تاریخ‌دانی یا تاریخ‌بافی (۱) چند نکته درباره‌ی روایت کیانفر و صادق زیباکلام در تحریف نهضت تنباکو نقد مفصل آن‌چه در این چند دقیقه توسط این قاجارپژوه (!) و استادتمام (!) گفته می‌شود به قدر یک کتاب، مجال می‌طلبد. اما جهت روشن‌شدن فضاحت این روایت دروغین، فعلاً به چند نکته اشاره می‌شود. ۱. #نهضت_تحریم کالای فرنگی، پیش از انعقاد قرارداد رژی در ۱۳۰۷ق و با هدف مبارزه منفی با #استعمار_اقتصادی آغاز شده بود که نماد آن را می‌توان مجموعه‌ی استفتائاتی دانست که #شیخ_فضل‌الله_نوری در سال ۱۳۰۶ق از میرزای شیرازی با عنوان "رساله‌ی جوابیه" در تهران منتشر کرد. نهضت تنباکو در ۱۳۰۹ق، امتداد این جریان است و بدون آن قابل تحلیل نیست. ۲. نهاد مرجعیت شیعه از استعمار و تحولات جهانی باخبر بود و روند اعطاء امتیازات در دوره‌ی متاخر ناصری را مشابه روند استعمار هندوستان می‌دانست. نشانه‌ی این هوشیاری را می‌توان در نامه‌ی ملا علی کنی به ناصرالدین شاه پس از انعقاد قرارداد رویتر مشاهده کرد که در آن، صریحاً به حوادث هند اشاره شده. ۳. #میرزای_شیرازی از هوشیارترین رهبران شیعه در دو قرن اخیر است که اساساً انتخاب او به زعامت از سوی بزرگان شاگردان شیخ انصاری ناشی از همین امتیاز او علاوه بر عظمتش در فقاهت و تقوا بود. گواه این سیاست‌دانی را می‌توان از شاگردان سیاستمدار او از شیخ فضل‌الله نوری و آقانجفی اصفهانی و سید لاری و سید محمدکاظم یزدی و میرزا محمدتقی شیرازی و میرزای نائینی و شهید مدرس و بسیاری دیگر از بزرگان سراغ گرفت. نمونه‌های سیاست‌ورزی او نیز در تاریخ مذکور است. ... @jorenush

تاریخ‌دانی یا تاریخ‌بافی (۲) ۴. نهضت تنباکو پس از افشای قرارداد رژی میان دربار ایران و تالبوت، محدود به شیراز نیست. بله، آیت‌الله سید علی‌اکبر فال‌اسیری اولین اعتراض شدید را آغاز می‌کند، ولی او حکمی نمی‌دهد و با دستگیری و #تبعید سریع او به عراق، در آن مرحله، جنبش مردمی در شیراز پا نمی‌گیرد. اولین حرکت مردمی گسترده در تبریز به رهبری آیت‌الله میرزا جواد مجتهد تبریزی شکل می‌گیرد. و پس از آن، حرکتی گسترده در اصفهان آغاز می‌شود که رهبری آن را آیت‌الله #آقانجفی_اصفهانی و برادران بزرگوارش بر عهده دارند. و اولین بار، #حکم_تحریم در اصفهان و از سوی آقانجفی صادر می‌شود. هم‌زمان اعتراضات در تهران و دیگر شهرها نیز شعله می‌کشد. ۵. در تمامی این حوادث، روحانیون به عنوان صدای اعتراض مردم و نماینده‌ی خشم آنان پرچم‌دارند. ناخرسندی #کشاورزان و #تجار توتون و تنباکو از انحصار محصول در دست انگلیسی‌ها و رفتارهای زورگویانه و تحکم‌آمیز آن‌ها با مردم ایران از مهم‌ترین عوامل شکل‌گیری قیام عمومی بود. ۶. میرزای شیرازی پیش از صدور حکم تحریم، در نامه‌ای خطاب به شاه، او را از تبعات زیان‌بار قرارداد رژی تنباکو آگاه کرده بود، ولی با ادامه‌ی این تعهد استعماری، تحریم را به تنها راه حل بدل نمود. اگر میرزا منزوی بود و برای صدور حکم در عمل انجام‌شده قرار گرفته بود، چگونه می‌توان این نامه‌نگاری را تحلیل کرد؟ ... @jorenush

تاریخ‌دانی یا تاریخ‌بافی (۳) ۷. صدور حکم تحریم از سوی زعیم شیعه نیز دفعی نبود؛ او از شاگردان و مشاوران خود خواست تا هر یک متنی برای حکم پیش نهند. و در نهایت، حکم تحریم صادر شد. نامه‌ی معروف سید جمال‌الدین اسدآبادی به میرزا پیش از صدور حکم نیز، اگرچه منشاء اصلی تصمیم او نبود، ولی خود، نشانی از آگاهانه بودن تصمیم میرزای شیرازی است. ۸. حکم تحریم به سرعت در هزاران نسخه در کشور منتشر شده و با اقبالی عمومی، بی‌سابقه و سریع مواجه گشت. این اقبال، خود نمودار همراهی اقشار مختلف مردم- از جمله کشاورزان- با این حکم بود. ۸. این، اولین #قیام_عمومی در تاریخ ایران بود. در این نهضت از زنان حرم‌سرای شاه تا لوتی‌ها، همه‌ی #مردم به حکم رهبر دینی گردن نهادند و بافت دینی جامعه‌ی ایران را به رخ کشیدند. این وحدت و بیداری، می‌توانست زمینه‌ای بسیار مغتنم برای یک #حرکت_عمومی به سوی پیشرفت و تحول باشد که در سایه‌ی آن رونق اقتصادی درون‌زا نیز شکل گیرد. این آورده را هرگز نمی‌توان با ورود سرمایه‌ی استعماری که در نهایت به نابودی استقلال و ملیت کشور می‌انجامید، قیاس کرد. ۹. شبهات علیه حکم تحریم، از همان اوان صدور، از سوی دستگاه تبلیغاتی استعمار طرح شدند. گاهی حکم را فتوا دانسته و تبعیت از آن را مختص مقلدین میرزا خواندند، گاه در اصل صدور حکم از سوی میرزا تشکیک کرده و آن را به دیگرانی چون میرزای آشتیانی در تهران منسوب داشتند، گاه روحانیان دسته‌چندمی را به مخالفت با حکم تحریم تشویق کردند، گاه صدور حکم تحریم را توطئه‌ای از سوی روس‌ها برای ضربه به منافع انگلیس دانستند، و گاه مخالفت با حکم تحریم را موجب ضرری بیش از اجرای قرارداد عنوان کردند. در همان ایام، اعلامیه‌ای در تهران منتشر شد که در آن تفاوت میان حکم و فتوا را بیان می‌کرد. نامه‌نگاری دوباره‌ی شیخ فضل‌الله نوری- نماینده‌ی میرزا در تهران- و تایید چندباره‌ی حکم تحریم نیز کوششی دیگر علیه این شبهه‌افکنی‌ها بود. در نهایت، عدم تمکین میرزای آشتیانی- فقیه برجسته‌ی پایتخت- از تهدید شاه مبنی بر مخالفت با حکم تحریم و حمایت علمای پایتخت از او که به تظاهراتی گسترده علیه دربار و شهادت جمعی از مردم توسط قشون دربار انجامید، ضربه‌ای کاری بر شبهه‌افکنی‌ها بود. شبهه‌ی دخالت روس‌ها نیز آن‌گاه نقش بر آب شد که نهضت، ماهیت ضد استعماری خود را آشکار کرد و تمامی اروپاییان- از جمله عمّال روسیه در تهران- از بیم جان خود جرات اظهار وجود نداشتند. ... @jorenush

تاریخ‌دانی یا تاریخ‌بافی (۴) ۱۰. روزنامه‌ی خاطرات اعتمادالسلطنه از منابع مهم دوران ناصری است، ولی تنها منبع دست اول نیست. در ایام نهضت تحریم، علاوه بر او، عین‌السلطنه نیز حوادث را روزانه روایت کرده، هم‌چنان که دکتر فووریه- پزشک شاه- نیز در خاطرات خود (سه سال در دربار ایران) گزارشگر روزانه‌ی این وقایع است. به علاوه دو عالم دینی معاصر نهضت نیز در خصوص آن کتابی نگاشته و جزئیات تحولات را بیان داشته‌اند؛ شیخ حسن کربلایی در سامرا (تاریخ دخانیه) و ملا محمد هیدجی در تهران (رساله‌ی دخانیه). ۱۱. اثرات تاریخی این قیام تا سال‌ها در ایران آشکار بود. از یک سو امتداد این نهضت را در وجه ایجابی، در تاسیس شرکت اسلامیه متجلی می‌بینیم. اعتماد به نفس ملی ناشی از این پیروزی، علما و تجار را به این اقدام می‌رساند و شوری انقلابی بر پا می‌کند، تا آن‌جا که اسلامیه خواهان امتیاز تاسیس راه‌آهن نیز می‌شود. بی‌شک تحرک ناشی از این نهضت، یکی از مناشئ تحولات پسین از جمله جنبش مشروطه بود. چنان‌که مشروطه‌نگارانی همچون ناظم‌الاسلام، ادوارد براون، ملک‌زاده و کسروی نیز بدان اعتراف نموده‌اند. حال عجیب است که استادان (!) نهاد علم در ایران، با اغراض سیاست‌زده و صرفاً برای برجام‌ستایی و استقلال‌ستیزی و ارائه نسخه‌ی منحصره‌ی خود- سرمایه‌گذاری خارجی- چنین به جعل و تحریف این حادثه‌ی افتخارآمیز دست می‌زنند و #هویت_تاریخی این ملت را به بازی می‌گیرند و #تاریخ مثل بسیاری چیزها متولی‌ای ندارد تا در دهان اینان زند. @jorenush

🖥 #سیزده_آبان چی ببینیم؟ این 👇 پنج #مستند به موضوع تسخیر لانه‌ی جاسوسی آمریکا پرداخته‌اند: 🎥 مستند «این‌جا سفارت نیست»، هفت قسمت 🎥 مستند «کدهای سیاه» 🎥 مستند «۴۴۴ روز» 🎥 قسمت سوم مستند «ستاره‌دار» 🎥 قسمت سوم مستند «تارکد» 🎥 قسمت ۱۲م از مستند «پس از طوفان» @jorenush

اصلاح شد

دولت مطلقه مدرن دکتر شهریار زرشناس در قرن پانزدهم- در اوان رنسانس- و در پی ظهور سرمایه‌داران مدرن، وضع اجتماعات غربی به گونه‌ای شده بود که مناسبات ملوک‌الطوایفی و فقدان اقتدار متمرکز و قاعده‌های حقوقیِ منضبط، شرایط را برای شکل‌دهی به زیرساخت‌های مدرن و تحقق فرآیند انباشت سرمایه دشوار ساخته بود. در نیمه‌ی دوم قرن پانزدهم، دولت‌های مطلق‌العنان مدرن که اولین صورت ظهور تاریخی دولت‌ها و رژیم‌های سیاسی مدرن بوده‌اند، پدیدار شدند. این دولت‌ها با ایجاد نوعی مرکزیت و انضباط و ثبات سیاسی کوشیدند تا نخستین و زیربنایی‌ترین نیازها و شروط پی‌ریزی و بسط ساخت‌های مدرن را در سرزمین‌های غرب مدرن فراهم آورند. (منظور از ساخت‌های مدرن، اموری از قبیل ایجاد امنیت سرمایه، فراهم‌کردن شرایط برای گردش و سیر و مدارسازی‌های سرمایه، کاهش تدریجی قدرت کلیسا و مهیّانمودن شرایط برای رواج و فراگیرشدن موازین اخلاقیِ سکولار-اومانیستی، ایجاد تدریجی پایه‌های اولیه نهادها و مناسبات بوروکراتیکِ مورد نیاز اجتماعاتِ در حال ظهورِ مدرن کمک به شکل‌دهی تدریجی نظام‌های دولت‌محور، پی‌ریزی هسته‌های اولیه‌ی مدل حقوقیِ سکولار-اومانیستیِ مدرن، فراهم‌ساختن شرایط برای انباشت اولیه‌ی سرمایه در مقیاس گسترده و ... است.) البته شاهان و دولت‌مردان حاکم بر سلطنت‌های مطلق‌العنان مدرن خود از نقش تاریخی که به منظور زمینه‌سازی و تامین زیرساخت‌ها برای سیطره‌ی عالم مدرن انجام می‌دادند، آگاه نبودند. آن‌ها در شرایط و وضعی که قرار گرفته بودند، به نیازهای زمان خود پاسخ می‌دادند و احتمالاً هیچ نیت و آگاهی‌ای در خصوص زمینه‌سازی برای بسط ساخت‌های زیربناییِ عالم مدرن نداشتند، اما نیازهایی که حس می‌کردند و بدان پاسخ می‌دادند، آن‌ها را در مسیر مهیّاکردن زیرساخت‌های اقتصاد و اجتماع مدرن و بسترسازی برای بسط سیطره‌ی سرمایه‌داریِ سکولار حرکت می‌داد. بر خلاف تبلیغات و مدعاهای لیبرال-مدرنیست‌ها که مدرنیته را مخالف هر نوع استبداد و دولت و سلطه سلطنت مطلق‌العنان استبدادی می‌دانند، اولین صورت دولت مدرن که در نیمه دوم قرن پانزدهم ظهور کرد و در اَشکال و مراتب مختلف تا قرن هفدهم و هجدهم و در بعضی نقاط اروپا تا قرن نوزدهم به حیات خود ادامه داد، دولت استبدادی مدرنیستی است که خود مورّخان مدرنیست با عناوینی چون "سلطنت‌های مطلقه" و "دولت‌های مطلقه" از آن نام می‌برند سلطنت لویی یازدهم (۱۴۶۱-۱۴۸۳م) در فرانسه، سلطنت هنری هفتم (۱۴۸۵-۱۵۰۹م) و هنری هشتم (۱۵۰۹-۱۵۴۷م) و الیزابت اول (۱۵۵۸-۱۶۰۳م) در انگلستان، سلطنت ملکه ایزابلا (۱۴۷۴-۱۵۰۴م) و فردیناند (۱۴۷۴-۱۵۱۶م) در اسپانیا نمونه‌هایی از این دولت‌های استبدادی مطلق‌العنان مدرن مبتنی بر سلطنت و استبداد فردی هستند. البته پس از این دولت‌ها عالم مدرن انواع و انحاء دیگری از دولت‌های استبدادی مدرن (اعم از استبدادهای فردی و یا استبدادهای سیستمی، و اعم از استبداد لیبرالی و نئولیبرالی و سوسیال‌دموکراتیک یا استبدادهای فاشیستی و سوسیالیستی و ...) را فعلیت و عینیت بخشیده است و امروز هم نوعی دولت مدرن استبدادی نئولیبرالی (با مکانیزم‌های اِعمال قدرت و سرکوب استبدادی خاص خود) بر اجتماعات مدرن و شبه‌مدرن حاکم است. اساساً ذات مدرنیته با استبداد و سرکوب و ممانعت از رشد و کمال آدمی تلازم دارد، زیرا مدرنیته و عالم مدرن فطرت‌ستیز بوده و تجسّم سیطره‌ی نفس امّاره‌اند. (واژه‌ها و اندیشه‌ها، صص ۴۰۶-۴۰۷، مدخل "دولت مطلقه‌ی مدرن") #دولت_مدرن #دولت #شهریار_زرشناس @jorenush

بوروکراسی | بوروکرات دکتر شهریار زرشناس بوروکراسی را به #دیوان‌سالاری یا دستگاه عریض و طویل اداری که مبتنی بر نظام تقسیم کار بر پایه‌ی #تخصّص و #سلسله‌مراتب و #عقلانیت_مدرن است، تعریف کرده‌اند. این کلمه از ریشه‌ی لاتین "burra" گرفته شده است. در قرن هجدهم، یکی از دولت‌مردانِ فرانسوی، آن را به صورت "bureaucratie" به کار برد. یک قرن بعد، این کلمه وارد زبان آلمانی شد و تدریجاً در زبان انگلیسی نیز رواج یافت. بالزاک- رمان‌نویس فرانسوی- در داستان "کارمندان"، بوروکراسی را #قدرتی_هیولایی نامید که به دست جماعت کوتوله‌ها اداره می‌شود. گاتاناموسکا- جامعه‌شناس ایتالیایی- #دولت_مدرن را اساساً یک دولت بروکراتیک می‌نامد که اقلیتی بر آن حاکم است. کارل مارکس، بروکراسی را عاملی برای "الینه" (#ازخودبیگانه کردن) گروه‌های انسانی در جامعه‌ی مدرن می‌دانست. اما مبنایی‌ترین بررسی در خصوص بوروکراسی را ماکس وبِر- جامعه‌شناس آلمانی- انجام داده است. وبر بروکراسی را یکی از مظاهر "سازماندهی عقلانی کار" در عصر مدرن می‌دانست. او ویژگی‌های بروکراسی را این چنین برمی‌شمرد: ● وجود دستگاه اداری حقوق‌بگیر ● نقش و وظیفه‌ای معیّن برای هر یک از کارکنان دستگاه ● اهمیت و قدرتِ مقام و منصب به جای فرد ● نگه‌داری سازمان‌یافته‌ی اسناد و مدارک در واقع، بروکراسی، ساختار پیچیده و بعضاً عریض و طویلی است که حول محور عقل‌گراییِ ابزاریِ محاسبه‌گر سامان یافته است و در واقع، قدرت دولت و حکومت را در حوزه‌های اداری و سازمان‌دهی سیاسی و اقتصادی و برنامه‌ریزی فرهنگی متبلور می‌سازد. بوروکراسی همان هیولایی است که بالزاک از آن نام می‌برد و هربرت مارکوزه- متفکر معاصر آلمانی- معتقد است که قدرت توتالیتاریستیِ بروکراسی مدرن، آزادی‌ها و حقوق فردی را در معنای انسانیِ آن از بین برده است. بوروکراسی دستگاه عریض و طویل و نیرومندی است که بر فرد و حکومت می‌کند و چون ماهیت سازمانی و ساختاری و تقسیم کاری دارد، افراد را تابع منطق و نظم خود کرده و به مهره‌هایی در یک مجموعه‌ی ماشینی بدل می‌سازد. عقلی که بروکراسی را اداره می‌کند، عقل ابزاری مدرن است و روحی خشک و مبتنی بر نظمی ماشین دارد. آدمی در ساختار بروکراسی تدریجاً هویت انسانی خود را از دست می‌دهد و جنبه‌ی شیئی و ماشینی و ابزاری می‌یابد. بروکراسی به دلیل اداره‌شدن توسط عقل ابزاریِ مدرن ماهیتی ازخودبیگانه‌کننده و شیئ‌وار پیدا می‌کند، استعدادها و شخصیت افراد را قالب‌ریزی می‌نماید و بخش عمده‌ای از خلاقیت آن‌ها را می‌سوزاند و می‌خشکاند. بروکراسی در واقع چهره‌ی اداری #تکنوکراسی یا #نظام_تکنیک است و به همان میزان، انعطاف‌ناپذیر و خشک و مبتنی بر انضباط غیرخلّاق است. بروکراسی به دلیل پیچیده و عریض و طویل بودن، به شدت کارهای مراجعین را کُند می‌کند و قابلیت فسادپذیری بسیاری دارد، به گونه‌ای که می‌توان گفت عقل سودمحور ابزاری مدرن- خواسته یا ناخواسته- افرادی را تربیت می‌کند که در سیستم عریض و طویل و فاقد نظارت بروکراتیک از قابلیت فسادپذیری بسیار بالایی برخوردارند. بروکراسی #ساختاری_مدرن است که از حدود قرن قرون هفده و هجده میلادی پدید آمده و ذاتیِ نظام مدرن است. جوبرگ- جامعه‌شناس آمریکایی- معتقد است که بروکراسی وسیله‌ای است که توسط آن، طبقه‌ی مرفّه و سرمایه‌دار از وضع خوبِ خود در مقابل طبقات پایین جامعه مراقبت و محافظت می‌کند. (واژه‌ها و اندیشه‌ها، صص ۲۴۲-۲۴۴، مدخل بوروکراسی-بوروکرات) #دولت #دولت_مدرن #دولت_بروکراتیک #بوروکراسی @jorenush

از دیکتاتوری پول تا اقتصاد صلواتی (۱) شهید #سید_مرتضی_آوینی ... اگرچه پول اکنون فی‌نفسه هیچ ارزشی ندارد، اما در عین حال، میزان همه‌ی ارزش‌هاست و این‌چنین خود، جانشین همه‌چیز است و جانشینی ندارد. بدین ترتیب، پول می‌تواند مبدء همه‌ی ارزش‌ها قرار بگیرد و به‌راستی هم‌اکنون این امکان، ضرورت یافته است. آن‌چه که انسان را به سوی کالاها و اشیاء مختلف می‌کشاند، نیازهایی است که گاه حقیقی، اما اکثراً کاذب هستند و از اعتبارات انسان نتیجه شده‌اند. و از آن‌جا که فقط پول است که می‌تواند همه‌ی نیازهای انسان- اعم از حقیقی و کاذب- را برآورده سازد، بنابراین پول مبدء همه‌ی ارزش‌ها می‌شود و به همه‌چیز معنا و مفهوم و ارزش می‌بخشد. وقتی پول تنها وسیله‌ای است که انسان را به همه‌ی اهداف خویش می‌رساند، دیگر نمی‌توان آن را در حد یک وسیله نگه داشت و بالطبع، پول جایگزین همه‌ی اهداف می‌شود و به هدف و بلکه بزرگ‌ترین هدف بشر تبدیل می‌شود. این بیماری‌ای است که اکنون همه‌ی جوامع بشر را مبتلا ساخته است، چرا که دیگر بشر نمی‌تواند بدون واسطه‌ی پول، کالاها و اشیاء را مستقیماً در برابر نیازهای خویش معنا کند. نخست این ماده‌گراییِ بشر است که به اقتصاد در برابر سایر وجوه حیات بشر اصالت می‌بخشد و این‌بار اصالت اقتصاد، در صورت اصالت پول ظاهر می‌شود. هنگامی که دو ساختار اجتماعیِ اسلامی و غیراسلامی را با یکدیگر اگر مقایسه کنیم، مطلب، قابلیت تفهیم بیش‌تری می‌یابد. تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، محوری که به ساختار اجتماعی کشور ما قوام می‌بخشید، اصالت پول بود و لاغیر، و البته آثار سوء آن هنوز هم با قوتِ تمام در میان ما باقی است. وقتی پول تنها انگیزه‌ای باشد که انسان را به کار وا می‌دارد، دیگر آن کار معنای حقیقی خویش را از دست می‌دهد و همان طور که ... گفتیم، به شرّ واجبی تبدیل می‌شود که باید هرچه بیش‌تر و سریع‌تر از آن خلاصی یافت. بدون رودربایستی باید گفت که #اداراتِ_موروثی_ما همگی بر همین محور شکل گرفته است و کارمندان موروثی ما به‌جز عده‌ای قلیل، همه برای پول است که کار می‌کنند و این‌چنین است که کار کردن دیگر معنای خود را از دست داده است. آن‌ها منتظرند تا ساعاتِ مشخصِ کار در اداره پایان پیدا کند و به خانه‌ها بروند و زندگی واقعیِ آن‌ها تازه از آن لحظه است که شروع می‌شود. آن‌ها که همواره می‌خواهند ماهیت را انکار کنند، ممکن است بگویند: "آقا این به خوبی یا بدی افراد برمی‌گردد و به نظام (سیستم) بازگشت ندارد." حال، آن‌که اگر درست نظر کنیم، این فاجعه بیش‌تر ناشی از سیستم است تا افراد، هرچند افراد نیز در آن مقصّرند. #سیستم_موروثی_ادارات_ما که از بینش غربی نتیجه شده است، به گونه‌ای است که در آن با نفی تمایزاتِ حقیقی و روحی افراد، سعی می‌کنند آن‌ها را همچون پیچ و مهره‌هایی که سیستم کارخانه‌ای را می‌سازند، در یک سیستم اداری به کار وادارند. حال آن‌که هویتِ حقیقیِ انسان در تمایزات روحی و کیفی است. کارمندهای یک اداره، کمیّت محض نیستند که بتوان آن‌ها را بدون درنظرگرفتنِ روحیات و تمایزات کیفیشان، در یک سیستم کارخانه‌ای به کار کشید؛ آن‌چنان سیستمی که مثل تپانچه هر که ماشه‌ی آن را بچکاند، شلیک شود. این نگرشِ سیستمی که از تجربیات سیبرنتیکیِ غرب نتیجه شده است، تنها با خصوصیتِ ماشین سازگاری دارد. انسان قبل از هر چیز، صاحب روحی مجرّد و متمایز از انسان‌های دیگر است. هویت بشر در همین تمایزات روحی است و با نفی این هویت، انسان است که نفی می‌شود. نظام کارخانه‌ایِ کنونی، کارگران را همچون اجزایی واحد از یک ماشین تصوّر می‌کند که هر یک فونکسیون یا عمل‌کرد خاصی را در خدمت کلیّت آن ماشین بر عهده دارند. انسان، صاحب روح و جسمی است متحد با یکدیگر و اگر از مجموعه این خلقتِ خاصی که انسان نام دارد، فقط جزئی از بدن او دست، پا یا چشم او را به کار بگیرند، هویت حقیقی او را نفی کرده‌اند و #نظام_کارخانه‌ایِ امروز سراپا مبتلا بدین درد است. سیستم‌های کارخانه‌ای امروز تنها به جزئی از بدن کارگر- دست، پا یا چشم او- احتیاج دارند و اگر کارگر از همه‌ی مجموعه‌ی وجود انسان، تنها همان یک عضو را داشت، تفاوتی نمی‌کرد. این نوع تقسیم کار که امروز در ادارات و کارخانه‌ها مرسوم است، برای اولین‌بار توسط آدام اسمیت در کتاب "ثروت ملل" به عنوان بزرگ‌ترین پیشرفت در زمینه‌ی نیروی موّلدِ کار مطرح شده است. (توسعه و مبانی تمدن غرب، صص ۱۱۹-۱۲۲) #بوروکراسی #دولت_مدرن #دولت @jorenush

تکنوکراسی | تکنوکرات دکتر #شهریار_زرشناس با ظهور و بسط تکنولوژیِ جدید و گسترش دامنه‌ی نفوذِ آن، سن سیمون- نویسنده‌ی سوسیالیست فرانسوی (۱۸۲۵)- این نظر را مطرح کرد که با غلبه‌یافتن #تکنوکراسی (#نظام_تکنیک) #تکنوکرات‌ها یا فن‌سالاران (کسانی که اداره و کنترل نظام تکنیک مدرن را بر عهده دارند) قدرت یافته‌اند. واقعیت، این است که از در دهه‌های پایانی قرن نوزدهم، همه‌ی مظاهر تمدن مدرن، تحت سیطره‌ی تکنیک و تکنوکراسی درآمد و اساساً در نحوی تکنیک‌گرایی منحل شد. به لحاظ اجتماعی نیز طبقه‌ی نوظهوری که آشنایان و راهبرانِ تکنیکِ جدید بودند (تکنوکرات‌ها) قدرت یافتند و ولایت تکنیک و سیطره‌ی #نظام_تکنیک همه‌چیز را به رنگ خود درآورد. #لیبرالیسم کلاسیک در خود، مایه‌های تکنیکی بسیاری داشت، اما سیطره‌ی تمام‌عیار تکنوکرات‌ها در #عصر_امپریالیسم نحوی نظام مبتنی بر انحصارات بزرگ خصوصی و دولتی- که با برنامه‌ریزی‌های بسیار دقیق تکنیکی و بدون بهره‌گیری از تفکر اداره می‌شوند- پدید آورد و تکنوکرات‌ها و روشنفکران و سیاستمداران در یکدیگر ادغام شدند و تکنوکرات‌ها به عنوان یک طبقه‌ی اجتماعی، صاحب قدرت و ثروت زیادی شدند و یا با سرمایه‌داران پیوند خوردند و یا در خدمت آن‌ها درآمدند. اصطلاح تکنوکراسی در ۱۹۱۹ میلادی توسط ویلیام هنری اسمیت- نویسنده آمریکایی- مطرح گردید. چند سال بعد، هووارد اسکات، در حمایت از نظریه‌ی حکومت تکنوکرات‌ها، کتاب "مهندسان و سیستم قیمت" را نوشت. این اصطلاح در دهه‌ی ۱۹۶۰ در فرانسه نیز رواج گسترده‌ای یافت. تکنوکرات‌ها یک طبقه‌ی اجتماعی ذی‌نفوذ جامعه مدرن هستند که پس از زرسالاران (سرمایه‌داران) قوی‌ترین طبقه‌ی متنفذ اجتماعی در جوامع مدرن می‌باشند و طیف بالایی از آن‌ها در قدرت بورژوازی سهیم هستند. در ایران نیز طبقه تکنوکرات‌ها حضور داشتند و به‌ویژه در سال‌های موسوم به #سازندگی بر اثر در پیش گرفتن رویکردهای توسعه‌مدارانه، از قدرت و مکنت بسیاری برخوردار گردیده و به عنوان یک جناح در جمهوری اسلامی ظاهر گردید. تکنوکرات‌های حکومتی و غیرحکومتی ایران به‌رغم برخی اعتقادات و ظواهر مذهبی، اندیشه‌های سکولاریستی دارند و مروّج #نئولیبرالیسم و کرنش در مقابل نظام جهانیِ سلطه و عدول از آرمان‌های انقلاب و در پیش گرفتن طریق شبه‌مدرن در ایران هستند. (واژه‌ها و اندیشه‌ها، صص ۳۳۸-۳۳۹، مدخل "تکنوکراسی-تکنوکرات") #نظام_سرمایه‌داری #دولت_مدرن #بوروکراسی #تکنوکرات_بروکرات‌ها @jorenush

پیام آیت‌الله خامنه‌ای به سمینار بزرگ‌داشت علامه سید محمدحسین طباطبایی در ایام اولین سالگرد رحلت ایشان: بسم الله الرّحمن الرحیم اکنون که یک سال از ارتحال فقید بزرگ اسلام، حضرت استاد آیةالله علامه سید محمدحسین طباطبایی می‌گذرد، جای آن است که یاد گرامی این #حکیم_الهی و این فقیه پرهیزکار و این مفسّر قرآن و این #اسلام‌شناس_بزرگ در خاطره‌ی نسل کنونی انقلابی ما پایگاه شایسته‌ی خود را باز یابد و در هنگامه‌ی شور و شوق عاشقان لقاءالله که ذخیره‌ی هستی را با اشتیاق تمام نثار اسلام و قرآن می‌کنند، مشعل اندیشه‌ی ژرف و راهنمای او، در آیینه‌بندان روزگارِ تجدید شکوه و عظمت اسلام، تابناک‌تر از همیشه جلوه‌گری کند. امید است که این مجمع دانش‌پژوهان و حکمت‌شناسان آگاه بتواند نقش بزرگ خود را در ادای این #واجب_تاریخی به تمام و کمال ایفا کند و یاد زنده‌ی آن مرد علم را در خاطره‌ی روزگار ما زنده‌تر و برجسته‌تر سازد. حقیقت آن است که انقلاب اسلامی کبیر ایرانیان در این روزگار، در مبنا و ریشه، یک #انقلاب_فرهنگی و مبتنی بر احیای ارزش‌های فرهنگی اسلام است. همه‌بُعدی‌بودن این انقلاب، ناشی از آن است که اندیشه‌ی اسلام، یعنی محور این فرهنگ آسمانی و الهی، اندیشه‌ای همه‌بُعدی است که به انسان از جوانب مختلف می‌نگرد و به جنبه‌های مادی زندگی وی نیز در کنار جنبه‌های معنوی آن بها می‌دهد. به سخنی کوتاه می‌باید گفت: انقلاب ما به معنای حاکمیت اسلام بر ذهن و بر عمل انسان‌هاست و اسلام که همان رهاورد پیامبران الهی برای بشر است، یک حقیقت فرهنگی است، یک ایمان است که از آن شیوه‌ی زندگی درست و بهنجار انسان می‌تراود و جوانه می‌زند. در این انقلاب، واقعیّت‌های زندگی، یعنی روش‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و اخلاقی همه ساخته و پرداخته‌ی آن ایمانند، پس در چنین انقلابی مهم‌تر از همه، بازپس‌گرفتن ارزش‌های اصیل فرهنگی و معنوی از دست تطاول روزگاران گذشته و بازگرداندن ریشه‌های فکری و عقیدتی آن ایمان فعال و سازنده به فضای جامعه و به حریم دل‌های مردم است. در این انقلاب همه‌ی تلاش‌های اقتصادی و سیاسی و نظامی و غیر آن باید بر مبنای این تجدید بنای ایمانی و فرهنگی صورت گیرد و از آن جدا نماند که جدا ماندن از آن، انحراف و در نهایت مرگ این انقلاب را معنی می‌دهد. با چنین تلقی‌ای از انقلاب می‌توان شخصیت علامه‌ی فقید بزرگوار زمان ما را به درستی ارزیابی کرد و جایگاه حقیقی او را در مجموعه‌ی عظیم این انقلاب به درستی شناخت. او مجموعه‌ای از معارف و فرهنگ اسلام بود، فقیه بود، حکیم بود، آگاه از اندوخته‌های فلسفی شرقی و غربی بود، مفسّر قرآن بود، از علوم اسلامی یعنی علومی که از اسلام نشأت گرفته یا از آن تغذیه کرده است مطلع بود، از اصول، از کلام، از ادبیات، از نجوم و هیأت و ریاضیات و از برخی علوم بی‌نام‌ونشان دیگر. شخصیت او در لابلای این دانستنی‌های بسیار به کمک ریاضتی مداوم و درازمدت، پرورده، صیقل یافته و پرداخته شده بود. از کسانی بود که تنها مکتب جامعی چون اسلام می‌تواند امثال او را در دامان پربرکت خویش پرورش دهد، چهره‌ی معنوی او، سیمای پرصلابت مردی بود که ایمانی استوار و عرفانی راستین را با دانشی گسترده و عمیق توأم ساخته و با آمیزه‌ی شگرف وجود خویش ثابت کرده بود که اسلام می‌تواند سوز درون دل‌سوختگان شیفته را با عقل راسخ فرزانگان فرهیخته یک‌جا گرد آورد. او، تلاش و #جهاد_بی‌انتها و خاموش‌نشدنی خود را هم به این معجون الهی درآمیخته بود. در یکی از حسّاس‌ترین دوران‌های حیات اسلام و تشیع، جانانه به دفاع از حریم معنویت اسلامی و حکمت و معرفت الهی برخاسته و مفاهیم زیبای اجتماعی اسلام را از آیات کلام الهی استخراج کرده و به عرضه‌ی کامل و جامع اسلام پرداخته بود. او #مدافعی_استوار از ارزش‌های فرهنگ اسلام در برابر بساط نیرنگ مکاتبی بود که با بهره‌گیری از انواع شیوه‌ها و ترفندها بر این فرهنگ الهی تاختن آورده و به تدریج رابطه‌ی دل‌ها و مغزها را در بخش‌هایی از جامعه، از چشمه‌سار زلال آن گسسته بودند. او که در حوزه‌ی علمیه‌ی قم، در شمار درخشنده‌ترین گوهرها بود و به آن مدرسه‌ی اسلامی پربرکت، ارزش می‌بخشید، تنها به آن حوزه محدود نشده بود و به تدریج در همه‌ی حوزه‌های علمی و در همه‌ی محافل اسلامی و در سطح وسیع جامعه حضور خود را مجسم‌تر و برجسته‌تر می‌ساخت، معارفی که از زبان و قلم او بر صفحه‌ی دل‌ها و کاغذها نقش بسته بود از صدها و هزارها زبان و با صدها و هزارها بیان در همه‌جا منتشر می‌گشت و به همه‌کس علم و معرفت می‌آموخت.