🌐#فرهنگ_نامه_زنان (17)
#گفتمان Discourse
گفتمان به معنای فرآیند معناکردن واقعیت و بازتولید آن در اجتماع می باشد. این اصطلاح در ادبیات معاصر با نام #میشل_فوکو گره خورده است. او این واژه را به اندیشه های تثبیت شده و نیز به ساختارهای قدرتی که پشتیبان آنهاست اطلاق می کند. به تعبیر فوکو گفتمان دانشی است که در درون واژگامی ویژه و گاه دستور زبانی ویژه حک شده است. برای تعیین هویت یک گفتمان مشخص باید دید در خدمت کدام نهاد و چه منافعی است و جایگاههایی که برای #سوژه برمیسازد کدام است؟ (فوکو، ۱۳۸۳).
◀نجم عراقی در توضیح مسئله گفتمان و ارتباط آن با #جنسیت مثالی مفید ارائه می کند: او می گوید: زنی معمولی برای افسردگی و عدم رغبت به کارهای خانه به پزشک مراجعه می کند. رویکردی که پزشک بر اساس آن دست به شناسایی بیماری زن می زند آن است که او به نوعی غیرعادی نسبت به کارهای خانه بی میل است چرا که هم او و هم زن مراجع هر دو بر اساس هنجارهای حاکم معتقدند که زن باید با کمال میل به امور خانه بپردازد و عدم رغبت او به این کار نشان از امری غیرطبیعی و نوعی بیماری در وجود اوست. در اینجا زن بر اساس گفتمان مقتدر پزشکی بیمار تلقی می شود. این گفتمان جدای از اصطلاحات و نشانه های پزشکی، شامل مجموعه تصوراتی از موقعیت بیمار نیز هست که این تصاویر شدیدا امور اجتماعی و برساخته هستند. این موقعیت جنسیت، قومیت، نژاد و منزلت اجتماعی فرد را نیز دربر می گیرد.
(نجم عراقی، ۱۳۸۹).
⬅بدین ترتیب گفتمان محصول واقعیت و در عین حال تشکیل دهنده آن است. هم بازتاب ایدئولوژی است و هم آن را تقویت می کند و از این جنبه بازتاب مناسبات قدرت است چراکه هم گفتمانهای مسلط وجود دارند و هم گفتمانهای تحت سلطه. بدین ترتیب ارتباط گفتمان با قدرت از آن ابزاری برای سلطه مردسالاری می سازد. از این رو مبارزه برای رسیدن به جایگاهی در درون گفتمانها، موضوعی است که برای جنبش زنان اهمیت سیاسی دارد. از این جنبه نظریه پردازان، فمینسیم را گفتمانی سیاسی با هدف ساختن معانی جدید تعریف می کنند.
📚منابع:
1. فوکو، میشل. (۱۳۸۳) تاریخ جنسیت: اراده به دانستن. ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نشر نی.
2. نجم عراقی، منیژه. (۱۳۸۹). زن و ادبیات: سلسله پژوهشهای نظری درباره مسائل زنان. تهران: نشر چشمه.
✏نوشته شیوا علینقیان
@International_club
کانون بین الملل مطالعات زن و خانواده
مقاله گونه شناسی بازخوردهای کنشگری های فمینیستی در ایران بعد از انقلاب.pdf
646.5K
📒عنوان مقاله: گونه شناسی بازخوردهای کنشگری های فمینیستی در ایران(بعد از انقلاب اسلامی)
👥نویسندگان: لیلا استیری/ حسین تفضیلی/ علیرضا سلطانی
📎منبع: پژوهشهای سیاسی و بین المللی, دوره ۱۰, شماره ۴۰, صفحه ۱-۲۵
📌چکیده:
کنشگری درباره مسائل زنان در جوامع غربی و شرقی همواره با شدت و ضعف همراه بوده است. جنبش فمنیسم در غرب از جمله جنبش هایی است که تلاش نموده با استفاده از خلاء موجود، به طرح مباحث جنسی وجنسیتی در قلمرومتافیزیک، معرفت شناسی، و ارزش شناسی (به منظور دفاع از حقوق زنان، نجات و رهایی آنان از ستم و تعدی و ارتقاء نقش اجتماعی زنان) پرداخته و در این زمینه علاوه بر گسترش محتوای خود در حیطه های مذکور در قلمرو جغرافیایی نیز توفیقات زیادی به دست آورده اند.
✅نوشتار حاضر بر آن است تا با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی بازخوردهایی که در مقابل این جنبش در ایران وجود داشته است را مورد بررسی قرار دهد.
⭕پژوهش حاضر نشان می دهد در کشور ما ایران به خصوص بعد از انقلاب اسلامی نسبت به بروز و ظهور این جنبش در بازخوردهایی وجود داشته که در میان این بازخوردها دو بازخورد و به عبارتی دو رویکرد نواندیشانه مبتنی بر برابری جنسیتی و همچنین رویکرد انتقادی مبتنی برعدالت جنسیتی قابل شناسایی است که در این مقاله تلاش بر این است این دوگونه از بازخوردها مورد بررسی و تحلیل قرار گیرند.
@International_club
کانون بین الملل مطالعات زن و خانواده
مجله گفتگوی جهانی.pdf
2.54M
📁 #مجله گفتگوی جهانی سال نهم شماره 2
⬇برخی مقالات مرتبط با مطالعات زن و خانواده در این شماره:
◀جنسیت و نابرابری اجتماعی
1⃣مقدمه ای بر رابطه جنسیت و نابرابری (ص23)
2⃣ به چالش کشیدن برابری جنسیتی در جمهوری چک (ص 27)
3⃣تداوم و تغییر نابرابری جنسیتی در ایالات متحده (ص29)
4⃣جنسیت و نابرابری در منطقه عرب (ص 31)
5⃣کار جنسیتی شده و نابرابری در بستر آسیایی (ص 33)
6⃣میزگرد بین المللی پیشرفت اجتماعی: تاملاتی مبتنی بر جنسیت درباره پیشرفت اجتماعی ( ص 35)
7⃣چالش های جنسیتی در تامین مالی پژوهش ها (لیزا هوسو/ فنلاند و سوئد) (ص 25)
✅مقالاتی از:
بیرژیت ریگراف / لینا ابی رافع / لیزا هوسو/ بلانکانیکلوا / مارگارت آبراهام/ نیکولا پایپر/ جف هرن
و موضوعات دیگری مانند جامعه شناسی آفریقای جنوبی.
@International_club
کانون بین الملل مطالعات زن و خانواده
📓معرفی #کتاب خانواده به منزله ساختاری در مقابل جامعه: نقد مبانی نظری جامعه شناسی خانواده در آلمان
هایدی روزن باوم، کوشیده است تا از نظر روش شناسی و نظری، مهمترین دیدگاههای موجود و متداول را در جامعه شناسی #خانواده_آلمان_غربی بررسی کند.
◀«روش نهادی در جامعه شناسی خانواده ها»، «نگرش نظریه سیستمی یا گروهی در جامعه شناسی خانواده»، «وابستگی شکل ظاهری و کارکردهای خانواده به ساخت جامعه» عنوان فصلهایی از کتاب است.
↙این کتاب پیش از پیوند آلمان غربی و آلمان شرقی نگاشته شده است.
@International_club
کانون بین الملل مطالعات زن و خانواده
خانواده به منزله ساختاری در مقابل جامعه نقد مبانی نظری جامعه شناسی خانواده در آلمان.pdf
16.68M
📓عنوان کتاب: خانواده به منزله ساختاری در مقابل جامعه: نقد مبانی نظری جامعه شناسی خانواده در آلمان
👤نویسنده: هایدی روزن باوم
📝مترجم: محمدصادق مهدوی
📌ناشر: مرکز نشر دانشگاهی
@International_club
کانون بین الملل مطالعات زن و خانواده
19.5M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🎥بیانات رهبر معظم انقلاب؛
تحصیلاتی که منتهی میشود به مشاغلی که متناسب با ساخت زن نیست، بر آنها تحمیل نکنند.
🍁 تبعیضی که عین عدالت است.🍁
🌸 بیانات در دیدار جمعی از بانوان برگزیده کشور
1393/01/30
@International_club
کانون بین الملل مطالعات زن و خانواده
📕معرفی#کتاب هدف ها و مبارزه زن ایرانی از انقلاب مشروطه تا سلطنت پهلوی
📖مولف در این کتاب بر اساس اسناد و مدارک تاریخی نیز گزارشهای مندرج در مطبوعات پس از مشروطیت کوشیده است تصویری از مبارزه زنان در عرصههای مختلف مربوط به سالهای بین انقلاب مشروطه تا سلطنت رضا شاه فراهم آورد.
👤وی نشان میدهد که زنان آزاد اندیش و ترقی خواه ایرانی از یک سو برای دگرگونی سازی و نوسازی روابط و مناسبات زن و مرد در محیطهای خانواده و جامعه تلاش نموده و از سوی دیگر برای دستیابی به حقوق فردی و اجتماعی، مشارکت در حیات سیاسی و اجتماعی و پاسداری از دستاوردهای انقلاب مشروطه، استقلال و ترقی ایران از هیچ کوششی دریغ نورزیدند.
↙در این پژوهش، همچنین روشهایی که زنان برای دست یابی به اهداف خویش به کار میبرند، همکاری و همیاری مردان با آن برای تحول زندگی زن ایرانی، ضعفها و قوتهای زنان در این مبارزه و نیز دستاوردهای آن تشریح میشود.
@International_club
کانون بین الملل مطالعات زن و خانواده
کتاب هدف ها و مبارزه زن ایرانی از انقلاب مشروطه تا سلطنت پهلوی.pdf
9.23M
📕عنوان کتاب: هدفها و مبارزه زن ایرانی از انقلاب مشروطه تا سلطنت پهلوی
👤مؤلف: محمدحسین خسروپناه
📌ناشر: پیام امروز
@International_club
کانون بین الملل مطالعات زن و خانواده
💠#حدیث روز💠
🌹حضرت رسول (صلىاللهعليهوآله)
❇اَوسِعوا لِلشَّبابِ فِی المَجلِسِ وَ اَفهِموهُمُ الحدیث - فَاِنَّهُمُ الخُلوفُ وَ اَهلُ الحدیث.
✳برای جوانان در مجالس جای باز کنید، و امور نو و جدید را به آنان تفهیم کنید، چرا که این گروه جایگزین شما و درگیر مسائل جدید خواهند شد.
📚الفردوس ، ج ۱، ص ۹۸، ح ۳۲۰
@International_club
کانون بین الملل مطالعات زن و خانواده
📚#موضوعات_و_مسائل_مطالعات_زنان (43)
824.تبیین نقش خانواده از دیدگاه امام خمینی(ره)
825.تبیین نقش و جایگاه حضرت زهرا(س) در ماجرای غدیر
826.تبیین و تشریح جایگاه زن در گسترة پژوهش
827.تجربه حضور زنان در اجتماعات محله ای و مدنی (حفاظت از محیط زیست، شورایاری ها و انجمن ها و ...)
828.تجربه زنان از خانه داری
829.تجلی زن در ادبیات دینی
830.تحجرگرایی دینی و مسایل زنان و راههای برون رفت از آن
831.تحدید نسل از دیدگاه فقه و حقوق اسلامی (تنظیم خانواده)
832.تحصیل دختران، فرصتها چالشها و راهکارها
833.تحصیل زنان و مشاغل پیش رو
834.تحصیلات حوزوی خواهران، مشکلات و راهکارها
835.تحقيق در زندگي بانو مجتهده امين و بررسي تفسير مخزن العرفان
836.تحقیقی در باب معنای «جلباب» در قرآن کریم
837.تحکیم خانواده در آموزه های قرآنی
838.تحلیل اجتماعی مساله حجاب
839.تحلیلی بر ارث زوجه از اموال غیر منقول
840.تحلیلی بر حکم یا حق بودن حجاب.
@International_club
کانون بین الملل مطالعات زن و خانواده
📚#مأخذشناسی(40)
📒عنوان مقاله: فمینیسم در جامعه اسلامی
👤نویسنده: فاطمه رجبی
📌مشخصات: همایش اسلام و فمینیسم، جلد اول؛ مجموعه مقالات، تهران، دفتر نشر معارف، 372 ص
👤نویسنده، ابتدا مبانی اندیشه اسلامی و اندیشه غربی را بیان نموده، آبشخورهای فکری فمینیسم و زمینه های شکل گیری آن را تحلیل می کند. سپس با دیدی انتقادی نسبت به فمینیسم، دعاوی این جنبش در مورد تاریخ را به نقد می کشد.
⬅سایر عناوین مباحث مقاله عبارتند از:
1. ابزاری شدن زن در ایدئولوژی فمینیستی،
2.ارزیابی دستاوردهای فمینیسم،
3.جایگاه زن در ارمغان فمینیستی.
👤نویسنده در ادامه به چالش های فمینیسم با اسلام پرداخته، علل عدم پذیرش فمینیسم در جهان اسلام و ادعای فمینیسم درباره فقه اسلامی و تاریخ اسلام را مورد بررسی قرار داده است.
🔚در پایان نویسنده با نامعلوم خواندن اهداف فمینیسم و غده بدخیم نامیدن آن، به نقد فمینیسم در دنیای غرب، جهان اسلام و ایران می پردازد.(مأخذشناسی فمینیسم، مجید دهقان).
@International_club
کانون بین الملل مطالعات زن و خانواده
🌐#فرهنگ_نامه_زنان (18)
#نگارش_زنانه Women Writing
نگارش زنانه یا شیوه نوشتار زنان، از #فمینیسم_فرانسوی نشات گرفته است. این مکتب با درک حاشیه ای بودن تحمیلی زنان، سعی می کند از این حاشیه ای بودن ابزاری برای “واسازی ” دریدایی و تخریب نظم مفهومی موجود که نظمی مردانه است، بسازد. به این دلیل معتقدین به این نوع فمینیسم بحث نگارش زنانه را پیشنهاد می کنند.
⬅طبق آرای #لکان هر شخص از رهگذر درونی سازی قواعد ارتباطی یا نظم نمادین جامعه به یک شخص بدل می شود و به فرهنگ بشری راه می یابد. این امر از طریق برساختن یک خود مجزا و به لحاظ جنسی خاص، در فرایند یادگیری زبان امکان پذیر می شود. بنابراین افراد تنها قادرند به زبان نظم نمادین صحبت کنند که این نظم با توجه به مذکر بودن فرهنگ، برگرفته از قانون مردانه و مذکر است. در اینجا لکان با #فروید هم عقیده است که زنانگی چیزی بیش از قطب منفی در برابر #مردانگی نیست و بنابراین #زنانگی خارج از قوانین نمادینی قرار دارد که افراد و جامعه و فرهنگ را تنظیم می کند. لکان معتقد است بیرون از نظم مذکر هیچ زبان مونثی وجود ندارد.
◀مکتب نوشتار زنانه بحث لکانی بیرون بودن زنانگی را می پذیرد اما در عین حال آن را امکانی برای پروراندن زبان و رویکردی انتقادی و ساختار شکنانه و بدیل بر علیه نظم غالب می داند. “بنابراین جنس مونث صرفا به منزله فقدان یک کیفیت بر ساخته نمی شود بلکه به منزله ارائه کننده یک خلاقیت شورشگر فرهنگی بر ساخته می شود. در این متن و زمینه فمینیستهای فرانسوی تصور زن به منزله #جنس_دوم یا “دیگران” را از نوشته های اگزیستانسیالیستی #سیمون_دوبووار اخذ می کنند، اما بر خلاف دوبوار نامرئی، #حاشیه_ای_بودن جنس مونث را موضوعی مناسب برای ارزیابی انتقادی آنچه در نظم نمادین ارزشمند و مشروع تلقی شده است می دانند. مشخصه ارای ایشان نوعی نوشتن است که داعیه دار امکانات زنانگی است….. بدین ترتیب زنانگی به عنوان فراهم آورنده قابلیت پرسشگری از معیار واحد نظم (قانون پدر ) ارج نهاده می شود. به عبارت دیگر زنانگی رویه ای ممکن برای واژگونی سازوکارهای به حاشیه رانی قدرت را در اختیار می نهد “(بیسلی، ۱۱۳:۱۳۸۵).
⬅بنابراین زنانگی مورد نظر فمینیست های فرانسوی ابزاری برای ساختار شکنی دریدایی است. آنان معتقدند همانگونه که دریدا طرح می کند معنی در نظم نمادین بدیهی یا ذاتی نیست بلکه به طور مداوم خود را به لحاظ فرهنگی و زبانی از طریق تمایزیابی ساسله مراتبی بازتولید می کند. به این معنا که ارزش های مفهومی با ایجاد تفاوت تولید می شوند و این تفاوت از طریق زوج های مفهومی متضاد ایجاد می گردد. بنابراین امتناع از شناسایی هر گونه تفاوت در مکتب نوشتار زنانه و گریز از دربرداشتن هر نوع تعریف و مضمونی ثابت، نظم مردانه موجود را متزلزل کرده و نوعی نظم مفهومی ورای سلسله مراتب قدرت را تولید و یا حداقل امکان تولید آن را فراهم می کند.
◀#ویرجینیا_ولف اولین چهره ای بود که توانست در آثار خود چارچوبی مشخص در زمینه نوشتار زنانه را برای آیندگان طراحی نماید. به اعتقاد او زن برای نوشتن آنچه که در ذهن دارد با دشواری های زیادی روبروست که بدیهی ترین آنها ساختار جملات است. جملات پرطمطراق مردان دیگر به کار زنان نمیآید. بنابراین آنان مجبور به داشتن زبان مخصوص به خود هستند (ولف، ۱۳۸۳).
◀البته #هلن_سیکسو نیز از مهمترین چهره های این مکتب معتقد است که نگارش زنانه را هرگز نمی توان تعریف کرده و آن را به عنوان نظریه درآورد چراکه از گوناگونی و تنوع زیادی برخوردار است و نمی توان آن را به امر ثابتی اطلاق کرد (سیکسو، ۱۹۷۶).
✅در حقیقت این مکتب مهمترین ویژگی های نوشتارهای زنانه را تکثر، خودجوشی و پویایی می داند.
📚منابع:
1. بیسلی، کریس. (۱۳۸۵). چیستی فمینیسم. ترجمه محمد رضا زمردی، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.
2. ولف، ویرجینیا. (۱۳۸۳). اتاقی از آن خود، ترجمه صفورا نوربخش ، تهران: نشر نیلوفر.
3. Cixous, H. (1976). “The Laugh of the Medusa,” trans. Keith Cohen and Paula Cohen, Signs 1, no. 4: 875–۹۳
✏نوشته: شیوا علینقیان
@International_club
کانون بین الملل مطالعات زن و خانواده