قسمت چهارم :
#آموزش_روضه_خوانی
حجه الاسلام و المسلمین :
#استاد_میرزا_محمدی
#احادیث_موضوعی
اما بهترین ، سالم ترین ، زیباترین و پُرثواب ترین مدل حرف زدن ، استفاده از همین احادیث موضوعی است ، یعنی با کلام معصوم (ع) با مردم حرف بزن ... پس چرا ما باید حدیث بخوانیم ؟ پاسخ :
1ـ بهترین نوع ارتباط است
یکی از اصول روضه خوانی ، ارتباط نزدیک با مستمع می باشد ، این ارتباط مدل های مختلفی دارد ، که کمترین وساده ترین آن حرف زدن است و بالاترین درجه آن « حدیث خوانی » است
2ـ « کَلامُکُمْ نُور »
فرمایش معصوم ( ع ) ، دل و جان گوینده و شنونده را « نورانی » میکند ، یعنی « زبان گوینده » و « چشم و گوش شنونده » نورانی میشه ... و چشم و زبان ، دروازه قلب هستند ، اگه اینها نورانی شدند ، دلها هم نورانی میشه ، امام باقر علیه السلام فرمودند : « إنَّ حَدِیثَنا یُحْیِی القُلُوبَ. [ بحارالانوار، ج۲، ص۱۴۴] بهراستی که حدیث ما دلها را زنده میکند »
#مثال :
میخواهیم مردم را دعوت به گریه ی بر سیدالشهدا بکنیم : ساده ترین و سطحی ترین روش این است که بگوئیم ، خوش به حال اونهایی که اشک دارند ، خوش به حال اونهایی که گریه دارند ، خدایا این چشم های ما را تا قیامت خشک نکن ... البته این جملات ساده هم بد نیست و اتفاقا برای شروع ، میتواند تمرین خوبی باشد اما در این سطح توقف نکنید و کلاس کارتان را بالاتر ببرید ... چطوری ؟ با استفاده از احادیث موضوعی ، قال رسولُ الله (ص) :
« يَافَاطِمَة كُلُّ عَيْنٍ بَاكيَةٌ يَوْمَ الْقِيَامَة » زهرا جان ، همه چشم ها در قیامت گریانند ... ببین هنوز نصف حدیث رو نخونده ، فهمیدید چی میخام بگم ... « اِلاَّ عَيْنٌ بَكَتْ عَلَى مُصَابِ الْحُسَيْن » غیر از اون چشمی که برای حسین تو گریه کنه ...
دیگه نیازی نیست به مستمع بگویی : شنیدی چی گفتم ؟ نمیخواهی گریه کنی ؟ خب اگر گریه نکرد ، می فهمه که از این فضیلت محروم شده ...
با تکنیک « حدیث موضوعی » ، مخاطب شما ، هم روایت را گوش میکنه و گوشش نورانی میشه ، هم اگر دل بده ، دلش نورانی میشه ، هم خودش را میآره جزء گریه کنان بر ابی عبدالله و نامش رو ثبت میکنه و در همین حالت اشک و ناله بر مصیبت مولا ، اگرکسی از دنیا برود ، ان شاء الله از اهل بهشت خواهد بود ، و نگرانی نخواهد داشت ...
ببینید با یک تیر ، چندتا نشون میزنید ؟ آیا ارتباط کلامی از این بهتر سراغ دارید ؟ ... میگیم هر کی دلش میخاد مشمول این روایت پیغمبر(ص) بشه ، اسمش رو تووی گریه کن ها بنویسه ...
کاربرد احادیث موضوعی میتواند د راول مجلس ، وسط جلسه یا پایان جلسه باشد ... منتها یادمون باشه این کار باید خیلی با دقت و ظرافت و #هنرمندانه انجام بگیرد تا تاثیر خودش را بگذارد وگرنه اگر بصورت شعاری و سطحی بیان شود ، نتیجه مطلوب گرفته نمی شود ...
#آموزش_مداحی
#لبیک_یا_خامنه_ای
۷
۱
#نکات_آموزشی
#مقدمه_روضه
#تخلص
✅آماده کردن مجلس برای پذیرش روضه و تأثیر گذاری بیشتر
یک روز ابوحنیفه در مجلس درس خود اعتقادات شیعیان را زیر سوال برد و گفت: چگونه شیطان در آتش جهنم معذب خواهد شد و حال آنکه شیطان خود از آتش خلق شده و جنس از جنس متاذي نمی شود.
دوم اینکه چطور خدا را نمی توان دید در حالیکه چیزي که موجود است باید دیده شود.
سوم اینکه ما از خود اختیاری نداریم و عملی که از ما سر می زند از جانب خداست.
پس از این سخنان یک مرتبه بهلول کلوخی به پیشانی ابوحنیفه زد و فرار کرد. شاگردان ابوحنیفه او را گرفتند و نزد خلیفه بردند و جریان را به او گفتند.
بهلول گفت: ابوحنیفه را حاضر کنید تا جواب او را بدهم. چون ابوحنیفه حاضر شد بهلول به او گفت : از من چه ستمی به تو رسیده؟
ابو حنیفه گفت : کلوخی به پیشانی من زده اي و پیشانی و سر من درد گرفت.
بهلول گفت درد را می توانی به من نشان دهی؟ ابوحنیفه گفت : مگر می شود درد را نشان داد؟
بهلول جواب داد تو خود می گفتی که چیزي که وجود دارد را می توان دید و می گفتی چه معنی دارد خداي تعالی وجود داشته باشد و او را نتوان دید.
و دیگر اینکه تو دروغگویی که می گویی کلوخ سر تو را به درد آورد زیرا کلوخ از جنس خاك است و تو هم از خاك آفریده شده اي پس چگونه از جنس خود متاذي می شوي.
سوم اینکه من مقصر نیستم، خدا سر تو را شکست. خودت گفتی که افعال بندگان از جانب خداست.
ابوحنیفه چون سخن معقول بهلول را شنید شرمنده و خجل شده و از مجلس خلیفه بیرون رفت.
ببینید بهلول با این مقدمه چینی که کرد توانست اعتقادات شیعه را در مقابل رئیس فرقه حنفی اهل تسنن، به اثبات برساند.
💯یکی از نکات مهم در ورود به روضه ها، زمینه چینی است و بدون آن گویا بخوبی کلام مقبول نمی افتد. اين قسمت بايد از جهتي با ماقبل و از طرف ديگر با مابعد خود ارتباط داشته باشد
#مجمع_حضرت_یاس_کبود
#آموزش_مداحی
.
💯یکی از نکات مهم در ورود به روضه ها، زمینه چینی است و بدون آن گویا بخوبی کلام مقبول نمی افتد. اين قسمت بايد از جهتي با ماقبل و از طرف ديگر با مابعد خود ارتباط داشته باشد.
#انواع_مقدمه_روضه
#تخلص
1⃣ #مقدمه_روايی_تاریخی
ممكن است مقدمه چيني و حلقه اتصال بين شعر ابتداي مجلس با متن اصلي روضه توسط روایت ، حدیث ، نقلی تاریخی و یا بخشی از مقتل صورت بگيرد .
#مثال
مثلا این روایت در روضه حضرت علی اکبر(ع)
از امام صادق سؤال كردند: «يابن رسول الله! شيرين ترين ساعت عمر يه پدر و مادر كيِ؟» فرمود: «سالها زحمت بكشن، با خون دل فرزندي رو به جواني برسونن، اين جوان جلو چشم پدر مادر راه بره، به قد و بالاش نگاه كنن، لذت ببرن.»
2⃣ #مقدمه_انشايی
ممكن است مقدمه چيني و حلقه اتصال بين شعر ابتداي مجلس با متن اصلي روضه توسط جملاتی که خود مداح در موضوع انشاء و ایجاد می کند ، صورت بگيرد .
#مثال
من باب مثال در مجلس روضه حضرت زهرا سلام الله علیها برای ورود به اصل روضه می توان از جمله انشایی زیر استفاده کرد:
«پرچم مي زنيم چراغ روشن مي كنيم مي گيم هر كي عاشق آقاي ماست بياد، دوستانش بيان، براي عاشقات هر روز فاطميه است . براي دوستانت هر روز عزاي زهراست...»
3⃣ #مقدمه_تجربی
ممكن است مقدمه و حلقه اتصال بين شعر ابتداي مجلس با متن اصلي روضه بعضي از اتفاقات روزمره زندگي باشد. که جزء مقدمه چینی های بسیار اثر گذار است.
#آموزش_مداحی_دکتر_محمد_فراهانی
👇👇
گریزهای مداحی و گریز های مناجاتی
#زمینه #شهادت_امام_علی #سید_مهدی_میرداماد ✍ بک یا الله برسول الله به سر شکسته علی ولی الله نیم
👆
#تحلیل_مداحی
#سید_مهدی_میرداماد
این سبک در یکی از مقام های آوازی عربی به نام (بیات هندی) که شباهت زیادی به بیات کرد در دستگاه آواز ایرانی دارد ساخته شده است
سبک زیبا و مناسب حال و هوای شبهای ماه مبارک رمضان و شبهای احیاء
الف)بررسی از لحاظ سبکی
این سبک از لحاظ سبکی در هر بند به سه قسمت تقسیم میشود
1⃣ بک یا الله
2⃣نیمه شب اومدم تا
3⃣(گوشواره) جنازم می برن
و علیرغم حجم کوتاه بندها تنوع و هارمونی لازم را دارد
یکی دیگر از محاسن سبک، ایجاد فضای خالی و برعکس پر کردن فضای خالی در جایی دیگر است
مثال : بک یا الله برسول الله به سر شکسته علی ولی الله
توجه کنید که بک یا الله و برسول الله ، یک مصرع از شعر است که به وسیله مکث و چیدمان کلمات شعری از هم جدا شده است و قسمت دوم به صورت پیوسته است
به علت استفاده از زبان ساده و روان در شعرتاثیر گذاری خوبی دارد
استاد حاج اکبر شیخی: هر چه زبان یک اثر ساده تر و ملموس تر باشد تاثیر گذاری آن نیز بیشتر خواهد بود (دقیقا فکر کنید با شخصی صحبت می کنید چه حالاتی دارید و با چه لحنی صحبت می کنید)
نیمه شب اومدم تا برسونی به مرادم
تو سرازیری قبرم برسه علی به دادم
استفاده از شعر معروف و ساده و تاثیر گذار در گوشواره که باعث راحت شدن کار مداح می شود
علی امام من است و منم غلام علی
بند های کوتاه و استفاده از کلمات آشنا که بسیار شنیده شده است باعث جلب توجه مستمع و همراهی با مداح و اصطلاحا خوب دل دادن مستمع می شود
ضرب سبک طوری با شعر هماهنگ است که مستمع به راحتی می تواند با ریتم سینه زنی هماهنگ شود (اصطلاحا ضرب خور خوبی دارد)
#آموزش_مداحی
.
#تحلیل_مداحی
بررسی از لحاظ #محتوا
در این سبک از صنایع ادبی متعددی استفاده شده که خود بر زیبایی کار افزوده است
#نکته مهم:خوب است که از جملات عربی و احادیث ،ادعیه و زیارات و یا عبارات مقتل و یا کلام ائمه معصومین که رساندن آن به مستمع رسالت مداح است چه به فارسی و چه به عربی استفاده گردد
مثال: در اکثر مداحی های امروز مشاهده میشود که درصد بالایی از شورها در مورد بین الحرمین ساخته شده در صورتی که ما حتی یک روایت از ائمه معصومین در مورد بین الحرمین نداریم
بحث این نیست که اصلا به چنین مباحثی پرداخته نشود بلکه بهتر است که مطالبی که بیشتر مورد توجه اهل بیت قرار گرفته در صدر توجه شاعر و سبک ساز قرار بگیرد
#مثال :می توان از فرازهای زیارت ناحیه مقدسه استفاده کرد(السلام علی من جعل الله الشفاء فی تربته)(السلام علی من الاجابة تحت قبته)و...
بک یا الله ) استفاده عین کلمه دعای قرآن بسر در شبهای احیاء در شعر ، که اصطلاحا به این صنعت استفاده شده صنعت <تضمین> می گویند.
و همچنین این صنعت(صنعت تضمین) در گوشواره استفاده شده یعنی استفاده از یک مصرع از شعر معروف ( علی امام من است و منم غلام علی)
و همچنین در چند قسمت شعر هم از صنعت (تلمیح) یعنی اشاره به واقعه ای تاریخی و یا موضوعی خاص استفاده شده
بالب تشنه کشتنش به جرم نام علی: اشاره به واقعه روز عاشورا که وقتی ابی عبدالله فرمود چرا قصد قتال با مرا دارید مگر من حرامی را حلال کردم و یا حلالی را حرام کردم ، شخص ملعونی از بین لشکر عمر سعد لعنة الله علیه فریاد زد( بغضا لابیک)
یعنی به علت کینه ای که از پدرت داریم میخواهیم تو را بکشیم.
لازم بذکر است که این سبک جای تحلیل بیشتری هم دارد مثلا صنایع ادبی استفاده شده به عنوان نمونه ذکر شد که می توان به موارد دیگری اشاره کرد.
#رامین_محمدی ✍
.
1_8212350.mp3
2.44M
#نمونه
#مثال
#چگونه_شروع_کنیم
#آموزش_مداحی
#روش_مداحی
#آغاز_سخن_با_آیات_و_روایات_و_سخن_بزرگان
مناسب مجالس ماه مبارک رمضان
#استاد_میرزا_محمدی
.
استحسان در روضه چیست؟
#استحسان
🔶استحسان در لغت به معنای نیکو شمردن و پسندیدن است، اما اصطلاحا برخی از فرقه های اهل سنت در استنباط مسائل فقهی قاعده ای دارند با عنوان استحسان که شیعیان در فقه استفاده از این قاعده را صحیح نمی دانند چراکه آن را نوعی اعمال ذوق و سلیقه در استنباط حکم شرعی می دانند.
چون اعمال ذوق و سلیقه در ادبیات نیکو است، لذا صنعتی در علم بدیع که یکی از علوم ادبیات است وجود دارد که در حقیقت همین اعمال ذوق و سلیقه و استحسان است؛ اما نام آن را «حسن تعلیل» گذارده اند.
🔹حسن تعلیل آوردن علتی ادبی و ادعایی است برای امری، به گونهای که بتواند خواننده را قانع کند. در حالیکه حسن تعلیل، واقعی، علمی یا عقلی نیست. مخاطب آن را از علت اصلی دلپذیرتر مییابد.
#مثال :
هنگام سپیده دم خروس سحری دانی ز چه رو همی کند نوحه گری
یعنی که نمودند در آیینهٔ صبح از عمر شبی گذشت و تو بی خبری
آیا هرگز فکر کردهاید که چرا خروس به هنگام سحر میخواند؟ کسی پاسخ واقعی این سؤال را نمیداند. تنها میتوان گفت که این از خصلتها و غرایز طبیعی این حیوان است. اما شاعر برای خواندن خروس سحری علتی خیالی میآورد. او میگوید که خروس بدان سبب ناله سر میدهد که در آیینهٔ صبح حقیقتی را میبیند و آن این است که از عمر ما روزی دیگر گذشته و ما هم چنان در بی خبری ماندهایم. ناله سردادن خروس در غم این بی خبری است. این علت ادعایی که سخت پذیرفتنی مینماید و توان اقناع مخاطب را دارد، حسن تعلیل نام دارد که در حقیقت همان استحسان است.
🔷 #استحسان_در_روضه
همین اتفاق گاهی در مداحی ها می افتد، من باب مثال در فایل تصویری که به پیوست این متن تقدیم می شود؛ حاج حسن خلج، چند مرتبه از استحسان استفاده می نمایند و بارز ترین آن در تفسیر اشعاری است که بدین شرح است:
1⃣ در شعر: چه شد پای حرف پدر ماندنت چه شد ماجرای سپر ماندنت
ذیل این شعر این اسحسان صورت گرفت که حضرت زهرا سلام الله علیها خطاب به امیرالمومنین علیه السلام فرمود: علی جان تو برای اینکه به من برسی سپرت و فروختی، حالا دیگه از این به بعد من خودم سپرت هستم...
2⃣ چرا اشک را آبرو می کنی چرا چادرت را رفو می کنی
در این بیت استحسان اینگونه بود که: رفو نمی کرد داشت کوتاه می کرد؛ دو دلیل داشت: یکی اینکه قدش خمیده شده بود؛ دوم اینکه بعدا این چادر و زینب می خواد به سر کنه...
💠همینطور که می بینیم این برداشتها جنبه واقعی، علمی یا عقلی ندارد؛ اما انگار مخاطب را به نوعی قانع می کند؛ این صنعت را «استحسان در روضه» می نامیم.
#دکتر_محمد_فراهانی ✍🎤
#مجمع_حضرت_یاس_کبود
#آموزش_مداحی
.👇