✅ #نکات_اصولی
#اصطلاحات_قواعد_جمع_عرفی_ادله
به طور کلی راه کار های جمع عرفی ادله ، چند امر ذیل است :
۱_ #تخصص
خروج موضوعی حقیقی (وجدانی) و تکوینی(یعنی به برکت وجدان در خارج)
مانند : اکرم العالم ، لاتکرم الجاهل
حکم اکرام عالم شامل جاهل نمیشود زیرا افراد جاهل وجدانا در خارج ، غیر
از افراد عالم هستند.
۲_ #ورود
اخراج یا ادخال موضوعی حقیقی (وجدانی) [جهت شباهت ورود به تخصص] و لکن تعبدی(به برکت تعبد شارع) [جهت فرق بین تخصص و ورود]
مانند : قبح عقاب بلابیان ، الاماره بیان و حجة باعتبار الشارع
موضوع دلیل اول عدم بیان است و دلیل دوم بالوجدان خارج از آن است چرا که امارات بیان است و لکن بیانیت اماره و سبب این درک وجدانی تعبد شارع بوده است.
۳_ #تخصیص
اخراج حکمی با حفظ موضوع به لسان رفع حکم
مانند : اکرم العلماء ، لاتکرم العلماء الفساق
حکم اکرام علما نسبت به بعضی از موضوع که علمای فاسق باشد تخصیص و قید خورده و موضوع در آن تصرفی صورت نگرفته است پس حکم است که تخصیص خورده و خروج حکمی است
۴_ #حکومت
حالت اول :
اخراج حکمی [جهت شباهت حکومت به تخصیص] به لسان موضوع (ضیق کردن موضوع) و بعبارتی خروج موضوعی مجازی (یعنی تعبدی) [جهت فرق تخصیص با حکومت]
مانند : اکرم العلماء ، الادباء لیسوا بعالم
حکم علماء شامل ادباء نمیشود از این جهت که موضوع علماء ضیق شده نه اینکه حکم مستقیما تخصیص بخورد
حالت دوم:
ادخال حکمی به لسان موضوع (توسعه ی موضوع) ، بعبارتی دخول موضوعی مجازی (تعبدی)
مانند : اکرم العدول ، العلماء عدول کلهم
همه ی علما با تعبد شارع عادل شمرده شده و در نتیجه حکم اکرام عدول شامل همه ی علما از عادل و فاسق میشود.
نکته :
لسان حکومت ناظر و مفسر است و در آن نوعی اجبار به پذیرش وجود دارد.
🔰 شیخ میثم صادقی
أللَّھُـمَ ؏َـجِّـلْ لِوَلیِڪْ ألْـفَـرَج
•┈••✾••┈•
کانال اصول فقه شیعه :
@halgheysaniye
۱۹ آبان ۱۴۰۲
#نکات_اصولی
💠 تفاوت حکومت و ورود در قالب مثال
🔹 در #ورود بعد از آمدن دلیل وارد و تعبد به آن، یک واقعیت تکوینی (الحاق یا اخراج) به وجود میآید.
👈 به طور مثال دلیلی که خبر واحد را حجت میداند، وارد بر دلیلِ «خذ بالحجة» است، زیرا با متعبد شدن به حجیت خبر واحد، حقیقتا خبر واحد حجت و ملحق به دلیلِ «خذ بالحجة» میشود؛ یعنی مصداق حقیقی برای آن میشود. دلیل حجیت خبر واحد بر دلیل «قبح عقاب بلابیان» نیز وارد است، زیرا با پذیرش حجیت خبر واحد، موردی که خبر واحد از او خبر میدهد تکوینا از عدم البیان خارج و دارای بیان میگردد.
🔹 اما در #حکومت با آمدن دلیل حاکم یک واقعیت تکوینی رخ نمیدهد و تنها یک تعبد وجود دارد.
👈 به طور مثال با آمدن دلیل «ولد العالم عالم» یا «الطواف بالبیت صلاة» و تعبد به آن دو، حقیقتا فرزند عالم، عالم یا طواف، نماز نمیشود.
📚 برگرفته از فرمایشات استاد آیت الله #شب_زنده_دار (دام ظله) در درس خارج فقه 1395
أللَّھُـمَ ؏َـجِّـلْ لِوَلیِڪْ ألْـفَـرَج
•┈••✾••┈•
کانال اصول فقه شیعه :
@halgheysaniye
۲۷ آبان ۱۴۰۲
#نکات_اصولی
فرق های مدلول تصوری و مدلول تصدیقی اول و ثانی
أللَّھُـمَ ؏َـجِّـلْ لِوَلیِڪْ ألْـفَـرَج
•┈••✾••┈•
کانال اصول فقه شیعه :
@halgheysaniye
۱۱ آذر ۱۴۰۲
✅ #نکات_اصولی
#اصطلاحات_قواعد_جمع_عرفی_ادله
به طور کلی راه کار های جمع عرفی ادله ، چند امر ذیل است :
۱_ #تخصص
خروج موضوعی حقیقی (وجدانی) و تکوینی(یعنی به برکت وجدان در خارج)
مانند : اکرم العالم ، لاتکرم الجاهل
حکم اکرام عالم شامل جاهل نمیشود زیرا افراد جاهل وجدانا در خارج ، غیر
از افراد عالم هستند.
۲_ #ورود
ادخال یا اخراج موضوعی حقیقی (وجدانی) [جهت شباهت ورود به تخصص] و لکن تعبدی(به برکت تعبد شارع) [جهت فرق بین تخصص و ورود]
مانند : قبح عقاب بلابیان ، الاماره بیان و حجة باعتبار الشارع
موضوع دلیل اول عدم بیان است و دلیل دوم بالوجدان خارج از آن است چرا که امارات بیان است و لکن بیانیت اماره و سبب این درک وجدانی تعبد شارع بوده است.
۳_ #تخصیص
اخراج حکمی حقیقی با حفظ موضوع به لسان رفع حکم
مانند : اکرم العلماء ، لاتکرم العلماء الفساق
حکم اکرام علما نسبت به بعضی از موضوع که علمای فاسق باشد تخصیص و قید خورده و موضوع در آن تصرفی صورت نگرفته است پس حکم است که تخصیص خورده و خروج حکمی است
۴_ #حکومت
حالت اول :
اخراج حکمی حقیقی [جهت شباهت حکومت به تخصیص] به لسان موضوع (ضیق کردن موضوع) و بعبارتی خروج موضوعی[جهت فرق تخصیص با حکومت] مجازی (یعنی تعبدی) [جهت تفاوت حکومت با ورود] بواسطه تعبد شارع
{در حکومت خروج موضوعی بالتعبد تعبدا ، بخلاف ورود که بالتعبد وجدانا بود}
مانند : اکرم العلماء ، الادباء لیسوا بعالم
حکم علماء شامل ادباء نمیشود از این جهت که موضوع علماء ضیق شده نه اینکه حکم مستقیما تخصیص بخورد
حالت دوم:
ادخال حکمی به لسان موضوع (توسعه ی موضوع) ، بعبارتی دخول موضوعی مجازی (تعبدی)
مانند : اکرم العدول ، العلماء عدول کلهم
همه ی علما با تعبد شارع عادل شمرده شده و در نتیجه حکم اکرام عدول شامل همه ی علما از عادل و فاسق میشود.
نکته :
لسان حکومت ناظر و مفسر است و در آن نوعی اجبار به پذیرش وجود دارد.
🔰 شیخ میثم صادقی
أللَّھُـمَ ؏َـجِّـلْ لِوَلیِڪْ ألْـفَـرَج
•┈••✾••┈•
کانال اصول فقه شیعه :
@halgheysaniye
۴ اردیبهشت ۱۴۰۳
#نکات_اصولی
💠 چرا شیخ در مکاسب طبق اجماع منقول و شهرت فتوا داده است؟
🔹 پاسخ آیت الله العظمی شبیری زنجانی (حفظه الله):
✅ با اینکه مرحوم شیخ انصاری (ره) قائل به حجیت اجماع منقول و شهرت نبوده، اما طبق آن فتوا داده است. دلیل این امر یکی از دو احتمال است:
1️⃣ درست است که شهرت یا اجماع منقول بما هو هو حجت نیست، ولی اگر شهرت ادعا شده یا اجماع منقول به حدی زیاد باشد که تراکم نقل ها باعث ایجاد ظن بسیار قوی شود، از باب یک ظن خاص مثل اطمینان حجت است.
2️⃣ مرحوم شیخ، شهرت و اجماع منقول را از باب ظن خاص مثل خبر واحد حجت نمیدانسته، ولی به خاطر انسداد از باب حجیت مطلق ظن حجت دانسته و در فقه به آنها عمل کرده است.
👈🏻 لذا ما ابتدا فکر میکردیم که نظر مرحوم شیخ بر #انسداد است؛ ولی ظاهرا مرحوم آشتیانی در حاشیه خود نقل میکند که مرحوم شیخ انصاری تصریح کرده که نظرش بر انفتاح است. (بحر الفوائد، ج۱، ص۱۹۰)
📚 برگرفته از فرمایشات استاد آیت الله العظمی شبیری #زنجانی (دام ظله) در جلسات علمی فقه ــ 1398/9/19 (شبکه اجتهاد)
•┈••✾••┈•
کانال اصول فقه شیعه :
@halgheysaniye
۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۳
#نکات_حدیثی
#نکات_اصولی
💠 دوران امر بین زیاده و نقیصه
🔹 در جایی که دو نقل از یک روایت داریم، که یکی مشتمل بر عبارتی بیشتر است، کدام نقل مقدم میشود؟
1️⃣ مرحوم خویی (ره): اصل عدم زیاده است و لذا باید نقل مشتمل بر زیاده را مقدّم کرد.
👈🏻 دلیل: انسان در اثر سهو و نسیان معمولا چیزی را فراموش میکند که بگوید، نه اینکه چیزی را از ذهنش اضافه کند، اضافه کردن اتفاق نادری است. لذا ناقل نقیصه، آن زیادی را فراموش کرده و اینگونه نیست که شهادت سلبی بدهد و بگوید حضرت (ع) مطلب اضافی را نفرمودهاند. بعید است که ثقه ای چیزی را فراموش کند و از خودش اضافه کند، اما فراموش و حذف مطالب چنین مئونهای ندارد. لذا عقلا در این موارد قول مشتمل بر زیاده را ترجیح میدهند. (موسوعة مرحوم خویی 3: 99، مصباح الهدی 2: 200)
2️⃣ مرحوم نائینی (ره): اصل عدم زیاده است، الا در یک مورد
👈🏻 یعنی اگر آن زیاده از چیزهایی است که به دلیل وجود اشباه و نظایر، خود به خود به زبان می آید، مثل قید «في الإسلام» در حدیث «لا ضرر» که گفته میشود ممکن است به خاطر وجود ترکیبهای مشابه فراوان از قبیل «لَا رَهْبَانِيَّةَ فِي الْإِسْلَام»، «لَا صَرُورَةَ فِي الْإِسْلَام» یا «لَا حِلْفَ فِي الْإِسْلَام» به ذهن راوی آمده باشد، اصل #عدم_زیاده جاری نیست؛ اما اگر زیاده چنین ویژگی نداشته باشد، باید بنا را بر عدم زیاده گذاشت. (منیة الطالب 2: 192)
🔸اشکال به نظریه اول و دوم (امام خمینی):
این استدلال نهایتا باعث ایجاد ظنّ میشود و #عقلا در امور مهمی مانند دادگاهها چنین سیرهای ندارند. به همین دلیل اگر دو دسته ثقه شهادت بدهند میّت اموال خاصی از خودش را در زمان حیاتش وقف کرده، اما دسته دیگر بگوید علاوه بر آن اموال، چیزهای دیگری هم جزء موقوفات بوده، دادگاه قبول نمیکند.
3️⃣ امام خمینی (ره): هیچ یک از اصل عدم زیاده و اصل عدم نقیصه مقدم نمیشود. (الخلل في الصلاة، ص 226)
✅ نظر مختار نظریه #سوم است؛ زیرا عقلایی بودن این قاعده در موارد احتجاجات ثابت نیست و محرز نیست عقلاء در چنین مواردی به اصل عدم زیاده رکون کنند و همانطور که امکان دارد جملاتی کم شده باشد، احتمال دارد به اشتباه جملاتی توسط نساخ تکرار و اضافه شده باشد.
📚 برگرفته از فرمایشات استاد آیت الله #شب_زنده_دار (دام ظله) در درس خارج فقه 1397
•┈••✾••┈•
کانال اصول فقه شیعه :
@halgheysaniye
۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۳
هدایت شده از اصول و فقه شیعه
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
#اصول_الفقه #نکات_اصولی
🔰 هدف اصلی از طلبگی چیست ؟
🔰 تأثیر علم اصول در رسیدن به این هدف
🔹 شیخ میثم صادقی
•┈••✾••┈•
کانال اصول فقه شیعه :
@halgheysaniye
۳۱ خرداد ۱۴۰۳
تفاوت های قاعده یقین و استصحاب.jpeg
1.51M
#نکات_اصولی
🔹 تفاوت های استصحاب و قاعده یقین
🔸استاد میهن دوست
•┈••✾••┈•
کانال اصول فقه شیعه :
@halgheysaniye
۱۹ مهر ۱۴۰۳
حکم شرعی28 تیر 1401.pdf
1.24M
#نکات_اصولی
🔰 نمودار اقسام حکم
🔸استاد میهن دوست
•┈••✾••┈•
کانال اصول فقه شیعه :
@halgheysaniye
۲۱ مهر ۱۴۰۳
ساختار کلی بحث تعارض رسائل.jpeg
3.15M
#نکات_اصولی
🔰 ساختار کلی مبحث تعارض از رسائل شیخ انصاری
🔹 استاد میهن دوست
•┈••✾••┈•
کانال اصول و فقه شیعه :
@halgheysaniye
۲۵ مهر ۱۴۰۳
ساختار حلقات.pdf
134.8K
#نکات_اصولی
🔰 ساختار کتاب حلقات شهید صدر
•┈••✾••┈•
کانال اصول و فقه شیعه :
@halgheysaniye
۲۵ مهر ۱۴۰۳
#نکات_اصولی
📚 قاعده اصاله العموم 🔰 عنوان: جدول شبهه مفهومیه بر اساس کفایه الاصول
💠 مساله بحث: آیا در چنین صورتی (۴صورت) تمسک به اصاله العموم جایز است؟
@karvarzi_eghtehad
•┈••✾••┈•
کانال اصول و فقه شیعه :
@halgheysaniye
۵ آذر ۱۴۰۳