✳️ نگاه مصدق به محاکمه در دادگاه نظامی؛ تنها کسی که از این محاکمه استفاده میکند
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ اگرچه مصدق بعدها در جریان محاکمهاش در دادگاه نظامی، این دادگاه را صالح به رسیدگی به اعمال نخستوزیر نمیداند و مرجع واقعی رسیدگی را مجلس ملّی و سنا و نیز دیوان عالی کشور میداند، امّا از اصل محاکمه خشنود به نظر میرسد و آن را برای بیان اثبات مظلومیت خود و حقانیت عملکرد دولتش مفید ارزیابی میکند:
«اکنون خادمین وطن در دادگاه نظامی محاکمه و محکوم میشوند و از بین میروند، تنها کسی که از این محاکمه استفاده میکند، دکتر محمد مصدق است و بس این هم خواست خداست. چه از این خوبتر که من در دنیا مظلوم معرفی شوم و چه افتخار از این بالاتر که با رأی دادگاه از بین بروم ... سیدالشهداء فرمودند: وقتی انسان برای مرگ آفریده شده، با شمشیر به مرگ برسد ارزندهتر است».[1]
#شرح_عکس
دکتر محمد #مصدق در حال ایراد دفاعیاتش در دادگاه نظامی سلطنتآباد
پینوشتها:
[1]. خاطرات جلیل بزرگمهر از دکتر محمد مصدق، تهران، ناهید، 1373، صص 181-182.
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
کتاب #شاهنامه_ای_برای_شاه
با حضور؛
🎙 علیمحمد طرفداری
🎙 داریوش رحمانیان
🎙 محمد رحمانی
امروز سه شنبه 29 آبان 1403، ساعت 14 رونمایی می شود.
📍 تهران، خیابان انقلاب اسلامی، خیابان برادران مظفر جنوبی، کوچه خواجه نصیر، ساختمان سرای اهل قلم، طبقه همکف، سرای اهل قلم
#خانه_کتاب_و_ادبیات_ایران
#سی_و_دومین_دوره_هفته_کتاب_جمهوری_اسلامی_ایران
#خواندن_برای_همدلی
@khaneh_ketab_adabiat
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ قدرت ساواک به روایت #مینو_صمیمی ؛ سایه #ساواک
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ مینو صمیمی در خاطرات خود درباره سیطره ساواک به تمام امور کشور میگوید:
«وقتی دکتر حسینعلی لقمان ادهم (رئیس تشریفات دربار و سفیر جدید ایران در سوئیس) هم میخواست یک منشی برای خود استخدام کند، ناگزیر میبایست از ساواک در این باب تأییدیه بگیرد و اصولا باید گفت: وضع در ایران به گونهای بود که نه تنها هیچ کس نمیتوانست بدون نظر موافق ساواک به مقامی دست یابد، که اگر حتی در مقطعی مورد سوء ظن ساواک قرار میگرفت، بلافاصله از شغل و مقامش معلق میشد. از آن روز به بعد هر جا میرفتم همواره سایه ساواک را پشت سر خود میدیدم...».[1]
#شرح_عکس
نمایی از موزه عبرت (شکنجهگاه ساواک)
پینوشت:
[1]. مینو صمیمی، پشت پرده تخت طاووس، ترجمه حسین ابوترابیان، تهران، مؤسسه اطلاعات، 1391، ص 64.
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
با مطالعه تاریخ استعمارگران اروپایی بهویژه آمریکاییها در جهان و منطقه غرب آسیا به یک منطق و چارچوب ثابت در تفکرات آمریکاییها میرسیم که اگر دشمن، ضربه تو را تلافی کرد فرار کن!
به قول زندهیاد دکتر عسکرخانی استاد روابط بینالملل دانشگاه تهران، این منطق سگ هار وحشی است: قدرتت را افزایش بده تا نجنگی. اگر نمیتوانی قدرتت را افزایش بدهی، محکوم به جنگی. به دشمنت حمله کن! اگر فرار کرد دنبالش برو. اگر تلافی کرد، تو فرار کن!
لذا باید مقابل سگ هار اروپایی و آمریکایی ایستاد و انتقام گرفت تا از حمله بعدی جلوگیری شود؛ وگرنه دیر یا زود حمله بعدی اتفاق خواهد افتاد.
دکتر #رضا_قریبی
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
🔶 به مناسبت شصتمین سالگرد تصویب قرارداد ننگین کاپیتولاسیون در ایران، #پژوهشکده_تاریخ_معاصر برگزار میکند:
🔺همایش ملی کاپیتولاسیون؛ رابطه خدایگان و برده
📝 دبیر علمی همایش: دکتر #موسی_حقانی
🗓زمان: ۱۱ و ۱۲ آذرماه ۱۴۰۳
⏰ ساعت ۹ - ۱۲
🎥 پخش زنده در صفحه اصلی پیامرسان روبیکا
🌐 لینک کمکی:
https://rubika.ir/zamanehh
لینک پخش زنده در پیامرسان ایتا:
https://eitaa.com/shookoohzan
📌 همراه با رونمایی از سایت مرکز اسناد لانه جاسوسی آمریکا
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ چگونگی تأسیس دفتر ویژه اطلاعات؛ وقتی ملکه انگلیس از آب گلآلود ماهی گرفت
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ #احسان_نراقی در خاطراتش درباره چگونگی تأسیس دفتر ویژه اطلاعات گفته است:
«وقتی شاه در سال 1338 به انگلستان و با ملکه انگلستان دیدار نمود، به ملکه گفته بود: گزارشهای دستگاههای اطلاعاتی آنقدر متعدد است که من از این همه گزارش خسته میشوم و پرسیده بود: شما در موارد مشابه نسبت به این گزارشها چه میکنید؟ ملکه انگلیس گویا در دیدار روز بعد به شاه گفته بود: من دفتری دارم در کاخ خود "بوکینگهام پالاس" و همه گزارشها آنجا میآید. در این دفتر گزارشها بررسی میشود و نتیجه آنها را به من میدهند. اگر شما هم مایلید یک نفر را به اینجا بفرستید سفارش میکنم به او تعلیمات لازم را بدهند.... پس از این دیدار بود که فردوست به انگلستان رفت و تعلیم دید و دفتر ویژه اطلاعات را ایجاد کرد».[1]
#شرح_عکس
#محمدرضا_پهلوی به همراه الیزابت دوم، #ملکه_انگلستان در لندن
شماره آرشیو: 151-۱۱ع
پینوشت:
[1]. گفتوگو با احسان نراقی، به کوشش مرتضی رسولیپور، تهران، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1394، صص 32-33.
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ گزارش وزیر دربار شاهنشاهی درباره قاچاق تریاک توسط یار گرمابه و گلستان اعلیحضرت همایونی؛ کشف محموله مواد مخدر در صحنه تصادف!
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ «شنبه 8/ 4/ 53[13]... اما امر دیشب شاهنشاه: موضوع بر سر این است که باز آقای [امیرهوشنگ] دولو از اصفهان به تهران تریاک حمل میکند با آنکه چون معتاد رسمی قلمداد شده، از طرف مقامات دولتی به او تریاک بهطور رسمی میدهند. باری ایشان سی کیلو تریاک از اصفهان به تهران میآورد و اتومبیل او برگشته (البته خودش نبوده) و زن راننده کشته میشود و به این علت دادستان و بازپرس قم پرونده تشکیل میدهند (قتل غیرعمد همسر راننده) و معلوم میشود در این اتومبیل سی کیلو تریاک هم بوده. اتومبیل مال کیست؟ مال آقای دولو! شاهنشاه فرمودند: چون اجازه کشت تریاک در اصفهان گرفته بود اشکالی ندارد که؛ اقدام کنید گرفتار نشود. من بعد از شام فوری رئیس ژاندارمری را خواستم و او به من گفت که علاوه بر تریاک هروئین هم در این اتومبیل بوده است. آن هم به مقدار زیاد! مثل این است که دنیا بر سر من خراب شد. ما که برای یک گرم هروئین یک خانواده را به بدبختی مینشانیم و صاحب آن را اعدام میکنیم به چه صورت میتوان جلوی این قضیه را گرفت؟... [9/ 4/ 1353]... من با تلفن با شاهنشاه صحبت کردم و مطلب را به عرض رساندم و ضمنا عرض کردم کار دولو هم تمام شد و ترتیب آن را دادم، ولی باید عرض کنم که دیشب چند ساعتی دچار بدبختی بودم؛ چون گفته بودند که هروئین هم در اتومبیل بود و من نمیدانستم اگر میبود چه میکردیم؟ فرمودند: حالا که نبوده. عرض کردم خوشبختانه خیر و برای اینکه شاهنشاه بخندند باید عرض کنم: به جای آنکه دولو جویا باشد که به چه صورت از این مخمصه جان به در برد یا آنکه بر سر راننده بدبخت زخمی او چه آمد و زنش که کشته شده چه باید بشود، دائما تلفن میکند که اصل جنس یعنی تریاکها چه شد؟ خیلی هم خندیدند...».[1]
پینوشت:
[1]. یادداشتهای علم، ج 4، به کوشش علینقلی عالیخانی، تهران، مازیار و معین، 1380، صص 156-157.
