🔸نشریه حکمت کریمان 💠سال دوم، شماره چهارم، بهار ۱۴۰۲

📌فصلنامه حکمت کریمان مدیر مسئول: سید محمد باقر علم الهدی سردبیر: فرامرز فیاضی با آثاری از: _ سید محمد باقر علم الهدی _ فرامرز فیاضی _ مهدی عامری شهرابی _ جواد منصوری _ مصطفی آقایی _ منوچهر اسدی _ کرسی آزاد اندیشی _سال اول، شماره چهارم، بهار ۱۴۰۲ ▪️مجتمع آموزش عالی حوزوی حضرت قاسم بن الحسن علیهما السلام

🔸نشریه حکمت کریمان 💠سال دوم، شماره پنجم، پاییز۱۴۰۲

📕سال دوم، شماره پنجم، پاییز۱۴۰۲ 📑بررسی تطبیقی براهین اثبات وجود خدا در قرآن کریم و کتاب تجرید 👤معصومه زمانی 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله 📑تبیین ادله اثبات ولادت و حیات امام زمان (عج) با روش استقرایی شهید صدر (ره) 👤مرتضی عزیزی 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله 📑امامت در آیه ولایت 👤سید محمدباقر علم الهدی 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله 📑چیستی وحدت اسلامی و راههای دست یافتن به آن 👤فرامرز فیاضی آورزمانی 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله 📑مقایسه مفهوم و کارکرد عقل در دین ازنظر ملا امین و آیت‌الله جوادی‌آملی 👤مهدی عامری شهرابی 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله 📑تحلیلی بر اقسام توحید در آیة الکرسی 👤النا فاطمی نژاد 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑بررسی تطبیقی براهین اثبات وجود خدا در قرآن کریم و کتاب تجرید 👤معصومه زمانی ✍️چکیده براهین اثبات خدا، استدلال‌هایی برای اثبات وجود خدا با روش‌های عقلی هستند و اعتقاد به وجود ‏خدا مهم‌ترین عقیده دینی نزد پیروان ادیان الهی به شمار می‌آید. به همین دلیل در دوره‌های مختلف، ‏اندیشمندان در تلاش بوده‌اند تا صورت‌بندی قابل قبولی برای استدلال‌های اثبات خدا ارائه کنند. مقاله ‏حاضر به بررسی تطبیقی اثبات وجود خداوند به‌عنوان یک موضوع قابل استدلال در منابع قرآن کریم و ‏کتاب تجرید پرداخته که دراین‌باره در قرآن کریم بین مفسرین اختلاف‌نظر وجود دارد که به بررسی دیدگاه ‏سه گروه از مفسران پرداخته‌شده است: 1- مفسرانی که بر این باورند که برخی آیات بر اثبات وجود خدا ‏دلالت می‌کند 2- مفسرانی که معتقد هستند در قرآن براهین اثبات وجود خدا وجود ندارد 3- مفسرانی که ‏به جمع دو نظر عدم استدلال و استدلال بر اثبات وجود خدا در قرآن معتقد هستند و در ادامه به بیان ‏براهین امکان و وجوب، صدیقین، حدوث، فطرت، نظم و هدایت پرداخته‌شده است. در بخش دوم مقاله ‏به بررسی برهان اثبات وجود خداوند در کتاب تجرید طبق نظر خواجه‌نصیرالدین طوسی پرداخته‌شده که ‏تمام بحث را بر محور واجب و ممکن برده و برهانی که اقامه می‌کند برهان امکان و وجوب می‌باشد. نتیجه ‏آنکه به براهین مختلفی در قرآن برای اثبات خداوند اشاره‌شده اما تنها نقطه اشتراک این براهین با نظر ‏خواجه در تجرید، برهان امکان و وجوب است، البته به دلیل مشابهت بالای این برهان با برهان صدیقین، ‏توجه به آن به‌عنوان یکی دیگر از نقاط مشترک خالی از لطف نخواهد بود. برای تهیه این مقاله از روش ‏جمع‌آوری کتابخانه‌ای و روش تحقیق توصیفی و تحلیلی استفاده‌شده است.‏ 🖍واژه‌های کلیدی: #براهین_اثبات_خدا، #برهان_وجوب_و_امکان، #تطبیق_براهین، #روش‌های_عقلی •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

•┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑تبیین ادله اثبات ولادت و حیات امام زمان (عج) با روش استقرایی شهید صدر (ره)‏ 👤مرتضی عزیزی ✍️چکیده ‏ متکلمین شیعه ‏از دیرباز به استدلال عقلی و استدلال روایی و ادله تاریخی برای اثبات وجود امام زمان (عج) ‏تمسک می‌جستند. ازآنجاکه ‏طبق اعتقاد شیعه امام حی در هر عصری باید وجود داشته باشد و از سوی دیگر ‏مدعیان دروغین مهدویت در جامعه رو به ‏افزایش است اثبات ولادت و حیات امام زمان (عج) با روش‌های جدید ‏و همه‌فهم ضرورت بیشتری می‌یابد. شهید ‏صدر با استفاده از حساب احتمالات استدلال استقرایی را یقین زا ‏نموده و در استدلال کلامی و با استفاده از استقرا مبادرت به ‏اثبات ولادت امام زمان (عج) و اثبات طول عمر ‏ایشان نموده است. در این روش استقرا با کسب قرائن بیرونی مرحله‌به‌مرحله ‏به‌یقین نزدیک می‌شود تا جایی که ‏یقین موضوعی به تولد و طول عمر امام زمان (عج) را به وجود می‌آورد. ‏این تحقیق برای اثبات ولادت امام زمان ‏‏(عج) و حیات ایشان با روش توصیفی _ تحلیلی شکل‌گرفته است.‏ 🖍واژه‌های کلیدی: #ولادت_امام_زمان_عج، #حیات_امام_زمان_عج، #استقرا، #توالد_ذاتی.‏ •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑امامت در آیه ولایت 👤سید محمدباقر علم الهدی ✍️چکیده ولایت حضرت امیرالمؤمنین (ع) یکی از مسائل اختلافی میان امامیه و اهل تسنن است و ‏در طول تاریخ هرکدام از طرفین به دنبال ادله‌ای برای مدعای خود بوده‌اند. یکی از ادله‌ای ‏امامیه تمسک به آیه ولایت است؛ و چگونگی دلالت آیه شریفه بر مدعای مذکور از مسائلی ‏است که امامیه به دنبال جواب آن بوده است. پژوهش پیش رو با روش توصیفی و تحلیلی، ‏آیه شریفه را مورد تحلیل و بررسی قرار داده است و باورمند است که آیه شریفه بر شخص ‏خاصی که در ظرف زمانی خاصی انگشتری خود را به مستمند عطا کرده دلالت دارد و با توجه ‏به اشتراک معنوی واژه «ولی» و قرب مخصوصی که از آن فهمیده می‌شود؛ دلالت «ولی» بر ‏نوع خاصي از تصرف و مالکیت تام خواهد بود و چنین تصرف خاصی از شئون ولایت و امامت ‏حضرت علی (ع) خواهد بود ‎.‎ 🖍واژه‌های کلیدی: #ولی، #امامت، #قرب، #تصرف •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑چیستی وحدت اسلامی و راههای دست یافتن به آن 👤فرامرز فیاضی آورزمانی ✍️چکیده یکی از مشکلات اساسی امروز جهان اسلام اختلاف و درگیری بین مذاهب اسلامی است و این امر سبب تضعیف مسلمانان شده است، بنابراین در این مقاله تلاش شده است تا ابتدا به بررسی خود وحدت و چیستی آن پرداخته و در ادامه به احصاء عوامل وحدت مانند خدای متعال، رسول اکرم (ص)، قرآن کریم و اهلبیت (ع) و شیوه حل اختلافات فقهی اقدام نموده و در آخر آثار و نتایج وحدت مانند آرامش و اقتدار و ترک آن مانند نزاع و ضعف را بیان نموده‌ایم. روش ما در این مقاله برای یافتن راه‌کارهای رسیدن به وحدت به‌صورت توصیفی-تحلیلی بوده است. 🖍واژه‌های کلیدی: #وحدت، #تحابب، #اختلاف، #مذاهب_اسلامی. •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑مقایسه مفهوم و کارکرد عقل در دین ازنظر ملاامین و آیت‌الله جوادی‌آملی 👤مهدی عامری شهرابی ✍️چکیده یکی از ابعاد وجودی انسان که او را از سایر موجودات متمایز می‌کند عقل و خردورزی است. ‏در جهان اسلام از زمان ترجمه فلسفه و منطق یونانی و تألیف اولین کتب فلسفی و منطقی، ‏بهره‌گیری از عقل در محور منازعات نص‌گرایان، متکلمین و فلاسفه بوده است. در میان ‏شیعیان این منازعه با نوشتن کتاب فواید المدنیه ملاامین استرآبادی بالا گرفت و اصولیون را ‏نیز وارد بحث کرد. در میان فلاسفه نیز ملاصدرا با ادعای تطبیق حکمت و شریعت، نظام ‏حکمت متعالیه را ارائه داد. هدف ما بررسی انتقادات به ملاامین بر اساس حکمت متعالیه بر ‏طبق نظرات آیت‌الله جوادی است. روح نص‌گرایی امروز در حوزه و برخی تفکرات به‌شدت ‏جریان دارد و ازاین‌رو نقد مبانی این جریان بسیار حائز اهمیت است.‏ روش ما ابتدا تحلیل مفهوم عقل بر اساس دو مؤلفه ماهیت و محدوده قدرت آن در فهم دین ‏و سپس نقد درونی و بیرونی آن است. حکمت متعالیه در تعیین جایگاه عقل جانب اعتدال را ‏رعایت کرده اما ملاامین آن را از جایگاهی که درآیات و روایات دارد، پایین‌تر آورده است و برای ‏این ابزار مهم معرفتی نقش حداقلی قائل شده است.‏ 🖍 واژه‌های کلیدی: #عقل، #اخباریون، #حکمت_متعالیه، #ملاامین_استرآبادی، #جوادی‌آملی •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑تحلیلی بر اقسام توحید در آیة الکرسی 👤النا فاطمی نژاد ✍️چکیده قرآن کریم، معجزه جاوید پیامبر خاتم (ص)، محل تجلی کلام خدای سبحان و عهدنامه الهی بر خلق ‏است. آیات این کتاب آسمانی، دستورالعمل زندگی و انوار هدایت و خزاین تمام ناشدنی است. سرسلسله ‏غرر آیات قرآن، آیة الکرسی است. پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این سؤال است که توحید و اقسام ‏آن چگونه در آیة‌الکرسی تصویر شده است. بررسی توصیفی تحلیلی این مسئله نشان می‌دهد انسان برای ‏قرار گرفتن در صراط مستقیم نیازمند شناخت اصل توحید ذات و صفات و افعال الهی و عمل به آن‌ها در ‏طول زندگی می‌باشد. آیة‏الکرسی به‌صراحت وحدانیت الهی را بیان نموده، اسماء اعظم و برخی از اوصاف ‏الهی را که منشأ تام صفات ذات و فعل اوست برشمرده و توجه فطرت را به ذات یکتا و بی‏مانندش جلب ‏می‏نماید تا بی‌هیچ تردیدی بر عدالت نهفته در حکمتش تکیه زند و زمام امور خویش را به او سپرده و به ‏آرامش حقیقی نائل شود. درنتیجه توحيد تنها يك اصل از اصول دين نیست، بلكه در تمام اصول و فروع ‏دين جريان دارد.‏ 🖍واژه های کلیدی: #آیةالکرسی، #توحید_ذات، #توحید_صفات، #توحید_افعال.‏ •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

6️⃣نشریه حکمت کریمان 💠سال دوم، شماره ششم، زمستان۱۴۰۲ 💠سال دوم، شماره ششم، زمستان۱۴۰۲ 📑بررسی تأثیرپذیری سدید الدین حمصی رازی از خط کلامی ‏سیدمرتضی ‏ 👤محمدرضا حاتم پوری کرمانی ‏ 👤محمدحسن نادم ‏ 👤طیبه دلشادی ‏ 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله 📑تبیین رابطه قضا و قدر الهی با اختیار انسان در نگاه مکاتب ‏اسلامی با ‏تکیه بر نگاه عرفای اسلامی 👤مرتضی عزیزی ‏ 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله 📑نقد و بررسی برخی شبهات روشنفکری پیرامون رجعت 👤مهدی عامری ‏ 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله 📑تأثیر حکومت نبوی و علوی در کمال و سعادت انسان 👤علی‌اصغر جعفری ولنی ‏ 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله 📑تحلیل مؤلفه‌های معنایی شکر و رابطه آن بامعرفت الله ‏درآیات قرآن کریم ‏‏ 👤حمید حسن‌زاده اصفهانی ‏📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله 📑عوامل و موانع هدایت الهی از دیدگاه قرآن و روایات 👤سید عباس موسوی ‏ 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑بررسی تأثیرپذیری سدید الدین حمصی رازی از خط کلامی ‏سیدمرتضی ‏ 👤محمدرضا حاتم پوری کرمانی ‏ 👤محمدحسن نادم ‏ 👤طیبه دلشادی ✍️چکیده پس از مکتب شیخ مفید، سیدمرتضی دومین مکتب ‏کلامی برجسته در امامیه را ‏پایه‌گذاری کرد. مکتب کلامی ‏سیدمرتضی، به‌تدریج جای خود را به مکتب کلامی ‏سدید الدین ‏حمصی داد.‏برخی از محققان با توجّه به اختلاف‌نظرهای ‏حمصی در برخی مسائل با مکتب ‏کلامی شریف مرتضی ‏ابراز داشته‌اند که حمصی با پذیرش تعالیم مکتب ‏ابوالحسین بصری از ‏دیدگاه‌های کلامی شریف مرتَضی و ‏پیروانش دوری گزیده است. این نظریه از گذشته تا ‏زمان ‏حاضر موافقان و مخالفانی داشته است.‏برخی نویسندگان تلاش کرده‌اند تا اثبات کنند ‏کلام شیعه مستقل نبوده و تابع کلام معتزلی است به این دلیل که به‌موازات تطور ‏کلام ‏معتزله، کلام امامیه نیز دچار تطور شده است.‏در پژوهش حاضر سعی بر آن شد با ‏رویکرد توصیفی‎-‎تحلیلی، نخست توصیف دقیق و مستندی از ‏مهم‏ترین آرای هر دو متکلم ‏ارائه شود و در مقام تحلیل ‏میزان تأثیرپذیری حمصی از خط کلامی سیدمرتضی ‏مورد ارزیابی ‏قرار گیرد. ‏ 🔑واژه‌های کلیدی: #سدید_الدین_حمصی_رازی، #سیدمرتضی، ‏#روش_شناسی، #روش_کلامی، ‏#عقل_گرایی.‏ •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑تبیین رابطه قضا و قدر الهی با اختیار انسان در نگاه مکاتب ‏اسلامی با ‏تکیه بر نگاه عرفای اسلامی 👤مرتضی عزیزی ‏ ✍️چکیده این تحقیق با موضوع تبیین رابطه قضا و قدر با اختیار انسان در نگاه عرفای اسلامی، ‏رابطه قضا و قدر الهی را با اختیار انسان با روش توصیفی تحلیلی، تبیین نموده است. ‏ازآنجاکه عدم تبیین دقیق این رابطه منجر به جبرگرایی جامعه می‌گردد متفکرین اسلامی در ‏هر دو مسئله تعارض اراده الهی بااراده انسان و مسئله تعارض علم الهی با اختیار انسان به ‏سه شکل نفع، دفع و رفع به تبیین رابطه و حل مشکل تعارض علم و اراده الهی در قضا و قدر ‏با اختیار انسان مبادرت نموده‌اند. یافته‌های تحقیق گویای این مطلب است که در نگاه عارف ‏اختیار انسان نوعی توجه خالق به انسان و توانایی‌ها او و استعدادهای او و عین ثابته اوست ‏که در علم الهی موجود بوده است و ازآنجاکه در جهان‌بینی عارف انسان جلوه الهی است در ‏نگاه عارف تعارضی بین اراده الهی یا قضا الهی و اراده انسان و همچنین علم الهی و اراده ‏انسان رخ نخواهد داد.‏ 🔑واژه‌های کلیدی: #قضا_و_قدر، #اختیار، #جبر، #تفویض، #اعیان_ثابته •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑نقد و بررسی برخی شبهات روشنفکری پیرامون رجعت 👤مهدی عامری ✍️چکیده رجعت به معنای بازگشت ائمه در دوران پس از ظهور و پیش از قیامت، در اعتقادات شیعی جایگاه مهمی ‏دارد، ‏ازاین‌رو نه‌تنها مخالفان شیعه آن را دستاویز حمله‌های خود بر عقاید شیعه قرار داده‌اند بلکه روشنفکر ‏مآبان و ‏دگراندیشان نیز به این وادی واردشده و عقاید شیعی را غالباً با نگاهی سیاسی و معطوف به‌نقد نظام ‏جمهوری ‏اسلامی، موردنقد و یا تخریب قرار می‌دهند‎‏!‏‎ نوشته حاضر نقدی است بر مواضع آقای اکبر گنجی که رجعت را نوعی خرافه و امری باطل تلقی کرده و ‏با ‏استمداد از تفسیر المنار و برخی نظرات اهل عامه بر این دیدگاه شیعی تاخته است. در تفاسیر مهم شیعه ‏مانند ‏المیزان و تسنیم به‌خوبی با دلایل نقلی و عقلی، پاسخ شبهات این‌چنینی بیان‌شده است که ناظر به همین ‏بحث ‏در این نوشتار با رویکرد انتقادی به آن‌ها پرداخته‌شده است‎ ‎ 🔑واژه‌های کلیدی‎:‎‏ #رجعت، #شیعه، #اهل_بیت_ع.‏ •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑تأثیر حکومت نبوی و علوی در کمال و سعادت انسان 👤علی‌اصغر جعفری ولنی ‏ ✍️چکیده برمبنای حاکمیت الهی، نظام هستی ازنظر ساختاری دارای سلسله مراتبی ‏است که هریک از موجودات در مرتبه خاصی از آن قرار دارند. انسان در مرتبه‌ای ‏بالاتر از دیگر موجودات، توانی برای تعقل دارد که سرنوشت او را در همه مراحل ‏حیات بر عهده می‌گیرد. از سویی عقل انسان وجود حکومت و انتظام بخشیدن به ‏امور دنیوی را برای جامعه بشری لازم می‌داند و از سوی دیگر فطرت خداجویانه ‏او را به‌سوی انتخاب حاکمی سوق می‌دهد که جامعه را به‌سوی خیر و سعادت ‏رهنمون می‌کند. به نظر می‌رسد انسان فطرت خداجو دارد و با اعتقاد به توحید راه ‏وحی را برمی‌گزیند و حاکمیت خود را از طریق پذیرش حاکمیت خداوند اعمال ‏می‌کند که با چنین پذیرشی، حاکمیت خداوند بر روی زمین تحقق می‌یابد. ‏حاکمیت نبوی و حاکمیت علوی را می‌توان دو نمونه از حاکمیت الهی دانست؛ ‏بنابراین هدف از حکومت در اسلام، نه تمایلات شخصی فرد یا افراد است و نه ‏خواسته و تمایلات نابجای مردم؛ بلکه هدف، حفظ و تأمین مصالح و نیازهای ‏واقعی جامعه است. چنین هدفی بر اساس قوانین و ضوابط اسلامی به اجرای ‏عدالت و تربیت انسان در مسیر خدا منتهی می‌شود. البته در چنین حکومتی، مقام و ‏حکومت وسیله است نه هدف. درواقع حکومت اسلامی بر عقاید اسلام متکی بوده ‏که نظام ویژه‌ای دارد و درصدد اجرای قوانین و فرامین الهی است.‏ 🔑واژه‌های کلیدی: #حکومت_نبوی، #حکومت_علوی، #کمال_و_سعادت •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑تحلیل مؤلفه‌های معنایی شکر و رابطه آن بامعرفت الله ‏درآیات قرآن کریم ‏‏ 👤حمید حسن‌زاده اصفهانی ‏ ✍️چکیده حقیقت شکر و مفهوم قرآنی آن ناظر به یک فعل جوارحی است اما فراتر از آن مرتبط با یک امر درونی و عمل است که در ‏این نوشتار با روش تحقیق کتابخانه‌ای و با شیوه تحلیل معنی و آمیزه‌ای از لغت‌شناسی سنتی و معنی‌شناسی جدید به |آن ‏پرداخته‌شده است. برای اصطلاح قرآنی شکر در کتب لغت و آثار علمای اخلاق و عرفان و نیز در تفاسیر گوناگون معنا و ‏تعاریفی ذکرشده است که در این مقاله با ذکر این معانی و تحلیل آن‌ها معنی اصلی شکر و حقیقت شکر با استناد به آیات قرآن ‏و کاربردهای قرآنی این کلمه تبیین شده است، عالمان مذکور شکر را شامل سه مرتبه شکر زبانی، عملی و قلبی می‌دانند اما ‏این تحقیق نشان می‌دهد که قرآن کریم حقیقت شکر را یک امر قلبی می‌داند که همان معرفت منعم و توجه به مبدأ نعمت و ‏تذکر نسبت به صفات کمال او است که در نعمت تجلی‌یافته است، این معنی اصلی مستلزم شکر زبانی و عملی نیز خواهد بود.‏ ‏ 🔑واژه‌های کلیدی: #شکر، #کفران، #نعمت، #معرفت

📑عوامل و موانع هدایت الهی از دیدگاه قرآن و روایات 👤سید عباس موسوی ‏ ✍️چکیده یکی از مباحث بسیار مهم در قرآن کریم و روایات هدایت الهی است، مقاله حاضر با رجوع به منابع به روش ‏توصیفی تحلیلی به عوامل و موانع هدایت الهی (ضلالت) از منظر قرآن کریم و روایات پرداخته است. با توجه ‌به ‏اینکه هدف از خلقت انسان رسیدن به سعادت و رسیدن به سعادت درگرو هدایت است، ضرورت این بحث روشن ‏می‌شود. یافته نوشتار حاضر آن است که از دیدگاه قرآن عوامل هدایت، خداوند، انبیا، کتاب‌های آسمانی، ایمان ‏معرفی‌شده است. اموری نیز زمینه‏های هدایت را در انسان تقویت می‌نماید، از آن جمله می‏توان به تقوا، پذیرای ‏حق و حقیقت بودن، جهاد درراه خدا و هجرت فی سبیل الله... اشاره کرد. از عوامل ضلالت و گمراهی در قرآن ‏می‏توان از شیطان، ازاغه قلب، هواپرستی و محیط یادکرد که این عوامل وابسته به شرایط و زمینه‏هایی ازجمله عدم ‏تفکر، کفر به خدا و بی‏اعتقادی به‌روز قیامت و غفلت، شبهه‌افکنی و... است.‏ 🔑واژه های کلیدی: #هدایت، #ضلالت، #گمراهی، #عوامل_هدایت، #موانع_هدایت.‏

7️⃣نشریه حکمت کریمان 💠سال دوم، شماره هفتم، بهار1403 📑واکاوی ملاک‌های معناداری یا بی‌معنایی زبان دین 👤شریعت پناه ‏ 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله 📑توحید افعالی و نسبت آن با اراده انسان ‏ 👤آمنه سادات حجازی 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله 📑وحدت رمز پیروزی امت اسلام 👤سید محمدباقر علم الهدی 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله 📑مدل استدلالی خواجه نصیرالدین طوسی در خداشناسی تجرید ‏الاعتقاد ‏‏ 👤فاطمه اخوان 👤بریهه حسن زاده 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله 📑الگوی پژوهشی خداشناسی فلسفی (مطالعه مورد پژوهانه ‏خداشناسی علامه طباطبایی)‏ 👤علی‌اصغر جعفری ولنی 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله 📑چیستی عقل و کارکرد آن در حوزه‌ی دین و اخلاق 👤فرامرز فیاضی 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑واکاوی ملاک‌های معناداری یا بی‌معنایی زبان دین 👤شریعت پناه ‏ ✍️چکیده در کلام قدیم، تبیین گزاره‌های دینی محل اصلی مناقشه بود. هیچ‌کس در معناداری ‏گزاره‌های دینی تردید روا نمی‌داشت. تصور عمومی بر این بود که قضیه یا حکم، برای اینکه ‏به‌عنوان قضیه یا حکم واقعی پذیرفته شود، تنها به یک آزمون نیاز دارد و آن آزمون «صدق و ‏کذب» است؛ اما در ابتدای قرن بیستم، گروهی از فیلسوفان (پوزیتویست¬های منطقی) اصل ‏معناداری گزاره‌های دینی را موردتردید قراردادند. لذا بحثی نو در کلام جدید به نام زبان دین ‏شکل گرفت. هدف پژوهش حاضر مروری بر نه نظریه مشهور و به دست آوردن ملاک‌های ‏معناداری یا بی‌معنایی گزاره‌های دینی و ارائه نقدهای علمی بر آن‌ها بوده است. البته درنهایت ‏نظریه انتخابی نگارنده با عنوان عرف گرایی برگرفته از آراء اندیشمندان اسلامی ذکر گردیده ‏است. روش پژوهش حاضر به‌صورت کتابخانه‌ای می‌باشد.‏ 🔑واژه‌های کلیدی: #زبان_دین، #معناداری_زبان_دین، #بی_معنایی_زبان_دین.‏ •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑توحید افعالی و نسبت آن با اراده انسان ‏ 👤آمنه سادات حجازی ✍️چکیده از موضوعات مهمی که هم به لحاظ علمی و هم عملی بسیار اهمیت دارد و اساس تشریع و ‏ارسال رسل و انزال کتب می‌باشد اراده و اختیار انسان در افعال و کردارش است که عقلا و ‏نقلا و حتی وجداناً قابل‌تردید و انکار نیست اما ارتباط و تناسب آن با توحید افعالی و انحصار ‏فاعلیت به خدا سبب شده برخی یکسره اختیار و اراده کامل را در انسان منکر شوند (مانند ‏اشاعره که آن را با نظریه کسب توجیه می‌کنند و توضیح آن در ادامه خواهد آمد)، و برخی ‏فاعلیت خدا را محدود به ایجاد و حدوث دانسته و نقش خدا در افعال اختیاری انسان را منتفی ‏بدانند تا اختیار و اراده انسانی آسیب نبیند مانند معتزله :اما در فرهنگ شیعه و مکتب اهل‌بیت ‏‏(عی) آن‌ها هیچ‌گونه تنافی نداشته و مانعة الجمع نمی‌باشند بلکه مکمل یکدیگرند چراکه ‏توحید افعالی به معنای نفی فاعلیت از غیر خدا نیست بلکه به معنای نفی فاعلیت استقلالی و ‏ذاتی از غیر خداست و این منافاتی با فاعلیت بالغیرو وابسته و متکی بر اراده خدا در انسان ندارد ‏چنانچه با قضا و قدر الهی کاملاً انطباق دارد و این همان مفهوم لاجبر ولا تفویض بل امر بین ‏الامرین است که اهل‌بیت (عی) به ما آموختند شیعه اراده انسان را در طول و ذیل اراده خدا ‏می‌داند نه مستقل و در این مقاله پس از بیان دو دیدگاه افراطی و تفریطی به‌تفصیل توضیح ‏داده‌شده است .‏ 🔑واژه های کلیدی: #وحید، #توحید_افعالی، #اراده، #اختیار.‏ •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑وحدت رمز پیروزی امت اسلام 👤سید محمدباقر علم الهدی ✍️چکیده جامعه سازی و ایجاد تمدن نوین اسلامی بر پایه وحدت از اساسی ترین اهداف دین مبین اسلام ‏است. چیستی وحدت و راهکار های دست یازی به وحدت از مسائل مهم و کلیدی در باز سازی تمدن ‏نوین اسلامی است. از این رو و با هدف مشخص نمودن شاخصه های وحدت و راهکار های رسیدن به ‏آن و با روش تحلیلی ،توصیفی بر پایه تحقیق کتابخانه ای بنیادی ترین خسارت در جامعه دینی را وجود ‏اختلاف در میان جامعه اسلامی میدانیم و وحدت را راهبرد اصلی تشکیل حکومت دینی معرفی کرده ‏وحدت و یکپارچگی ملت، آن‌هم با محوریت قرآن و سنت رسول گرامی اسلام(ص) و اهل‌بیت ‏عصمت‏ و با تکیه‌بر مشترکات دینی و پرهیز از پرداختن به اختلافات مذهبی معرفی کرده و پیاده ‏سازی آن در جمهوری اسلامی ایران را با وجود تنوع و تکثر قومیتی که دارد را مایه هم‌افزائی قدرت و ‏اقتدار ملی در یک فضای همراه با آرامش به آرمان‌های ارزشمند انقلاب و امام خمینی(ره) دانسته و ‏الگویی فرا روی جوامع اسلامی قرار می دهیم. ‏ 🔑واژه‌های کلیدی: #پیامبر، #وحدت، #اسلام، #محور_وحدت، #دین، #مذهب، #دشمن، #اختلاف. ‏ •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑مدل استدلالی خواجه نصیرالدین طوسی در خداشناسی تجرید ‏الاعتقاد ‏‏ 👤فاطمه اخوان ✍️چکیده یکی از مهم‌ترین وظایف متکلمان اثبات عقاید دینی است و از برهان به‌عنوان متقن‌ترین روش ‏استدلال عقلی برای اثبات برخی از این عقاید بهره می‌برند؛ خواجه‌نصیرالدین طوسی در بخش ‏خداشناسی تجرید الاعتقاد در پی اثبات وجود و صفات خداوند می‌باشد و برای این کار از جملات ‏کوتاه و مختصر استفاده کرده و این جملات هرکدام براهین محکمی را در خود دارند که می‌توان با ‏توجه به مدل‌های برهانی آن‌ها را استخراج کرد؛ با توجه به این امر هدف از نگارش این مقاله این است ‏که با روش کتابخانه‌ای براهین به کار رفته در بخش خداشناسی این اثر استخراج و با مدل‌های برهانی ‏و منطقی بیان شود و در نهایت نشان داده می‌شود که خواجه با وجود ایجازگویی، از متقن‌ترین ‏روش‌های برهانی برای اثبات عقاید دینی بهره برده و در هریک از بخش‌ها از برهان و استدلال ‏استفاده کرده است؛ برای اثبات وجود خدا از جمله کوتاه خواجه برهان امکان و وجوب و برای اثبات ‏قدرت و سایر صفات خدا نیز براهین دیگری استخراج می‌شود.‏ 🔑واژه‌های کلیدی: #استدلال، #برهان، #خواجه_نصیر، #تجریدالاعتقاد.‏ •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑الگوی پژوهشی خداشناسی فلسفی (مطالعه مورد پژوهانه ‏خداشناسی علامه طباطبایی)‏ 👤علی‌اصغر جعفری ولنی 📝مشاهده چکیده •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑الگوی پژوهشی خداشناسی فلسفی (مطالعه مورد پژوهانه ‏خداشناسی علامه طباطبایی)‏ 👤علی‌اصغر جعفری ولنی ✍️چکیده به نظر می‌رسد بررسی متعلق شناختی مانند خدا نزد عرفا، فلاسفه و ارباب ادیان از جایگاه گوناگونی برخوردار است؛ چراکه تعیین وضعیت خدا به‌عنوان متعلق شناخت در هریک از حالات یادشده منجر به نوع الهیات متفاوتی خواهد شد؛ یعنی اگر خدا فراتر از درک بشر تلقی شود تحیر انسان را موجب می‌شود و لاجرم «الهیات سکوت» خواهیم داشت؛ اما اگر خدا را در محدوده درک بشر بدانیم، خداشناسی ما از سنخ «الهیات سخن» خواهد بود. در چنین شرایطی یا معتقد به بداهت اولی خدا خواهیم بود که در این صورت رویکرد «الهیات سلبی» واکنش مناسبی است و یا به بداهت به معنای اعم خدا قائل هستیم که در این صورت خداشناسی ما غفلت زدا است و در حکم تنبیه و یادآوری انسان غافل از خداست؛ اما اگر به خدایی نیازمند فکر (تعریف و برهان) باور داشته باشیم، چنین رویکردی در مسیر شناخت از سنخ «الهیات ایجابی» بوده و مآلاً باید الگوی پژوهشی تابع مقولات نظری را رعایت کرده و از الزامات آن تمکین کنیم. شاید بتوان گفت خداشناسی فلسفی ـ ازجمله آنچه در مباحث مربوط به الهیات بالمعنی الاخص طبق بیان علامه طباطبایی روبرو هستیم ـ از سنخ الهیات ایجابی است و مستلزم این است که طرح این مباحث بر اساس الگویی پژوهشی تدوین‌شده باشد که در منطق از آن تحت عنوان «مطالب» یاد می‌شود. حال مسئله این است که خداشناسی فلسفی از چنین الگوی پژوهشی تبعیت می‌کند یا اینکه باید درصدد باشیم طبق شرایط و ویژگی‌های بحث از خدا، تحلیل متفاوتی ارائه کرده و یا اینکه تقریر جدیدی از ساختار الگوی پژوهشی عرضه کنیم تا بتوانیم بستر مناسبی در طی مسیر انسان از هر مجهولی (اعم از خدا و غیر خدا) به سمت کشف و شناخت آن را پیشنهاد کنیم. البته می‌توان گفت چنین پیشنهادی معطوف به فضای فکری حکمت متعالیه و به‌تبع آن علامه طباطبایی خواهد بود. این پژوهش مبتنی بر رویکرد توصیفی تحلیلی است. 🔑واژه‌های کلیدی: #خداشناسی_فلسفی، #الهیات_سکوت، #الهیات_سخن، #الهیات_سلبی، #الهیات_ایجابی، #علامه_طباطبایی •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑چیستی عقل و کارکرد آن در حوزه‌ی دین و اخلاق 👤فرامرز فیاضی ✍️چکیده یکی از بحث‌های کلیدی و ابهام‌زا در طول تاریخ نقش و جایگاه عقل در هندسه دینی بوده است، هرچند علما و دانشمندان زیادی تلاش کرده‌اند تا این ابهام را از بین ببرند و اختلاف پیرامون چیستی، کارکرد و اعتبار آن را حل کنند، اما بااین‌حال هنوز این ابهام به‌خودی‌خود باقی است ما در این مقاله تلاش کرده‌ایم تا در ابتدا چیستی عقل را بررسی کنیم و در ادامه به کارکرد عقل در اثبات اصول اعتقادات و فروع دین بپردازیم و در آخر نیز کارکرد عقل در تشخیص گزاره‌های اخلاقی را بررسی کنیم و روش ما نیز در این مقاله توصیفی تحلیلی بوده است. 🔑واژه‌های کلیدی: #عقل، #حسن_و_قبح_عقلی، #منابع_معرفتی، #ملازمات_عقلیه، #علت_احکام_و_اخلاق. •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

8️⃣ نشریه حکمت کریمان 💠سال دوم، شماره هشتم، تابستان 1403 📑ارشادی بودن نصوص امامت: واکاوی جانشین بلافصل ‏پیامبر اعظم برفرض فقدان نص ‏ 👤هادی غلامرضائی 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله 📑بررسی تطبیقی نسبت اعجاز و قانون علیت از منظر‎ ‎اشاعره، ‏معتزله و امامیه 👤زهیرا مشایخی 👤زهرا سپهری 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله ‏ 📑واکاوی و بازخوانی معاد جسمانی از دیدگاه ملاصدرا و ‏نقدی به برخی شبهات مخالفان (آقای حکیمی)‏ 👤محمود صنیعی تهرانی ‏ 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله 📑تبیین رابطه دعا با قضا و قدر از منظر آیت‌الله جوادی‌آملی ‏و امام فخر رازی 👤انسیه هاشمی سیاوشانی ‏ 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله 📑شیوه استدلالی علامه طباطبایی در المیزان با محوریت ‏آیات توحید ذاتی ‏ 👤سمیه دلیر صف آرای اخکر ‏ 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله 📑کارکردهای باور به قضاء و قدر در جامعه دینی 👤عصمت فصیحی دستجردی 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑بررسی تطبیقی نسبت اعجاز و قانون علیت از منظر‎ ‎اشاعره، ‏معتزله و امامیه 👤زهیرا مشایخی ✍️چکیده ‏ معجزه امر مهمی برای اثبات ادعای پیامبری است. ازاین‌رو از جهات مختلف به چالش کشیده ‏شده است. یکی از این چالش‌ها، ناسازگاری معجزه با قانون علییت می‌باشد. این مقاله درصدد است تا ‏با روش نقلی و رویکرد توصیفی تحلیلی بر اساس اسناد کتابخانه‌ای، دیدگاه‌های مختلف فرقه‌هایی ‏همچون امامیه و اشاعره و معتزله را در مورد نسبت اعجاز و قانون علییت بررسی کرده و درنهایت، با ‏توجه به نظرات مطرح‌شده، بر دیدگاه صحیح‌تر، صحه گذارد. با بررسی نظرات سه گروه، معلوم ‏شد،اشاعره که تنها سبب پدید آمدن اشیاء و یگانه عامل تنظیم روابط بین آن‌ها را خدای سبحان ‏می‌دانند، اصل علیت را زیر سؤال برده‌اند، اما استدلالات معتزله در این خصوص پایه و اساسی نداشته ‏و قابل دفاع نیست؛ متکلمین امامیه، اعجاز را نقض قانون علیت ندانسته؛ بلکه معتقدند معجزه، علتی ‏ناشناخته دارد که در این خصوص نظرات علمای بزرگ و صاحب‌نظری، ازجمله مصباح یزدی، ‏جوادی‌آملی و سبحانی، موردبحث قرار گرفت.‏ 🔑واژه‌های کلیدی: #معجزه، #علییت، #معتزله، #اشاعره، #امامیه‏ •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman