#نکات_اصولی
💠 تفاوت حکومت و ورود در قالب مثال
🔹 در #ورود بعد از آمدن دلیل وارد و تعبد به آن، یک واقعیت تکوینی (الحاق یا اخراج) به وجود میآید.
👈 به طور مثال دلیلی که خبر واحد را حجت میداند، وارد بر دلیلِ «خذ بالحجة» است، زیرا با متعبد شدن به حجیت خبر واحد، حقیقتا خبر واحد حجت و ملحق به دلیلِ «خذ بالحجة» میشود؛ یعنی مصداق حقیقی برای آن میشود. دلیل حجیت خبر واحد بر دلیل «قبح عقاب بلابیان» نیز وارد است، زیرا با پذیرش حجیت خبر واحد، موردی که خبر واحد از او خبر میدهد تکوینا از عدم البیان خارج و دارای بیان میگردد.
🔹 اما در #حکومت با آمدن دلیل حاکم یک واقعیت تکوینی رخ نمیدهد و تنها یک تعبد وجود دارد.
👈 به طور مثال با آمدن دلیل «ولد العالم عالم» یا «الطواف بالبیت صلاة» و تعبد به آن دو، حقیقتا فرزند عالم، عالم یا طواف، نماز نمیشود.
📚 برگرفته از فرمایشات استاد آیت الله #شب_زنده_دار (دام ظله) در درس خارج فقه 1395
أللَّھُـمَ ؏َـجِّـلْ لِوَلیِڪْ ألْـفَـرَج
•┈••✾••┈•
کانال اصول فقه شیعه :
@halgheysaniye
#نکات_حدیثی
#نکات_اصولی
💠 دوران امر بین زیاده و نقیصه
🔹 در جایی که دو نقل از یک روایت داریم، که یکی مشتمل بر عبارتی بیشتر است، کدام نقل مقدم میشود؟
1️⃣ مرحوم خویی (ره): اصل عدم زیاده است و لذا باید نقل مشتمل بر زیاده را مقدّم کرد.
👈🏻 دلیل: انسان در اثر سهو و نسیان معمولا چیزی را فراموش میکند که بگوید، نه اینکه چیزی را از ذهنش اضافه کند، اضافه کردن اتفاق نادری است. لذا ناقل نقیصه، آن زیادی را فراموش کرده و اینگونه نیست که شهادت سلبی بدهد و بگوید حضرت (ع) مطلب اضافی را نفرمودهاند. بعید است که ثقه ای چیزی را فراموش کند و از خودش اضافه کند، اما فراموش و حذف مطالب چنین مئونهای ندارد. لذا عقلا در این موارد قول مشتمل بر زیاده را ترجیح میدهند. (موسوعة مرحوم خویی 3: 99، مصباح الهدی 2: 200)
2️⃣ مرحوم نائینی (ره): اصل عدم زیاده است، الا در یک مورد
👈🏻 یعنی اگر آن زیاده از چیزهایی است که به دلیل وجود اشباه و نظایر، خود به خود به زبان می آید، مثل قید «في الإسلام» در حدیث «لا ضرر» که گفته میشود ممکن است به خاطر وجود ترکیبهای مشابه فراوان از قبیل «لَا رَهْبَانِيَّةَ فِي الْإِسْلَام»، «لَا صَرُورَةَ فِي الْإِسْلَام» یا «لَا حِلْفَ فِي الْإِسْلَام» به ذهن راوی آمده باشد، اصل #عدم_زیاده جاری نیست؛ اما اگر زیاده چنین ویژگی نداشته باشد، باید بنا را بر عدم زیاده گذاشت. (منیة الطالب 2: 192)
🔸اشکال به نظریه اول و دوم (امام خمینی):
این استدلال نهایتا باعث ایجاد ظنّ میشود و #عقلا در امور مهمی مانند دادگاهها چنین سیرهای ندارند. به همین دلیل اگر دو دسته ثقه شهادت بدهند میّت اموال خاصی از خودش را در زمان حیاتش وقف کرده، اما دسته دیگر بگوید علاوه بر آن اموال، چیزهای دیگری هم جزء موقوفات بوده، دادگاه قبول نمیکند.
3️⃣ امام خمینی (ره): هیچ یک از اصل عدم زیاده و اصل عدم نقیصه مقدم نمیشود. (الخلل في الصلاة، ص 226)
✅ نظر مختار نظریه #سوم است؛ زیرا عقلایی بودن این قاعده در موارد احتجاجات ثابت نیست و محرز نیست عقلاء در چنین مواردی به اصل عدم زیاده رکون کنند و همانطور که امکان دارد جملاتی کم شده باشد، احتمال دارد به اشتباه جملاتی توسط نساخ تکرار و اضافه شده باشد.
📚 برگرفته از فرمایشات استاد آیت الله #شب_زنده_دار (دام ظله) در درس خارج فقه 1397
•┈••✾••┈•
کانال اصول فقه شیعه :
@halgheysaniye
💠بررسی کتاب اشعثیات
🔰حضرت استاد #شب_زنده_دار"دام ظله":
✅اقوال فقها درباره این کتاب
🔷 در اعتبار کتاب جعفریات سه قول وجود دارد:
1️⃣ قول اول: مطلقاً این کتاب معتبر نیست و قائلین این قول دو دسته هستند:
دسته اول: قائلین به عدم ثبوت این همانی کتاب موجود با کتاب جعفریات:
1) مرحوم محقق خوئی «رحمه الله»؛ ایشان در تکمله ی منهاج الصالحین قائلند محمد بن محمد الاشعث کتابی به نام اشعثیات یا جعفریات دارد و ایشان ثقه است زیرا نجاشی ایشان را توثیق کرده اما قطعاً آن کتابی که تألیف محمد بن محمد الاشعث هست این کتاب موجود نیست.
« مبانی تكملة المنهاج، ج 41موسوعة، ص: :275 »أنّ کتاب محمّد بن محمّد الأشعث الذی وثّقه النجاشی و قال: له کتاب الحجّ ذکر فیه ما روته العامّة عن جعفر بن محمّد(علیهما السلام) فی الحجّ و إن کان معتبراً إلّا أنّه لم یصل إلینا و لم یذکره الشیخ فی الفهرست، و هو لا ینطبق على ما هو موجود عندنا جزما»
2) مرحوم صاحب جواهر «رحمه الله»؛ ایشان با حجیت این کتاب شد یداً مخالف است و از بعضی از افاضل کلامی در عدم حجیت آن نقل و قبول می کند.
«جواهر الكالم فی شرح شرائع الإسالم، ج ،21 ص: :398 » الضعیف سندا، بل الکتاب المزبور على ما حکی عن بعض الأفاضل لیس من الأصول المشهورة بل و لا المعتبرة، و لم یحکم أحد بصحته من أصحابنا، بل لم تتواتر نسبته إلى مصنفه، بل و لم تصح على وجه تطمئن النفس بها»
دسته دوم: قائلین به عدم اعتبار سند روایات کتاب جعفریات:
آيت الله شيخ مرتضی حائری يزدی؛ ایشان فرموده اند اگر کتاب موجود همان کتاب جعفریات باشد یا لو فرضنا که ا ین کتاب همان کتاب باشد اما وثاقت موسی بن اسماعیل بن موسی، یعنی نوه ی امام کاظم «علیه السلام» برای ما روشن نیست و لم یثبت وثاقتُه. «صلاة الجمعة، ص: 117»
📚 برگرفته از دروس خارج فقه حضرت استاد #شبزندهدار (سال 1397-1395)
#آثار #رجال
#بررسی_کتاب_اشعثیات
•┈••✾••┈•
کانال اصول فقه شیعه :
@halgheysaniye