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ در روز نخست همایش ملی «کاپیتولاسیون؛ رابطه خدایگان و برده»؛ پایگاه اینترنتی «اسناد لانه جاسوسی» رونمایی شد
به گزارش روابط عمومی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ در روز نخست همایش ملی «کاپیتولاسیون؛ رابطه خدایگان و برده»، که به همت پژوهشکده تاریخ معاصر برگزار میشود، از پایگاه اینترنتی «اسناد لانه جاسوسی» رونمایی شد.
دکتر حسن محمدی، از مؤسسان این پایگاه اینترنتی، در بخشی از این همایش، پشت میکروفون قرار گرفت و گفت: بعد از حدود 32 سال مطالبه مقام معظم رهبری مبنی بر در دسترس قرار گرفتن اسناد لانه جاسوسی، این مهم با راهاندازی پایگاه اینترنتی «اسناد لانه جاسوسی» تحقق پیدا کرد.
ایشان ادامه داد: در این سایت 11 هزار صفحه سند و 4422 سند لانه جاسوسی در دسترس مخاطبان قرار گرفته است.
محمدی در توضیح ویژگیهای این پایگاه گفت: ازآنجاکه چاپ قدیم اسناد لانه جاسوسی 74 جلد شده بود و چاپ جدید آن هم حدود 11 جلد بود و همین حجم از اسناد، مراجعه به آن را دشوار میکرد، ما در این سایت یک بخش با عنوان «درختواره موضوعی» در نظر گرفتیم و با دستهبندی موضوعی اسناد، آنها را از نظر سیاسی، اقتصادی، نظامی و امنیتی، حقوقی و قضایی، علمی و پژوهشی، فرهنگی و اجتماعی از هم تفکیک کردیم تا کار پژوهشگر را در دسترسی به اسناد مورد نظر آسانتر کنیم.
ایشان ادامه داد: یک بخش هم با عنوان «امروز در اسناد» در نظر گرفتهایم که تمام اسنادی را که در تاریخ مورد نظر منتشر شدهاند به مخاطب ارائه میکند. همچنین سوژههای رسانهای و پژوهشی این اسناد را هم استخراج کردهایم تا کار را هم برای پژوهشگران و هم فیلمنامهنویسان علاقهمند به فعالیت در این زمینه را سهلتر کرده باشیم. از قابلیتهای دیگر این سایت، جستجوی موضوعی و نیز زمانی است که با استفاده از آن، مخاطبان راحتتر میتوانند به آنچه در نظر دارند دسترسی پیدا کنند.
علاقهمندان برای مراجعه به این پایگاه اینترنتی میتوانند بر لینک زیر کلیک کنند:
usdoc.ir
گفتنی است روز نخست همایش ملی «کاپیتولاسیون؛ رابطه خدایگان و برده» از ساعت 9 تا 12 یکشنبه 11 آذر 1403 در پژوهشکده تاریخ معاصر برگزار شد.
