🔰 سنت‌های نادرست، مانع اصلی تعقل ✍ اصغر آقائی ___________________________ 💠 وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا أَلْفَيْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ ❇️ و چون به آنان گفته شود: از #شریعت و کتابی که خدا فرستاده، پیروی کنید، پاسخ دهند که ما پیرو کیش پدران خود خواهیم بود. آیا باید آنها #تابع پدران باشند حتی اگر آن پدران #بی_عقل و نادان بوده و هرگز به حق و راستی راه نیافته باشند؟ 🔺یکی از #موانعی که انسان را از #تعقل باز می‌دارد ماندن در #سنت‌های نادرست پیشینیان است. 🔸#قرآن_کریم در آیات متعددی چنین امری را #مانع شنیدن سخن حق بیان کرده است. 🔸در این آیه نیز #خداوند می‌فرماید آیا باید از نیاکان خویش به هر طریق ممکن #تبعیت کنید؟ 🔹خداوند در ادامه با عطف کلمه «یهتدون» به «یعقلون»، گویی آغاز #راه هدایت را در تعقل معرفی می‌کند. 🔹کسانی که تعقل نمی‌ورزند، در حقیقت از #هدایت دور هستند و با تعقل فرد وارد اولین مراحل هدایت می‌شود. 💡اما شکستن این تعصب بی‌جا و تبعیت نابخردانه از نیاکان چگونه است؟ 💎 به نظر می‌رسد یکی از روش‌های مناسب برای درهم #شکستن این‌گونه #تعصبات نادرست، ایجاد #سؤال در ذهن مخاطب است. 🔺#ذهن و جان مخاطبی که #اسیر تعصبات شده است، موعظه‌پذیر نیست و باید او را با سؤالاتی به‌هنگام به #وجدان و #عقل فطری‌اش بازگردانیم، تا اندک اندک ضرباتی خفیف به #تعصب او زده شود و در نهایت این ضربات به شکسته‌شدن عصبیّت بی‌جای او ختم شود. 🔅 در حقیقت شما با ایجاد سؤال، #مغلطه و #استدلال نادرست او را به او نشان می‌دهید. ☑️ مثلا فرد گرفتار در #تقلید_کورکورانه، چنین مغلطه و استدلال نادرستی در ذهن دارد: ✔️ مقدمه اول: عمل A در نیاکان من سال‌های متمادی جریان داشته است. ✔️ مقدمه دوم: و هرگاه مسئله‌ای سال‌های متمادی میان افرادی جریان داشت باشد، حتما آن درست است و ترک آن نادرست. 🌀طبیعتا نتیجه چنین استدلالی آن است که نباید آنچه از #نیاکان به ما می‌رسد را ترک کنیم. 📌اما با #ایجاد_سؤال درباره #مقدمه_دوم این استدلال، می‌توان نادرست بودن آن را بیان کرد. 🆔 @hayatemaqul

... ادامه متن قبل 🔻#ابراهیم تن صدای خود را به احترام او پایین آورد و گفت: از شما که بزرگتر ما هستید می‌پرسم: در طول این همه سال که بت‌ها را خوانده‌اید، آیا پاسخی شنیده‌اید؟ آیا #نفع و #ضرری از آنها به شما رسیده است؟ پیرمرد سرش را پایین انداخت؛ گویی با #وجدان خود در جنگ و ستیز است. او سخنی نگفت. 🔻سکوت او که کمی به طول انجامید دیگری بلند گفت: #پدران ما پشت به پشت آنها را می‌پرستیدند، همین یک دلیل کافی است. «وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ إِبْرَاهِيمَ*إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ مَا تَعْبُدُونَ*قَالُوا نَعْبُدُ أَصْنَامًا فَنَظَلُّ لَهَا عَاكِفِينَ*قَالَ هَلْ يَسْمَعُونَكُمْ إِذْ تَدْعُونَ*أَوْ يَنفَعُونَكُمْ أَوْ يَضُرُّونَ*قَالُوا بَلْ وَجَدْنَا آبَاءنَا كَذَلِكَ يَفْعَلُونَ» 🔻این جمله‌ی آنان که بارها به عنوان دلیلِ بت‌پرستی تکرار شده بود، کافی بود تا هر انسان منصفی را به این نکته برساند که آنان هیچ #دلیل روشنی برای کار خویش ندارند، و خود می‌دانند که انجام کاری توسط گذشتگان، دلیلی قطعی و خردپسند نیست؛ لذا وجدانشان در رنج است و تنها با دلیل‌تراشی و نسبت‌دادن این کار به #عادت پیشینیان، خود را آرام می‌کنند. 🔻ابراهیم ادامه داد: آشکارا می‌گویم: تمام آنچه که می‌پرستید، هیچ نفعی به من نمی‌رسانند و اگر من بخواهم در برابر آنها کرنش کنم، عبادتم تنها و تنها به زیان خود من است؛ در حالی‌ که من باید موجودی را بپرستم که نفع و ضرر من در اختیار اوست و پروردگار تمام جهان است؛ او که مرا آفریده و نیازهای مادی و معنوی‌ بسیاری برای من قرار داده و مرا به سوی اسباب برطرف‌کردن آنها رهنمون شده است. او خدایی است که هنگام بیماری، شفایم در دستان اوست، و زندگی و حیات من به اختیار اوست... این است خدای من. قَالَ أَفَرَأَيْتُمْ مَا كُنْتُمْ تَعْبُدُونَ*أَنْتُمْ وَآبَاؤُكُمُ الْأَقْدَمُونَ*فَإِنَّهُمْ عَدُوٌّ لِي إِلَّا رَبَّ الْعَالَمِينَ*الَّذِي خَلَقَنِي فَهُوَ يَهْدِينِ* وَالَّذِي هُوَ يُطْعِمُنِي وَيَسْقِينِ* وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ* وَالَّذِي يُمِيتُنِي ثُمَّ يُحْيِينِ*وَالَّذِي أَطْمَعُ أَنْ يَغْفِرَ لِي خَطِيئَتِي يَوْمَ الدِّينِ» 🔻و ابراهیم سخنان پرشورش را با چند دعا به اتمام رساند. 🔻او بعد از آنکه از خدا عاقبت‌به‌خیری طلب کرد و از خدا خواست که او را با علم و آگاهی و حکمت، با #صالحان محشور کند «رَبِّ هَبْ لِي حُكْمًا وَأَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ»، دعایی کرد که همگان انگشت به دهان شدند. او گفت خدایا آزر را ببخش، او گمراه است. «وَاغْفِرْ لِأَبِي إِنَّهُ كَانَ مِنَ الضَّالِّينَ» 🔻 من می‌دانستم که ابراهیم به وعده‌های خود وفادار است و چون پیش از این به عموی خود وعده‌ای داده بود، برای او دعا کرد. 🔻در این اثنا بود که ناگاه فردی به پاخاست و گفت: ابراهیم، من همیشه قلبم با تو بوده است. من به تو ایمان دارم و می‌دانم از سوی پروردگار مبعوث شده‌ای تا مردمان را از بت‌های خودساخته‌ی درونی و بیرونی نجات دهی. «فَآمَنَ لَهُ لُوطٌ ۘ وَقَالَ إِنِّي مُهَاجِرٌ إِلَىٰ رَبِّي» 🔻خواستم از کناری‌ام بپرسم که او کیست؟ که دیدم با نیشخندی زیر لب گفت: راست گفته‌اند آدم به دایی‌اش می‌کشد. 🔻من دانستم او #لوط، خواهرزاده ابراهیم است‌. 🔻و لوط چه رفیق و هم‌کلام خوبی بود برای آن جوانی که از شجاعت ابراهیم خوشش آمده و برایش سؤالاتی پیش آمده بود. 🔻رفیق خوب آن کسی نیست که تو را با اندیشه‌های نادرست و یا احتمالا نادرست، رهایت کند که #اندیشه مقدمه‌ی #عمل است. 🔻 لوط کار خودش را خوب انجام داده بود؛ آن جوان با #همراهی و رفاقت لوط، کم‌کم با شبهاتی در ذهن مواجه شده بود و در پی پاسخ آنها بود. 🔻و من آموختم لازم نیست که همیشه به دیگران بگویی چه چیزی درست است و چه چیزی نادرست؛ وقتی جوّ به نفع تو نیست، کافی است که ذهن او را درگیر سؤالاتی بنیادین و اساسی کنی؛ و این کاری بود که لوط با آن جوان کرده بود. ... و سفر ادامه دارد. ┄┅┅┅❀💠❀┅┅┅┄ #حیات_معقول #سفر_عشق 🆔 @hayatemaqul