🔷️مکتب بهشتی، رسانه‌ای است برای شرکت در درس‌گفتارهای شهید بهشتی. در این بستر درس‌های صوتی و تصویری شهید بهشتی ارائه خواهد شد. برای آشنایی با مکتب فکری شهید آیت‌الله دکتر بهشتی هر پنجشنبه با ما همراه باشید. 🔹️رسانه مکتب بهشتی؛ زیر نظر موسسه مطالعات اسلامی و علوم انسانی اندیشه بهشتی @maktabbeheshti @andishebeheshti

🔻جلسه اول: چهار مرحله تا رسیدن به وضع مطلوب جامعه در رابطه انسان با جهان کدام خط را می رویم؟ در رابطه فرد با محیط اجتماعی کدام خط را می رویم؟ خط اصالت فرد را یا خط اصالت جامعه را یا خط آمیخته این دو را؟ خط کلی نظام اداری ما، آیا براساس مرکزیت تنظیم خواهد شد یا براساس نفی مرکزیت یا بر اساس دیگری؟ آیا نظام اقتصادی ما براساس بی‌اعتنایی به ارزش کار و تکیه بر ارزش سرمایه استوار می‌شود یا بر بی‌اعتنایی به نقش سرمایه و تکیه بر ارزش کار است یا اصلا مسأله دیگری است؟... 🔹️ رسانه مکتب بهشتی @maktabbeheshti @AndisheBeheshti

🔻جلسه دوم: بررسی نظریات جهان بینی فلسفی مجموعه مواضع حزب در چند بخش است که بخش اول آن جهان بینی است. شناخت جهان: آنچه ما جهانش می نامیم واقعیتی است عینی و مستقل از ذهن انسان، انسانها بخشی از این واقعیت عینی گسترده‌اند که می‌توانند بر خود و بر امور دیگر آگاه گردند. مسأله اولی که یک انسان در تعیین نظام ارزشی با آن برخورد می‌کند، این است که: آیا این جهان یک واقعیت عینی است یا نه؟ 🔹️ رسانه مکتب بهشتی @maktabbeheshti @AndisheBeheshti

🔻جلسه سوم: موضع ما درمقابل چیستی جهان مسأله اول این که ما معتقدیم که جهان واقعیتی است عینی؛ این یک موضع گیری است در برابر موضع کسانی که فکر می کنند جهان یک پندار است. آنچه ما آن را جهان می نامیم واقعیتی است عینی و مستقل از ذهن انسان. اگر غیر از رؤیا و اندیشه من چیزی نبود، وقتی انسان می میرد و نابود می شود دیگر جهانی هم وجود ندارد. 🔹️ رسانه مکتب بهشتی @maktabbeheshti @AndisheBeheshti

🔻جلسه چهارم: نگاه ایدئالیسم و جهان بینی ما یک معنی دیگر ایدئالیسم این است که انسان تصوراتی از این جهان دارد؛ یعنی ما ایدئالیست ها نمی گوییم که بیرون از تصورات ما هیچ نیست. می گوییم ما جز خودمان و تصوراتمان چیزی نیستیم و از بیرون خودمان و تصوراتمان آگاهی و خبر نداریم. مثل لاادریون که می گویند نمی دانیم و خبر نداریم، ما نمی گوییم هیچ چیز غیر از انسان و ذهن او نیست، بلکه می گوییم انسان و ذهن او هست، خارج از انسان و ذهن او ممکن است چیزی باشد یا نباشد، خبر نداریم. ما در برابر این گروه دوم از ایدئالیستها که شکاک ها هستند موضع گرفته ایم؛ می گوییم نه خیر، انسان می داند که غیر از خودش واقعیت دیگری هم هست.گروه سوم کسانی هستند که می گویند انسان هست، بیرون از انسان و ذهن انسان هم چیزهایی است که اجمالا می دانیم هست... 🔹️ رسانه مکتب بهشتی @maktabbeheshti @AndisheBeheshti

🔻جلسه پنجم: عقل عملی و عقل نظری هر واقعیتی حقیقت نیست. هر حقیقتی هم واقعیت نیست. اصطلاح حقیقت موقعی برای انسان مطرح می شود که حق و باطل برای او مطرح می شود. حق و باطل در قلمروی عقل نظری یک معنی دارد و در قلمروی عقل عملی معنی دیگری دارد. در قلمروی عقل نظری گفته می شود: هستی حق است، نیستی باطل است؛ وجود حق است، عدم باطل است و باطل در حقیقت وجود ندارد چون عدم است؛ این در قلمروی عقل نظری. 🔹️ رسانه مکتب بهشتی @maktabbeheshti @AndisheBeheshti

🔻جلسه ششم: رابطه احساس و اندیشه احساس و اندیشه: نخستین آگاهی های انسان از جهان از راه حواس به دست می آید، آنگاه اندیشه او به کار می افتد و با تجزیه و تحلیل و جمع بندی آگاهی هایی که از راه حس به دست آورده، بر بخش های دیگری از این واقعیت گسترده آگاه می شود که مستقیما در قلمرو حس نیست. ما در این فراز دوم، مرحله ای جلوتر رفته ایم. بعد از اینکه گفتیم انسان می تواند از این جهان آگاهی هایی را به دست بیاورد می خواهیم ببینیم از کدام راه این آگاهی ها را به دست می آورد. می گوییم نخستین آگاهی هایی که انسان از جهان به دست می آورد از راه حواس است... 🔹️ رسانه مکتب بهشتی @maktabbeheshti @AndisheBeheshti

🔻جلسه هفتم: معنای فکر کردن و اندیشیدن مسأله مهم این است که انسان یک مقطع از شناختش، احساس و ادارک حسی است. مقطع بعد، اندیشه است. اندیشه یعنی چه؟ اندیشه بدین معناست که آگاهیهای حسی آبستن آگاهی های بیشترند و آنچه می تواند این آگاهی ها را بارور کند و بارو بری را که در دل آنها نهفته است به دست انسان بدهد اندیشه است؛ تفکر. انسان هنر بارور کردن آگاهی های حسی را دارد، آن هم با برد وسیع. نه تنها آگاهی های حسی، بلکه آگاهی های بدیهی دیگر که آنها در ذات انسان نهفته است. از چه راه؟ از راه تجزیه و تحلیل، ترکیب، جمع بندی و استنتاج. کار فکر، یک کار و عمل ذهنی است... 🔹️ رسانه مکتب بهشتی @maktabbeheshti @AndisheBeheshti

🔻جلسه هشتم: نحوه برخورد ذهن با موضوعات وقتی مطلبی برای ذهن مطرح می شود، ذهن اول سراغ آن عناصر نخستین آگاهی که در ارتباط با این موضوع مطرح شده می رود و بعد از آنجا دو مرتبه می آید تا به یک آگاهی جدید برسد که می خواست به دست آورد. فکر و اندیشه این است که ذهن وقتی با موضوعی یا با مسألهای روبه رو می شود سراغ آگاهی های نخستین و عناصر نخستین آگاهی که در رابطه با این موضوع هستند می رود و پس از شناخت آنها، آنها را به صورت منظم ترکیب می کند... 🔹️ رسانه مکتب بهشتی @maktabbeheshti @AndisheBeheshti

🔻جلسه نهم: چگونگی شناختِ شناخت برای ما شناختن رابطه ی خاص وویژه به نام اگاهی اسان است طبیعی است وبدیهی است و روشن است و هیچ احتیاجی به اینکه از طریق دیگری به وسیله چیز دیگری این رابطه را برای ما معرفی بکنند نداریم شناخت و اگاهی برای ما انسان ها به طور بدیهی بی واسطه وبدون کمک قابل شناخت است برای شناخت اگاهی و شناخت ِ شناخت وباز شناختن آن از رابطه های دیگری که با جهان داریم... 🔹️ رسانه مکتب بهشتی @maktabbeheshti @AndisheBeheshti

🔻جلسه دهم: رابطه ذهن و اگاهی شما یک مقدار آگاهی که دارید نسبت به محیطتان و یا نسبت به خودتان. یک مجموعه‌ای از این آگاهی‌ها را بهش می گویید ذهن، ذهن انسان. آیا فقط ذهن مجموعه انباشته شده از آگاهی‌ها است؟ یا ذهن آگاهی‌ است که نه تنها انباشته شده اند بلکه رابطه های مشخصی میان خود این آگاهی‌های روی هم انباشته وجود دارد به او می گویید ذهن؟ یا اینکه ذهن عبارت است از ... 🔹️ رسانه مکتب بهشتی @maktabbeheshti @AndisheBeheshti

🔻جلسه یازدهم: عین به معنای واقعیت خب این سوال مطرحه که اینکه می گوییم ذهن و عین منظور این است که اصلا ذهن عینیت ندارد ؟ این دقیق خوب گوش کنید و خوب دقت کنید این که ما می گوییم ذهن و عین و این رو مقابل هم به کار میبریم منظور این است که اصلا ذهن یک چیز دیگر است عین یه چیز دیگربنابراین خود ذهن عین نیست. از شما سوال کنم بفرمایید که یعنی ما خواب و خیال داریم وخیال می کنیم به اینکه رابطه اگاهی میان ما و محیط مان است تازه وقتی گفتیم خیال می کنیم خود اون خیال می شود چی ؟ می شود یک واقعیت خود آن خیال می شود یک عینیت اگر عین به معنی واقعیت به کار رود و مرادف با واقعیت به کار رود ذهن و خیال و اندیشه و اگاهی همه این ها یک سلسله امور عینی هستند وما معمولا هم عین را به همین معنا به کار میبریم در آن معنی اصلی در آن معنی گسترده عین را به معنای واقعیت به کار میبریم . 🔹️ رسانه مکتب بهشتی @maktabbeheshti @AndisheBeheshti

🔻جلسه دوازدهم: اثر گذاری عین بر ذهن واین ذهن وعین مسلماً در رابطه با یکدیگراند و در یکدیگر تاثیر متقابل دارند بعد می گوییم فرازش را می نویسید یعنی عین در ذهن تاثیر دارد عین در ذهن تاثیر دارد شما میرید به یک باغ، میرید به پارک، پارک شهر در آنجا منظره ی باغچه ها و گل و آب را می بییند و درخت ها را به محض اینکه چشمتان به آن منظره افتاد آن منظره در چشم شما در خاطر شما نقش میبندد آن عین یعنی آن باغچه آب و درخت در ذهن اثر گذاشت ویک منظره و یک تصویر تازه بر ذهن افزود ودر آن به وجود آورد عین در ذهن اثر دارد فراوان بسیارری از ذهنیات و ادراکات ذهنی ما در برخورد با عین بدست ما آمده است دیدنی ها شنیدنی ها بوییدنی ها چشیدنی ها دست زدنی ها یا امثال این ها شما دست میبرید در این لیوان آب میبیند یخ کرده اینکه تشخیص بدید به ذهن شما می آیید که این لیوان یخ کرده این لیوان خنکه این ادراک ذهنی این امر ذهنی در اثر برخورد شما با یک عین به وجود امد عین در ذهن اثر میگذارد ذهن هم در عین اثر میگذارد . 🔹️ رسانه مکتب بهشتی @maktabbeheshti @AndisheBeheshti

🔻جلسه سیزدهم: انتظارات ما از ذهن خود سوال: مهم ترین انتظار شما از این ذهن و ذهنیتتان چیست ؟ مهم ترین انتظار انسان وبالاترین انتظار انسان از این ادراکات ذهنی این است که واقعیت های عینی را به او بشناساند ،به او بنمایاند به او نشان بدهد . شما بالاترین ارزش و مهم ترین ارزشی که برای تصور و ادراک ذهنی تان قائل اید این است که این ادراک ذهنی من نشان دهنده و نمایش گر یک واقعیت عینی باشد با خصوصیاتش ،بالاترین انتظار انسان و بالاترین ارزشی که انسان از این اگاهی ها می خواهد واقع نمایی است وواقعیت نمایی آن ها است واقعیتی را به من بنمایاند . من اگر چشمام را باز می کنم به این تخته نگاه می کنم می خواهم آن عبارتی را که روی تخته هست درست بخونم بنابراین اگر در ذهن من یک تصویری امد که غلط و خطا وخلاف این عبارت روی تخته نوشته شده ناراضی می شوم که چرا اشتباه کردم چون انتظار نخستین من انتظار اساسی من از این دیدن و از این تصویری که به ذهن من راه یابد این است که این تصویر این واقعیت روبه روی من را به من درست بنمایاند. 🔹️ رسانه مکتب بهشتی @maktabbeheshti @AndisheBeheshti

🔻جلسه چهاردهم: "قوانین ثابت و حاکم بر تطور موجودات جهان" این شدن (دگرگونی همه جانبه) آیا یک شدن بی‌حساب و کتاب و بی‌ضابطه و معیار است یا شدنی است براساس نظمی و قاعده‌ای و قانونی؟ اعتقاد ما این است که این شدن، شدنی است با ضابطه و قانون. قوانینی بر این شدن حکم فرماست. خود این قوانین چطورند؟ این قوانین خودشان هم عوض می شوند یا تا حالا این قوانین را ما ثابت می یابیم؟بالاخره ترکیب دو اتم ئیدروژن با یک اتم اکسیژن در شرایط خاص، در فشار معین و گرمای معین به آب تبدیل می شود. منظور از آب چیست؟ شما از آب چی می فهمید؟ 🔹️ رسانه مکتب بهشتی @maktabbeheshti @AndisheBeheshti

🔻جلسه پانزدهم : "در جهان، واقعیت ها ثابت اما شرایط متغیر است" اصولا رابطه‌ها هستند که بر زندگی ما انسانها در درونمان، در برونمان و در رابطه‌مان با برون و درون حاکم هستند. بنابراین، رابطه‌ها خود، واقعیت عینی هستند. ما واقعیت عینی ثابت در همین جهان طبیعت پیدا کرده‌ایم که همان قوانین حاکم بر شدن این طبیعت است. با این که سعی کردیم وارد بحث های ظریف و دقیق فلسفی نشویم اما ذهن ما رسید به این که در این جهان، هم واقعیت ثابت است و هم واقعیت متغیر. چون بسیار شده است که در بحث ها سؤال می کنند که ما واقعیت متغیر را ادراک می‌کنیم و می‌شناسیم آیا واقعیت ثابتی هم هست که ما بشناسیم؟ بله. آن رابطه ثابت که به آن قانون ثابت حاکم بر تغییرات و دگرگونی های همین واقعیت متغیر می گوییم؛ یعنی «قوانین ثابت حاکم بر این تطور». این تطورات، تابع قوانین ثابت و روابطی تغییر ناپذیرند. دگرگونی هایی که حتی یک قطره آب در شرایط گوناگون دارد براساس قانونی ثابت است که همیشه بر آن حاکم است. 🔹️ رسانه مکتب بهشتی @maktabbeheshti @AndisheBeheshti

🔻جلسه شانزدهم : حرکت و «شدن» در پیامبران و امامان (پرسش و پاسخ) لطفا بفرمایید آیا پیامبران و ائمه هم در حال «شدن» هستند و این «شدن» شامل آنها هم می‌گردد؟ بله، پیغمبر هم به دنیا می‌آید، کودک است، جوان می شود، کامل مرد می‌شود، پیرمرد می‌شود و می‌میرد. ائمه هم همین طور، البته هر انسانی بعد ثابت هم دارد که درباره آن بحث خواهد شد. اگر «شدن» شامل آنها هم می‌گردد، «شدن» آنها به سوی چه مرحله‌ای است؟ و اگر آنان کامل هستند و «شدن» شامل آنها نمی‌گردد آیا آنان به حد نهایی رسیده اند؟ 🔹️ رسانه مکتب بهشتی @maktabbeheshti @AndisheBeheshti

♦️ جلسه هفدهم: ظرفیت زمان و مکان و مسئله حرکت پرسش و پاسخ «در زمان» نشان دهنده این است که زمان قبل از حرکت است؟ نه، لازم نیست بگوییم زمان باید قبلا باشد، ما این «در» را به این اعتبار می‌گوییم که معمولا برای زمان کلمه «در» به کار می‌بریم. مثلا شما می‌گویید در این ساعت اینجا باش، این «در» را برای چه به کار بردید؟ یا می‌گویید در این ساعت کتاب بخوان. علتش این است که زمان را وقتی مقطع بندی می‌کنید، عین مکان است. مثلا روز یک مقطعی از زمان است که در این روز یک چیزهایی گنجیده است و یک چیزهایی خارج از این مقطع است. مثلا ممکن است مسافرت شما به تهران در روز پنجشنبه صورت گرفته باشد. در اینجا مقطع زمان، ظرف مسافرت شماست. پس این حرکت شما یک ظرف زمانی دارد و یک ظرف مکانی که معمولا از هر دو به «در» تعبیر می‌کنیم. در «نحوه هم اصطلاح ظرف زمان و ظرف مکان را به کار می‌بریم. حرکت در لازمان متصور نیست. حرکت همیشه در زمان است. 🔹️ رسانه مکتب بهشتی @maktabbeheshti @AndisheBeheshti

♦️جلسه هجدهم : جایگاه حرکت در زمان این که بیان شد زمان زاییده حرکت است را نمی‌پذیرم. این را به معنی دقیق کلمه نمی‌پذیرم. به این معنا دیگر زمان، عرض نیست، بلکه به این معنا زمان هم عرض است و هم عرض نیست. طول و عرض و ضخامت هم به یک معنا عرض است، کمیت است، امتداد است، ولی به یک معنا هم عرض نیست؛ بدین معنا که این عرض از جوهر متطور برمی‌خیزد. عیبی ندارد بگویید از تطور آن، زمان استنتاج می شود، اما وقتی می‌گویید «زاییده حرکت ممکن است یک معنای دیگری به ذهن بیاید. در عین حال، اگر ما گفتیم اعراض معلول جوهرند شاید کلمه زاییده» هم بی‌مورد نباشد. 🔹️ رسانه مکتب بهشتی @maktabbeheshti @AndisheBeheshti

♦️جلسه نوزدهم: چگونگی نظم طبیعت در ایجاد معجزات آیا معجزات پیامبران نیز براساس همین نظم و قاعده و قانونی که حاکم بر «شدن» جهان است می‌تواند استوار باشد؟ در این باره دو نظر وجود دارد: یک نظر، نظر متفکرانی است که حکمت خداوند را به معنای نظم ثابت در مشیت و اراده خداوندی تلقی می‌کنند، نظمی که لازمه‌اش این است که هر رویدادی از مجاری مقرر در طبیعت رخ دهد. یک نظر دیگر این است که مسأله از این فراتر است و حکمت خداوند عبارت از یک نظم وسیعی است که برخی از استثناها - که ما به آن بی نظمی می‌گوییم - جزئی از این نظم است. 🔹️ رسانه مکتب بهشتی @maktabbeheshti @AndisheBeheshti

شما ابوذر باشید! معمولاً بعد از اتمام همین کلاس‌های حزب جمهوری*، در مسیر خروج شهید بهشتی از کلاس، بعضی از حضار سوالاتی مطرح می‌کردند که ایشان در عین خستگی با روی گشاده پاسخ می‌دادند. یک روز بنده و یکی از دوستان بعد از کلاس خدمت ایشان رفتیم. زمانی که اوج قدرت‌نمایی بنی‌صدر بود و مخالفت‌ها و شعار‌ها علیه شهید بهشتی و حزب جمهوری اسلامی در نهایت خود بود. دوست من با حالت تقریباً عصبانی به ایشان گفت: امام در مورد بنی‌صدر چیزی نمی‌گوید بلکه گاهی رویکرد حمایت‌گونه هم دارد، شما هم که در مصاحبه‌ها می‌گویید: «رویهٔ ما سکوت است، سکوتِ الهام‌بخش وحدت». با این وضعیت تکلیف ما چیست؟ ایشان که با متانت و گشاده‌رویی به حرف‌های ما گوش می‌داد، در آخر پاسخ کوتاهی داد و گفت: «شما ابوذر باشید.» خیلی پاسخ جالب و تعیین کننده‌ای بود. اخیراً که رهبری مسئلهٔ آتش به اختیار را مطرح کردند به یاد این جملهٔ کوتاه شهید مظلوم افتادم: «شما ابوذر باشید!» روحش شاد. *جلسات «مواضع ما» که در سال ۱۳۶۰ برگزار می‌شد و شهادت آیت‌الله بهشتی این جلسات را ناتمام گذاشت. 📩 ارسالی از مخاطبان اندیشه بهشتی. 🔹️ رسانه مکتب بهشتی @maktabbeheshti @AndisheBeheshti

🔻جلسه بیستم: حرکت رشدیاب جهان این جهان طبیعت یک «شدن» است، یک حرکت مستمر است که پویش، دگرگونی و تغییر بر آن حاکم است و «شدن»ی است متکی به «بودن». قوانین ثابتی بر آن حاکم است و خود این قوانین ثابت، «بودن» است، آنها «شدن» نیست، آنها «اَستن» است، هستی است و این نشانه‌ای است بر این که یک «اَستن» فراتر و نیرومندتر و قوی، و به تعبیر قرآن، عزیز و والا، بالا، سرافراز و بر فراز، تکیه‌گاه این «شدن» است. امروز در ادامه این بحث می‌خواهیم به نکته دیگری توجه پیدا کنیم و آن این است که این «شدن»، همراه با فزایندگی است؛ این «شدن» خودافزاست. 🔹️ رسانه مکتب بهشتی @maktabbeheshti @AndisheBeheshti

🔻جلسه بیست و یکم:مبدا فزایندگی آیا جرم کنونی با جرم یک میلیارد سال پیش مساوی است؛ یعنی جرم کم نشده؟ آن وقت سؤال می کنیم که پس این صورتها از کجا پیدا شده؟ منشاء پیدایش این صورت ها چیست؟ اگر بخواهید بگویید خود این، ماده است، معلوم می شود که ماده می تواند بیافریند بی آنکه از خودش چیزی کم شود؛ این می شود خود خدا، دیگر بی خود به آن ماده می گویید. اگر ما توانستیم چیزی داشته باشیم که می تواند بیافریند بی آنکه از خودش چیزی کم شود این دیگر ماده نیست، این خداست. 🔹️ رسانه مکتب بهشتی @maktabbeheshti @AndisheBeheshti

🔻جلسه بیست و دوم: جهان در حال فزایندگی دائم است ماده در حال «شدن» است و این «شدن» همراه با تبدل «ماده» به «صورت» است و بنابراین اصلا و واقعا هم فرجامی دارد که همان قیامت است و متکی به مبدأ هم هست. یعنی از میان تمام این فروض، با توجه به مبدأ و معاد، ما این فرض را می پذیریم که جهان «شدن» است، «شدن»ی برخاسته از ماده، اما مبدأیی دارد که هم مبدأ ماده است و هم مبدأ این حرکت «شدن»، و فرجامی دارد که فرجامش یک تحول تام کامل است و پیداشدن جهانی جدید و وضعی جدید به اراده و مشیت همان مبدأیی که وضع کنونی را پدید آورده است. در حقیقت، این بحث هم با مبدأ و هم با معاد ارتباط پیدا می کند و بحثی است در ارتباط با مبدأ و معاد. 🔹️ رسانه مکتب بهشتی @maktabbeheshti @AndisheBeheshti

🔻جلسه بیست و سوم: تکامل بی‌پایان انسان و طبیعت در مجموع تطورات و دگرگونی‌های عالم، آهنگی خاص می‌یابیم آهنگ رشد، گستردگی و تنوع و پیچیدگی فزاینده. اینجا ما روی نکته دیگری هم دست گذاشته‌ایم و آن این است که در این فزایندگی، آهنگ رشد و تکامل هست. تکامل یعنی چه؟ 🔹️ رسانه مکتب بهشتی @maktabbeheshti @AndisheBeheshti