چرا شاهنامه می خوانیم؟
۱-شاهنامه اقیانوسی است بی کران.
وخورشید ی است پرنورکه می توان از هرگوشه اش با غواصی اندیشه وگرفتن نور آگاهی به آرمانهای متعالی دست یافت.
۲-شاهنامه دنیایی را به فکرواندیشه ی خود مجذوب کرده است .
دریایی است از حکمت ،رادمردی .
آزادگی ،خرد ورزی ،با نگاهی به جبر واختیار آدمی
فردوسی الهام بخش شاعران بعداز خودبوده است .
سی سال رنج آموختن وسرودن وتحقیق در تاریخ واسطوره پشتوانه ای قوی وعلمی در فردوسی ایجاد کرده است.
۳-شاهنامه شناسنامه ی ملت ایران است
۴-شخصیت های شاهنامه همه زنده اند وامروزهم دلاوری وخردمندی رستم
خردمندی وبرد باری گودرز.
خود رایی وخیره سری ونادانی وخودکامگی کاووس.پاک نهادی سیاوش
وفاداری وپختگی پیران.
نام جویی وگستاخی بیژن.
ناپاکی سودابه.پاک نهادی فرود..بزرگ منشی اسفندیار.ملایمت وپاک دلی گیو
درجهان امروز نمونه های عینی وواقعی دارد.
۵-چه کسی می تواند اینگونه عاشقانه تمام هستی خودرا فدای شاهنامه کند
ودرراه احیای واعتلای زبان مادریش بکوشد وزهرفقروتنهای وتهمت را بنوشد.
۶-درمقایسه ی قهرمانان حماسی شاهنامه با کتابهای ایلیادوادیسه ومها بهارات وزیگفرید .رامایانا ..قهرمانان شاهنامه برای نام وننگ وآزادی واعتلای ایران می جنگند آن هم جوانمردانه ولی قهرمانان سایر حماسه ها بجز دلاوری پیرو امیال وهواهای نفسانی خودهم هستند.
۷-خرد در شاهنامه جایگاه ویژه ای داردوتقدیر در شاهنامه با تقدیر تاریخ بیهقی تفاوت بسیار دارد.
تقدیر بیهقی از اندیشه ی اشعری او مایه می گیرد وتقدیر فردوسی از تشیع.
۸-موسیقی کلام فردوسی ولحن حماسی آن وانتخاب وزن مناسب .وروحیه ی آزادی خواهی شاعر درشاهنامه خودرا نشان می دهد
۹-لحن حماسی فردوسی که درخواننده روحیه حماسی ایجاد می کنندهمین سبب شده است که ایرانیان با خواندن شاهنامه شجاعانه به قلب لشکر دشمن می بتازند وکار دشمن را بسازند.
۱۰-شاهنامه از نظر مردم شناسی .اسطوره شناسی وروانشناسی وتاریخ یکی از بهترین منابع به شمار می رود.
۱۱-درشاهنامه عشق متعالی عشق انسانی چون رودخانه ای زلال موج می زندوتلفیق عشق با حماسه هم کاری است سترگ که از فردوسی برمی اید
بهرامیان
آرایه های ادبی
چه روضهایست، که دلها کبوتر است اینجا
به هر که مینگرم، محو دلبر است اینجا
غریبه نیستی ای دل، در این مقام کسیست
که با تو از همهکس آشناتر است اینجا
ستارۀ سحری از حریم شاهچراغ
به آفتاب بگو مهرپرور است اینجا
از این حرم طلب نور کن، در اول صبح
چه احتیاج به افشاندن زر است اینجا؟
فرشتگان همه گرمِ طواف این حرماند
شکوهِ سعی و صفا حیرتآور است اینجا
به صدق کوش و دو رکعت نماز عشق بخوان
«حریم سوم آل پیمبر» است اینجا
بِبال شیراز، «اقلیم آفتاب»! به خود
که از «شهید خراسان» برادر است اینجا
به نام نامی «احمد» قیام باید کرد
که آب و آینه با هم برابر است اینجا
به آیه آیۀ «والشمس والضحی» سوگند
که نقش روشنِ آیات «کوثر» است اینجا
به عطر گلشن یاسین، به بوی یاس قسم
که از شمیم ولایت معطّر است اینجا
به شوق عرض ارادت بیا و چون «حافظ»
بگو که «خال رخ هفت کشور» است اینجا
بیار سینۀ سینا در این حرم با خود
حریم «زادۀ موسی بن جعفر» است اینجا
اگر به دیدۀ دل بنگری، به شهپر خویش
امین وحی خدا، سایهگستر است اینجا
بگو بلال بیاید اذان بگوید باز
که جای گفتن «اللّه اکبر» است اینجا
#محمدجواد_غفورزاده #شعر #شاهچراغ
https://survey.porsline.ir/s/CwAWEUpt
ادبیات استان فارس در سده ۱۳۰۰
با سلام
خواهشمندیم ما را در شناسایی ادیبان سده ۱۳۰۰ استان فارس یاری فرمایید.
#مناسبت_روز
🗓 ۷ ذیالقعده، سالروز درگذشت #امیرخسرو_دهلوی شاعر قرن هفتم و هشتم است.
🔹امیرخسرو که به سعدی هند معروف بود، به زبانهای فارسی، عربی، ترکی و سانسکریت تسلط داشت. در غزل پیرو سعدی بود و در مثنوی خمسه، مقلّد نظامی.
جامی معتقد است: «امیرخسرو دهلوی در شعر متفنّن است و قصیده و غزل و مثنوی را ورزیده و همه را به کمال رسانیده» و سعید نفیسی در مقالهای آورده که: «همیشه آرزوی جامی آن بودهاست که به پای او (امیرخسرو) برسد».
🔸امیرخسرو دهلوی موسیقی هندی و ایرانی را نیز به خوبی میشناخت و ایجاد سبک قوّالی را به او نسبت میدهند.
🔻نمونهای از غزلهای امیرخسرو دهلوی:
خبرم رسید امشب که نگار خواهی آمد
سر من فدای راهی که سوار خواهی آمد
به لبم رسیده جانم، تو بیا که زنده مانم
پس از آن که من نمانم، به چه کار خواهی آمد؟
غم و قصۀ فراقت بکُشد چنان که دانم
اگرم چو بخت روزی به کنار خواهی آمد
منم و دلی و آهی، ره تو درون این دل
مرو ایمن اندر این ره که فگار خواهی آمد
همه آهوان صحرا سر خود نهاده بر کف
به امید آن که روزی به شکار خواهی آمد
کششی که عشق دارد, نگذاردت بدینسان
به جنازه گر نیایی، به مزار خواهی آمد
به یک آمدن ربودی، دل و دین و جان خسرو
چه شود اگر بدین سان دو سه بار خواهی آمد
LHST_Volume 6_Issue شماره دوم - پیاپی 12 - بهار و تابستان 97_Pages 47-62.pdf
563.7K
"بررسی ریشههای روایتی عامیانه، دربارهی کشف مرقد حضرت شاهچراغ"
دربارهی چگونگی و زمان کشف مرقد حضرت احمدبنموسی(ع)، دو روایت متفاوت وجود دارد.
نخست نقلی تاریخی که زمان پیداشدن مکان دفن ایشان را دوران اتابکان(قرن هفتم) میداند و در کتابهای شیرازنامه و شدالازار و هزارمزار به آن اشاره شده است و در خلال این روایت، از نقش آل اینجو در رونق جایگاه این مکان مذهبی سخن رفته است.
روایت دوم که از اواخر دوران صفوی در میان عامهی شیراز رواج یافته و در دوران قاجار جزییتر و مبسوط شده، تاریخ کشف مدفن را زمان عضدالدولهی دیلمی(قرن چهارم) میداند و نقش پیرزنی خرابهنشين را در پیداشدن پیکر احمدبن موسی(ع) نشان میدهد.
در این مقاله، پس از نقد سندشناسانهی روایت دوم، ریشههای تاریخی و ادبی شکلگیری این داستان عاميانه تحلیل شده است.
#محمد_مرادی
#تاریخ_محلی
#شیراز_شناسی
#ادبیات_عامه
#شاه_چراغ
#عضد_الدوله
#تاشی_خاتون
#شیخ_خفیف
https://eitaa.com/mmparvizan
✳️ جریانهای شعر نو
شعر مرامی: شاخصترین شاعرانش هوشنگ ابتهاج و کسرایی
شعر سیاه: (بین نوعی رمانتیسم تلخ و رئالیسم خشن و سورئالیسم در نوسان میماند)
آغازگرش فریدون توللی، ترویج این شعر نصرت رحمانی.
شعر نیمایی: از وفادارترین پیروان نیما در شعر نیمایی، اخوانثالث است.
شعر سپید: بیشتر تأکید به موسیقی معنایی و درونی کلمهها داره .. اصطلاح سپید از احمد شاملو است. هرچند افراد دیگهای هم در این زمینه بودن اما شاملو گسترشش داد.
شعر بنفش: ظاهراً بیوزن نامتعارفی داره و برای مخالفت با نیما، هوشنگ ایرانی این نوع رو بهکار برد.
بعدها شاعران دیگهای ازش تأثیر گرفتن و این شیوه تکامل پیدا کرد
❇️ «از کتاب تاریخ، تحلیل و نقد شعر معاصر ..»
آرایه های ادبی
مرحوم حسین پناهی در ۶ شهریور (۱۳۳۵) در روستای دژکوه واقع در حوالی شهر سوق از توابع شهرستان کهگیلویه در استان کهگیلویه و بویراحمد زاده شد.
شعر معاصر به وسیله نیما یوشیج پایهگذاری شد و پس از او نیز به وسیله دیگر شاعران گسترش یافت. یکی از این شاعران حسین پناهی است. پناهی از شاعرانی محسوب میشود که بیشتر اشعار خود را به شیوه شعر سپید و موج نو سرودهاست و در سرودههایش مانند بیشتر اشعار دهه ۷۰ خورشیدی چندان درگیر ادبی بودن شعر نبودهاست.
شعر پناهی از نظر صورت به سبک شعر سپید است. پناهی شاعری است که سعی دارد بیشتر به درونمایه شعر توجه داشته باشد تا اینکه خود را درگیر ظواهر شعر کند.
پناهی بازیگری را نخست از مجموعه تلویزیونی محله بهداشت آغاز کرد. سپس چند نمایش تلویزیونی با استفاده از نمایشنامههای خودش ساخت که مدتها توجهی به آنها نشد.
با پخش نمایش دو مرغابی در مه از تلویزیون که علاوه بر نوشتن و کارگردانی خودش نیز در آن بازی میکرد، خوش درخشید و با پخش نمایشهای تلویزیونی دیگرش طرف توجه مخاطبان خاص قرار گرفت.
نمایشهای دو مرغابی در مه و یک گل و بهار که پناهی آنها را نوشته و کارگردانی کرده بود، بنا به درخواست مردم به دفعات از تلویزیون پخش شد. در دهه شصت و اوایل دهه هفتاد، او یکی از نوآورترین نویسندگان و کارگردانان تلویزیون بود.
در اواخر دهه ۷۰ بازنویسی فیلمنامه سریال تلویزیونی مریم مقدس را در کنار کارگردان مجموعه و حسین نوری بر عهده گرفت که این مجموعه به یکی از سريالهای پرمخاطب تاریخی ایران بدل شد.
به دلیل فیزیک کودکانه و شکننده، نحوه خاص سخن گفتن، سادگی و خلوصی که از رفتارش میبارید و طنز تلخش بازیگر نقشهای خاص بود. اما حسین پناهی بیشتر شاعر بود؛ و این شاعرانگی در ذرهذره جانش نفوذ داشت. نخستین مجموعه شعر او با نام من و نازی در ۱۳۷۶ منتشرشد. این مجموعهٔ شعر تاکنون بیش از شانزده بار تجدید چاپ و به شش زبان زندهٔ دنیا ترجمه شدهاست.
سرانجام وی در ۱۴ مرداد ۱۳۸۳ در سن ۴۸ سالگی بر اثر سکته قلبی درگذشت و در قبرستان شهر سوق (واقع در استان کهگیلویه و بویر احمد) به وصیت خود وی و به دلیل اینکه مادرش در آنجا دفن شده بود به خاک سپرده شد. علت مرگ وی بنا به گواهی فوت ایست قلبی بودهاست
#معرفی_شاعر #حسین_پناهی
هو الحی
خبر از خود بگیر و تنها شو
در بهار خودت شکوفا شو
خبر از خود بگیر، آیینه!
خبر از خود بگیر و زیبا شو
خبر روزنامه ها سطحی ست
از خبرنامه های ژرفا شو
تو بسیطی، بسیط ، بی حرف است
محو آفاقِ بی الفبا شو
عاشقِ آن سکوتِ سُکرآور
فارغ از های و هوی و غوغا شو
در تماشای نیستی، هستی
بگذر از بودها و پیدا شو
چشمها را ببند ، خواهی دید
پس تماشاگر تماشا شو
"عشق، بی خویشتن شتافتن است"
رودِ بی اختیار پویا شو
من کجا بود؟اوست هستی اوست
بگذر از این حباب و دریا شو
پرسشی هست اگر ، جواب تویی
به خود آی و بدون آیا شو
به تماشای آسمان برخیز
زودتر، دیر می شود، پا شو...
و فروبستگی ست کار جهان
در بهار خودت شکوفا شو
قربان ولیئی
فهام: فرهنگ. هنر. ادبیات. مذهب
حضرت باران..
سلام حضرت باران سلام حضرت عشق
دوباره عرض ادب احترام حضرت عشق
کویر خشک ترک دیده ایم ، بی مهرت
ببار بر سر ما صبح و شام حضرت عشق
دلم گرفته ، هوای ضریح می خواهد
بخوان مرا به حرم با مرام حضرت عشق
کرم نموده دلم را ، به دامنت بپذیر
کبوترانه ، به مشهد بیام حضرت عشق
در آسمان حرم بال و پر زدن عشق است
اسیر حال خوش کفترام ، حضرت عشق
به آستان شما ، شوق خادمی دارم
مرا غلام حریمت بنام حضرت عشق
خلاصه ، آنچه که گفتم عرض حالی بود
نگاه مهر شما مُستَدام ، حضرت عشق
#علی_موحد
#امام_رضا_ع
و چهارمین #تور_فرهنگی در شیراز
با هدایت شاعر جوان شیرازی :
#محمد_محمدیرابع
این بار به دعوت معاونت فرهنگی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز
با موضوع «آشنایی با سعدی شیرازی»
بخت و اقبالِ مرا با بودنت خوݜ کرده ای
ای دلیلِ حالِ خوبم صبحِ زیبایت بخیر
#امیرعباس_خالقوردی
#صبح
#ب
✳️ حبسیه یا زندان سرود
❇️ حبسیه یا زندان سروده یا زندان نامه،شعریست که در زندان یا مربوط به زندان سروده می شود و شاعر علت اسارت و بدبختی خود را در آن با صراحت بیان می کند.
◀️ درون مایه ی این حبسیه ها،شکوه از زندان،سختی و فشار غل و زنجیر،درد ناشی از شکنجه،آلودگی محیط،بدی غذا،بد رفتاری زندان بان،تنهایی و غیره است.
◀️ در گونه ای از حبسیه کسی ستوده یا مدح نمی شود و شاعر از هیچ کس طلب بخشایش نمی کند. در گونه ای دیگر که اعتذاریه یا پوزش نامه خوانده می شود- شعر،با ستایش از شاه یا کسی که به یاری او امید دارد آغاز می گردد و لحنی آرام و ترحم آمیز دارد.
◀️ حبسیه در قالب های مختلفی مثل:قصیده،غزل و رباعی یا قالب نیمایی سروده شده است.
◀️ شاعران حبسیه سرای معروف عبارتند از:ناصر خسرو،مسعود سعد سلمان،خاقانی،ملک الشعرای بهار،فرخی یزدی و مهدی اخوان ثالث
برای دفتر من شاعرانهای دریا
برای عشق و غزلها نشانهای دریا
دوباره باده بریزان پیاله منتظر است برای شعر نوشتن بهانهای دریا
چقدر پنجرهی چشم تو غزل شده است چقدر تو غزل بیبهانه ای دریا
بریز چای و بخوان شعری از روایت عشق که شاعرانهترین عاشقانهای دریا
تو پونهای و اقاقی برای اول صبح عجیب سبز و قشنگی جوانهای دریا
شبیه نمنم باران شبیه ماه بلند به روی سرخی لبها ترانهای دریا
تو کوه هستی و زیبا تو کوه هستی و مرد برای تکیهی هر روزه شانهای دریا
تو منزوی غزلها، تو قیصر عشقی شبیه بچگیام کودکانهای دریا
قنوت آخر شبها برای بارانی تو آرزوی قشنگ شبانهای دریا
زلال چشمهی ابی زلال جاری رود برای ساحل تنها کرانهای دریا
بمان برای همیشه بخند حضرت عشق تو نوبرانهترین نوبرانهای دریا
#زینب_حسامی
وقتی بارون یهو همه رو خادم حرم کرد...
🕊
❣️ العشق
عشقُ وَالعشق، أدراکَ مَاالعشق
شور و شیرین و شعر و غزل عشق
ای دوتا چشمهايت بهشتم
ساقيا جای شير و عسل عشق
صبح شد ای مؤذن کجايی
قصه کم کن که خيرالعمل عشق
چشمش آهوست، شايد خود اوست
ديدمش دوش با يک بغل عشق
یا علیّ بن موسی الرضَا النور
یا علیّ بن موسی الرضَا العشق...
#عشق
#مهدی_جهاندار
۲۸ اردیبهشت #روز_خیام است. حکیم عمر خیام نیشابوری، شاعر و ریاضیدان بزرگ ایرانی است که رباعیات و نگاه فلسفی او به زندگی در ایران و جهان طرفداران بسیار دارد.
در ایران به خاطر دستاوردهای #خيام در ریاضی، این روز را #روز_ریاضیات نیز مینامند
☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘
۲۸ اردیبهشت زادروز حکیم عمرخیام
(زاده ۲۸ اردیبهشت ۴۲۷ نیشابور -- درگذشته سالهای ۵۰۲ یا ۵۰۵ نیشابور) شاعر، ریاضیدان و ستارهشناس
او از ریاضیدانان، ستارهشناسان و شاعران ایران در دوره سلجوقی است و گرچه پایگاه علمی او از جایگاه ادبیاش برتر است، ولی آوازهاش بیشتر بهخاطر نگارش رباعیات اوست که شهرت جهانی یافته و سرودههایش به بسیاری زبانها، منتشر شده است. از جمله ادوارد فیتزجرالد رباعیات او را بهزبان انگلیسی ترجمه کرده که مایه شهرت بیشتر وی در مغرب زمین شده است. (جالب اینکه، "از خیام حدود ۲۰۰ رباعی به یادگار مانده است" ولی همین تعداد کم، آنچنان وزین و دلنشین است که موجب شهرت جهانگیر او شده است. و این پندی است برای شاعرانی که گمان میکنند پرگویی و پرشماری شعر و ازدیاد دیوان شعر، امتیاز است. در حالی که حافظ بزرگ نیز، تنها یک دیوان غزل دارد، اما زیبایی و شیوایی سرودههایش وصف ناپذیر است.)
از برجستهترین کارهای خیام نیز اصلاح گاهشماری ایران در زمان وزارت خواجه نظامالملک، در دوره سلطنت ملکشاه سلجوقی بود. نقش وی در حل معادلات درجه سوم و مطالعاتش درباره اصل پنجم اقلیدس نام او را بهعنوان ریاضیدانی برجسته در تاریخ علم ثبت کرد.
او در حدود ۴۳۶ تا ۴۴۹قمری، با حمایت و سرپرستی ابوطاهر، قاضیالقضات سمرقند، کتابی درباره معادلههای درجه سوم بهزبان عربی و با نام "رساله فیالبراهین علی مسائلالجبر و المقابله" نوشت. پس از این دوران به دعوت سلطان جلالالدين ملکشاه سلجوقی و وزیرش نظامالملک به اصفهان رفت تا سرپرستی رصدخانه اصفهان را بهعهده گیرد. وی ۱۸ سال در آنجا اقامت کرد و به مدیریت او زیج ملکشاهی تهیه شد و طرح اصلاح تقویم را تنظیم کرد. تقویم جلالی که تدوین اوست بهنام جلالالدين ملکشاه مشهور است،
تأثیرگذارترین اثر ریاضیاش نیز با نام "رساله فیشرح مااشکل من مصادرات اقلیدس" است که در آن خطوط موازی و نظریه نسبتها را شرح داده است.
#برگی_از_تقویم_تاریخ
#خیام