پیام ها:
۱- ✅️براى دعوت مردم، باید از اهرم #عاطفه استفاده کرد. «یاقوم»
۲-✅️ باید پیش از دستورات الهى، مردم را با ذکر #الطاف الهى، آماده کنیم. «اذکروا نعمه اللَّه…» (در این آیه #ذکر نعمت هاست و در آیه ى بعد یک فرمان مهم صادر شده است)
۳-✅️ از بزرگ ترین نعمت ها، نعمت نبوّت، #حکومت و قدرت است. «اذ جَعل فیکم انبیاء و جَعلکم ملوکاً…»
۴-✅️ از وظایف انبیا، یادآورى نعمت هاى الهى به #مردم است. «اذکروا نعمه اللّه»
۵ –✅️ قبل از حضرت موسى نیز در میان بنى اسرائیل پیامبرانى وجود داشته که حضرت موسى وجود آنان را به عنوان #نعمت یادآورى مى کند. «جَعل فیکم انبیاء»
۶- ✅️انبیا از زمینه سازان حاکمیّت و #استقلال بوده اند. (جمله «جَعل فیکم انبیاء» قبل از جمله «جعلکم ملوکاً» آمده است.)
۷-✅️ از تاریخ عبرت بگیریم. قوم موسى پس از برخوردارى از لطف ویژه الهى و رسیدن به حکومت، گرفتار ذلت و مسکنت شدند. «لم یؤت احداً من العالمین» به «باؤا بغضب من اللّه» [۱] تبدیل شد.
نکته ها:
در آیات این صفحه از کشتن یک نفر به منزله ى کشتن همه مردم مطرح شده است. براى توضیح این حقیقت چند بیان و معنا مى توان عرضه کرد:
✅️الف: قتل یک نفر، کیفرى همچون قتل همه #مردم را دارد.
✅️ب: حرمت قتل یک نفر نزد خداوند، به منزله #قتل همه ى مردم نزد شماست.
✅️ج: قتل یک نفر، بى اعتنایى به مقام #انسانیّت است.
✅️ه : قتل یک نفر، سلب امنیّت از همه ى مردم است.
✅️و: چون انسان ها به منزله ى اعضاى یک پیکرند، پس قتل یکى قتل همه است.
✅️ز: جایگاه دوزخى قاتل یک نفر، جایگاه کسى است که #قاتل همه باشد. [۱]
✅️ح: قتل یک نفر، زمینه ساز قتل همه است.
✅️ط: یک انسان مى تواند سرچشمه ى یک #نسل باشد، پس قتل او به منزله ى قتل یک نسل است. (به نظر مى رسد این احتمال بهتر است)
در روایات مى خوانیم: فانى شدن تمام دنیا نزد خداوند، از کشتن یک مؤمن آسان تر است. [۲]
امام صادق علیه السلام فرمودند: کسى که در موضعى که آب یافت نمى شود، تشنه اى را سیراب کند، مانند کسى است که نفسى را زنده کرده باشد. [۳]
طبق آیات و روایات، #هدایت و#ارشاد مردم به راه حقّ، نوعى احیا مى باشد و گمراه کردن مردم، نوعى قتل است. سوره انفال، آیه ۲۴، دعوت پیامبر را مایه ى حیات مردم مى خواند: «دعاکم لما یحییکم».
امام صادق علیه السلام نیز فرمودند: «مَن اخرجها من ضلال الى هدى فکانّما أحیاها ومن اخرجها من هدى الى الضلال فقد قتلها» هرکس نفس منحرفى را هدایت کند او را زنده کرده و هر کس دیگرى را منحرف کند او را کشته است. [۴]
امام صادق علیه السلام فرمودند: «نجاها من غرق او حرق او سَبُع او عدوّ» مراد از احیاى نفس، نجات گرفتاران از غرق وآتش سوزى ودرّنده یا دشمن است. [۵] و در روایت دیگر آنمده است: کسى که به گرسنه اى غذا ندهد، به منزله ى کشتن اوست وغذا دادن، به منزله ى زنده کردن اوست. [۶]
امام باقرعلیه السلام فرمود: مسرفان همان کسانى هستند که حرام ها را حلال مى شمرند و خون ها را مى ریزند. [۷]
۱) کافى، ج ۷، ص ۲۷۱٫
پیامهای سورۀ یونس - آیۀ ۹۸:
۱. #انسان میتواند حتی در لب پرتگاه، خود را حفظ کند. «إِلَّا قَوْمَ یُونُسَ»
۲. #ایمان و #توبۀ به موقع، عذاب الهی را برطرف میسازد «لَمَّا آمَنُوا کَشَفْنا» (از میان تمام اقوام تکذیبکنندۀ گذشته، تنها قوم یونس بود که به موقع توبه کرده و ایمان آوردند)
۳. سرنوشت #مردم به دست خودشان است. «آمَنُوا کَشَفْنا»
۴. رمز #خوشبختی انسانها در دنیا نیز ایمان است. «آمَنُوا» «مَتَّعْناهُمْ»
۵. #دعا و نیایش، هم بلا را رفع میکند، هم کامیابی میآورد. (با توجّه به شأن نزول) «کَشَفْنا»، «مَتَّعْناهُمْ»
پیامهای سورۀ یوسف - آیۀ ۴۵:
۱. خوبیها، دیر یا زود اثر خود را نشان میدهند. «ادَّکَرَ بَعْدَ أُمَّةٍ»
۲. فقط هنگام نیاز به #فکر دوستان نباشیم. (همین که به تعبیر خواب نیاز پیدا کردند، یاد یوسف افتادند.) «وَ ادَّکَرَ بَعْدَ أُمَّةٍ»
۳. رسیدن به مقام و موقعیّت، معمولًا انسانها را نسبت به گذشته دچار #فراموشی میکند. «وَ ادَّکَرَ بَعْدَ أُمَّةٍ»
۴. کسی که دیگران را به کاری راهنمایی کند، گویا خود او آن کار را انجام داده است. «أَنَا أُنَبِّئُکُمْ»
۵. همزندانی یوسف علیهالسّلام به اندازهای به خبرگی یوسف #اعتماد داشت که از طرف خود به پادشاه وعدۀ قطعی به تعبیر خواب داد. «أَنَا أُنَبِّئُکُمْ بِتَأْوِیلِهِ»
۶. آگاهان را به جامعه معرفی کنیم، تا #مردم از آنان بهرهمند شوند. «فَأَرْسِلُونِ»
۷. بعضی از کارشناسان در انزوا به سرمیبرند؛ از آنان #غافل نشوید. «فَأَرْسِلُونِ»
۸. ما باید به سراغ #استاد برویم، نه آنکه استاد را احضار کنیم. «فَأَرْسِلُونِ»
پیامهای سورۀ یوسف - آیۀ ۱۰۶:
۱. 🌱ایمان، مراتبی دارد و #ایمان خالص که هیچگونه شرکی در آن نباشد کم است. «وَ ما یُؤْمِنُ... إِلَّا وَ هُمْ مُشْرِکُونَ»
نشانههای #مؤمن مخلص
۱. 🌱در #انفاق: «لا نُرِیدُ مِنْکُمْ جَزاءً وَ لا شُکُوراً» (انسان، ۹) از کسی توقّع #پاداش و #تشکر ندارد؛
۲. 🌱در عبادت: «وَ لا یُشْرِکْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَداً» (کهف، ۱۱۰) جز خداوند کسی را #بندگی نمیکند؛
۳.🌱 در تبلیغ: «إِنْ أَجْرِیَ إِلَّا عَلَی #اللَّهِ» (هود،۲۹) به غیر خداوند از کسی پاداش نمیخواهد؛
۴. 🌱در #ازدواج: «إِنْ یَکُونُوا فُقَراءَ یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ» (نور، ۳۲) از #فقر نمیهراسد و با #توکل به وعده خدا ازدواج میکند.
۵. 🌱در برخورد با #مردم: «قُلِ اللَّهُ ثُمَّ ذَرْهُمْ» (انعام، ۹۱) جز رضای او همه چیز را کنار میگذارد؛
۶. 🌱در #جنگ و برخورد با #دشمن: «وَ لا یَخْشَوْنَ أَحَداً إِلَّا اللَّهَ» (احزاب، ۳۹) از کسی به جز خداوند نمیهراسد؛
۷.🌱 در مهرورزی و #محبّت: «وَ الَّذِینَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّهِ» (بقره، ۱۶۵) هیچ کس را به اندازه خداوند #دوست نمیدارد؛
۸. 🌱در #تجارت و #کسب و #کار: «رِجالٌ لا تُلْهِیهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ» (نور،۳۷) از یاد خداوند غافل نمیشود.
پیامهای سورۀ نور - آیۀ ۳۴:
۱. خداوند با #مردم اتمام حجّت میکند. «أَنْزَلْنا إِلَیْکُمْ آیاتٍ مُبَیِّناتٍ»
۲. آیات #قرآن نور و روشنگر است. «آیاتٍ مُبَیِّناتٍ»
۳. تاریخ گذشتگان، چراغ راه آیندگان است. «مَثَلًا مِنَ الَّذِینَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِکُمْ»
۴. قرآن #کتاب جامعی است. «آیاتٍ مَثَلًا مَوْعِظَةً»
۵. پند پذیری دلی آماده می خواهد. «مَوْعِظَةً لِلْمُتَّقِینَ»
۶. متّقین نیز به #موعظه نیازمندند. «مَوْعِظَةً لِلْمُتَّقِینَ
۴. عبادت باید به امر الهی باشد؛ نه ساخته و بافتۀ انسان. «أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ»
۵. کسانی حقّ دارند مردم را به عبادت دعوت کنند که خود پیشگام باشند. «أُمِرْتُ»
۶. بندگی باید با تسلیم قلبی همراه باشد. «أَعْبُدَ ، مِنَ الْمُسْلِمِینَ»
۷. فلسفۀ بندگی خدا، ربوبیّت و مالکیّت اوست. «أَعْبُدَ رَبَ ، وَ لَهُ کُلُّ شَیْءٍ»
۸. هم خود را به کمال برسانید و هم به کاملین ملحق شوید. «أَعْبُدَ ، مِنَ الْمُسْلِمِینَ»
۹. همه چیز تحت تربیت اوست. «رَبَّ هذِهِ الْبَلْدَةِ»
۱۰. مکّه، احترام و جایگاه خاصّی دارد. «حَرَّمَها»
تفسیر صفحۀ ۳۸۵ قرآن کریم - سورۀ نمل - آیۀ ۹۲ - تفسیر نور:
«وَ أَنْ أَتْلُوَا الْقُرْآنَ فَمَنِ اهْتَدی فَإِنَّما یَهْتَدِی لِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَقُلْ إِنَّما أَنَا مِنَ الْمُنْذِرِینَ» «و (همچنین مأمورم) قرآن (را بر مردم) تلاوت کنم. پس هر کس هدایت را بپذیرد تنها به سود خود پذیرفته و هرکس گمراه شود، پس بگو: (من مسئول نیستم، زیرا) من فقط هشداردهندهام»
نکتههای سورۀ نمل - آیۀ ۹۲:
آغاز این سوره دربارۀ اهمیّت قرآن بود؛ پایان آن نیز از قرآن کریم بحث میکند. قرآن دربارۀ تلاوت خودش میفرماید: «وَ ما تَکُونُ فِی شَأْنٍ وَ ما تَتْلُوا مِنْهُ مِنْ قُرْآنٍ وَ لا تَعْمَلُونَ مِنْ عَمَلٍ إِلَّا کُنَّا عَلَیْکُمْ شُهُوداً» (یونس، ۶۱)
ای پیامبر! ما بر سه چیز گواهیم:
✅️الف: بر تمام کارهای تو.
✅️ب: بر تلاوت قرآن تو.
✅️ج: بر تمام کارهایی که شما مردم انجام میدهید.
یعنی تمام شئون و کارهای #پیامبر و تمام کارهای مردم در یکسو و تلاوت قرآن آن حضرت در سوی دیگر قرار گرفته و این نشانۀ اهمیّت بسیار زیاد تلاوت قرآن است.
پیامهای سورۀ نمل - آیۀ ۹۲:
۱. آورندۀ قرآن، باید خود نیز اهل #تلاوت باشد. «أَتْلُوَا الْقُرْآنَ»
۲. مهمترین مأموریّت پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله بعد از توحید، تلاوت آیات الهی بر #مردم است. «أَتْلُوَا الْقُرْآنَ»
۳. محور تبلیغ باید #قرآن باشد. «أَنْ أَتْلُوَا الْقُرْآنَ فَمَنِ اهْتَدی