🔰 بر کرانه آیه‌ها 1⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 40 سوره مبارکه بقره) 💢 شماره نسخه: Arabe 372 ✓ محل نگهداری: کتابخانه ملی فرانسه ✓ خط: #کوفی ، دسته D ✓ تعداد برگه‌ها: 55 برگه ✓ تعداد سطور در هر صفحه: 6 سطر ✓ ابعاد هر برگه: 153*190 میلی‌متر ✓ جنس برگه‌ها: پوست ✓ نشان پایان آیات: ندارد ✓ علامت تخمیس: حرف «هاء» به قلم زر ✓ علامت تعشیر: یک گل دوازده‌پر طلایی ✓ نام سوره‌ها و تعداد آیات: با خط #کوفی و به رنگ طلا ✓ نقط الاعجام: نقطه‌های مستطیل‌شکل مشکی ✓ روش علامت‌گذاری: نقاط مدور قرمزرنگ به شیوه #ابوالاسود و نقاط مدور سبزرنگ برای نشان دادن سایر #قرائات 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/40) بَنیٓ اِسرآءيلَ: فرزندان يعقوب 👈 «بنی» در اصل «بنين» و جمع «ابن» است كه به‌خاطر مضاف واقع شدن، «ن» از آخر آن حذف شده و وقتی مضاف شود، به معنای فرزندان است. «اسرائيل» لقب حضرت يعقوب «ع» به معنای «عبد الله» يا «قوة الله» است. اذکُروا: به ياد آوريد يا به ياد داشته باشيد. اَنعَمتُ عَلَيکُم: [با آن] به شما نعمت دادم. اَوفوا: وفا کنيد. بِعَهدی: به عهد من [که با شما بسته​‌ام] اوفِ: تا وفا کنم. بِعَهدِکُم: به عهد شما [که من با شما بسته‌ام] اِيّایَ فَارهَبونِ: فقط از من بترسيد. 👈 در اصل، «فَارهَبونی» بوده است. 🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص28 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/40) ❇️ عَن هِشامِ بنِ سالِمٍ: قُلتُ لِلصّادِقِ عَلَیهِ السَّلامُ یَا ابنَ رَسولِ اللهِ! ما بالُ المُؤمِنِ اِذا دَعا رُبَّما لَم یُستَجَب لَه وَقَد قالَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ «وَقالَ رَبُّکُمُ ادعونیٓ اَستَجِب لَکُم» فَقالَ: اِنَّ العَبدَ اِذا دَعَا اللهَ تَبارَكَ وَتَعالیٰ بِنِیَّةٍ صادِقَةٍ وَقَلبٍ مُخلِصٍ، استُجیبَ لَه بَعدَ وَفائِهِ بِعَهدِ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَاِذا دَعَا اللهَ بِغَیرِ نِیَّةٍ وَاِخلاصٍ لَم یُستَجَب لَه اَلَیسَ اللهُ یَقولُ «وَاَوفوا بِعَهدیٓ اوفِ بِعَهدِکُم» فَمَن وَفیٰ وُفِیَ لَه. ❇️ هشام بن سالم از امام صادق علیه‌السلام پرسید: ای فرزند رسول‌ خدا! چگونه است که گاه مؤمن هرچه خدای را می‌خواند، دعایش به اجابت نمی‌رسد در صورتی که خداوند عزوجل می‌فرماید: «پروردگارتان فرموده است: "مرا بخوانید تا (دعای) شما را اجابت کنم."» (غافر/60) آن حضرت علیه‌السلام پاسخ دادند: اگر بنده با نیّت پاک و خلوص قلب، خدا را بخواند، دعایش اجابت می‌شود؛ البتّه بعد از اینکه به عهد خود با خدا وفا کرده‌ باشد و چنانچه خدای را بدون خلوص نیّت بخواند، خواسته‌اش برآورده نمی‌شود. آیا خداوند نفرمود: «به پیمان من وفا كنید تا به پیمان شما وفا كنم»؟ پس کسی که وفا کند، او نیز وفا می‌کند. 🔸منبع: الاختصاص، ص242 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 يٰبَنیٓ اِسرآءيلَ اذكُروا نِعمَتِیَ الَّ‍تیٓ اَنعَمتُ عَلَيكُم وَاَوفوا بِعَهدیٓ اوفِ بِعَهدِكُم وَاِيّایَ فَارهَبونِ (بقره/40) ای بنی اسرائیل، نعمت‌(های) مرا که به شما ارزانی کرده‌ام، یاد کنید و به پیمان من وفا کنید تا به پیمان شما وفا کنم، و تنها از من بترسید (و عهد مرا نشکنید). ✅ اين سه دستور (يادآورى نعمتهاى بزرگ خدا، وفاى به عهد پروردگار و ترس از نافرمانى او) اساس تمام برنامه‌هاى الهى را تشكيل مى‌دهد. ياد نعمت‌هاى او انسان را به #معرفت او دعوت مى‌كند، و حس #شكرگزارى را در انسان برمى‌انگيزد، سپس توجه به اين نكته كه اين نعمت‌ها بى‌قيد و شرط نيست و در كنار آن، خدا عهد و پيمانى گرفته، انسان را متوجه تكاليف و مسئوليت‌هايش مى‌كند و «اِيّایَ فَارهَبونِ» (تنها از من بترسيد) تأکيدى است بر اين مطلب كه در راه وفاى به عهدهاى الهى و اطاعت فرمانش از هيچ‌چيز و هيچ‌كس نبايد ترس و وحشت داشت، اين انحصار را از كلمه «اياى» كه مقدم بر عبارت «فارهبون» است استفاده مى‌كنيم. ✅ آن‌گونه كه از آيات قرآن استفاده مى‌شود #پيمان_خدا با بنی‌اسرائیل، همان پرستش خداوند يگانه، نيكى به پدر و مادر، بستگان، يتيمان و مستمندان، خوشرفتارى با مردم، بر پا داشتن نماز، اداى زكات، دورى از اذيت و آزار و خونريزى بوده است. شاهد اين سخن، آيات 83 و 84 سوره مبارکه بقره است. ✅ گفته‌اند که منظور از «اوفِ بِعَهدِكُم»، عهدی‌ست كه خدا در تورات با آنان بست كه پیامبری به نام #محمد را مبعوث كند؛ پس هر کس كه از او پیروی كند، دو اجر دارد: ۱. اجری برای پیروی از موسی و ایمان به تورات؛ ۲. اجری به‌سبب پیروی از محمد «ص» و ایمان به قرآن. همچنین در روايتى از امام صادق علیه‌السلام مى‌خوانيم كه منظور از «اوفِ بِعَهدِكُم» اين است كه من به عهد خودم وفا خواهم كرد و شما را به بهشت خواهم برد. 🔸 منبع: قرآن حکیم (خلاصه مجمع‌البیان)، ص7؛ تفسیر نمونه، ج1، ص200 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 5⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/40) 💢 «اَوفوا»: مانند آنچه در مطلب روز گذشته گفته شد، این کلمه نیز از افعالی است که حروف آن مشمول قاعدۀ #اِعلال شده و در این کلمه که فعل امر از باب «اِفعال»، صیغۀ جمع مذکر مخاطب است نسبت به افعالی که حروف «واو» و «یاء» در ریشۀ آنها وجود ندارد، اندکی دچار تغییر شده است. ← #ریشه این فعل «و ، ف ، ی» بوده و در صیغه‌ای که گفته شد در اصل «اَوفِیُوا» است و تحت قاعدۀ اِعلال، با قرار گرفتن در صیغه‌ای که گفته شد تغییر یافته و بدین ترتیب حرف یاء از آن حذف و حرکت ضمه به حرف ما قبل آن یعنی حرف «فاء» منتقل شده است (اَوفُوا). البته حرکت #ضمه در این کلمه و نیز تمام حرکات کوتاه همراه حروف مدی در کل قرآن به منظور تسهیل و جلوگیری از اشتباه در قرائت، در شیوهٔ علامت‌گذاری #کم_علامت حذف شده است. ✓ علامت‌گذاری این کلمه: ضبط #مصری : أَوْفُواْ ضبط #هندی : اَوْفُوْا ← علامت سکون بر روی هر دو حرف واو ضبط #ترکی و #ایرانی : اَوْفُوا ← علامت سکون فقط بر روی حرف واو اول ضبط #کم_علامت : اَوفوا ← الف بعد از واو آخر کلمه، همواره ناخواناست. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ سه‌شنبه 8 آبان 1403 🔅 اَتَأمُرونَ النّاسَ بِالبِرِّ وَ تَنسَونَ اَنفُسَكُم وَاَنتُم تَتلونَ الكِتٰبَ اَفَلا تَعقِلونَ (بقره/44) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ اشاره روایی 4️⃣ شرح تفسیری 5️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 44 سوره مبارکه بقره) 💢 شماره نسخه: Wetzstein II 1913 کتابخانه ایالتی برلین ✓ تعداد برگه‌ها: 210 برگه ✓ ابعاد هر برگه: 270*340 میلی‌متر ✓ جنس برگه: پوست ✓ نوع خط: به نظر می‌رسد که این نسخه جزء مصاحف حجازی باشد ولی فرانسوا دروش آن را در دسته مصاحف به سبک #کوفی B.Ia قرار می‌دهد. ✓ تعداد سطور در هر صفحه: مختلف‌السطر بوده و بین 23 تا 25 سطر است. ✓ نقط الاعجام: مانند سایر مصاحف حجازی، برخی از حروف دارای نقطه‌های مستطیل‌شکل با رنگ مشکی هستند. ✓ روش علامت‌گذاری: نقاط مدور قرمزرنگ به شیوه #ابوالاسود ✓ نشان پایان آیات: چند نقطه مستطیل‌شکل مورب که در کنار هم قرار گرفته‌اند. ✓ علامت تخمیس: ندارد ✓ علامت تعشیر: یک دایره مشکی‌رنگ که با نقطه‌های قرمز، محاط شده است. ✅ این نسخه توسط یوهان وتس اشتاین (1905-1815) در دمشق به دست آمده است و تقریباً 85% متن قرآن را در بر می‌گیرد. احتمالاً نسخه کامل آن از 245 تا 250 برگه تشکیل شده و 6 برگ موجود در کتابخانه ملی فرانسه با شماره 6087 arabe به احتمال زیاد از همین نسخه است. ❇️ با توجه به #آزمایش_کربن_14 روی نسخه، سال‌های تولید آن با احتمال 95% بین سال‌های 663 تا 703 میلادی (سال‌های 42 تا 83 هجری) است. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/44) البِرِّ: نيکی، وسعت و فراخی در کار خیر تَنسَونَ: فراموش می‌کنيد. تَتلونَ: تلاوت می‌کنيد. اَفَلا تَعقِلونَ: «پس آيا عقل خود را به کار نمی‌گيريد؟» يا «پس آيا [زشتی کار خود را] نمی‌فهميد؟» 🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص29 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/44) ❇️ قالَ رَسولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهٖ: مَرَرتُ لَيلَةً اُسریٰ بی عَلىٰ اُناسٍ تُقرَضُ شَفاهُهم بِمَقاريضَ مِن نارٍ. فَقُلتُ: مَن هٰؤُلاءِ يا جَبرَئيلَ؟ فَقالَ: هٰؤُلاءِ خُطَباءٌ مِن اَهلِ الدُّنيا مِمَّن كانوا يَأمُرونَ النّاسَ بِالبِرِّ وَيَنسَونَ اَنفُسَهُم. ❇️ پیامبر صلی الله علیه و آله: در شبی که مرا به معراج بردند از کنار افرادی گذشتم که لب هایشان را با قیچی هایی از آتش می‌بریدند. به جبرئیل گفتم: اینها چه کسانی هستند؟ گفت: اینها سخنوران اهل دنیا هستند که مردم را به کارهای نیک فرمان می‌دادند و خودشان را فراموش کرده بودند. 🔸منبع: مجمع البیان، ج1، ص 215 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 اَتَأمُرونَ النّاسَ بِالبِرِّ وَ تَنسَونَ اَنفُسَكُم وَاَنتُم تَتلونَ الكِتٰبَ اَفَلا تَعقِلونَ (بقره/44) آیا مردم را به نیکی فرمان می‌دهید و خودتان را فراموش می‌کنید؛ در حالی که کتاب (آسمانی) را می‌خوانید؟! آیا عقل خود را به کار نمی‌گیرید؟! ✅ علما و دانشمندان #يهود ، قبل از بعثت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم، مردم را به ايمان آوردن به وى دعوت مى‌كردند و بشارت ظهورش را مى‌دادند ولى خودشان هنگام ظهور آن حضرت، از ايمان آوردن خوددارى كردند. همچنین بعضى از علماى يهود به بستگان خود كه اسلام آورده بودند توصيه مى‌كردند به ايمان خويش باقى و ثابت بمانند ولى خودشان ايمان نمى‌آورند. ✅ در قرآن کریم بر اساس آیه 5 سوره مبارکه جمعه عالم بى‌عمل، به الاغى تشبيه شده است كه بار كتاب حمل مى‌كند، ولى خود از آن بهره‌اى نمى‌برد. همچنین در کلام دانشمندان، از عالم بی‌عمل به گرسنه‌اى که روى گنج خوابيده، تشنه‌اى که بر كنار آب و درياست، طبيبى كه خود از درد مى‌نالد و... تعبیر شده است. 🔸 منبع: مجمع‌البیان، ج1، ص215؛ تفسیر نمونه، ج1، ص214؛ تفسیر نور، ج1، ص105 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 5️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/44) 💢 «اَتَأمُرونَ»: این کلمه از افعال مضارع، صیغۀ جمع مذکر مخاطب است. در این آیه، سه کلمۀ مشابه دیگر از همین گروه وجود دارد. ✓ همزۀ ابتدایی این کلمه از دستۀ #حروف ، با نام «همزۀ استفهام» به معنی «آیا» است و جزء کلمۀ اصلی «تَأمُرونَ» نیست. ✓ نکته مورد توجه دربارهٔ «اَتَأمُرونَ»، وجود علامت «رأس العین» بر روی همزۀ میانی این کلمه است که چنانچه قبلا گفته شد وجود این علامت بر روی همزه (در اصطلاح عام، همان الف ایستاده) در ضبط کم‌علامت، اساساً نشانۀ #سکون همزه است، کما اینکه وجود دو همزه در ابتدا و در میان این کلمه، به وضوح، گویای این تفاوت در رویکرد ضبط #کم_علامت است. ✓ البته در شیوه‌های علامت‌گذاری پنج‌گانه، این مفهوم به شکل‌های متفاوتی نمایش داده شده است: ضبط #مصری : أَتَأْمُرُونَ ضبط #هندی : اَتَاْمُرُوْنَ ضبط #ترکی : اَتَاْمُرُونَ ضبط #ایرانی : اَتَاْمُروُنَ ضبط #کم_علامت : اَتَأمُرونَ ✅ در اینجا یک #نکته_تجویدی مهم وجود دارد که یادآوری آن خالی از لطف نیست و آن، صفت ذاتی حرف همزه، به نام «نَبر» به معنی تیزی است. بر اساس این قاعده در هنگام تلاوت آیات می‌بایست همزه طوری تلفظ شود که با حالت #خشکی و #تیزی نسبت به دیگر حروف همراه باشد به گونه‌ای که وجود این حرف در کلمه، کاملا شنیده و احساس شود. البته حرف همزه در قرائات گوناگون، از حروفی است که توجه ویژه به آن وجود دارد و در برخی قرائات با ملاحظاتی خاص مانند از بین بردن #تیزی آن یا قواعد دیگر تلفظ می‌شود. 💢 شایان ذکر است افعال دیگری که در این آیه آمده است عبارتند از: ✓ «تَنسَونَ» از ریشۀ «ن ، س ، ی» ✓ «تَتلونَ» از ریشۀ «ت ، ل ، و» که این افعال، در زبان عربی، مشمول قاعدۀ #اِعلال و دستخوش تغییراتی شده‌اند که در ادامۀ این مسیر طولانیِ «طرح بر کرانۀ آیه‌ها» به آن‌ها خواهیم پرداخت ان شاء الله. ✓ فعل «تَعقِلونَ» هم از ریشۀ «ع ، ق ، ل» است که #بدون_تغییر در صیغۀ جمع مذکر مخاطب قرار می‌گیرد. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 هم‌افزایی مرکز طبع و نشر با مخاطبان خود در پیام‌رسان #ایتا 👈 به‌منظور هم‌افزایی و ارتباط‌گیری مؤثر و سودمند، واحد رسانه مرکز طبع و نشر قرآن کریم در پیام‌رسان ایتا، گزینه «ارتباط با ادمین» را فعال کرده است. ✅ دنبال‌کنندگان گرامی در صورت داشتن #پیشنهاد_سازنده یا #انتقاد و حتی داشتن #سؤال می‌توانند نظرات خود را با کارشناسان مرکز مطرح کنند. ