پژوهشکده تاریخ معاصر
❌ گزارشهایی از #ساواک درباره فعالیت حزب اقلیت مردم زیر پوست حزب مردم دی 1338: «1. حضور و غیاب اع
✳️ گزارشهایی از ساواک درباره فعالیت حزب اقلیت مردم (7)
کارنامه یک ساله #حزب_مردم
هنوز یک سال و چند ماهی از بنیانگذاری حزب اقلیت مردم به رهبری اسدالله علم ــ که به گفته محمدرضا پهلوی برای تمرین دموکراسی و تحزب در ایران ایجاد شده بود! ــ نگذشته بود که ساواک در گزارشی به تاریخ دیماه 1337 کارنامه فعالیت آن را چنین بازگو کرد:
«1. حضور و غیاب اعضا و افراد حوزهها کنترل و رسیدگی نمیشود و در نتیجه ماهها ممکن است یک حوزه تشکیل نگردد؛
2. اعضای حزب مردم دلبستگی و علاقه باطنی نسبت به حزب و تشکیلات حزبی ندارند، بلکه فقط به علت دوستی با آقای علم یا دوستان ایشان عضویت حزب را پذیرفته و بعضا در محل حزب حاضر نمیشوند؛
3. روحیه افراد حزبی بسیار ضعیف و معتقدند هر فردی که به طرق مختلف به آقای علم نزدیک شد بدون کوچکترین فعالیتی در حزب به خواستههای خود خواهد رسید؛
4. به طور کلی چون کارگردانان حزب به یک عده از بستگان و دوستان خویش توجه دارند، لذا سایر افراد حزبی از این باندبازی و تبعیض در داخل حزب ناراضی میباشند».1
1. مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی (اسناد حزب مردم)
https://instagram.com/iichs.ir
@iichs_ir
✳️ گزارشهایی از #ساواک درباره فعالیت حزب اقلیت مردم
چوقولیهای رهبران دو حزب مردم و ملّیون در محضر شاه
#حزب_مردم در اردیبهشت ۱۳۳۶ش موجودیت خود را اعلام کرد. رهبر این حزب تا پایان حیات سیاسی آن امیراسدالله علم بود. یک سال بعد دومین حزب دولتی توسط نخستوزیر وقت، منوچهر اقبال، تأسیس شد (۱۳۳۷ش). اعضای این حزب بیشتر از میان وزرا، نمایندگان مجلس و مقامات وقت بودند و نقش حزب اکثریت را در مقابل اقلیت (حزب مردم) بازی میکردند. این دو حزب در ظاهر تلاش میکردند نظام دو حزبی را به فرمان محمدرضا پهلوی در ایران به نمایش بگذارند. چون فلسفه وجودی هر دو حزب حکومتساخته مردم و ملّیون «پیروی از منوّیات شاهانه» بود، رهبران هر دو حزب نیز از تخریب چهره رقیب خود نزد شاه کوتاهی نمیکردند. در حقیقت نحوه تقرب به «ذات ملوکانه» خود جایی برای رقابت دو طرف بود. ساواک در 18 شهریور 1336 دراینباره گزارش داده است:
«روز گذشته آقای علم در کلوپ حزب مردم به دکتر ریاحی و دکتر صالحی، پزشکان وزارت بهداری، اظهار داشته که از این پس علنا با دولت مخالفت خواهند کرد و چنانچه دولتیها بخواهند ذهن اعلیحضرت همایون شاهنشاه را نسبت به اعضای حزب مشوب نمایند، آنها هم اشخاصی را در اختیار دارند که به مقام شامخ سلطنت نزدیک بوده و میتوانند به شرف عرض ملوکانه برسانند که اظهارات مخالفین خلاف واقع میباشد».1
#منبع
1. مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی (پرونده حزب مردم)
https://instagram.com/iichs.ir
@iichs_ir
✳️ گزارشهایی از ساواک درباره فعالیت حزب اقلیت مردم (12)؛
تعبیر عجیب اکثریت و اقلیت در نظام دوحزبی پهلوی
حزب ملّیون در سال ۱۳۳۵ توسط منوچهر اقبال و طبق دستور برنامهریزیشده محمدرضا پهلوی برای ایجاد یک نظام دوحزبی تأسیس شد. حزب مردم به رهبری اسدالله علم نیز دربرابر این حزب قرار داشت و چون دولت در دست منوچهر اقبال بود، حزب او اکثریت، و حزب مردم اقلیت خوانده میشد. در مجلس شورای ملی نیز نمایندگان میبایست در همین نقش اقلیت و اکثریت بازی میکردند. ساواک در 14 تیر 1337 درباره مضحک بودن نقش فراکسیونهای احزاب شهساخته بهاصطلاح اقلیت و اکثریت در مجلس چنین گزارش داده است:
«قبل از ظهر روز مزبور جلسه هفتگی [در] منزل فتحالله فرود، نماینده مجلس شورای ملی، تشکیل گردیده و عدهای در حدود شصت نفر از طبقات مختلف من جمله کبیری، اقوامی، صفری، رضوی، قدس، ارباب جلیل خانلو، ادیب صدرایی، آزادگان، خسروی، صائبی، مرتضائی، کارمند دخانیات، و قماشی در آن شرکت نمودهاند... یکی از حضار در مورد وضع حزب مردم در مجلس شورای ملی از فرود سؤال نموده و فرود در پاسخ وی گفته است: حزب مردم دارای 47 عضو ثابت در مجلس میباشد و حداقل دوازده نفر از اعضای حزب ملیون هم علاقهمند و یا در حقیقت تابع حزب مردم میباشند و اگر نمایندگان منفردی که به حزب مردم تمایل دارند به این عده اضافه شوند، در حال حاضر حزب مردم دارای 75 یا 76 رأی ثابت در مجلس شورای ملی بوده و بنابراین اکثریت کامل دارد منتهی آقای علم، رهبر حزب مردم، مایل نیستند عنوان اکثریت را در مجلس داشته باشند؛ زیرا در این صورت بایستی دولت آقای دکتر اقبال ساقط و آقای علم مأمور تشکیل کابینه بشوند و تا موقعی که بنا به اراده اعلیحضرت همایون شاهنشاه، آقای دکتر اقبال نخستوزیر باشند، آقای علم جنبه اقلیت را حفظ خواهد کرد و اما هر لحظهای که شاهنشاه از آقای دکتر اقبال حمایت نفرمایند و احزاب و نمایندگان را مجاز کنند، بلافاصله دولت آقای دکتر اقبال ساقط خواهد شد».1
#شرح_عکس
#منوچهر_اقبال ، مؤسس #حزب_ملیون ، در حال سخنرانی
1. مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی (پرونده #حزب_مردم )
https://instagram.com/iichs.ir
@iichs_ir
پژوهشکده تاریخ معاصر
#محمدرضا_پهلوی همراه #منوچهر_اقبال ، نخستوزیر، در حال عبور از مقابل صف نمایندگان مجلسین شورای ملی
✳️ گزارشهایی از ساواک درباره فعالیت حزب اقلیت مردم (14)؛
اتفاقات روز قبل از استیضاح دولت #اقبال
روزی که مجلس شورای ملی دولت اقبال را استیضاح کرد و برای پاسخ به سؤالات نمایندگان، به مجلس فراخواند، از 135 نماینده مجلس فقط 98 تن در جلسه حضور داشتند که از آن میان هم 77 تن با رأی اعتماد خود، مانع سقوط دولت شدند. شاید تصور شود این 77 تن با توضیحات اقبال مجاب شدند و به او رأی اعتماد دادند، اما سند ساواک نشان میدهد که اتفاقات دیگری مانع سقوط دولت شد:
«یکی از اعضای فراکسیون مردم اظهار داشته یک روز قبل از طرح استیضاح دولت در مجلس از طرف آقای سردار #فاخر_حکمت ، رئیس مجلس شورای ملی، به کلیه نمایندگان تأکید گردیده که باید به دولت رأی اعتماد داده شود، ولی آقای علم و سه نفر دیگری از اعضای مؤسس حزب مردم در شرفیابی به حضور شاهنشاه استدعا نمودهاند که اجازه فرمایند نمایندگان فراکسیون مردم به دولت رأی ممتنع داده و یا اصولا در جلسه شرکت نکنند و پس از مذاکرات زیاد، اعلیحضرت همایونی موافقت فرمودهاند که فقط پانزده نفر از نمایندگان فراکسیون مردم در مجلس حضور یافته آنها هم به دولت رأی ممتنع بدهند. نماینده مذکور افزوده در صورتی که شاهنشاه اجازه فرموده بودند، حزب مردم دولت را ساقط میکرد و سپس اظهار داشته که شاهنشاه مانند اعلیحضرت فقید مایل هستند که شخصا در کلیه امور دخالت و نظارت داشته باشند و حتی در جلساتی که آقای دکتر اقبال در پاسخ سؤالات سیدجعفر بهبهانی، به مشارالیه و مجلس حمله کردند در صورتی که شاهنشاه نمایندگان وابسته به حزب مردم را به سکوت دعوت نکرده بودند آنها آقای نخستوزیر را با خواری از پارلمان خارج کرده بودند».1
#شرح_عکس
#محمدرضا_پهلوی همراه #منوچهر_اقبال ، نخستوزیر، در حال عبور از مقابل صف نمایندگان مجلسین شورای ملی و سنا
شماره آرشیو: 1075-۱۱ع
1. مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی (پرونده #حزب_مردم ).
https://instagram.com/iichs.ir
@iichs_ir
✳️ بیکلاه ماندن سر حزب اقلیت مردم!
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ #کاظم_جفرودی ، از اعضای برجسته #حزب_مردم ، در اوایل شهریور 1349 در اعتراض به بروز تقلب و اعمال نفوذ گسترده #حزب_ایران_نوین و عوامل دولت #هویدا در انتخابات انجمنهای ایالتی و ولایتی، نامه اعتراضآمیزی خطاب به وزیر کشور (حسن زاهدی) ارسال کرد و هشدار داد که حزب مردم مدارک مستند و آشکاری از تقلب عوامل دولتی و حزب اکثریت در اختیار دارد که در زمان مقتضی افشا خواهد ساخت.
#اسدالله_علم ، وزیر دربار وقت، که پیدا و پنهان از حزب مردم حمایت میکرد، در خاطرات خود درباره ماجرای این انتخابات و شکایات حزب مردم چنین نوشته است:
«شکایتی از یکی از وکلای حزب مردم رسیده که برای انتخابات انجمنهای ایالتی و ولایتی دولت سر به سر او گذاشته، با آنکه اکثریت قطعی در محل دارد. به عرض [شاه] رساندم و اضافه کردم که واقعا این انتخابات را دولت چرا مداخله میکند؟ باید بگذارند مردم آزاد باشند و اندکی به دموکراسی خو بگیرند. بالاخره سلطنت ولیعهد مخصوصا مقدمه آن باید در قالب یک نهاد دموکراتیک بر مردم قبول افتد. عرایض بیشائبه و خالصانه مرا پذیرفتند، ولی فرمودند:
بالاخره الآن دولت کشاورزان و کارگران را در دست دارد و معلوم است در هر انتخاباتی پیروز میشود. عرض کردم واقعا [اگر] مردم حس میکنند که در بیطرفی و آزادی مطلق چنین اتفاقی میافتد من حرفی ندارم، ولی خدا کند چنین باشد».
#منبع
اسدالله علم، یادداشتهای علم، ج 2، ص 100
‼️ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAA
✳️ آسیبشناسی ساواک از وضعیت حزب اقلیت مردم(3)؛
دلایل بیاعتباری و رکود #حزب_مردم به روایت #ساواک
ساواک در اوایل دیماه 1349 پیشبینی میکرد که برای نظام دو حزبی موجود در کشور آینده امیدوارکنندهای نمیتوان متصور شد. کارشناسان ساواک در آن مقطع دلایل ناکامی حزب مردم را چنین برشمردند:
5. نفوذ دولت حزبی در حزب مردم:
در حال حاضر تعداد زیادی از نمایندگان حزب مردم که در مجلسین عضویت دارند با نظر قبلی دولت حزب ایران نوین تعیین و به حزب مردم معرفی و به همین علت اعضای مذکور موقعیت خود را در حزب مردم مرهون حزب ایران نوین دانسته و صرف نظر از اینکه چندان توجهی به خواستهها و دستورالعملهای حزب مردم ندارند به منظور تثبیت موقعیت آتی خود تلویحا از دولت پیروی و از هرگونه راهنمایی و انتقاد سازندهای خودداری مینمایند؛
6. فقدان ایدئولوگ و طبقه روشنفکر:
لازمه ادامه حیات هر دستگاه یا سازمان، تحرک و توجه به آخرین پدیدهها و تحولات جهانی است و چنانچه در اکثر ممالک نیز معمول است هر چند سال یک بار احزاب سیاسی کشور مذکور بر مبنای اساسنامه خود اقدام به برگزاری کنگره حزبی نموده و ضمن بررسی اشکالات و وضع حزب در گذشته فعالیتهای آتی خویش را بر نیازمندیهای اجتماع و تحولات آینده جهان ترسیم [میکنند] ولی متأسفانه به علت فقدان گروههای روشنفکر در حزب مردم بدین مسئله توجه چندانی نشده است.
#منبع
مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی (پرونده حزب مردم)
✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ نفوذ آمریکا در احزاب ایران
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ 14 دی 1349 #ساواک گزارش داد:
طبق دستور مقامات بالاتر حزب مردم، معاون جدیدی که قرار است برای حزب انتخاب شود باید دارای تیتر دکترا از آمریکا باشد و به همین مناسبت آقای دکتر محققی و دکتر بهرامزاده، نمایندگان نطنز و بافت، را که هر دو نفر تحصیلکرده آمریکا هستند در نظر گرفتهاند.
از آنجایی که در بین مردم شایع است که عوامل و ایادی آمریکا در حزب ایران نوین رخنه کردهاند و مقامات آمریکایی از این حزب حمایت میکنند مصلحت در این است که حزب مردم را از چنین انتساب و اتهامی برکنار نگه داشت تا هر یک از احزاب دوگانه بتوانند نقشهای محوّله خود را در این مرحله از دوران سیاسی کشور آن طور که مورد نظر است ایفا نمایند.*
#شرح_عکس
دستبوسی اعضای کمیته مرکزی #حزب_مردم در برابر محمدرضا پهلوی
شماره آرشیو: 941-4ع
#منبع
* پرونده حزب مردم (مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی)
✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ احزاب فرمایشی
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ ساواک در دیماه 1349 گزارش میدهد:
در انتخابات دوره آینده مجلسین تعداد نمایندگان حزب مردم تا آنجایی که مصلحت کشور بوده و با برنامههای آینده شاهنشاه آریامهر مطابقت داشت اضافه خواهند شد. به صلاحدید شاهنشاه آریامهر چند نفر از شخصیتهای معروف و جوان و فعال در حزب مردم نامنویسی کردند.*
#شرح_عکس
سخنرانی #مصطفی_عدل در دومین کنگره #حزب_مردم (20 اسفند 1340)
حزبی که اعضایش به صلاحدید محمدرضا پهلوی کم و زیاد میشد
شماره آرشیو: 1-22-133م
* پرونده حزب مردم (مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی)
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ نفوذ فراماسونها در #حزب_مردم
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ #ساواک در 28 فروردین 1351 بهتعارضات دو باند «فراماسونها» و «رقبای آنها» در مدیریت حزب اقلیت مردم چنین اشاره کرده است:
«در حزب مردم شایع است که هلاکو رامبد ناصر بهبودی، محمد فضائلی، فخر طباطبائی، محمد داور، نصرالدین موسوی و مهندس عبداله والا فراماسون هستند که با یکدیگر همبستگی و همکاری خاصی در حزب دارند. این عده از سابق قدرتی در حزب داشتهاند و حفظ کردهاند و اکنون سعی دارند به این قدرت بیفزایند. به همین علت بین گروه فراماسون و گروه سهنفری دیگری متشکل از آقایان ابوالحسن احتشامی، صمد نامور و منصور سراج، که مستقیما با دبیرکل کار میکنند، به طور پنهانی یک مبارزه در جریان است. ضمنا تشکیلات حزب را ناصر بهبودی، که عضو گروه فراماسون است، اداره میکند».*
#شرح_عکس
#هلاکو_رامبد در کنار #یحیی_عدل
شماره آرشیو: 195-4ع
#منبع
* مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی (پرونده حزب مردم)
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ نفوذ آمریکا در احزاب ایران
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ 14 دی 1349 #ساواک گزارش داد:
طبق دستور مقامات بالاتر حزب مردم، معاون جدیدی که قرار است برای حزب انتخاب شود باید دارای تیتر دکترا از آمریکا باشد و به همین مناسبت آقای دکتر محققی و دکتر بهرامزاده، نمایندگان نطنز و بافت، را که هر دو نفر تحصیلکرده آمریکا هستند در نظر گرفتهاند.
از آنجایی که در بین مردم شایع است که عوامل و ایادی آمریکا در حزب ایران نوین رخنه کردهاند و مقامات آمریکایی از این حزب حمایت میکنند مصلحت در این است که حزب مردم را از چنین انتساب و اتهامی برکنار نگه داشت تا هر یک از احزاب دوگانه بتوانند نقشهای محوّله خود را در این مرحله از دوران سیاسی کشور آن طور که مورد نظر است ایفا نمایند.*
#شرح_عکس
دستبوسی اعضای کمیته مرکزی #حزب_مردم در برابر محمدرضا پهلوی
شماره آرشیو: 941-4ع
#منبع
* پرونده حزب مردم (مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی)
✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ احزاب فرمایشی
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ ساواک در دیماه 1349 گزارش میدهد:
در انتخابات دوره آینده مجلسین تعداد نمایندگان حزب مردم تا آنجایی که مصلحت کشور بوده و با برنامههای آینده شاهنشاه آریامهر مطابقت داشت اضافه خواهند شد. به صلاحدید شاهنشاه آریامهر چند نفر از شخصیتهای معروف و جوان و فعال در حزب مردم نامنویسی کردند.*
#شرح_عکس
سخنرانی #مصطفی_عدل در دومین کنگره #حزب_مردم (20 اسفند 1340)
حزبی که اعضایش به صلاحدید محمدرضا پهلوی کم و زیاد میشد
شماره آرشیو: 1-22-133م
* پرونده حزب مردم (مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی)
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug