"نخستین اشارات به غدیر در شعر فارسی"
ادبیات فارسی از سدهی چهارم، بستری برای انعکاس مفاهیم شیعی بوده؛ چنانکه در اشعار رودکی و کسایی و بندار رازی و بسیاری دیگر از شاعران، مضامینی در مهرورزی به امام علی(ع) یا مسالهی جانشینی ایشان گنجانده شده است.
اگر از منظر واژهی غدیر (با معنی خاص آن) بررسی کنیم، نخستین اشاره به این واقعهی تاریخی، در شعر فارسی، در بیتی از دقیقی (مقتول به ۳۶۷) نمود یافته؛ آنجا که سروده است:
کیوسوار همی بنگرد به چشمآلوس
بهسان فرخشه با امیر روز غدیر*
دیوان ص ۱۲۵
دیگر شاعر مهم در جریان شعر غدیر، منوچهري است که در خلال یکی از مسمطهای وصفیاش به ماجرای غدیر اشاره کرده و از امام علی(ع) با صفت مرد غدیر خم یاد کرده است:
آهنـــي در كف،چـــــون مرد غــــدير خــم
به كتـــــف باز فكـــــنده ســــر هر دو كـم
دیوان ص ۲۰۳
از شاعران شاخص قرن پنجم، ناصر خسرو (ف. 481) بیش از دیگران به ماجرای غدیر و جانشینی امیرمومنان(ع) اشاره کرده است. در شعر او، واژهی غدیر، هویتی ویژه یافته و بارها در خلال توصیفات شیعی دیوان، تکرار شده است:
شرف مرد به علم است، شرف نیست به سال
...علی آن یافت ز تشریف که زو روز غدیر
دیوان ص ۲۲۰
بنگر که خلق را به که داد و چگونه گفت
روزی که خطبه کرد نبی بر سر غدیر
دست علی گرفت و بدو داد جای خویش
گر دست او گرفت تو جز دست او مگیر
همان، ص ۱۰۵
در دیوان امیرالشعرا معزی(ف . 518 تا 521) نیز چندبار به روز یا عید غدیر اشاره شده است؛ او بیش از همه در جایگاه قافیه از این واژه بهره برده است:
نام آن دارد که از بهر بزرگی و شرف
احمد مختار کرد او را دعا روز غدیر
دیوان ص ۳۶۱
معزی پس از دقیقی و منوچهری و ناصرخسرو، چهارمین شاعری است که در دیوانش به رویداد غدیر، مطابق با نام مشهور آن اشاره کرده؛ هرچند مسألهی جانشینی امام علی(ع) در سرودههای دیگر شاعران نیز نمود داشته است:
علی ز مهر محمد همی چنان نازد
که از دعای محمد، علی به روز غدیر
همان، ص ۷۹۲
آنچه در این مجال اندک به آن اشاره شد، نخستین اشعار و ابیاتی است که در توصیف عید غدیر و ستایش جانشینی امام علی(ع) سروده شده است. پس از شاعران یادشده، هزاران شاعر فارسیزبان شیعه و سنی، دهها هزار شعر در ستایش امام مومنان(ع) و واقعهی غدیر سرودهاند.
*پ.ن: این شعر به شاهد ترکیب چشمآلوس در برخی نسخ لغت فرس ثبت شده است. در برخی نسخهها، شعر به این صورت ضبط شده:
کیوسوار بگیرد همی به چشمآلوس
به سال فرخ شبها امیر روز عزیز
#شعر_دینی
#غدیر
https://eitaa.com/mmparvizan
غدیر،شعر زندگی روایت رها شدن
به انتها رسیدن و دوباره ابتدا شدن
من از غدیر می رسم زابتدای عاشقی
دوباره علقمه ،عطش دوباره کربلا شدن
خمار باده توام دوباره ای غدیرخم
تو بهترین بهانه ای برای مبتلا شدن
ولایت علی بُوَد بهار رویش زمین
چه عاشقانه می شود علی مرتضی شدن
غدیر ،مکث عاطفه در امتداد زندگی
شروع رویش زمین برای پر بها شدن
نشان شیعه از ازل ولایت علی بُوَد
به دوست سر سپردن و به راه او فدا شدن
غریبه نیستی بیا ،بیا سوی غدیرخم
به عشق مرتضی بیا برای مصطفی شدن
زقاسطین ومارقین علی دل خوشی نداشت
مرام مرتضی بود ز ناکثین جدا شدن
تو چشمه هدایتی ،غدیر بی نهایتی
چه عاشقانه می شود وبا تو همصدا شدن
#حسین_کیوانی از شیراز
#غدیر
"غدیر"
غدیر_ آمد و جان پر شد از ولای علی(ع)
کجاست عطر دلانگیز آشنای علی؟
نوای اشهد انّ ... علی ولیّ الله
شنیده میشود از عرش در ثنای علی
صدای قافلهها از غدیر میآید
هنوز میرسد از دورها صدای علی
[طلوع دست علی بین دست پیغمبر
ظهور جلوهی والشمس والضحای علی]
*
چه گفت؟ گفت محمد(ص) که هرکه یار من است
به مهر سر بنهد بر سرِ وفای علی
چه گفت؟ گفت هرآنکس که مبتلای من است
دوباره دل بسپارد به ابتلای علی
چه گفت؟ گفت هرآنکس که مردِ راه من است
قدم قدم برود راهِ ردّپای علی
چه گفت؟ گفت که هرکس که مقتداش منم
نمازِ جان بگزارد بهاقتدای علی
*
شما! که اهلِ هوایید! سینه پاک کنید
مگر شود ریههاتان پر از هوای علی
شما! که ابرو_ در هم کشیدهاید از بغض
دهید دل به نگاهِ گرهگشای علی
شما! که پشتِ در خیبرِ تناید اسیر
نظر کنید به بازوی لافتای علی
شما که در پسِ احزاب کینه پنهانید!
نمانده راهی جز_ سایهی لوای علی
یتیمهای زمان! هان! فقیرهای زمین!
شوید جمع همه بر درِ سرای علی
که باز، روی لبِ جبرئیل باز شده است
شکوفه_ غنچهی آیات هل اتای علی
*
هزار و صدها سال از غدیر میگذرد
کجای واقعه مانده است ماجرای علی؟
مگر مرام علی سادگی نبود؟ کجاست؟
گلیم کهنه و نعلین وصله_سای علی
مرید سنت شیخین زور و میز شدیم
کجاست مذهبِ از زور و زر رهای علی؟
زبیرهای زمان، طلحهطلحه جمع شدند
جملنشین شده قرآن دلربای علی
چه زود بندِ امارت، چه ساده ذوق کنیز
گسست مارا، از بند کفشهای علی
چه زود وارث تخت بنیامیّه شدیم
چه شد طنین مناجات و ربنای علی؟
چه شد تقدّس لبخند بیریای رسول(ص)؟
چه شد تفاخرِ کفپوشِ بوریای علی؟
چه شد نهیب پر از درد و داغ ابن حنیف؟
غم رثای نبی خطبهی رسای علی؟
چه شد حکایت شبها و شمع بیتالمال؟
چه شد شکایت چشمان روشنای علی؟
چه شد طریقت خرما و نان و سنگ و شکم؟
کجاست سفرهی افطار باصفای علی؟
*
پس از غدیر چه کردید با علی؟ ایکاش
که از گناه شما بگذرد خدای علی
در ابتدای علی مانده شعر من، افسوس!
قصیده راه ندارد به انتهای علی
غدیر: قصهی مظلومی علی است، دریغ!
غدیر: روضهی چاه است و نالههای علی
#غدیر
#محمد_مرادی
https://eitaa.com/mmparvizan
💚 یا علی گفتیم و عشق آغاز شد
#محمود_اکرامیفر
📣 توجه❗️
#مسابقهٔ_شعر_غدیر:
با موضوع: #غدیر یا مدح #امیرالمؤمنین علیهالسلام
فقط در قالب #رباعی🍃
شاعران بزرگوار میتوانند تا چهارشنبه ۲۱ خرداد، رباعیهای خود را (حداکثر ۳ رباعی) برای شرکت در مسابقهٔ شعر غدیر بفرستند. 📝
هدایای افراد برگزیده: 🎁
نفر اول:
مبلغ ۵۰۰ هزار تومان 🌟
نفر دوم:
مبلغ ۴۵۰ هزار تومان 🌟
نفر سوم:
مبلغ ۴۰۰ هزار تومان 🌟
نفر چهارم:
مبلغ ۳۵۰ هزار تومان⭐️
نفر پنجم
مبلغ ۳۰۰ هزار تومان⭐️
🔸رباعیها باید نوسروده باشد
و قبلاً منتشر نشده باشد
و حتماً با عنوان (مسابقه شعر غدیر) فرستاده شود🍃
🔸افراد برگزیده در روز عید غدیر اعلام میشوند. 💫
🔹رباعیهای خود را برای شرکت در مسابقه به یکی از شناسههای زیر بفرستید👇
@javadmd14
@Hazrate_baran_786
🟢🌸🌼🌸🌼🟢
💚 یا علی گفتیم و عشق آغاز شد
#محمود_اکرامیفر
📣 توجه❗️
#مسابقهٔ_شعر_غدیر:
با موضوع: #غدیر یا مدح #امیرالمؤمنین علیهالسلام
فقط در قالب #رباعی🍃
شاعران بزرگوار میتوانند تا چهارشنبه ۲۱ خرداد، رباعیهای خود را (حداکثر ۳ رباعی) برای شرکت در مسابقهٔ شعر غدیر بفرستند. 📝
هدایای افراد برگزیده: 🎁
نفر اول:
مبلغ ۱ میلیون تومان 🌟
نفر دوم:
مبلغ ۹۰۰ هزار تومان 🌟
نفر سوم:
مبلغ ۸۰۰ هزار تومان 🌟
نفر چهارم:
مبلغ ۷۰۰ هزار تومان 🌟
نفر پنجم:
مبلغ ۶۰۰ هزار تومان 🌟
نفر ششم:
مبلغ ۵۰۰ هزار تومان 🌟
نفر هفتم:
مبلغ ۴۰۰ هزار تومان 🌟
🔸رباعیها باید نوسروده باشد
و قبلاً منتشر نشده باشد
و حتماً با عنوان (مسابقه شعر غدیر) فرستاده شود🍃
🔸افراد برگزیده در روز عید غدیر اعلام میشوند. 💫
🔹رباعیهای خود را برای شرکت در مسابقه به یکی از شناسههای زیر بفرستید👇
@javadmd14
@Hazrate_baran_786
🟢🌸🌼🌸🌼🟢
🌷 #عید_سعید_قربان مبارک
عالَم همهسو نشسته بر خوانِ غدیر
ماییم همیشهریزهخوارانِ #غدیر
قربان آمد به پیشوازش، یعنی
جانِ همهعاشقان به قربانِ غدیر
✍🏻 #مبین_اردستانی
.
.
.
دیدند که کوهِ آرزوشان کاه است
صحبت سرِ یک مردِ عدالتخواه است
تا دستِ علی بُلند شد، فهمیدند
از بیتالمال دستشان کوتاه است...
#محمدحسین_ملکیان🌱
#غدیر
شعر نو
غدیر
می رسید!
گرچه گام های او خسته از هجوم روزگار پیر بود
ساربان عشق ناگزیر بود
حرف،حرف رفتن و رسیدن است
گرچه کاروان نور
در سکوت لحظه های بی تپش اسیر بود
ناگهان !
مردی از کرانه ها دمید
روبروی چشم های منتظر
دست عشق را بلند کرد
تا نشان دهد که
ابتدای عاشقی،غدیر بود!!!
#, حسین کیوانی
#غدیر
https://eitaa.com/joinchat/1689059507Cfb33fdbdc3
همه خاک پای حیدریم
کار زیبای هوش مصنوعی تصویرسازی شاعران معروف ایرانی در صحن امیرالمؤمنین علیه السلام با گزیده ای از شعر ایشان
#امیرالمؤمنین
#غدیر
قایق شعرم، به دو دریا رسید
وصفِ علی بود، به زهرا رسید
خواستم از فاطمه گویم، ولی
فاطمه هم خواست بگویم: علی
#قاسم_صرافان
#غدیر💚
تک بیت علوی
شعر هستی قطعه ای زیباتر از حیدر نداشت
شاه بیت عالم خلقت علیّ مرتضاست !
#حسین کیوانی
#غدیر خم ،عید ولایت علی مبارک
https://eitaa.com/joinchat/1689059507Cfb33fdbdc3
ک🌹🌹🌱🌷