحد هم ثانی واحد، ثالث اثنان، رابع ثلاثة، خامس اربعة، سادس خمسة و ... هکذا است.

«حکمت»، در تبعیت وحی- استاد میرباقری (جلسه32 شرح اصول کافی) https://eitaa.com/fotoooh

ناکارآمدی وجود و عدم در تحلیل حرکت- استاد مفیدی

تحلیل حرکت - استاد مفیدی👇

فلسفه چه کار می کند؟ - محمدتقی سبحانی https://eitaa.com/fotoooh

نسبت انقلاب اسلامی امام خمینی ره با پروژه فکری هانری کُربن https://eitaa.com/fotoooh

💢عقلانیت اسلامی ✔️استاد عبدالحسین خسروپناه🔻 حرف امثال منی که سال‌هاست داریم فریاد می‌زنیم این است که عقلانیت‌ها مختلف است و ما یک عقلانیت ویژه خودمان داریم که نامش را عقلانیت اسلامی می‌گذاریم. همین ریشه انتقاد ما به امثال آیت‌الله صانعی بود. ایشان در یک مساله فقهی مثلا تساوی یا عدم تساوی دیه زن و مرد، می‌گفت عقل بشر حکم می‌کند دیه زن و مرد مساوی باشد. سوال ما این بود که کدام عقل و کدام بشر؟ اگر شما با جو غالب بشر امروز که در کانتکست لیبرالیسم زندگی می‌کند این حرف را می‌زنید، درست است اما آیا باید عقلانیت لیبرالیستی تبدیل شود به منبع تشخیص حکم شرع اسلامی یا وقتی شما می‌خواهید ببینید عقل بشر چه حکم می‌کند، باید در یک کانتکست اسلامی و با یک عقلانیت اسلامی به موضوع نگاه کنید؟ شما نمی‌توانید فهم و عقلانیت یک فرد لیبرال را مبنا قرار بدهید بعد بر مبنای این نوع عقلانیت حکم فقهی بدهید. 👈 ادامه مطلب: https://b2n.ir/g07604 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

نسبت مفاهیم فلسفی با وحی- گفتگوی مرحوم سیدمنیرالدین حسینی ره با استاد میرباقری https://eitaa.com/fotoooh

گفتگویی میان استاد میرباقری و حجت الاسلام سوزنچی پیرامون برخی مباحث فلسفی و نسبت آنها با معارف وحی https://eitaa.com/fotoooh🏠

♦️ برای رسیدن به آرمانهای اسلامی ابزارهایی لازم است. آن ابزارها هم که ما را به آن آرمانها برساند، باز در خود منظومه‌ی معرفتیِ اسلام بلاشک وجود دارد؛ چون امکان ندارد که مقصد را به ما بگویند و ما را تحریض کنند به رسیدن به آن مقصد امّا راه را جلوی پای ما نگذارند؛ چنین چیزی امکان ندارد. 💠 رهبر معظم انقلاب اسلامی، ۱۳‌۹۹/۱۲/۴: «نظام اسلامی که تشکیل شد، آرمانهایی را مطرح کرد که خود این آرمانها هم مربوط به اسلام بود و از قرآن گرفته شده بود. اینها قبل از تشکیل نظام اسلامی به صورت یک آرزو گفته میشد، یا ممکن بود به صورت آرزوی دست‌‌نیافتنی در ذهن کسی بیاید، مثل قیام به قسط مثلاً، مثل عدم تحمّل ظلم -انظلام- مثل عدم استکبار، عدم ظلم، نبود ظلم، یا حیات طیّبه، تعالیِ اخلاقی انسان، رواج فضایل و از این قبیل آرمانها -اینها آرمانهای اسلامی است؛ اینها آرمانهایی است که جمهوری اسلامی مطرح کرده- [امّا] چیزهایی نبود که در مرحله‌ی عمل بتواند مورد توجّه قرار بگیرد. خب برای رسیدن به این آرمانها ابزارهایی لازم است. آن ابزارها هم که ما را به آن آرمانها برساند، باز در خود منظومه‌ی معرفتیِ اسلام بلاشک وجود دارد؛ چون امکان ندارد که مقصد را به ما بگویند و ما را تحریض کنند به رسیدن به آن مقصد امّا راه را جلوی پای ما نگذارند؛ چنین چیزی امکان ندارد. بنابراین راهش هم در کتاب و سنّت هست. https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=47396

✔️ استاد شیخ حسن میلانی: 🔸 فلاسفه بحث عقل دهم وفلک نهم را مطرح کردند، وفلک نهم را برای این میگفتند که زمین مرکز جهان است. وبعدها تسلیم کوپرنیک وامثال او شدند، وگفتند که دیگر اسم این ابواب فلسفه را نیاورید که به ما می‌خندند. 🔹 اما از روز اول که عالم را صادر از خدا دانستند، تمام انبیاء واوصیاء و اتباع انبیاء به آنها خندیدند ولی برایشان مهم نبود و همچنان همان حرفها را تکرار می‌کنند. ولی در مورد افلاک، خنده کوپرنیک وامثال او را نتوانستند تحمل کنند. @Nardebane_feghahat

💥 نسبت به فلسفه اسلامی، افراط‌گرا یا تفریط‌گرا نباشیم. فلسفه اسلامی با فلسفه یونان تفاوت دارد. فلسفه اسلامی از فرهنگ قرآن و فرهنگ اهل بیت(ع) تأثیر پذیرفته است. 💠 استاد سیّد محمّدمهدی میرباقری: «دو رويکرد در باب عرفان و فلسفه مسلمين و اسلامی وجود دارد که کاملاً مخالف هم هستند؛ يکي افراط‌گراست و ديگري هم تفريط‌گرا. 👈گروهي بينونت مطلق ميان اسلام و فلسفه و عرفان اسلامي قائل‌اند و فلسفه را ادامه همان حکمت يونان و عرفان را نيز ادامه عرفانهاي هندي و ايران باستان مي‌دانند؛ که اين يک غلو است. 👈از آن طرف هم اينکه ما بگوييم ادبيات اين فلسفه و عرفان، نازله قرآن است و لذا تنها راه دستيابي به قرآن و کليد گنج معارف قرآن است، اين هم در واقع نوعي مبالغه است. البته اين بحث مربوط به جامعه‌شناسي علم است و نيازمند آن است که ما عوامل اجتماعيِ دخيل در فرايند توسعه فلسفه و حکمت و عرفان در دنياي اسلام را، هم از منظر فلسفه تاريخي و هم از منظر جامعه‌شناختي و انسان‌شناختي و حتي از منظر معرفت‌شناختي دنبال کنيم و به جواب روشني در اين حوزه برسيم. آنچه که به ذهن مي‌آيد و مي توان به عنوان يک احتمال مطرح کرد و البته قابل نقد و بررسي است، اين است که بي‌ترديد فرهنگ قرآن و فرهنگ اهل بيت(ع) در پيشرفت دانش عرفان و حکمت و نه فقط اين دو، بلکه در ساير دانش‌هاي تخصصي در دنياي اسلام بسيار مؤثر بوده‌اند؛ نه به اين معنا که تحريک به دانش و علم‌آموزي مي‌کردند بلکه فرايندي را براي تحقق دانش ايجاد مي‌کردند و قطعاً و بلاترديد فضايي را که اسلام و فرهنگ اهل بيت(ع) ايجاد کرده‌اند، فضايي اثرگذار بر فرهنگ عرفان و فلسفه بوده است و نظام موضوعات و مسائل مورد تحقيق در حوزه فلسفه را به شدت تحت تأثير قرار داده است. اگر چه حکمت و فلسفه ما متأثر از فلسفه يونان است، ليکن بي‌ترديد توسعه مسائل و اولويتي که به نظام مسائل داده شده است، در دنياي اسلام کاملاً متفاوت با حوزه يونان است.» 🔗 https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/3398 ☑️ @mirbaqeri_ir

📝 استاد میرباقری | تحلیل فلسفه اسلامی از منظرِ فرایند پیدایش فلسفه (PDF) ( منتشرشده در کتاب «درآمدي بر چيستي فلسفه اسلامي»، پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی، ۱۳۸۹) 💥 پيدايش فلسفه، يك فرايند است؛ بايد فرايند آن را شناسايي كنيم. وقتي بخواهيم عوامل تأثيرگذار بر فلسفه را پيدا كنيم، #گاهي به روش انتزاعي عمل مي‌كنيم؛ يعني فيسلوف و محصول فكر او را بررسي مي‌كنيم. #گاهي هم فراتر از اين مي‌رويم و مي‌خواهيم #پيدايش_فلسفه را تحليل كنيم. گاهي «فيلسوف و فلسفه» را، گاهي «جامعه و فلسفه» را و گاهي هم «تاريخ و فلسفه» را بررسي مي‌كنيم كه امروز در #معرفت‌شناسي و #جامعه‌شناسي معرفت بحث مي شود؛ حتي به نظر من بايد تاريخ‌شناسي معرفت هم موضوع بحث قرار گيرد. البته #تاريخ‌شناسي معرفت را نديده‌ايم، ولي بايد انجام گيرد. همان‌گونه كه جامعه‌شناسي معرفت از سنخ بحث‌هاي جامعه‌شناختی است، تاريخ‌شناسی معرفت هم از سنخ بحث‌های فلسفی تاريخ است. به هر حال، فلسفۀ موجود تحت تأثير «آحاد، جامعه و تاريخ» بوده است؛ يعني عوامل تاريخي، اجتماعي و فردي، همه در فرايند پيدايش فلسفه تأثيرگذار بوده‌اند. اگر بخواهيم چيستي فلسفه را به واقع بشناسيم، بايد يك پژوهش عميق نظري، كتابخانه‌اي و ميداني انجام دهيم. در اين صورت، به رگه‌هايي از فلسفه مي‌رسيم كه به نظر من، ديگر يك فلسفه نخواهد بود، آنجا مي‌توانيم بگوييم كه به‌نسبت #فلسفه_اسلامي داريم. در اين صورت، ما #فرايند_پيدايش را تحليل كرده‌ايم و اين كار، غير از آن است كه يك #تعريف_انتزاعی از آن به دست دهيم. 🔗 https://eitaa.com/mirbaqeri_ir/3398 ☑️ @mirbaqeri_ir

نقدی بر کتاب «جامعه شناسی متعالیه»

نقدی بر کتاب «جامعه شناسی متعالیه»

🔰 هدایت قرآن مربوط به همه گستره زندگی بشر است 🔺 رهبر انقلاب، امروز در محفل انس با قرآن: خداوند متعال در میان امتیازات متعدد ماه مبارک رمضان امتیاز نزول قرآن را ذکر میکند... در میان همه اینها هدایت قرآنی را مطرح میکند. آغاز قرآن با ذکر هدایت قرآنی آغاز شده است و بعد از آن هم در جاهای متعددی ده ها مورد در قرآن هست که سخن از هدایت قرآن است و راهنماییها و دستگیری های قرآن. هدایت قرآن هم به یک منطقه محدودی از زندگی بشر اختصاص ندارد هدایت قرآنی مربوط به همه گستره عظیم زندگی بشر است. یعنی اینجور نیست که در یک بخشی انسان را هدایت کند قرآن در یک بخش دیگر از موارد مورد نیاز بشر و زندگی بشر انسان را مهمل بگذارد و بی اعتنا عبور کند، نه قرآن مشرف به همه گوشه و کنارهای صحنه زندگی بشر و میدان حضور بشر است. #بسته_خبری 🌒 #بهار_قرآن 🌙 @Khamenei_ir

هدایت قرآن به یک منطقه‌ی محدودی از زندگی بشر اختصاص ندارد؛ هدایت قرآنی، مربوط به همه‌ی گستره‌ی عظیم زندگی بشر است؛ یعنی این جور نیست که قرآن در یک بخشی انسان را هدایت کند و در یک بخش دیگری از مواردِ مورد نیاز بشر و زندگی بشر، انسان را مهمل بگذارد و بی‌اعتنا عبور بکند؛ نه، قرآن مشرِف به همه‌ی گوشه و کنارهای صحنه‌ی زندگی و میدان حضور بشر است؛ 1⃣ از عروج معنوی انسان و کمال معنوی انسان بگیرید -که بالاترین خواسته‌ی بشر همین عروج معنوی و قرب الهی و معرفت الهی و محبّت الهی و جوار الهی است: هَب لی کَمالَ الاِنقِطاعِ اِلَیکَ وَ اَنِر اَبصارَ قُلوبِنا بِضیاءِ نَظَرِها اِلَیک؛ که بالاترین نیاز است- 2⃣ تا مسئله‌ی جوامع بشری و اداره‌ی جوامع انسانی و بشری و اقامه‌ی عدل و رفتارهای مدیریّتی برای اداره‌ی جوامع انسانی، 3⃣ و دفع دشمنان گوناگون -دشمنان باطنی و دشمنان ظاهری، دشمنان اِنسی و دشمنان جنّی- با مجاهدت و با جهاد، یا رفع دشمنی‌ها -که «فَاِذَا الَّذی بَینُکَ وَ بَینَه‌ عَداوَةٌ کَاَنَّه‌ وَلِیٌّ حَمیم»- همه‌ی این میدانها مورد هدایت قرآنی است؛ 4⃣ تا اخلاق، 5⃣ تا خانواده، [مثل] «رَبَّنا هَب لَنا مِن اَزواجِنا وَ ذُرِّیَّٰتِنا ‌قُرَّةَ اَعیُن» یا «وَ اَنکِحُوا الاَیٰمیٰ مِنکُم وَ الصٰلِحینَ مِن عِبادِکُم وَ اِمائِکُم اِن یَکونوا فُقَراءَ یُغنِهِمُ اللهُ مِن فَضلِه»،یا تربیت فرزند و امثال اینها، 6⃣ تا مسئله‌ی آرامش و سکون روحی، سکینه و آرامش روانی انسان که یکی از مهم‌ترین نیازهای انسان است، «فَاَنزَلَ اللهُ سَکینَتَه عَلیٰ رَسولِه؛ وَ عَلَی المُؤمِنین»، و فرو نشاندن تلاطمهای درونی‌ای که انسان در حوادث زندگی با آنها مواجه میشود، و 7⃣ تا توصیه‌ی به علم و شناخت طبیعت، «وَ استَعمَرَکُم فیها» که انسان بایستی به سمت علم، به سمت دانایی، به سمت کشف حقایق طبیعت و حقایق عالم وجود حرکت بکند، و 8⃣ تا رفتارهای فردی انسان، «وَ لا تُصَعِّر خَدَّکَ لِلنّاسِ وَ لا تَمشِ فِی الاَرضِ مَرَحًا» یا «وَ اقصِد فی مَشیِکَ وَ اغضُض مِن صَوتِک

تفاوت هستی شناسی عرفانی و هستی شناسی روایی- نقل قولی از استاد حسن زاده آملی

مکاتبه شیخ احمد کربلایی و شیخ محمدحسین غروی اصفهانی در عرفان و فلسفه