📌 تغییر و تغایر در گفتمان انقلاب
⏹ بخش ۲۰ از ۵۰
❇️ تأثیر فرق اسلامی در یکدیگر در بیان استاد مطهری:
🔹فرق مختلف و دستهها هر چند در چهارچوب شعارها از یکدیگر دورند، اما گاهی روح یک مذهب در یک فرقه دیگر حلول میکند و آن فرقه در عین اینکه با آن مذهب مخالف است روح و معنای آن را پذیرفته است. طبیعت آدمی دزد است. گاهی اشخاصی پیدا میشوند که مثلًا سنی هستند اما روحاً و معناً شیعی هستند و گاهی به عکس. گاهی شخصی طبیعتاً متشرع و ظاهری است و روحاً متصوف، و گاهی بر عکس. همچنین بعضی انتحالًا و شعاراً ممکن است شیعی باشند اما روحاً و عملًا خارجی. این، هم در مورد افراد صادق است و هم درباره امتها و ملتها.
🔸و هنگامی که نحلهها با هم معاشر باشند هرچند شعارها محفوظ است اما عقاید و سلیقهها به یکدیگر سرایت میکند، همان طوری که مثلاً قمه زنی و بلند کردن طبل و شیپور از ارتدوکسهای قفقاز به ایران سرایت کرد و چون روحیه مردم برای پذیرفتن آنها آمادگی داشت، همچون برق در همه جا دوید.
🔹بنابراین باید به روح فرقههای مختلف پی برد. گاهی فرقهای مولود حسن ظن و «ضَعْ فِعْلَ اخیک عَلی احْسَنِه» هستند مثل سنیها که مولود حسن ظن به شخصیتها هستند، و فرقهای مولود یک نوع بینش مخصوص و اهمیت دادن به اصول اسلامی نه به افراد و اشخاص و قهراً مردمی منتقد خواهند بود مثل شیعه صدر اول، فرقهای مولود اهمیت دادن به باطن [و] روح و #تأویل باطن مثل #متصوفه و فرقهای مولود #تعصب و #جمود هستند مثل خوارج.
🔸وقتی که روح فرقهها و حوادث تاریخی اول آنها را شناختیم بهتر میتوانیم قضاوت کنیم که در قرون بعد چه عقایدی از فرقهای به فرقه دیگر رسیده و در عین حفظ شعارها و چهارچوب نامها، روح آنها را پذیرفتهاند. از این جهت عقاید و افکار نظیر لغتها هستند که بدون آنکه تعمّدی در کار باشد لغتهای قومی در قوم دیگر سرایت میکند. مثل اینکه بعد از فتح ایران به وسیله مسلمین، کلمات عربی وارد لغت فارسی شد و بر عکس کلمات فارسی هم چند هزار در لغت عرب وارد شد. همچنین تأثیر ترکی در زبان عربی و فارسی، مثل ترکی زمان متوکل و ترکی سلاجقه و مغولی، و همچنین است سایر زبانهای دنیا و همچنین است ذوقها و سلیقهها.
🔹طرز تفکر خوارج و روح اندیشه آنان ( #جمود_فکری و #انفکاک_تعقل_از_تدین ) در طول تاریخ اسلام به صورتهای گوناگونی در داخل جامعه اسلامی رخنه کرده است. هرچند سایر فرق خود را مخالف با آنان میپندارند اما باز روح خارجیگری را در طرز اندیشه آنان مییابیم و این نیست جز در اثر آنچه که گفتیم: طبیعت آدمی دزد است و معاشرتها این دزدی را آسان کرده است.
همواره عدهای خارجی مسلک بوده و هستند که شعارشان مبارزه با هر شئ جدید است.
🔸حتی وسایل زندگی را- که گفتیم هیچ وسیله مادی و شکل ظاهری در اسلام رنگ تقدس ندارد- رنگ تقدس میدهند و استفاده از هر وسیله نو را کفر و زندقه میپندارند.
🔹در بین مکتبهای اعتقادی و علمی اسلامی و همچنین فقهی نیز مکتبهایی را میبینیم که مولود روح تفکیک تعقل از تدین است و درست مکتبشان جلوه گاه اندیشه خارجیگری است؛ عقل در راه کشف حقیقت و یا استخراج قانون فرعی بهطور کلی طرد شده است، پیروی از آن را بدعت و بیدینی خواندهاند و حال اینکه قرآن در آیاتی بسیار بشر را به سوی عقل خوانده و بصیرت انسانی را پشتوانه دعوت الهی قرار داده است.
🔸معتزله که در اوایل قرن دوم هجری به وجود آمدهاند- و پیدایششان در اثر بحث و کاوش در تفسیر معنای کفر و ایمان بود که آیا ارتکاب کبیره موجب کفر است یا نیست و قهراً پیدایش آنان با خوارج پیوند میخورد- مردمی بودند که تا اندازهای میخواستند آزاد فکر کنند و یک حیات عقلی به وجود آورند. هرچند از مبادی و مبانی علمی بی بهره بودند اما مسائل اسلامی را تا حدی آزادانه مورد بررسی و تدبر قرار میدادند، احادیث را تا حدودی نقّادی میکردند، تنها آراء و نظریاتی را که به عقیده خود تحقیق و اجتهاد کرده بودند متّبَع میشناختند.
😁این مردم از اول با مخالفتها و مقاومتهای اهل حدیث و ظاهرگرایان روبرو بودند، آنهایی که تنها ظواهر حدیث را حجت میدانستند و به روح و معنی قرآن و حدیث کاری نداشتند، برای حکم صریح عقل ارزشی قائل نبودند. هرچه معتزله برای اندیشه قیمت قائل بودند، آنان قیمت را تنها برای ظواهر میپنداشتند.
🛑 ادامه دارد ...
#تغییر_و_تغایر
#فلسفه_شدن
#نقد
#چپ_اسلامی
#خوارج
#اشاعره
#اخباریان
#متصوفه
#صوفیه
#عقل_ستیزی
#جمود_فکری
•┈┈••✾••┈┈•
❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121/1882
📌 اضطرار اندیشان به بنبست میرسند و نهایتا رادیکال میشوند.
🔸یکی از مشترکات و نکات عبرتآمیز در تاریخ صدر اسلام (بخصوص دوران حکومت امام علی علیه السلام) و همچنین تجربه تاریخی انقلاب اسلامی و نظام مقدس جمهوری اسلامی این است که عموم #اضطراراندیشان و #عسرت_اندیشان پس از مدتی که با انقلاب اسلامی، شعاری و خیلی جانبدارانه همراهی میکنند و تحقق آرزوهای تقابلی و تضادگرای خود رااز انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی انتظار دارند، با ناکامی روبرو میشوند و نهایتا آرزوهای اتیوپیایی، تقابلی و رادیکالی خودرا بر بادرفته میبینند و به بنبست فکری، فرهنگی و سیاسی میرسند. به تدریج با بهانهگیریهای مختلف، از حرکت تکاملی انقلاب اسلامی ونظام جمهوری اسلامی فاصله میگیرند ومسیرهای تقابل وتضاد را میپیمایند وبا استفاده از ادبیات صوفیانه و عرفانی و همچنین فلسفههای تاریخ چپگرا به توجیه دگردیسی و گمگشتگی فکری وعملی خود میپردازند.
🔹عموم اضطراراندیشان به بنبست رسیده چندمرحله راطی کردهاند:
۱. تفسیر تقابلی و تضادگرا از انقلاب اسلامی، امام و رهبری را مصادره میکنند و ستیز با برخی از دولتمردان و کارگزاران نظام و متهم کردن آنها به غیر انقلابی بودن و لیبرال شدن؛
۲. بعد از مدتی، مشکل را در ساختار جمهوری اسلامی میبینند و به تفکیک انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی میپردازند و در بوق و کرنا جار میزنند که جمهوری اسلامی غیر از انقلاب اسلامی است که آرمانهای انقلاب را ذبح کرده است لذا به ستیز با ساختارها و قوانین و نهادهای نظام میپردازند.
۳. بعد از مدتی، رهبری را هم متهم به مصلحت اندیشی و کوتاه آمدن از مواضع اصولی انقلاب میکنند و یا توجهاتی به مخاطب القا میکنند: «چون رهبری تنهاست و کارگزاران و مسئولان همراه نیستند مجبور شده است که کوتاه بیاید و یا سیاستهای لیبرالیستی را ابلاغ کند و ...» لذا بر آتش دوگانه رهبری و مسئولان قوا و فرماندهان نظامی میدمند.
۴. بعد از آنکه رهبری، صریحا مواضع خود را در امور کشور مطرح میکنند و از وحدت ملی، همبستگی عمومی، کنار گذاشتن اختلافات، اهمیت خصوصیسازی و ضرورت کار فرهنگی سخن میگویند و در برابر تخریبهای غیر منصفانه اضطرار اندیشان، با صراحت از سران قوا و عموم دولتمردان و مسئولان اجرایی و نظامی حمایت میکنند، اضطراراندیشان به اصل نظام حمله میکنند و آن را متهم به غیر اسلامی بودن میکنند و با استمداد از برخی اظهارات بیاساس برخی #باطن_گرایان صوفی مسلک و یا نویسندگان #چپ_اسلامی و اضطراراندیشان اگزیستانسیال #عسرت_اندیش، مدعی میشوند که «این نظام حقیقت اسلام نیست و فقط اسمی از اسلام است و موفّق نخواهند شد حقیقت اسلام را عملى نمایند. فقط نمود است، اسم است، تابع است، سایه است.»
اضطرار اندیشان، انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی را صرفا #دوره_گذار، #دوره_انتقالی، #سایه و #تابع معرفی میکنند که فقط ظاهری از حقیقت را یدک میکشد و فقط باید منتظر فردایی نشست که پسفردای آن اسلام، عدالت، صلح و ... آشکار خواهد شد، بنابراین نباید الان انتظار تحقق احکام و آرمانهای اسلامی را داشت. حتی گفتهاند و خواهند گفت که «اگر کسی معتقد باشد که نظام جمهوری اسلامی، باید عدالت را محقق کند این ظلم به امام زمان است. چون ما نمیدانیم که عدالت چیست.»!
۵. مرحله پنجم، خروج از تفسیر انتقالی، سایهای و تابعی از انقلاب و نظام و رسیدن به مرحلهی #حیرت و تحیّر در برابر اسلام و انقلاب و حقیقت است.
در این مرحله به جایی میرسند که معتقد میشوند که حتی در انقلاب و نظام، واقعیتی از اسلام، عدالت، ... وجود ندارد، اصلا حقیقتی در کار نیست، صرفا بازی قدرت نوکیسگان برای جمع ثروت و استثمار مردم است. در این صورت از #عصر_حیرت و ضرورت #نو_رادیکالیسم دم میزنند و نهایتا با جریان غربزده -که روزگاری دشمنی با آنها چشمشان را کور کرده بود و تفسیر تقابلی واتوپیایی از انقلاب و نظام میدادند- هم افق میشوند از ضرورت توسعهیافتگی غربی و کنار گذاشتن آرمانهای انقلاب اسلامی و ارزشهای دینی سخن خواهند گفت و آن را اختصاصی دوران ظهور و حضور امام زمان (عجل الله) معرفی میکنند و همسو با انجمن حجتیه، نهضت آزادی، سکولاریسم پنهان را به بهانه دفاع از اسلام و دیانت و عدالت و آزادی تجویز میکنند.
۶. اگر نتوانند به مقاصد خود برسند به تدریج از مرحله تقابل سیاسی و فرهنگی و اجتماعی عبور میکنند، رویکرد خروج، رادیکال و ستیز به خود میگیرند و عَلَم مبارزه و تضاد را به بهانههای مختلف به ظاهر دینی واخلاقی برمیدارند وجامعه را به آشوب میکشانند.
✍ سید مهدی موسوی
چهارشنبه ۲۷ فروردین ۱۴۰۴
#از_جا_کندگی_معرفتی
#اضطرار_اندیشان
#اضطرار_اندیشی
#عصر_اضطرار
#عصر_عسرت
#عصر_حیرت
#دوره_گذار
#دوره_انتقالی
#چپ_اسلامی
#صوفیه
#باطنی_گرایی
•┈┈••✾••┈┈•
❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121/2467
📌 ریشههای مخالفت با مردمسالاری دینی
تفسیر غلط و ساختارگرایانه از ولایت، موجب میشود که به قانون اساسی جمهوری اسلامی حمله شود.
تفسیر ظاهرگرایانه و اقتدار گرایانه از دین جز مخالفت با مردمسالاری دینی - که حقیقت نظریه سیاسی و اجتماعی اسلام است - نتیجه نمیدهد.
بر همین اساس، این ساختارگرایی مفرط دیر یا زود به ساختارسازی منتهی میشود و سر از نفی اسلامیت نظام و ادعای تعارض در قانون اساسی جمهوری اسلامی و اختیارات ارکان نظام در میآورد.
#ساختار_گرایی
#ساختار_ستیزی
#از_جا_کندگی_معرفتی
#اضطرار_اندیشان
#اضطرار_اندیشی
#عصر_اضطرار
#عصر_عسرت
#عصر_حیرت
#دوره_گذار
#دوره_انتقالی
#چپ_اسلامی
#صوفیه
#باطنی_گرایی
•┈┈••✾••┈┈•
❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121/2485