#خلاصه نموداری کتاب #مباحثی_در_کلام_جدید
این اثر مشتمل است بر پارهای از مهمترین مباحث کلامی جدید که به قلم گروهی از محققان به نگارش درآمده است.
چیستی و گستره کلام جدید، #تعریف_دین، #خاستگاه_دین، #زبان_دین، #عقل_و_دین، #علم_و_دین، #اخلاق_و_دین، #معنویت_مدرن_و_دین، #کثرتگرایی_و_دین، #معجزه، و #مسئله شرّ عناوین فصلهای یازدهگانه کتاباند.
اهتمام پدیدآورندگان بر این بوده است که مطالب مطرح شده از اختصاص داشتن به فضای مسیحیِ غربی آن خارج گردد و ناظر به مسائل اسلامیِ بومی نیز باشد.
👇👇👇👇
https://eitaa.com/Islamic_Philosophy_of_Religion/127
📄#معرفی_مقاله
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
✅ #دین_و_مدرنیته؛ بررسی رویکرد فروکاهشی به دین در نسبت با مدرنیته
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🖊 نویسنده:
🔸 سیدمصطفی میرباباپور
🔹 ابوالفضل ساجدی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📕 منتشر شده در نشریه معرفت کلامی سال چهارم بهار و تابستان 1392 شماره 1 (پیاپی 10)
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔖چکیده
در عصر مدرن اگر تعارضی میان دین و مدرنیته باشد، این تعارض چگونه قابل رفع و رجوع است؟ در این تعارض برخی تقدم دین، بعضی تقدم فرهنگ مدرن و برخی نیز راهی میانه را مطرح می سازند. در نگاه آقای ملکیان، دین هم به متون دینی و هم به برداشت های انسان ها از آن متون و نیز به اعمال انسان های متدین اطلاق می شود. فهم سنتی از دین، فهم بنیادگرایانه و مبتنی بر تاریخ است که با مدرنیته سازگار نیست. از این رو وی معنویت را به منزلة دین عقلانی شده، و تفسیر مدرن از دین را به جای فهم سنتی از دین ارائه می کند. فهم سنتی از دین با برخی از مؤلفه های مدرنیته سازگار نیست. پس از آنجا که این مؤلفه ها اجتناب ناپذیرند، باید از دین فهمی ارائه دهیم که ناسازگاری با مدرنیته در آن برطرف شود. در نقد این دیدگاه باید گفت اولاً برخی از مؤلفه هایی که در دین مورد ادعای او با مدرنیته درگیر می شوند، اصولاً در ادیان یا دست کم در دین اسلام وجود ندارند و برخی دیگر که از مؤلفه های دین به شمار می روند، از پشتوانة عقلی و معرفتی برخوردارند. روش این مقاله توصیفی، تحلیلی و انتقادی است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🌐 لینک دانلود مقاله
http://kalami.nashriyat.ir/node/675
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#فلسفه_دین #فلسفه_دین_اسلامی #معنویت #معنویت_مدرن #عرفان_نوظهور #عقلانیت #عقل_گرایی #ملکیان #روشنفکری #عقل_و_دین #مدرنیسم #میرباباپور
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔵 کانال فلسفه دین اسلامی
@Islamic_Philosophy_of_Religion
.
8.58M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
⭕️مسلمان انگلیسی که برای ترک کردن ایران اشک میریزد
🔻فیلیپ واردینگتون خطاب به جوانهای ایرانی؛ چقدر خوشبختید که با این دین متولد شدهاید
به دنیا آمدن در خانوادهای شیعه نعمتیست که شکرگزاری برای آن را از یاد بردهایم...
کمااینکه، حضرت امام حسین علیهالسلام، در «دعای عرفه» خدا را شکر میکند که در دولت کفر به دنیا نیامده است.
#فلسفه_دین #فلسفه_دین_اسلامی #معنویت #تجربه_دینی #تشیع #اسلام #شیعه #عقل_و_دین #مدرنیسم #میرباباپور
کانال فلسفه دین اسلامی
@Islamic_Philosophy_of_Religion
.
🔰 آسیبهای فلسفه دین رایج (نبود دغدغه برای اثبات یا رد دین خاص)
✅ #فلسفه_فلسفه_دین ۹
🔹با اینکه فلسفه دین در میان رشتههای دینپژوهی از آن دسته علومی است که بهدنبال صدق و کذب ادیان و آموزههای آنهاست، اما بهندرت مشاهده میشود که فیلسوف دین، حکم به حقانیت یا عدم حقانیت دین خاصی نماید.
🔸این اشکال به امثال جان هیک که پلورالیست هستند، وارد نیست، ولی فیلسوفان دینی که #پلورالیسم را نمیپذیرند، علیالقاعده باید، در مورد #ادیان متعددی که در عالم مطرح است، بر اساس تأملات عقلی، اتخاذ موضع نمایند.
🔹اگر فلسفه دین نتواند در مورد صدق یا کذب دین مشخصی اظهارنظر نماید، یکی از نقشهای اساسی خود را ایفا نکرده است.
🖊 فلسفه دین تا آنجا که در عمل و نظر به بررسی توجیه عقلانی پذیرش #ایمان میپردازد برای مؤمنان نقشی مهم بر عهده دارد. توجه و اعتنای فلسفه دین به حقیقتسنجی، امری زاید و اختیاری نیست که تنها به حال افراد اندیشهگرایی که میخواهند ایمان آورند، مفید باشد. این دغدغهها دارای اهمیتی اساسی برای همه کسانی است که میخواهند با مسئولیتپذیریِ آگاهانه، نقش انسانی خود را به طور کامل در مسیر زندگی ایفا کنند. اگرچه ایمان صرفاً در گرو رسیدن به نتیجهای بر پایه شواهد و استدلال نیست، لیکن حالتی از تعهد یا شیفتگی است که یافتن توجیه عقلانی برای آن مناسب است.(پیلین ۱۳۸۳، 21)
🔸اساساً حکم در مورد صدق یا کذب ادیان در حیطه صلاحیت هیچ علم دیگری غیر از فلسفه دین نیست؛ چون فلسفه به کلیت هستی میپردازد و موضوع مطالعهاش ادیان یا دین مشخصی نیست. الهیات نیز با فرض صدق یک دین خاص شکل میگیرد و طبیعتاً صلاحیت اظهارنظر در مورد حقانیت را ندارد. اگرچه قبل از پیدایش رشته فلسفه دین، سیستمهای الهیاتی ادیان مدعی ایفای این نقش بودند، اما با توجه به عدم بیطرفی این سیستمهای الهیاتی، نمیتوان از نیل به حقیقت اطمینان داشت. بنابراین هیچ رشته علمی دیگری غیر از فلسفه دین چنین صلاحیتی ندارد.
🔹حتی اگر فیلسوف دین #ایمانگرایی را ترجیح میدهد، باید توضیح دهد که چرا ایمان به دین «الف» بهتر از ایمان به دین «ب» است.
🔻پس فیلسوف دین در مورد صدق و کذب ادیان باید یکی از مواضع زیر را اتخاذ کند:
✔️ همه ادیان صادق و حق هستند؛
✔️ یکی از ادیان صادق است و آن، دین «الف» است؛
✔️ بعضی از ادیان صادق و حق هستند و آنها عبارتاند از: «الف»، «ب» و ...؛
✔️ هیچیک از ادیان حق و صادق نیستند.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱۹ شهریور ۱۴۰۰- سیدمصطفی میرباباپور
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#فلسفه_اسلامی #فلسفه #فلسفه_دین #فلسفه_دین_اسلامی #عقل_و_دین #میرباباپور
کانال فلسفه دین اسلامی
@islamic_philosophy_of_religion
چهار پروفسور مسلمان و شیعه که در حال خدمت رسانی به زائران امام رضا علیه السلام.
1️⃣ پروفسور کریستین بونو از فرانسه
2️⃣ پروفسور خوان فرانسیسکو از اسپانیا، که یکی از ۱۰ دانشمند برتر جهان در زمینه هوش مصنوعی است.
3️⃣ دکتر تاراس اقتصاددان اهل روسیه
4️⃣ دکتر روبرتو آرکادی فیلسوف و مسلط به چندین زبان از ایتالیا
#فلسفه_دین #فلسفه_دین_اسلامی #معنویت #تجربه_دینی #تشیع #اسلام #شیعه #عقل_و_دین #مدرنیسم #اربعین #کربلا #امام_حسین
کانال فلسفه دین اسلامی
@Islamic_Philosophy_of_Religion
🔰 آیا فلسفه دین اسلامی ممکن است؟ چگونه؟
✅ #فلسفه_فلسفه_دین ۱۰
🔹فلسفه؛ اصالتاً علمی بیطرف و سکولار است، لکن با ملاحظاتی قید دینی را میپذیرد. فلسفه مسیحی، فلسفه هندوئی یا فلسفه اسلامی تعابیر ناآشنایی نیستند، اما باید توجه داشت این قیود و اوصاف نباید به بیطرفی فلسفه خدشه وارد کند و روش کاملاً عقلی آن را زیر سؤال ببرد. فلسفههای مضاف مانند فلسفه دین نیز چنین وضعیتی دارند.
🔸در اینجا فارغ از معانی مختلفی که یرای فلسفههای دینی ذکر شده، صرفاً معنای مورد نظر را مطرح میکنیم.
🔹برای تبیین فلسفه دین اسلامی از بیانات استاد جوادی آملی در باب «فلسفه اسلامی» استفاده میکنیم. ایشان میگویند:
🔸«فلسفه در طلیعه وجودش به اصطلاح سکولار؛ یعنی لابشرط است؛ چون هنوز دینی ثابت نکرده است. فلسفه وقتی بخواهد وارد بشود نه دینی است و نه غیر دینی.»
🔹اما در ادامه میتواند دینی یا غیر دینی گردد یا به تعبیر دیگر میتواند الهی یا الحادی شود. در واقع «فلسفه حدوثاً بدون تعین و بقائاً متعین است.»
🔸اما فلسفه اگر بیطرفانه وارد شود، حتماً فلسفه الهی خواهد شد؛ چون «میان ثبوت و اثبات فرق است، فلسفه الهی از لحاظ ثبوت در حوزه توحید متولد میشود؛ یعنی ربوبیت خداوند مقدم بر آن است، لیكن از جهت اثبات متأخر از آن است، زیرا پیش از اقامه برهان فلسفی بر وجود مبدأ فاعلی راهی برای باور كردن آن نیست.»
🔹در فلسفه دین اسلامی هم میتوان چنین تحلیلی را ارائه داد. فلسفه دین در ابتدا سکولار، بیطرف و لابشرط است، ولی اگر روشمندانه و دقیق عمل شود، در ادامه به دین حق که اسلام است میرسد و آموزههای آن را تأیید میکند. اگر دین اسلام در واقع دین حق باشد و عقل هم راه رسیدن به واقع باشد، لاجرم تأملات عقلی بیطرفانه ما را به اسلام میرساند و در حد توان خود میتواند حقیقت آن را نشان دهد.
🔸چنین دانشی برای مسلمانان ضرورت دارد تا بتوانند نشان دهند بدون هیچ پیشفرضی دین اسلام قابل اثبات است و آموزههای آن فارغ از پیشفرضهای ایمانی، مطابق با واقع است.
🔹بر همین اساس میتوان فلسفه دین اسلامی را اینگونه تعریف کرد:
♦️«فلسفه دین اسلامی دانشی است که بدون تعهد به دین خاصی و با روش عقلی به موضوعاتی میپردازد که در فهم حقیقت اسلام و پذیرش آن تأثیرگذارند.»
🔸در اینجا تذکر این نکته لازم است که بیطرف بودن و عدم تعهد، ویژگی علم است نه عالم. آنچه باعث میشود فلسفه و فلسفههای مضاف بیطرف دانسته شوند، بیانگیزگی، بیطرفی و بیدینی فیلسوفان نیست، بلکه برای خود فلسفه نباید از قبل هدف دینی یا ضد دینی تعیین شود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🖊 ۲۷ شهریور ۱۴۰۱- سیدمصطفی میرباباپور
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#فلسفه_اسلامی #فلسفه #فلسفه_دین #فلسفه_دین_اسلامی #عقل_و_دین #دین_و_فلسفه
📤کانال فلسفه دین اسلامی
🆔 @islamic_philosophy_of_religion
#یادداشت معرفتشناسی ۱
🔰نسبت فلسفه دین و معرفتشناسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
❓دو مسئله:
1️⃣آیا فلسفه دین ماهیتی معرفتشناختی دارد؟
2️⃣اگر خیر آیا ارتباطی میان این دو دانش برقرار است؟ چه ارتباطی؟
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
✅ پاسخ مسئله اول:
🔸#فلسفه_دین همان #معرفتشناسی یا معرفتشناسی مقید نیست، اگرچه برخی از مباحثش چنین خصلتی دارند. فلسفه دین همانطور که در تعریف آن گفته شد، تأمل عقلانی در مورد مهمترین #موضوعات_دینی است و بهخودی خود تداخلی با معرفتشناسی ندارد.
🔹ولی اگر برخی موضوعات دینی زمینهمعرفتشناختی داشته باشند، مانند مباحث «#زبان_دین»، «#عقل_و_دین» و «#علم_و_دین»، این موضوعات نیز خصلت معرفتشناختی مییابند.
🔸برخی موضوعات فلسفه دین نیز اساسا ماهیت معرفتشناختی ندارند، مانند «#براهین_اثبات_خدا»، «#صفات_خدا» و «#مسئله_شر». لذا این موضوعات خصلت معرفتشناختی پیدا نمیکنند، اگرچه حتما از مباحث معرفتشناختی متأثر میشوند.
🔹بنابراین خلاصه پاسخ مسئله اول این است که بخشی از فلسفه دین ماهیت معرفتشناختی دارد و بخشی ندارد ولی با آن در ارتباط است.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
✅ پاسخ مسئله دوم:
🔸تاثیر معرفتشناسی بر بخش اول فلسفه دین که ماهیت معرفتشناختی دارند، مشخص است. اما در مورد بخش دوم که ماهیت معرفتشناسی ندارد و در عین حال از آن متأثر است، نکات زیادی میتوان ذکر کرد؛ لکن اجمالا میدانیم که معرفتشناسی در هر علمی تأثیرگذار است.
🔹در یادداشتهای قبلی هم اشاره شد که یکی از اشکالات فلسفه دین رایج، پذیرش #واقعگرایی_انتقادی است که به نوعی #نسبیت میانجامد یا اساساً حق و باطل معرفتی برایش مهم تلقی نمیشود.
🔸در صورتی که فلسفه دین بر یک معرفتشناسی مستحکم تکیه داشته باشد، میتواند مهمترین مدعیات دینی را بررسی کرده و در مورد آنها داوری قطعی نماید.
ان شاء الله در یادداشتهای بعدی به مهمترین مباحث معرفتشناسی اشاره خواهیم کرد.
🖋#میرباباپور ۲۰ آبان ۱۴۰۱
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#فلسفه_اسلامی #فلسفه #فلسفه_دین_اسلامی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📤کانال فلسفه دین اسلامی
🆔 @islamic_philosophy_of_religion
💠 عقل و ایمان
✂️#برشی_از_کتاب
🔸از جملهٔ شبهاتی که در برخی آثار کلامی غربیها نیز آمده این است که دین و ایمان با برهان و استدلال پیوند مستقیم ندارد، زیرا بسیاری از کسانی که به گمان خود از شناخت علمی و برهانی نسبت به مبادی دینی برخوردار هستند، فاقد ایمان دینی بوده و رفتار مشرکانه و الحادی دارند؛ چنان که بسیاری از مؤمنان نیز نسبت به آنچه به آن ایمان دارند، توان اقامه برهان و استدلال را ندارند.
🔹پاسخ گفتار فوق، از تمایز میان عقل نظری و عقل عملی در مورد علم و ایمان آشکار میشود. چون علم و ایمان دو مقوله جدای از یکدیگر هستند، علم و آگاهی به عقل نظری، و ایمان به عقل عملی انسان مربوط است.
🔸با توجه به تفکیک فوق کسانی که از شناخت شهودی و حضوری نسبت به حقایق آفرینش محروم هستند، جز از طریق عقل، راهی برای تشخیص صحت و سقم اصول و بنیادهای دینی افراد وجود ندارد؛ زیرا ایمان گرایشی نفسانی است و این گرایش در صورتی صحیح است که به امری صحیح تعلق گرفته باشد و به دلیل قدرتی که عقل در شناخت و آگاهی نسبت به قضایا و گزارههای دینی دارد و در نتیجه به دلیل تأثیری که علم در تقویم و پالایش ایمان صحیح و سالم دارد بین علم و ایمانِ صحیح ، تلازم وجودی بوده؛ ولی ملازمه عدمی نیست.
🔹بر همین اساس در بسیاری از متون دینی ایمان و عبودیت افراد در گرو آگاهی و علم آنها قرار داده شده است: «إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ» (فاطر /28) ؛ به درستی که از بندگان خدا فقط عالمان هستند که از خداوند سبحان خشیّت دارند.
🔸تلازم وجودی علم و ایمان ، بدین معناست که مراتب عالیه ایمان، هرگز بدون مراتب عالی علم تحصیل نمیشود، از این جهت، در تعقیب ایمان سالم از تحصیل دانش و علم گریزی نیست و برای دفع این حقیقت ، هرگز نمیتوان به ایمان انبوه جاهلان یا فسق فراوان عالمان استشهاد ورزید؛ زیرا موارد انفکاک و نفی پیوند سلبی علم و ایمان ، سلب تلازم وجودی بین آن دو را نتیجه نمیدهد.
🔹غفلت از تلازم وجودی علم و ایمان موجب میشود که راه برهان و دانش حصولی برای اثبات مبادی دینی ناتمام یا آنکه فصلی زائد شمرده شود. وقتی که عقل از موضع داوری نسبت به مبدا و معاد بازمانده و گزارههای متافیزیکی مهمل و بیمعنا خوانده شوند، علم نمیتواند بر صلاح دین و فساد آن داوری کرده و ایمان صالح و سالم را از ایمان فاسد و تباه جدا سازد؛ در این حال فرقی بین ایمان به طاغوت و ایمان به خداوند باقی نمیماند.
🔸در نتیجه ایمان بیفروغ و کور در انتخاب بین الههها و خداوندگاران متفرق، سرگردان و حیران باقی میماند و این جدیترین آسیبی است که ایمان، با از دست دادن پایگاه و سنگر عقلی خود میبیند.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📕منبع: آیتالله جوادی آملی، تبیین براهین اثبات خدا (سلسله بحثهای فلسفه دین)، فصل دوم: علم و ایمان، صفحه ۱۱۵
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#عقل_و_ایمان #عقل_و_دین #ایمان #فلسفه #فلسفه_دین #فلسفه_دین_اسلامی #آیتالله_جوادی_آملی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📬 کانال فلسفه دین اسلامی
|ایتــــا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات | یوتیوپ|
#یادداشت
#عقل_و_ایمان ۱
💠 دیدگاهها در باب رابطه ایمان و معرفت
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
❓ایمان چه ارتباطی با معرفتهای انسان دارد؟ آیا میتوان گفت که #ایمان همان #معرفت به خداوند است؟ اگر نه، آیا انسان میتواند از طریق معرفت به ایمان دست یابد یا اینکه ایمان بدون معرفت ممکن و یا مطلوب نیست؟ اگر ایمان میتواند یا باید مسبوق به معرفت باشد، چه معرفتی برای ایمان زمینهسازی میکند؟
✅ در پاسخ به این مسائل دیدگاههای مختلفی از متفکران غربی و اسلامی مطرح شده است. برخی مانند #ملاصدرا حقیقت ایمان را مساوی با معرفت دانستهاند. برخی دیگر ایمان و معرفت را مغایر با هم تلقی کردهاند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🟧 در این میان برخی ایمان بدون دلیل را پذیرفتنی دانستهاند که اصطلاحاً به این نگاه #ایمانگرایی گفته میشود.
🔸در میان ایمانگرایان نیز برخی مانند #کرکگور ایمان را در تعارض با دلیل و معرفت میدیدند.
🔸برخی نیز مانند ویتگنشتاین و اخلافش ایمان را بیارتباط با دلایل عام معرفتی میدانند.
🔸برخی نیز مانند #پلانتینگا و #آلستون اگر چه دلایل و براهین #اثبات_وجود_خدا را معتبر میدانند، ولی آنها را برای ایمانآوری ضروری نمیدانند. با توجه به اینکه در چنین دیدگاهی باور به وجود خدا یک باور پایه محسوب میشود، میتوان این دیدگاه در غیر ایمانگرایان محسوب نمود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🟦 در مقابلِ ایمانگرایان، دیدگاههایی مطرح شده است که ایمان را فقط در صورتی که مبتنی بر معرفت باشد، میپذیرند. برخی از اینها معتقدند ایمان باید از بیرون دین توجیه شود که اینها خود چند دستهاند؛
🔹برخی مانند #ابنسینا معتقدند توجیه کننده ایمان باید یک استدلال برهانی یا اصطلاحاً قیاسی باشد.
🔹گروهی دیگر مانند #سوئینبرن معتقدند استدلال تجربی و استقرائی برای باور به خدا مفیدتر است.
🔹گروه دیگری مانند #پاسگال و #جیمز نیز به دلایل عملگرایانه متمسک میشوند. این دیدگاه میتواند از انواع ایمانگرایی به حساب بیاید.
🔹برخی نیز مانند #کارل_بارت ایمان را فقط از طریق انکشاف الهی و بهمعنایی دروندینی توجیهپذیر میدانند. دیدگاه بارت را میتوان از منظری دیگر نوعی ایمانگرایی محسوب نمود.
🔹اغلب متفکران اسلامی مانند #علامه_مصباح ایمان را غیر از معرفت میدانند، اما برای ایمان، حتما معرفت ضروری است، اما هر معرفت معتبری را برای ایمان کفایت میکند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🟥در میان کسانی که معتقدند ایمان باید مبتنی بر معرفت باشد، افرادی بر این گماناند که چنین معرفتی وجود ندارد و در نتیجه #خداناباور هستند.
♦️در میان خداناباوران، برخی مانند #آنتونی_فلو دلیلی بر عدم وجود خدا ندارند، اما عدم دلیل بر وجود خدا را دلیلی بر عدم باور به خدا میدانند. (#الحاد_سلبی)
♦️عدهای دیگر مدعیاند بر عدم وجود خدا دلیل خوبی در اختیار دارند؛ مانند جی ال مکی که مسئله منطقی شر را مطرح میکند. (#الحاد_ایجابی)
♦️دستهای دیگر نیز دلایل وجود یا عدم خدا را ناکافی میدانند و #لاادریگرایی یا #شکاکیت را برمیگزیند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#فلسفه #فلسفه_دین #فلسفه_دین_اسلامی #عقل_و_ایمان #عقل_و_دین #عقلگرایی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📬کانال فلسفه دین اسلامی
|ایـتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات | یوتیوپ |
#یادداشت
#عقل_و_ایمان ۲
💠 نقد ایمانگرایی کرکگور
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔰 #سورن_کرکگور فیلسوف #اگزیستانسیالیست دانمارکی با سه استدلال از #ایمانگرایی حمایت میکند:
۱. دلیل تخمین؛
۲. دلیل تعویق؛
۳. دلیل شورمندی.
🔸بنا بر دلیل #شورمندی ایمان با معرفت #عقلی و هرگونه معرفت #آفاقی ناسازگار است. مومن باید بدون دلیل #ایمان بیاورد تا شورمندی لازم را داشته باشد. ایمان عاقلانه شور و شوقی همانند آنچه در #حضرت_ابراهیم(ع) وجود داشت به همراه نمیآورد. باید خطر کرد و به درون ایمان جست زد.
🔸برخی از نویسندگان داخلی مانند #مصطفی_ملکیان نیز چنین دیدگاهی را تکرار کردهاند.
❓سوال: اما آیا ایمانگرایی کرکگور قابل دفاع است؟
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
✅ پاسخ:
1️⃣ اگر این نوع ایمانگرایی پذیرفته شود، دیگر هیچ چیز باطل و #خرافات نیست. چون پیروان هر دینی میگویند باید درون ایمان جست بزنید، چون اگر باورهای ما را به محک عقل بگذارید، ایمانتان بیارزش میشود.
2️⃣ اساسا چرا باید به دینی ایمان بیاوریم، شاید همه ادیان باطل باشند. ممکن است گفته شود برای رسیدن به شورمندی به #ایمان_دینی نیاز است، اما مسئله این است که اصلا چرا باید بهدنبال شورمندی باشیم؟!
3️⃣ با فرض اینکه شورمندی برای انسان لازم است، به چه دلیل دلیل عقلی و آفاقی با شورمندی ناسازگار است؟ درست است که دلیل عقلی خود شورمندی نیست ولی میتواند #زمینهساز_ایمان و شورمندی باشد.
4️⃣ حتی میتوان گفت ایمان و شورمندی حقیقی، ماندگار، ثابت و عمیق در کسانی یافت میشود که #فهم_آفاقی عمیقی داشتهاند و آن را به حوزه #انفسی کشاندهاند یا به تعبیری تصدیق ذهنی را به تصدیق قبلی تبدیل کردهاند.
5️⃣ از سوی دیگر مومنی که صرفا به راه انفسی اکتفا کرده، به کوچکترین #شبهه و اشکالی دست از ایمان خود میکشد و شورمندی هیجانی او به نخوت و #پوچی #بیایمانی مبدل میشود.
🎯 بنابراین ایمان یا شورمندی حقیقی، ثابت و ماندگار به پشتوانه عقلی نیازمند است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#فلسفه #فلسفه_دین #فلسفه_دین_اسلامی #عقل_و_ایمان #عقل_و_دین #ایمان_و_معرفت
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📬کانال فلسفه دین اسلامی
|ایـتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات | یوتیوپ |