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ گزارش روز دوم همایش ملی «کاپیتولاسیون؛ رابطه خدایگان و برده»؛ علیبخشی: دکتر محمود حسابی کاپیتولاسیون را مغایر با اصول فقه شیعه عنوان کرد
به گزارش روابط عمومی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ عباس علیبخشی سخنران دیگر این همایش بود که سخنان خود را با عنوان «واکنشهای سیاسی ـ اجتماعی به تصویب قانون استفاده مستشاران آمریکایی از مصونیتها و معافیتهای قرارداد وین (کاپیتولاسیون) با تکیه بر اسناد و گزارشهای ساواک» مطرح کرد. او با تکیه بر این اسناد واکنشها را به چهار دسته کارگزاران پهلوی، علما و روحانیان، دانشگاهیان و توده مردم تقسیم کرد و پس از ذکر تاریخچهای درباره کاپیتولاسیون در ایران گفت: کاپیتولاسیون اولین بار در عهدنامه ترکمنچای بر ایران تحمیل شد. این کاپیتولاسیون در سال 1295ش یعنی قبل از روی کار آمدن رضاخان لغو شد و در سال 1297ش به اطلاع عموم رسید، اما رضاخان در سال 1306 طی فرمانی به مستوفیالممالک که رئیسالوزرا بود، به صورت تبلیغاتی کاپیتولاسیون را ملغا اعلام کرد.
علیبخشی در ادامه وارد بخش واکنشها شد و گفت: دسته اول واکنشها مربوط به کارگزاران و مقامات حکومت پهلوی بود. اینها خودشان در جریان لایحه بودند و از نحوه اجرای آن اطلاع داشتند و خودشان این موضوع را که حکومت پهلوی یک رژیم ملیگرا و مخالف اعطای امتیازاتی مثل کاپیتولاسیون است تبلیغ میکردند. اولین واکنش از این دست در مجلس شورای ملی رخ داد. مهمترین واکنشها مربوط به پانزده نماینده مجلس بود که در رأس آنها ناصر بهبودی، پسر سلیمان بهبودی (محرم اسرار رضاخان) قرار داشت. گفتنی است پس از چندی سلیمان بهبودی بالاجبار بازنشسته و از دربار برکنار شد.
او افزود: واکنش بعدی از این دسته مربوط به علی امینی بود که چندی بود خارج از دایره قدرت قرار داشت. او حتی خواستار انحلال مجلسین به خاطر تصویب این لایحه شد و سعی کرد خود را به علما و روحانیون نزدیک کند.
علیبخشی در ادامه سخنان خود به واکنش دانشگاهیان اشاره کرد و گفت: دکتر محمود حسابی بازگشت مجدد کاپیتولاسیون در سال 1343 را مغایر با اصول فقه شیعه و به ضرر شاه و ملت عنوان میکند و از شاه میخواهد مخالفت خود را باتصویب این لایحه نشان دهد.
او پس از اشاره به واکنش دانشجویان و انتشار اعلامیه امام در میان آنها واکنش طلاب و روحانیان را مطرح کرد و آن را چنین توضیح داد: افزون بر سخنرانی امام، باید به اقدام طلاب اشاره کرد که بیانیهها و اعلامیههای را صادر و با جمع امضا و ارسال آن به دربار مخالفت لایحه کاپیتولاسیون با قاعده نفی سبیل را گوشزد کردند و خواستار لغو آن شدند.
علیبخشی پس از اشاره به واکنش توده مردم، که سبب گسترش سرخوردگی و نارضایتی در میان آنها شد، در بخش پایانی سخنان خود گفت: لایحه مصونیت قضایی (کاپیتولاسیون) دو بار؛ در دوره قاجار و پهلوی، بر مردم ایران تحمیل شد. در دوره اول در زمان ضعف دولت و علیرغم خواست آن تحمیل شد، اما در سال 1343 دولت به میل و رغبت خود این لایحه را پذیرفت و تصویب کرد و درواقع امتیاز قرن نوزدهمی در قرن بیستم بر مردم ایران تحمیل شد.
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️منصوری: تشیع همواره در مقابل سلطه ایستاده است
دکتر #جواد_منصوری اولین سخنران روز دوم این همایش بود که سخنان خود را با نظر به موقعیت جغرافیایی ایران آغاز کرد و گفت: موقعیت جغرافیایی ایران مسئلهای است که در تحلیل تحولات تاریخی کمتر به آن توجه میشود.
او ادامه داد: ایران یکی از سه یا چهار نقطه حساس دنیاست؛ به گونهای که در تاریخ هر قدرت در هرجایی تشکیل شده تسلط بر ایران جزء اهداف استراتژیک آن بوده است و تا صد سال دیگر هم دنیا از اینکه بر ایران مسلط شود دست برنخواهد داشت.
منصوری در بخش دیگری از سخنان خود توجه را به تشیع برگرداند و گفت: تشیع همواره در مقابل سلطه ایستاده است و استعمار از دوره صفویه بهتدریج به این موضوع پی برد و بنابراین در دوره قاجار درصدد کنترل نقش تشیع در تحولات سیاسی برآمد.
او افزود: یک هفته پس از پیروزی انقلاب اسلامی، موشه دایان، نابغه سیاسی اسرائیل، انقلاب اسلامی ایران را به زلزلهای تعبیر کرد که خاورمیانه را خواهد لرزاند و به دنبال آن دنیا خواهد لرزید. او چرا این را میگوید؟ چون در ایران تشیع در رأس حاکمیت قرار گرفته است.
منصوری با این مقدمه وارد بحث کاپیتولاسیون میشود و اظهار میکند: آنچه در سال 1343 در ایران اتفاق افتاد را باید در راستای این موضوعات در نظر گرفت. پس از اجرای کودتا، توسط آمریکاییها و انگلیسیها طراحی شد، قرار بر این بود که آنها بر ایران تسلط کامل داشته باشند و برای آن برنامههای بسیاری نیز ریختند؛ تا جایی که یک هفته بعد از کودتا پنج افسر عضو سازمان سیای آمریکا که متخصص کارهای فرهنگی بودند وارد تهران شدند و در دوازده رشته شروع به فعالیت کردند.
او افزود: در این وضعیت رویدادهای سال 1342 بر سر لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی و قیام 15 خرداد رخ داد. آمریکاییها اصلا تصور نمیکردند قیامی چنین خودجوش با حضور اقشار مختلف بر پایه مذهب شکل بگیرد؛ لذا به این فکر افتادند که برای حفظ تسلطشان بر ایران، اقدامات بیشتری انجام دهند. یکی از اقدامات آنها در این زمینه گرفتن حق مصونیت کامل قضایی و سیاسی یا همان کاپیتولاسیون برای مستشاران خود در ایران بود.
منصوری در ادامه به درخواست آمریکا در این زمینه از دولت ایران که مکتوب ارسال شده بود اشاره کرد و گفت: دولت ایران به خاطر وضعیت آن روز ایران مدتی به این درخواست جواب ندادند، اما در پی پیگیریهای آمریکاییها، آن را برای وزارت خارجه میفرستد تا جوانب حقوقی آن را بررسی کنند. در نتیجه بررسی آن، مدیر کل حقوقی وزارت خارجه یک جواب سه صفحهای صادر میکند.
او افزود: در این سند 4 مسئله عنوان میشود: اول اینکه این درخواست با موازین قانونی مملکت مغایرت دارد؛ دوم اینکه با موازین سیاسی مملکت مغایرت دارد؛ سوم با کنوانسیون وین مغایرت دارد؛ چهارم اینکه اگر ما این حق را به آمریکا بدهیم باقی دولتها هم این امتیاز را درخواست خواهند کرد.
منصوری گفت: با وجود این نظر، حسنعلی منصور این لایحه را به مجلس برد و با وجود مخالفتهای تند نمایندگان مجلس، نهایتا با 72 رأی موافق و 62 رأی مخالف به تصویب رساند.
بخش پایانی سخنان دکتر منصوری درباره پیامدهای تصویب کاپیتولاسیون بود که چنین بیان شد: سخنرانی شدیداللحن امام خمینی که به تبعید ایشان منجر شد، ترور حسنعلی منصور، جسارتهای آمریکا نسبت به ایرانیان بعد از تصویب این قانون، ایجاد شبکه زیتون در ساواک توسط اسرائیلیها و در نهایت رشد نفرت و انزجار مردم ایران از آمریکا و رژیم پهلوی که در نهایت به پیروزی انقلاب اسلامی منجر شد.
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ حسینی: قرارداد دفاعی دوجانبه ایران و آمریکا زمینهساز کاپیتولاسیون شد
#مریم_السادات_حسینی ، نویسنده و پژوهشگر تاریخ معاصر، سخنران بعدی این همایش بود که ذیل موضوع «آمریکا و روابط نظامی و تسلیحاتی ایران در دوره پهلوی» سخنان خود را چنین آغاز کرد: در فضای برآمده از جنگ سرد و بهویژه بعد از کودتای 28 مرداد 1332 روابط نظامی و تسلیحاتی ایران با غرب و در رأس آن آمریکا گسترش یافت. در حقیقت یکی از مهمترین پیامدهای کودتا همین روابط نظامی ایران و آمریکا بود که در دهههای ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ش شدت یافت. این روابط در نهایت به قراردادهای پایاپای مبادله نفت با سلاح منجر شد.
این محقق و نویسنده افزود: این حجم فزاینده خریدها در حالی بود که ایران استراتژی نظامی مستقلی در منطقه نداشت و عنصر پیشبرنده منافع غرب در برابر شوروی و تضمینکننده مطمئن انتقال نفت از شرق به غرب محسوب میشد.
حسینی در ادامه وارد بحث زمینهها و علل روابط تسلیحاتی ایران و آمریکا شد و گفت: در بحث از علل این روابط باید به فضای عمومی جنگ سرد توجه شود. اولین ارتباطهای نظامی ایران و آمریکا به دوران اشغال ایران در جریان جنگ جهانی دوم برمیگردد. اولین قرارداد در این زمینه درست پس از پایان غائله آذربایجان امضا شد.
او افزود: پس از آن اصل 4 ترومن مطرح شد و براساس آن آمریکا با هدف مقابله با تهدیدات شوروی، کمکهای بسیاری تسلیحاتی و نظامی به ایران کرد و این خریدهای تسلیحاتی کلان صرفا به قصد تثبیت سلطنت پهلوی و تثبیت موقعیت ایران به عنوان ژاندارم آمریکا در خاورمیانه انجام میشد تا دیوار نفوذناپذیری مقابل شوروی باشد.
حسینی در بخش بعدی سخنان خود به پیمان سنتو اشاره کرد و گفت: قرارداد دفاعی دوجانبهای که ۱۴ اسفند ۱۳۳۷ در پی پیمان سنتو بین ایران و آمریکا امضا شد، نقطه پایانی بر روند ادغام ارتش ایران در نیروهای نظامی آمریکا بود و ارتش ایران را به طور کامل به حمایت آمریکا وابسته کرد. همین قرارداد به حوادث بعدی از جمله کاپیتولاسیون در سال ۱۳۴۳ منجر شد.
موضوع بعدی که در سخنان این محقق تاریخ و سیاست مطرح شد، علل تجهیز تسلیحاتی ایران از سوی آمریکاییها بود که در آن ضمن اشاره به مقابله با تهدیدات شوروی و کشورهای عرب منطقه و نیز حفظ جریان نفت به این موضوع اشاره شد: صنایع اسلحهسازی آمریکا از پایان جنگ ویتنام دچار سستی و رکود شده بود و تداوم روند تسلیح ایران به بقا و گسترش این صنایع کمک میکرد؛ بنابراین لازم بود خریدهای تسلیحاتی به طور گسترده صورت گیرد.
حسینی در ادامه به حجم و هزینه زیاد خریدهای تسلیحاتی اشاره کرد و گفت: خریدهای تسلیحاتی شاه اغلب غیرهوشمندانه بود. شاه به دنبال اسلحهی گرانتر بود نه اسلحه بهتر؛ به همین دلیل گرانترین جنگنده موجود یعنی اف ۱۴ را خریداری کرد؛ درحالیکه اسرائیل حاضر نبود این جنگندههای گرانقیمت را بخرد و به جای آن، جنگنده اف ۱۵ را خرید که تقریبا یکچهارم اف ۱۴ قیمت داشت و جدیدتر و کارآمدتر بود.
این محقق سخنان خود را در بحث فروش تسلیحات به ایران چنین ادامه داد: علاوه بر فروش خود تسلیحات، شبکهای هم برای فروش کارشناسان آن تسلیحات شکل گرفته بود؛ یعنی شرکتهای بزرگ تسلیحاتی در پی فروش سلاح، ضرورت یادگیری کار با آن را نیز یادآور میشدند و آن را منوط به اعزام کارشناسان خود میکردند تا مبالغی نیز به این شکل دریافت کنند.
او افزود: یک ترفند دیگر فروش هم منوط کردن یک فروش به فروشی دیگر بود؛ مثلا فروش قطعهای را موکول به خرید کالای نظامی خاصی میکردند.
حسینی در بحث از هزینههای سنگینی که ایران بابت خرید تسلیحات آن هم بدون کار کارشناسی پرداخت میکرد به مثال شرکت گرومن اشاره کرد و گفت: این شرکت سازنده اف ۱۴ بود و به دلیل هزینه سنگین تحقیقات و ساخت این هواپیما در معرض ورشکستگی قرار داشت، اما ایران موافقت کرد که کل هزینه تحقیقات و تمام هزینه راهاندازی خط تولید این هواپیما را پرداخت کند. حتی ایران برای خرید این جنگندههای گرانقیمت مجبور شد رشوههای کلانی هم بدهد. به علاوه چون این جنگنده برای نیروی دریایی ساخته شده بود و ایران برای عملیات در خشکی به آنها نیاز داشت هزینه گزافی هم برای متناسبسازی آن با عملیاتهای دلخواه ایران پرداخت شد.
نمونه دیگری که در صحبتهای این محقق و نویسنده به آن اشاره شد تانکهای چیفتن بودند که او درباره آنها اظهار کرد: این تانکها، که از انگلستان خریداری شده بودند، نقطه ضعف بزرگی داشتند و آن گرمای شدید موتور بود که باعث میشد پس از ۳۰ دقیقه کار کردن از شدت گرما متوقف و خاموش شوند. در جنگ تحمیلی در عملیات نصر چندین عراده از این تانکها بدون حرکت ماندند و رها شدند.
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ علیمردانی: امام خمینی با طراحی خاصی به مقابله با کاپیتولاسیون پرداخت
#علی_اکبر_علیمردانی سخنران دیگر این همایش سخنان خود را با عنوان «مخالفت امام خمینی با کاپیتولاسیون در آینه اسناد ساواک» این چنین آغاز کرد: با اینکه ساواک در جزئیات مسائل کشور نفوذ داشت و گزارش میداد، در این قسمت نگاه عمیقی ندارد و سطحی از کنار اخبار و اطلاعات گذشته و طبق این اسناد گویی سایر مسئولان کشور هم توجیه نبودند که قرار است چه اتفاقی برای این مملکت رخ دهد. درواقع گویی ساواک فقط به دنبال جمعآوری اخبار از وقایع مربوط به این موضوع است.
او در ادامه به هوشیاری امام خمینی اشاره کرد و دراینباره گفت: امام بعد از لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی و درواقع بعد از پیروزی روحانیت بر حاکمیت و لغو این لایحه این پیام را به رژیم داد که خمینی زنده است و در کمین شما و هر جا حرکتی علیه اسلام و مردم ایران صورت گیرد با رژیم مقابله خواهد کرد.
علیمردانی سپس به اسناد مربوط به این موضوع اشاره کرد و گفت: این اسناد که جمعا 15 عدد است در پرونده امام خمینی و قسمتی از آن در جلد 6 کتاب 15 خرداد آمده است.
او افزود: اگرچه تعداد این اسناد کم است، ولی در آنها از همه کنشگران از جمله نمایندگان مجلس و امام خمینی و روحانیت و دانشگاهیان و مردم عادی سخن گفته شده است. در این اسناد حتی از شاه و پیگیری و عجله آن برای به نتیجه رساندن این قضیه سخن به میان آمده است.
علیمردانی در ادامه نوع مقابله امام خمینی با کاپیتولاسیون را براساس آنچه در این اسناد آمده است مطرح کرد و دراینباره گفت: امام اول از همه بر تحقیق درباره این موضوع تأکید کردند تا از وقوع آن اطمینان حاصل کنند؛ سپس با طراحی خاصی وارد قضیه مقابله با آن شدند تا این مقابله تأثیرات بیشتری داشته باشد. ایشان اول نمایندگانی نزد علمای شهرستانها فرستادند تا علمای نقاط مختلف ایران در موعد مقرری همگی با هم علیه این لایحه اعتراض کنند. امام همچنین با علما و مراجع جلسه گذاشتند تا همه آنها را در تصمیمگیری همراه کنند.
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug