🔖#گفتگو
⚡️دین نمی تواند در خدمت قدرت باشد
⚡️روحانیتی که طرفدار تهمت و دروغ باشد چه منزلتی در جامعه خواهد داشت؟
🔰گفتگوی ایلنا با آیت الله ایازی عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم در ارتباط با "پیآمدهای تجویز دشنام و بهتان"
📍اشاره
ایلنا : در روزهای گذشته یکی از روحانیون در یکی از سخنان خود به نقل از مرحوم آیتالله خوشوقت به حدیثی اشاره کردند و گفتند هرکس مخالف ولایت فقیه است میتوانید به او بهتان بزنید و هر کاری هم که نکرده به او منتسب کنید. تحلیل شما درباره این گفتهها چیست و آیا چنین موضوعی وجود دارد ؟
آیت الله ایازی : این سوال شما را با یك جمله طنزی شروع كنم كه میگویند یك كسی گفت خسن و خسین دختران مغاویه هستند. گفتند خسن و خسین كه نیستند حسن و حسین بوده و پسر هستند؛ نه دختر و آن هم مغاویه نیست و معاویه است و اینها پسران علی هستند نه پسران معاویه. داستان صحبتهای این آقایی كه در شبكههای مجازی در باره ولایت فقیه و تهمت زدن به مخالفان مطرح شده از چند مقدمه خراب و باطل و غلط تشكیل شده و تمام آن مورد اشكال است.
🔻 اولا این حرفهایی كه به آقای خوشبخت نسبت داده شد، خانواده و پسر آقای خوشبخت این حرفها را تكذیب كرده و گفته این حرف از ایشان درست نبوده و حرف پدر من اینگونه نیست.
🔻نكته دوم آنكه آن چیزی كه به عنوان روایت مطرح شده، آن روایت هم در مورد اهل بدعت است نه در مورد كسی كه مخالف ولایت فقیه یا نقدی به ولایت فقیه داشته باشد. چون بسیاری از فقها مبناء ولایت فقیه را قبول ندارد. وانگهی ما در باب نقد ولیفقیه، هم از حقوق مردم است. امیرالمؤمنین در اصول کافی بابی و در نهجالبلاغه در چند جا روایت داریم که یكی از حقوق مردم نصیحت ائمه مسلمین و یكی از وظایف جامعه میداند كه اگر انتقادی نسبت به حاكم مسلمین دارد و اختلافنظری دارد بیان کند، این کار را هم آشکار و پنهانی انجام دهد. در زمان امیرالمؤمنین، كسانی در حكومت او حاضر بودند كه با ایشان مخالف بودند، رسما میآمدند و در مسجد، اعتراض و نقد خود را مطرح میكردند و كسانی كه میخواستند در مقابل این افراد بایستند امام علیه السلام میگفتند بگذارید که سخنش را بگوید. حتی در خطبهای امام علی از مردم میخواهد که مردم سخنان خودشان را بگویند و بدون تصنع و مجامله هم بگویند و در جائی می فرمایند تا زمانی که مخالفان دست به اسلحه نبردند حرفهایشان را بزنند و نقد كنند. من حتی حقوق بیتالمالشان را قطع نمیكنم.
🔻 ثالثاً آن روایتی را هم كه در ابتدای مصاحبه آن آقا به استناد آن نقل كرده و گفتم در بحث بدعت است؛ باهتوهم به معنای بهتان زدن نیست، به معنای مبهوت كردن است. یعنی چنان سخن بگوئید و استدلال کنید که دیگر پاسخ نداشته باشند. چنانکه ابراهیم در داستان گفتگوی خود با نمرود از این کلمه در استدلال خود استفاده کرد.
🔸در معنای این روایت از سوی فقهای معاصر و افراد زیادی بحث و بررسی شده و این حدیث را موشكافی كرده¬اند و گفته¬اند كه معنای این روایت را کسانی به اشتباه گرفتهاند كه به اهل بدعت تهمت بزنید. گفتند باهتوهم مانند آن آیهای است که در سوره بقره: آیه 258: فَبُهِتَ الَّذِی كَفَرَاست، یعنی آنچنان استدلال، دلیل و منطقی بیاورید كه آنها مبهوت و ساکت شوند.
🔻رابعا: برفرض كه كسی بگوید این حدیث مربوط به اهل بدعت است و به معنای بهتان زدن است، و به جز آنكه به بحث ولایت فقیه و نقد حكومت و حاكم کاری ندارد، اگر این مسأله به این معنا باشد باز مشکل آن ناسازگاری با قرآن است. قرآن كریم به صراحت درباره حتی غیرمسلمانها میگوید: «وَلَا تَسُبُّوا الَّذِینَ یدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَیسُبُّوا اللَّهَ عَدْوًا بِغَیرِ عِلْمٍ» یعنی آنهایی كه غیر خدا را میپرستند شما دشنامشان ندهید. در نهجالبلاغه، امیرالمؤمنین وقتی دید لشگریان خود، معاویه را دشنام میدادند فرمود: «اِنّی اَکرَهُ لَکُم اَن تَکونوا سَبّابین» من خوشم نمیآید؛ شما هركاری که او انجام داده است را نقد کنید اما دشنام ندهید. وقتی دشنام دادن حرام باشد، تهمت زدن که مشتمل بر دشنام است نیز حرام است. همچنین تهمت زدن با هیچ اخلاق عقلی و دینی سازگار نیست. این¬كه كسی بخواهد اهل بدعت را، نه كسی كه حكومت را نقد میكند، بخواهد به جای اینكه نقد كند به او دروغ و تهمت بزند. چون دروغ و بهتان حرام و قبیح است. برخلاف سیره اهل بیت علیهم السلام است.
ادامه👇
🌐 پیوند به متن کامل گفتگو در سایت مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم
@majmaqomh
⚡️جامعه پیامبرپسند مبتنی بر آزادی، عقلانیت و عدالت است🔻
✍#استاد_محمدتقی_فاضل_میبدی
🔰اگر در جامعهای، عقلها خفته باشد، در آن جامعه رحمت و هدایت وجود ندارد. به همین دلیل روایتی از پیامبر(ص) داریم که میفرمایند: «بنیاد دین، عقل است». یعنی اگر بشر عقل خودش را به کار نگیرد، دین هم به کار او نمیآید، به همین دلیل تعقلورزیدن، تدبر ورزیدن و تفکر ورزیدن از سفارشهای موکد قرآن و از تعالیم پیامبر(ص) است.
🔹 اگر در جامعهای عقل سرکوب، استبداد فکری حاکم شود، انسانها از جهت خردورزی و اظهار عقیده و بیان آزاد نباشند، قطعاً چنین جامعهای جامعه پیامبرپسند نیست. متقابلاً اگر در جامعهای داوری با عقل باشد، «رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ» بودن نصیب آن جامعه میشود. ولی اگر در جامعه داوری با زور و ترس همراه باشد، آن جامعه جامعه پیامبرپسند نیست. در جامعهای عقلانی و اخلاقی، عدالت اجتماعی پیاده میشود.
🔹 متأسفانه اکنون میبینیم برخی در تلویزیون سخنانی درباره اسلام و دین میگویند که جز خرافات چیز دیگری نیست. اگر خرافات را در جامعه و رسانه مطرح کنیم و به پیامبر(ص) نسبتهای ناروا بدهیم، قطعاً چنین کاری باعث گریز نسل جوان از دین میشود که متأسفانه امروز چنین اتفاقی افتاده است.
🔹 من نمیدانم چرا برخی بزرگان در قبال برخی از بدعتها ساکت هستند؟ در واقع چرا کسانی که فحشا را فقط بیحجابی، به ورزشگاه رفتن و دوچرخهسواری بانوان میدانند، چرا نسبت به دیگر بدعتها در جامعه ساکت میشوند؟ آن هم بدعتهایی که باعث میشود آبروی اسلام از بین برود.
🔹در جامعهای که به تعبیر قرآن در آن «قول زور» یعنی سخنان بیجا گفته شود و «وَأَكْلِهِمُ السُّحْتَ»، یعنی اموال بیجا خورده شود، رانتخواری و سوءاستفاده مالی وجود داشته باشد، آن جامعه پیامبرپسند نیست.
🔹ناامنی فقط به این معنا نیست که داعش وارد کشور شود، این یک مصداق ناامنی است، ولی اگر کسی در اظهار فکر و عقیده خود بترسد و یا اگر کسی نگران آینده خودش باشد، این نگرانیها در روح و روان مردم، نوعی ناامنی ایجاد میکند.
🔹به نظر من یکی از دلایل افزایش تعداد آمار مبتلایان به سرطان در جامعه، به این دلیل است که روح مردم، روح شاد و فرحناکی نیست. اگر روح مردم شاد و فرحناک نباشد، سیستم ایمنی بدن ضعیف میشود، وقتی ایمنی بدن هم کم شود، بدن مستعد هر نوع ویروس و آسیب خواهد شد.
🔹نمیشود به مردم بگوییم نماز بخوانید، ولی نسبت به آسایش و رفاه آنها بیتوجه باشیم، یا بگوییم جامعه حجاب داشته باشد، ولی رزق آنها آنطور که باید و شاید فراهم نباشد، طوری نیست؛ نه این طور حرف زدن درست نیست و مردم چنین چیزی را نمیپسندند. اگر معیشت و امنیت جامعه در معرض آسیب قرار گرفت، نباید از آن جامعه انتظار ایمان داشت، بلکه به تعبیر قرآن در آن جامعه کفر ایجاد میشود.
🔹امروز باید ببینیم جای کدام یک از پیامهای پیامبر(ص) در جامعه خالی است. یعنی باید ببینیم آیا «لیقوم الناس بالقسط» مورد نظر خدا و پیامبر که همه مردم باید عادلانه در جامعه زندگی کنند، در جامعه امروز برقرار است یا نه؟ آیا «يَأْتِيهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِنْ كُلِّ مَكَانٍ»، یعنی رزق مردم در همه جا فراهم باشد، است؟ آیا «كَانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً» یعنی اطمینان نسبت به یکدیگر و آینده وجود دارد؟ اگر همه اینها باشد، یعنی ما پیرو پیامبر(ص) هستیم و پیام پیامبر(ص) زنده است، اما اگر اینها نباشد، ما غفلت کردهایم.
🔹امروز در کشورهای اسلامی، فقط اسم پیامبر(ص) آن هم موقع گفتن اذان وجود دارد، اما رسم پیامبر(ص) در جامعه امروز برقرار نیست. امروز در جوامع اسلامی همه بهدنبال جنگ قدرت و یا مسابقه تسلیحاتی هستند.
🔹وجود اسلحه در کشورهای اسلامی هیچ افتخار نیست، بلکه وجود رحمت، عدالت، اعتماد، امنیت و معیشت باعث افتخار است. یعنی اگر در کشورهای اسلامی هزاران انبار سلاح و موشک باشد، ولی بین مردم آن کشورها، امنیت و معیشت وجود نداشته نباشد، به درد نمیخورد و ارزشی ندارد. پیامبر اسلام(ص) با اسلحه، پیام خود را پیاده نکرد، بلکه پیام خود را با اخلاق، سعه صدر، گشادگی روح، لطافت در بیان، نرمی در سخن در مکه پیاده و دلها را به خود نزدیک کردند. امروز در کشورهای اسلام هم حاکمان و هم عالمان آن کشورها از پیام و تعالیم پیامبر(ص) فاصله گرفتهاند.
🔹اگر جامعه اسلامی بخواهد به پیام پیامبر(ص) نزدیک شود، باید از جوامع اسلامی جهلزدایی شود، یعنی مردم آگاهی پیدا کرده و تعقل بورزند. امروز اگر در کشورهای اسلامی عامه مردم در آسایش، امنیت، رفاه و عدالت باشد، مهم و باعث افتخار است، در واقع مهم این است که زیربنای جوامع اسلامی یعنی عقل، عدالت و اخلاق محکم و استوار باشد.
@majmaqomh
اخلاق رقابت انتخاباتي
✍#محمود_شفیعی
🔰طی چندین یادداشت، به مناسبت ایام انتخابات ریاست جمهوری، به شیوه انتقادی، نکاتی درباره اخلاق رقابت انتخاباتی نادرست تقدیم خواهد شد. در یادداشت اول "شعار پیشگی" به مثابه اخلاق رقابت نادرست تحلیل شده است.
🔹" افراد گمراه، از شاعران خیال پرداز [که حقایق را هجو می کنند و با مطالب بی اساس به واقعیات می تازند] پیروی می کنند. آیا ندانسته ای که آنان در هر وادی [باطلی خیال پردازانه] حیران و سرگردانند؟ و به راستی که آنان مطالبی می گویند که خود عمل نمی کنند" شعراء/224-226
🔸رابطه ای ناگسستنی بین کم مایگی تخصصی و شعارگرایی وجود دارد. به اندازه اي كه يك كانديدا شايستگي اخلاقي و تخصصي براي رياست جمهوري را نداشته باشد، به همان اندازه از ادبيات شعاري، بيش از حد، بهره خواهد برد. در ادبيات شعاري واقعيتهای پیچیده ای که فهم دقیق و عمیق آنها نیازمند دانایی، تخصص و تجربه است، بازگو نميشوند؛ بلكه آرمانهاي دست نايافتني برجسته ميگردند.
🔹در اين روش از يك سو شعاردهنده ناداني خود نسبت به پیچیدگی های حکمرانی علمی-عقلانی را مي پوشاند و از سوي ديگر، به خاطر جذابيت طبيعي آرمانها در ذهن عموم، مردم را براي متمايل كردن به سوي خود، فریب می دهد. شعار پيشگي يكي از راه هاي پنهان كردن واقعيت ها و نمايش دروغيني از امور غيرواقعي است.
🔸بزرگترین صدمه شعار پیشگی این است که اولویت های مورد نیاز جامعه فراموش می گردد و مردم را به دنیایی خیالی وارد می سازد که در کوتاه مدت لذت بخش است؛ اما در بلند مدت در عقب ماندن جامعه، تاثیری زهراگین دارد.
@majmaqomh
🔖#اختصاصی
📚معرفی کتاب پیامبری و قرارداد
📍«پیامبری و قرارداد» عنوان آخرین پروژه مرحوم حجت الاسلام والمسلمین دکتر داود فیرحی است. طرح نامه این پروژه تحت عنوان پیامبری و حکمرانی قراردادی؛ نظریه ای درباره سیره حکمرانی پیامبر اسلام (ص) بر اساس الگوی قرارداد در زمان حیات خود ایشان تهیه شده و کتابت آن نیز کلید خورده بود و قرار بود تا بهار ۱۴۰۰ آماده انتشار شود که دست تقدیر مهلت تکمیل آن را نداد. کتاب حاضر در بردارنده آخرین تأملات و دریافتهای فیرحی در زمینه دولت نبوی است و به اعتقاد محقق کتاب، این اثر خشت پایانی ساخت اندیشه سیاسی اوست.
📍کتاب پیامبری و قرارداد حاصل پیاده سازی تنظیم و تحقیق سه دوره درسگفتار داود فیرحی با عنوان سیره سیاسی پیامبر(ٌص) در دانشگاه تهران و در فاصله سالهای ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ میباشد. از نظر فیرحی تحلیل ماهیت دولت پیامبر (ص) اهمیت زیادی برای نواندیشی دینی، تجدد سیاسی و اصلاح نهاد دولت در ایران و دیگر جوامع اسلامی دارد، اما اکثر دولتپژوهیها در جهان اسلام، بیآنکه به سیرهٔ حکمرانی پیامبر اکرم (ص) توجه نمایند، به سنّت خلفای راشدین و یا اندیشههای کلامی شیعه ارجاع میدهند و ماجرای سقیفه و سنّت سیاسی مبتنی بر این واقعه را مرجع ارزیابی دولت قرار میدهند. بدینسان، ماهیت دولت پیامبر و سیرهٔ حکمرانی دهسالهٔ او مورد «غفلتِ سیستماتیک» قرار گرفته و چندان در معرض پژوهش و ارزیابی قرار نداشته است.
فیرحی در این کتاب بر این باور است که مطالعات چند ساله و نیز چند ترم تدریس او در حوزهٔ «سیرهٔ سیاسی پیامبر اسلام» نشان میدهد که شیوهٔ حکمرانی پیامبر(ص) به طور بنیادی بر الگوی قرارداد استوار است.
📍قراردادها و پیمانهای موجود از پیامبر اسلام، چنان تعدد و تواتر دارند که دولت آن حضرت را میتوان «دولت قراردادی» نامید.
در این اثر به کاوش در اسناد و الگوی حکمرانی در سنّت پیامبر پرداخته شده است . اگر چه مطالب ارائه شده در این سه درسگفتار خالی از تکرار نیست، اما به جهت اهتمام فیرحی به طرح مباحث جدید در هر دوره و ارجاع دانشجویان به مطالعه دوره های قبل، متن کامل هر سه درسگفتار مستقل از هم و به صورت یک پیوستار آورده شده که همدیگر را تکمیل میکنند.
📍در این اثر هر درسگفتار، نقش مقدمه را برای درسگفتار بعدی ایفا می کند و به جهت نوآوری ها و مباحث جدیدی که در هر دوره به مباحث پیشین افزوده میشود ، احساس تکراری بودن به خواننده منتقل نکرده و به دریافت عمیق تری از ایده قراردادگرایی دولت پیامبرکمک می کند. در کنارمباحث تخصصی و دقیق کتاب که در ارتباط با پیامبر و نظریه حکمرانی ایشان ارائه شده ، به دلیل طرح کلی و عمومی تر مباحث در بخش نخست کتاب ، امکان استفاده از آن برای مخاطبان عمومی نیز فراهم میباشد.
📌کتاب پیامبری و قرارداد اثر داود فیرحی است که با تنظیم و تحقیق اکبرمحمدی توسط انتشارات نشر نی و با همکاری گروه پژوهشی اندیشه دینی معاصردر 440 صفحه به بازار نشر عرضه شده است.
📔بریده ای از کتاب ( ص 35):
پیامبر چه عملکردی داشت که ظرف مدت ده سال، مدینه به قلب شبهجزیره عربستان تبدیل شد. مدینه شهر کوچکی بود و قبایل بزرگی مثل هوازن در اطراف آن ساکن بودند که از کل مدینه بزرگتر بودند و اگر مسئله به قدرت نظامی بود، آنها میبایست بر مدینه تسلط پیدا میکردند. اگر مناسبات قدرت مطرح بود، مدینه خیلی رشد نمیکرد. اما همین مدینه کوچک و با قدرت نظامی ضعیف، بهگونهای از سوی پیامبر اداره شد که میل به جذب و توسعه پیدا کرد و دلها را تصرف کرد. سیاست یعنی همین اداره آزادانه نیروهای متعارض شهر. مدینه سابقه سی سال جنگ داخلی داشت و میدانید که آدمهایی که سابقه جنگ با هم دارند دلشان برای مدتها از هم چرکین است و باید اتفاقی بیفتد که اینها بتوانند کنار هم قرار بگیرند و این یعنی سیاست.
🌐پيوند به متن کامل در سایت مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم
@majmaqomh
✔️آيا در انتخابات چهاردهم شاهد پوپولیسم خواهيم بود؟ 🔻
✍#محمدرضا_یوسفی
🔹 هر گاه مردم از منظر اقتصادي با بيكاري و تورم روبرو باشند و سياست هاي اقتصادي دولت كارآمد نباشد. ساير حوزه هاي زندگي نيز با چالش مواجه شده باشد، مردم از نظم مستقري كه توسط نهادهاي حاكم و بازيگران سياسي ايجاد شده، نااميد گشته و نسبت به حكومت بي اعتماد مي شوند. نتيجه آن در عدم مشارکت فعال شهروندان در انتخابات خود را نشان مي دهد.
🔹 عدم مشاركت معلول انبوه بحرانها و نااميدي از تغيير وضعيت ناشي از مسير انتخابات است. در اين شرايط، فضا براي شعارهاي پوپوليستي فراهم مي گردد.
🔹 پوپوليستها با درك شرايط موجود، تلاش مي كنند تا خود را به عنوان صداي مردم نااميد و بي اعتماد معرفي كرده و دوگانه سازي ما و آنها را ايجاد و يا تشديد كنند. رانتخواري و فساد گسترده برخي مقامات و تساهل نسبت به آنان نيز ابزاري براي پوپوليستها خواهد بود. آنان نظم مستقر ناكارآمد را زير سوال برده و وعده هاي پرطمطراق مي دهند.
🔹 پوپوليستها، مردم را سكوي پرش خود قرار مي دهند تا به اهداف سياسي شان برسند. در واقع آنان عوامفريبي مي كننند. آنان دست بر كمبودها و نارضايتي هاي مردم گذارده، شكاف ها را پررنگ تر كرده، مقصر را دولت يا دولتهاي مستقر مي دانند تا از اين طريق مردم را جذب كنند.
🔹 در دوران پس از انقلاب، اولين بار به طور ملموس اين امر در شعارهاي انتخاباتي سال 84 مشاهده شد. سپس در تمامي انتخابات رياست جمهوري كشور به گونه اي تكرار شد. در حوزه اقتصاد، بياني از نابرابري گسترده تحت عنوان شعار چهار درصدي ها در گفته يك كانديدا و يا در حوزه فرهنگ، جداكردن زن و مرد در خيابانها توسط كانديداي رقيب و ... از نمونه هاي آن بود. آنان با اينگونه شعارها، حس نفرت و ترس را از روي كار آمدن طرف مقابل افزايش داده و شوق به بهبود اوضاع را در صورت روي كارآمدن خود ايجاد مي كنند و در نهايت بر موج احساسات سوار مي شوند.
🔹 با وجود اين، كانديداهاي پوپوليست، به محدوديتهاي حاكم مانند محدوديت هاي قانوني و رايج، محدوديت هاي مالي، محدويت هاي بين المللي و مانند آن توجه ندارند. همچنين راه حل هاي سطحي و مردم پسند مي دهند. هيچ سازوكاري براي تحقق وعده هاي تخيلي و توخالي خود ندارند. آنان هيچ تحليل عميقي از مشكلات كشور ارائه نمي دهند. نتيجه در صورت پيروزي آنها، افزودن مشكلات كشور و تعميق بحرانهاست.
🔹 در شرايط كنوني از سويي زمينه براي حركتهاي پوپوليستي فراهم است. ركود تورمي، زندگي اقتصادي مردم را به شدت تحت تاثير قرار داده است. سياست هاي ناكارآمد دولت سيزدهم، فشار بر زندگي مردم را بيشتر كرد. نرخ ارز در اين سه سال بيش از 160 درصد رشد داشته، طبقه متوسط ريزش بيشتري نسبت به گذشته داشته، طبقات محروم فشار بيشتري را حس مي كنند و انواع ناترازي هاي تجاري، بانكي، بودجه اي نيز به اقتصاد فشار آورده است. از سوي ديگر دولت سيزدهم وعده داد كه گشت ارشاد را تبديل به گشت ارشاد مديران كند. امري كه تحقق نيافت و مردم در حوزه سبك زندگي نيز دچار محدوديت هاي بيشتري شدند. هنر در اين دوران بيشتر از گذشته دچار محدوديت شده، فيلترينگ بيشتر شد و.. از اين رو نااميدي و بي اعتمادي بر فضاي عمومي كاملا مشهود بود كه نتيجه آن در مشاركت مردم در دو انتخابات گذشته قابل مشاهده بود. اين حجم از بي اعتمادي و نااميدي اقتضاي سر بر آوردن يك پوپوليسم ديگر را در كشور دارد. مطالعات تجربي كشورهاي مشابه نيز اين امر را تاييد مي كند
🔹 با وجود اين، دو نكته موجب شده است كه احتمال وقوع پوپوليسم در اين انتخابات كاهش يابد.
اول، يك توافق نانوشته بر عدم نقد جدي دولت سيزدهم به ويژه با توجه به حادثه تلخ سقوط هليكوپتر مرحوم رئيسي كه امكان مانور حركتهاي پوپوليستي را محدود مي كند.
دوم، سرخوردگي شديد قشر خاكستري كه امروز درصد قابل اعتنايي از مردم را تشكيل مي دهند. آنان پس از اتفاقات تلخ سال 88 ، تجربه چند صندوق انتخابات را داشتند كه مشاركت بالاي انتخابات 92 و 96 را رقم زدند. اما نتايج آن شد كه شد. از اين رو آنان اكنون از صندوق نااميد هستند زيرا درك بيشتري نسبت به گذشته از ساختار سياسي كشور دارند. اين درك موجب شده تا گروههايي از نظام عبور كنند و به ويژه پس از اعتراضات سال 1401 به انفعال روي آورند.
🔹 اما گروهي ديگر از اين قشر، اگر به عرصه انتخابات وارد شوند با درك محدوديت هاي ساختاري آشكار و پنهان و به اميد بهبودي معين و شايد كوچك و متوقف كردن ريلي كه از ديد آنان براي كشور بسيار خطرناك بود، به صندوق هاي راي روي مي آورند. از اين رو فريب شعارهاي پوپوليستي را نمي خورند و واقع گرایانه تر به انتخابات نگاه خواهند کرد.
@majmaqomh
@yousefimohamadreza
🔸آموزههای کوتاه اخلاقی از امام باقر(ع)
✍#محمدجعفر_سعیدیانفر
۱) تعاون اجتماعی
عَنْ أَبِي حَمْزَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع يَقُولُ: الْخَلْقُ عِيَالُ اللَّهِ فَأَحَبُّهُمْ إِلَيْهِ أَحْسَنُهُمْ صَنِيعاً إِلَى عِيَالِهِ (مستدرك الوسائل، ج۱۲، ص۳۸۷)
امام باقر(ع) فرمود همه مردم عيال (تحت سرپرستی و نيازمند) خداوند هستند، پس محبوبترين خلق به درگاه خدا کسی است که به عيال خدا (مردم) سودی رساند (جهت تعاون در نیازمندیها و رفع سختی و مشکلات آنان تلاش کند.)
۲) ویژگیهای شیعیان
عَن الباقِر عليه السلام : اِنَّ بَعْضَ اَصَحْابِهِ سَأَلَهُ فَقالَ جُعِلتُ فَدِاكَ اِنَّ الشّيعَهَ عِنْدَنا كثيروُنَ، فَقالَ:هَلْ يَعْطِفُ الغَنِىُّ عَلى الفَقيرَ، فَقالَ: يَتَجاوَزُ المُحْسِنُ عَنْ المُسى ء وَ يَتَواسُونَ؟ قُلْتُ: لا، فقالَ عليه السلام : لَيْسَ هؤُلاءِ الشّيعَةَ، الشَّيعَةُ مَنْ يَفْعَلُ هذا (قضاء حقوق المؤمنين، ص۲۱، ح ۲۲)
يكى از ياران امام باقر(ع) به آن حضرت گفت: شيعيان در منطقه ما زيادند. حضرت فرمود: آيـا توانـگر آنان بر فقير مهر مىورزد؟ و نيكوكار از بدكار مىگذرد؟ و مواسات و بذل و بخشش مالى دارند؟ گفت: خير. حضرت فرمود: اينان شيعه نيستند. شيعه كسى است كه چنين باشد. (در جفرافیای مکانی و اسمی شیعه هستند؛ ولی تشیع حقییقی نیاز به پیروی آگاهانه و عملگرایانه اخلاق مدار از اسلام، پیامبر اکرم(ص) و امامان معصوم(ع) و داشتن رابطه عاطفی با اهل بیت(ع) دارد.)
۳) پرهیز از فرصتسوزی و از دست دادن زمان
إیّاکَ و التَّفریطَ عِندَ إمکانِ الفُرصَهِ فَإنَّهُ مَیَدانٌ یَجری لأِهلِهِ الخُسران (تحف العقول، ص۲۸۶)
امام محمدباقر(ع) فرمود: مبادا فرصتهای به دست آمده را از دست بدهی که در این میدان آن که وقت را ضایع کند (زمان را از دست بدهد) زیان میبیند (و فرصتسوزی جز زیان و خسران چیزی نیست. البته توجه داریم که استفاده بهینه از فرصتها که مورد تاکید و مطلوب امام(ع ) است و غیر از فرصتطلبی مذموم است.)
۴) شعار دهندگان عدالت ابزار
قَالَ الباقر(ع) إِنَّ أَشَدَّ النَّاسِ حَسْرَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَبْدٌ وَصَفَ عَدْلًا ثُمَّ خَالَفَهُ إِلَى غَيْرِه (تحف العقول، ص۲۹۸)
حسرت زدهترين مردم به روز رستاخيز بندهاى است كه عدالت و عمل عادلانهاى را توصيف كرده و بستاید ولى خود خلاف آن را به كار بسته و عملى ديگر نمايد.
۵)شعار دهندگان عدالت ابزار و سرنگونان جهنمی
فى قَوْلِ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ فَکُبْکِبُوا فیها هُمْ وَ الْغاوُنَ قالَ هُمْ قَوْمٌ وَصَفُوا عَدْلاً بِأَلْسِنَتِهِمْ ثُمَّ خالَفُوهُ إِلى غَیْرِه (اصول کافی، ج۱، ص۶۰)
امام باقر(ع) درباره آیه شریفه «فَکُبْکِبُوا فیها هُمْ وَ الْغاوُنَ»؛ یعنی اینها و گمراهان در دوزخ سرنگون گردند، فرمود: ایشان گروهى باشند که عدالت را به زبان بستایند؛ (و شعار عدالتطلبی را ابزار رسیدن به اهداف خود قرار دهند) امّا در عمل با آن مخالفت ورزند.
#آموزههای_اخلاقی
🆔@majmaqomh
🔖#مقاله_هفته
🔰خدا همچون کنشگری اخلاقی (۱)
📝#ابوالقاسم_فنائی
📍این مقاله بخش نخست از پژوهشی مفصل دربارهیِ سرشت کنشگری خداوند را گزارش میکند. دو پرسش اصلی این پژوهش اینهاست:
(۱) آیا خدا کنشگری اخلاقی است؟
(۲) اگر آری، آیا اخلاق الاهی همان اخلاق انسانی است یا اخلاق الاهی کلاً یا بعضاً با اخلاق انسانی تفاوت دارد؟
🔖در رابطه با پرسش نخست، نویسنده به بررسی سه نظریهیِ رقیب زیر میپردازد: «خدا همچون کنشگری خودکامه»، «خدا همچون کنشگری مصلحتاندیش» و «خدا همچون کنشگری اخلاقی». در این پژوهش به سود ایدهیِ خدا همچون کنشگری اخلاقی، و علیه دو تلقی دیگر از سرشت کنشگریِ خداوند، استدلال خواهد شد. در رابطه با پرسش دوم، نویسنده از این نظریه دفاع میکند که اخلاق الاهی و اخلاق انسانی از حیث «محتوای هنجاری» هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند، هرچند از سایر جهات با یکدیگر تفاوتهای چشمگیری دارند.
🔖بخش نخست این پژوهش که در این مقاله ارائه میشود پس از طرح کلیات و مباحث مقدماتی، به نظریهیِ «خدا همچون کنشگری خودکامه» میپردازد و برخی از استدلالهایی را بررسی و نقد میکند که به سود این تلقی از سرشت خداوند اقامه شده یا میتوان اقامه کرد. بخشهای دوم و سوم این پژوهش که در قالب مقالاتی دیگر در شمارههای آیندهیِ همین مجله انتشار خواهد یافت به شرح و بسط دو تلقی دیگر از سرشت خداوند میپردازد.
🔸📎لینک دریافت مقاله
@majmaqomh
🔸گفتارهایی درباره اسلام رحمانی- عقلانی
🎤دکتر #عبدالرحیم_سلیمانی
📍جلسه چهل و هفتم: استفاده شیعی از آیه تطهیر در بوته نقد
⏱زمان برگزاری: شنبه ۲۶ خرداد ساعت ۱۸
🏛مکان:صفائیه، کوچه ۳۹، پلاک ۳۹، مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم
#اسلام_رحمانی_عقلانی
🆔@majmaqomh
🆔@soleimanisaa
🔖#بیانیه_انتخابات
🟢 بیانیه مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم و انجمن محققان و مدرسان حوزه علمیه اصفهان در حمایت از دکتر مسعود پزشکیان
"بسم الله الرحمن الرحیم"
ان الله یامرکم ان تودوا الامانات الی اهلها ( سوره مبارکه نساء، آیه ۵۸) خدا به شما فرمان می دهد تا امانتها را به صاحبانشان بازگردانید.
امروز مردم ایران با مشکلات بسیاری مواجه هستند. وضعیت بغرنج اقتصادی، تورم بالا، رشد پایین اقتصادی، بیثباتی اقتصادی و ... موجب گسترده شدن و شدت یافتن فقر در جامعه، ریزش طبقه متوسط و گسترش نابرابریها شده است. همچنین محدودیتهای شدید در عرصه دانش، فرهنگ و هنر به شکلهای اخراج اساتید و معلمان، گشتهای خیابانی، تنگ نظریها در حوزه هنر و مانند آن موجب انزوای فرهیختگان جامعه و مهاجرت آنان شده است. در عرصه بینالملل نیز طولانی شدن دوره تحریم، موجب انزوای ایران در جهان بهویژه در سطح اقتصادی شده و همین امر منشأ دیگر مشکلات و نارسایی شده است.
وقایع سه سال اخیر اعم از دو مدیریت حکومتی انتخابات 1400 و 1402 و اعتراضات مردمی سال 1401 موجب تشدید شکاف دولت-ملت شد و شرایط به گونهای رقم خورد که یأس و ناامیدی را در کنشگران سیاسی، دلسوزان و به طور کلی جامعه تزریق کرد.
هرچند رد صلاحیتهای گسترده کاندیداها، نشانه اعمال نظر شورای نگهبان و مورد انتقاد است؛ اما در این میان حضور آقای دکتر مسعود پزشکیان در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری را به فال نیک میگیریم و امیدواریم صداقت، پاکدستی و کاردانی ایشان باعث شود تا امور کشور در جهت منافع ملی و حقوق مردم جریان یابد.
دکتر پزشکیان در بزنگاههای حساس تاریخی، تعهد و مسئولیتپذیری خویش را به نمایش گذارده و مدافع حقوق مردم بوده است. به خوبی میدانیم کشور در شرایط نامطلوبی به سر میبرد و آگاهیم که رئیس جمهور با انواع محدودیتها و مسیری پر از سنگلاخ روبروست؛ از این رو سطح انتظارات خود را با واقعیتهای موجود تنظیم میکنیم و توقع داریم:
✔️۱. جناب پزشکیان با توجه به محدودیتهای موجود، وعدههایی واقعگرایانه و امکانپذیر دهند.
✔️۲. انتظار این است که وزیران و همکارانی دارای تجربه، توانمند و متخصص انتخاب کنند.
✔️۳. با اندیشمندان و صاحب نظران تعامل داشته باشند.
✔️۴. بهبود روابط خارجی ایران و برداشتن تحریمهای ظالمانه را وجه همت خود قرار دهند.
✔️۵. فرهنگ، هنر، دانشگاه و سینما را که از پایههای کلیدی هر نظام اجتماعی است، مورد توجه ویژه قرار دهند و وزارت علوم و ارشاد را به جایگاهی در شأن اسلام و ایران برسانند.
✔️۶. به دو اصل شفافیت و پاسخگویی برای مبارزه با فساد در حکمرانی اهتمام داشته باشند.
✔️۷. شایستهسالاری و مبارزه با فساد برای اصلاح و اعتلای کشور (مورد اشاره امیر المومنین در دو خطبه ۱۵ و ۱۶) را در دستور کار خود قرار دهند.
✔️۸. ساز و کاری برگزینند که شکاف دولت-ملت کاهش یابد و در حد مقدورات خویش جامعه و بهویژه جوانان و زنان را به آینده امیدوار سازند.
✔️۹. ازآنجاکه دین دولتی و حکومتی جذابیتی نداشته و باعث دینگریزی شده است، دخالت دولت در مسائل دینی و اعتقادی مردم را به حداقل برسانند.
✔️۱۰. حقوق مصرح مردم در قانون اساسی از جمله آزادیهای مدنی، فعالیت احزاب و مطبوعات در چارچوب قانون اساسی را مورد توجه و تاکید عملی قرار دهند.
✔️ ۱۱. به مقابله با برخوردهای امنیتی که به خاطر اظهار فكر و عقیده صورت میگیرد، اهتمام داشته باشند.
در پایان امیدواریم سازوکاری برای پاسداشت قانون اساسی (که از وظایف رییس جمهور است) اندیشیده شود، هرچند میدانیم دایره اختیارات رییس جمهور محدود است.
🔸مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم
🔸انجمن محققان و مدرسان حوزه علمیه اصفهان
۱۴۰۳/۳/۲۶
🆔@majmaqomh
⚡️دیدار دکتر پزشکیان با اعضای مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم
🔹کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری در سفر به قم، در مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم حاضر شد.
🔹در این نشست، چند نفر از اعضای مجمع، نقطه نظرات خود درباره انتخابات را بیان کردند.
@majmaqomh
🔰ولایت به مثابه امانت یا قیمومیت!
✍️#سید_علی_میر_موسوی
🟢غدیرخم؛ برکه و آبگیری در نزدیکی جحفه، در ۱۸ ذی الحجه سال دهم هجری، رویدادی سرنوشت ساز را شاهد بود، که برنامه و مسیر آینده را مشخص می کرد؛ اعلام ولایت علی(ع). مناقشه بر سر معنای ولایت از همان زمان درگرفت و دست کم دو دیدگاه در این باره طرح شد: نخست معنایی گسترده و فراگیر که جانشینی پیامبر در همه شأن های معنوی، دینی و دنیوی؛ از جمله رهبری سیاسی جامعه را در بر می گرفت. دوم معنایی محدود که بیشتر جنبه معنوی و دینی داشت و بر دوستی و محبتی ویژه دلالت می کرد. با درگذشت پیامبر و بحران جانشینی در ماجرای سقیفه، آثار این اختلاف آشکار شد.
🔹بی تردید علی (ع) خود را برای رهبری سیاسی پس از رسول خدا شایسته تر از دیگران می دانست. هنگامی که او برای بیعت با ابوبکر در فشار قرار گرفت، بر این شایستگی تاکید کرد و در سخنانی خطاب به مهاجران اعلام کرد: « مادام كه در بين ما خواننده كتاب خدا، فقيه در دين او، دانا به سنن پيامبرش، كاردان در امر رعيت، گرداننده بديها از ايشان و توزيعگر برابر ميان ايشان باشد همانا بر اين كار از شما سزاوارتريم. به خداي كه اين امر از ماست پس، از هوا پيروي نكنيد مبادا از راه خدا گمراه شويد و بر دوري خود از حق بيفزاييد.»(ابن قتیبه، الامامه و السیاسه،ص ۱۲)
🔹تاریخ در گزارش جدال و مناقشاتی که میان امام علی (ع) و رقیبانش، بر سر این که وی شایسته ترین فرد برای جانشینی و رهبری سیاسی پیامبر بوده، چندان سخنی درباره استناد به غدیر ثبت نکرده است. سخنان پیامبر در غدیر نیز مطلق بوده و در آن تصریحی به انتصاب علی(ع) به رهبری سیاسی نشده است. هر چند از ظاهر این سخنان، تعیین و معرفی وی به عنوان شایسته ترین فرد را می توان استفاده کرد. به هر حال نه تنها از نظر شیعه بلکه از دیدگاه برخی از معتزله، درباره این که علی (ع) شایسته ترین فرد برای رهبری سیاسی امت بوده است، تردیدی نیست. اگر چه بر سر انتصابی یا انتخابی بودن آن اختلاف نظر وجود دارد و در این نوشتار مجال پرداختن به آن نیست.
🔹آنچه اهمیت دارد بحث درباره سرشت و چیستی ولایت و پاسخ به این پرسش است که ولایت سیاسی نوعی امانت است یا قیمومیت؟ اين بحث یکی از نقاط عطف در اندیشه سیاسی عصر جدید است، که نقشی با اهمیت در چرخش به سوی دموکراسی داشته است. در اندیشه سیاسی معاصر شیعه دست کم دو تفسیر از این مفهوم ارائه شده است: میرزای نایینی آن را «عبارت از امانت دارى نوع و ولايت بر نظم و حفظ و اقامه ساير وظايف راجعه به نگهبانى»می دانست، از این رو ولایت سیاسی را با ولایت در باب وقف مقایسه می کرد، که متولی وظیفه دارد آن را بر اساس مصلحت موقوف علیهم اداره کند. آیت الله خمینی اما آن را سلطنتی از مقوله قیمومیت می دانست و معتقد بود« قيم ملت با قيم صغار از لحاظ وظيفه و موقعيت هيچ فرقى ندارد.»
🔹با نگاهی به سخنان امام علی (ع) می توان دریافت که از دیدگاه ایشان نیز ولایت از مقوله امانت است. او در نامه ای به اشعث بن قیس والی آذربایجان می نویسد: و همانا شغل تو به منزله طعمه و خوراکی برای تو نيست، بلکه آن امانتی است که بر ذمه و گردن تو نهاده شده و تو از طرف کسی که فوق تو می باشد سرپرستی مردمی را که بر آنان فرمان می رانی، به عهده داری، چنين حقی برای تو نيست که با رعيت و کسانی که امور ايشان به تو سپرده شده، با استبداد و خودکامگی رفتار نمايی»(نهج البلاغه،نامه ۵)
🔹امانت دانستن حکومت یکی از مقدمات لازم برای دموکراتیک کردن آن است، زیرا به گفته نایینی امانت در معرض خیانت و تعدی و تفریط است، از این رو محدود کردن و اعمال نظارت بر آن ضرورت دارد. در اندیشه سیاسی جدید غرب نیز جان لاک از نخستین کسانی بود که با چنین تفسیری از حکومت، در این راستا گام برداشت. بخش پیشگیری از جرایم و عدالت کیفری سازمان ملل نیز در سال ۱۹۹۷ مقامات و مناصب عمومی را امانت دانسته و آن را در چهار اصل تعریف کرده است:
✔️1.منصب عمومی امانت است؛ یعنی مستلزم وظیفه عمل در جهت منافع عمومی است و انجام آن به نهایت وفاداری صاحب منصبان به منافع عمومی کشور در چارچوب مقرر در نهادهای دموکراتیک دولت نیاز دارد.
✔️2. صاحب منصبان در انجام این وظایف و روابط با مردم بی دقیق، منصف و بی طرف باشند هرگز نباید رفتار جانبدارانه و غیر موجه به هیچ فرد و گروهی داشته باشند و یاتبعیضی ناروا علیه فرد یا گروهی مرتکب شوند.
✔️3. قدرت خود جهت پیشبرد منافع مالی خود و خانواده استفاده نکنند، هرگز نباید وارد هیچ معامله ای شوند یا پستی را قبول کنند یا منفعتی مالی یا تجاری داشته باشند که با منصب عمومی در تعارض باشد.
✔️4.هرگز نباید به صورت مستقیم یا غیر مستقیم هدیه یا هر نوع مساعدتی که ممکن است انجام وظایف شان را تحت تاثیر قرار دهد، دریافت کنند.
@majmaqomh
✔️غدیر و مسئلۀ ما🔻
✍#رضا_بابایی
🟢مهمترین و بزرگترین نزاع در میان مسلمانان، بر سر جانشینی پیامبر اسلام(ص) است. همۀ مسلمانان برای پیامبر(ص) دو منصب میشناسند: نبوت و سرپرستی سیاسی مسلمانان در عصر رسالت. اهل سنت، ارتحال پیامبر را پایان هر دو منصب میدانند؛ اما شیعیان به ادامۀ هر دو منصب(منهای وحی و رسالت پیامبرانه) در قالب امامت عقیده دارند. درنگ در ریشهها و زمینههای اجتماعی و نیز ماهیت دینی این نزاع بزرگ تاریخی و گاه خونین، مجالی دیگر میطلبد؛ اکنون به نکتهای دیگر اشاره میکنم:
🔹نزاع بر سر جانشینی پیامبر، اگرچه مسلمانان را به دو گروه متخاصم تبدیل کرده است، در بیشتر باورها و احکام فقهی و مناسک دینی و زیستجهان فردی یا اجتماعی آنان، تفاوتی مهم پدید نیاورده است. آن مقدار اختلافات فقهی و مناسکی و اعتقادی که در میان اهل سنت و شیعیان وجود دارد، چندان نیست که بتوان از تقابل و تفاوتی در حد «دو مذهب» سخن گفت؛ مگر اینکه بگوییم مهمترین اصل در مسلمانی، مسئلۀ جانشینی است، که در این صورت، امامت، هم مبدأ اختلاف خواهد بود و هم مهمترین پیامد آن؛ وگرنه در دیگر اصول و فروع دین، چنان اختلاف و نزاعی نیست که پیدایی دو مذهب را توجیه کند؛ چنانکه اختلافات فقهی و کلامی در میان دانشمندان یک مذهب، منشأ مذهبسازی نمیشود. من میپذیرم که شیوۀ تعیین جانشین برای پیامبر بسیار مهم است، اما مهمتر از آن، این است که اختلاف بر سر جانشین، چه تفاوتهای واقعی و ملموس در مهمات دینی مانند اخلاق و معنویت و یگانهپرستی و نوعدوستی به وجود میآورد.
🔹برخی باورها، به گونهای است که اختلاف بر سر آنها بهحقیقت منشأ دوگانگی است. مثلا کسی که به خدا و معاد عقیده دارد، در شیوۀ زندگی و علایق و جهانبینی و شناختها و ارزشها و... با منکر خدا و معاد متفاوت است. عقیده به خدا مانند آگاهی از گم شدن تیر و کمان شخصی گمنام در روستایی گمنام نیست.
🔹در فلسفۀ اسلامی، اختلاف شدیدی است بر سر اینکه اصالت با وجود است یا ماهیت. اما این اختلاف شدید، تأثیری در رفتار و اخلاق و منش و مرام و معنویت فلیسوفان ندارد. آیا اختلاف تشیع و تسنن، از جنس اختلاف فیلسوفان بر سر اصالت وجود است، یا همچون اختلاف کاتولیک و پروتستانتیسم است که دو الهیات و دو نگاه به انسان و جامعه، و پیامدهایی متفاوت در حد تفاوت آلمان و اسپانیا دارند؟ آیا عقیده به امامت، حوزههای مختلف نظری و عملی و مناسکی و عاطفی ما را بهکل دگرگون میکند و از ما انسانی متفاوت میسازد؟ آیا عقیدۀ اهل سنت به عدالت صحابه، آنان را در ایمان و عمل صالح، ممتازتر کرده است؟ هیچ تردیدی نیست که اصل امامت، منشأ دوگانگی در جهان اسلام است؛ سخن بر سر این است که معتقدان به امامت و منکران آن، به غیر از اصل امامت، در چه حوزههای دیگری اختلاف پیدا میکنند و این اختلافات جزئی یا کلی، چه کم و کیفی دارد. پیروان سنت که همۀ اصحاب – حتی معاویه - را انسانهایی ممتاز میدانند، از این رهگذر به چه مقصودی در عالم نظر و عمل رسیدهاند که شیعیان نرسیدهاند؟
🔹 ولایت چون ولایت است مهم است یا چون تغییری در رفتار و گفتار ما میدهد؟ اگر اهمیت آن به نفس آن باشد، باید همچون عدالت، در شمار بدیهیات قرار گیرد که چنین نیست. ولایت اهل بیت، مهم است اگر کسی را از ولایت طاغوت بیرون بیاورد و طاغوت، ظلم و جهالت و قساوت و گناه و بیانصافی است. بنابراین اگر کسی از راهی دیگر به همین مقصود برسد، در ولایت طاغوت نیست؛ چه اهل سنت باشد و چه پیرو هر دین دیگری. پیروان اهل بیت(ع) نیز آن مقدار که اخلاقیتر و طرفدار صلح و مدارا و همزیستی و حرمت نهادن به جان و مال و آبروی انسانها و کاستن از رنجها و شقاقها و منازعات باشند، سهمی و حظی از سعادت دارند.
🔹اعتقاد به مرجعیت اهل بیت(ع)، اگر کسی را مهربانتر و منصفتر و مؤدبتر و معنویتر و نوعدوستتر و بخشندهتر نکند، هیچ سودی ندارد، حتی اگر بر سر آن عقیده جان دهند و همۀ عمر را در عشق آن، به سر برند. آیا سیاستزدگی نیست اگر دربارۀ جایگاه سیاسی اهل بیت در تاریخ اسلام غیرت ورزیم اما هیچ امتیازی در اخلاق و معنویت و سلوک اجتماعی بر دیگران نداشته باشیم؟ اسلام اگر دین سیاسی هم باشد، مبلغ سیاستزدگی نیست. کسی که با دیدن چند خبر واحد، همۀ انصاف و تاریخ و صراحتهای قرآنی و صدها روایت دیگر را وامینهد و رسالت خود را در این جهان پیچیده و پر از رنج و عذاب انسانها، لعن و نفرین اصحاب پیامبر تعریف میکند، پیرو اهل بیت نیست؛ بندۀ هویتی است که محیط برای او ساخته است. «نزاع برای نزاع»، ابلهانهترین رفتار اجتماعی بشر است. تبدیل عقیدۀ دینی به ماهیت اجتماعی یا هویت فردی، فرایندی خطرناک است که دود آن، نخست به چشم همان عقیده میرود.
@majmaqomh