#نمودار_توزیع_آثار_فقهی_با_رویکردهای_روایی_فتوایی_استدلالی👆
✍️#دوره‌بندی_فقه مورد توجه بسیاری قرار گرفته اما دوره‌بندی بر اساس #تعداد_آثار_فقهی از ابتکارات این پژوهش است.
♦️بنابر نمودار بالا #فقه_فتوایی تا قبل از قرن 13 رونق چندانی نداشته؛ #فقه_روایی در قرون 4، 11 و 12 رشد داشته و #فقه_استدلالی در قرن 8، و از 11 تا دوره کنونی در حال رشد بوده است.
♦️#رشد_و_افول فقه روایی و استدلالی به غیر از قرون 9، 11 و 12 تقریباً نسبت عکس دارند. که به معنای تقابل معرفتی این دو رویکرد است. در قرون 11 و 12، ظهور #اخباری‌گری و #نزاع_اخباری_اصولی، رشد آثار فقهی با هر دور رویکرد را به دنبال داشت. اما #غلبۀ_اصولیون، آثار فقهی روایی را بی‌رونق نمود.
♦️#افول_تدوین_آثار_فقهی با همۀ رویکردهای سه‌گانه در قرون 6، 7 و 9 بیشتر به دلیل #زمینه‌های_نامناسب_سیاسی مثل #حمله_مغول_و_تیمور و ایجاد ناامنی‌های سیاسی و اجتماعی است.
♦️اما رشد چشم‌گیر تدوین آثار فقهی با رویکردهای فتوایی و استدلالی و افول فقه روایی در #دورۀ_معاصر به دلایل مختلفی از جمله #حضور_فلسفه، #مواجهۀ_با_غرب، #ظهور_مسائل_مستحدثه و قرار گرفتن فقه در منصب #حکومت است.
♦️بدیهی است فقه در مواجهه با #چالش‌های فراوان در #جامعۀ_مدرن، ناگزیر از اتخاذ رویکرد استدلالی است. نسبت تاریخی فقه با علومی مثل #کلام و #فلسفه، حاکی از شکوفایی و رونق فقه بوده و جدایی تاریخی فقه از #علوم_عقلی همواره فقه را دچار رکود ساخته است.
#جامعه‌شناسی_معرفت
#جامعه‌شناسی_فقه
✍️#ابراهیمی‌پور
https://eitaa.com/ghebrahimipour
چالش‌های پیش روی جامعه فقهی در غیبت اجتماعی علم کلام
🔻دلیل فزونی گاف‌های #مجریان، #مداحان، #سلبریتی‌ها و #مسئولین #مناسک‌گرا چیست؟
1. #فرهنگ از علوم مختلف در کنار عناصر متنوع دیگری تغذیه می‌شود. اما این که کدام علوم و با چه نسبتی، حضور فرهنگی پیدا می‌کنند در #تعالی یا #انحطاط_فرهنگی موثر است.
2. حضور پر رنگ #طب در لایه‌های مختلف فرهنگ را در ایام #کرونا شاهد بودیم. #علوم_طبیعی نیز حضور جدی و تا حدی پنهان در فرهنگ دارند. اما آنچه به #فرهنگ_شیعی ایران عمق و غنا بخشیده، علومی چون #حکمت، #عرفان، #کلام، #اخلاق و #فقه است.
3. فرهنگ مبتنی بر کلام عقلی در عصر #آل‌بویه، #بازار_عرفانی در قرن پنجم، اعتلای فرهنگی در عصر خواجه‌نصیر و علامه حلی تحت تاثیر فقه مبتنی بر #کلام_فلسفی و اصلاحات سیاسی و اجتماعی محقق کرکی با حضور فقه مبتنی بر #کلام_عقلی در عصر #صفویه شاهد تاریخی #نیاز_فقه_به_پشتوانه‌های_نظری است.
۴. اما اکنون با #غیبت_علم_کلام و حضور فقه بدون پشتوانه‌های نظری در عرصه فرهنگ روبرو هستیم. در چنین شرایطی است که آگاهی بسیاری از افراد عمق ندارد و کمی #شهرت، #قدرت یا #ثروت به راحتی افراد را دچار انحراف و #مناسک‌گرایی را بر جامعه حاکم می‌کند.
۵. شاهد این سخن را در میان افرادی که پس از انقلاب به این منابع نادر دست یافتند جست‌وجو کنید. دلیل شکست امثال #شیخ-فضل‌الله نیز تکیه به چنین افرادی بود و الا در میان کوخ‌نشینان که امام بر آنها تکیه داشت از این‌گونه ریزش‌ها کمتر مشاهده می‌شود.
✍️#ابراهیمی‌پور
https://eitaa.com/ghebrahimipour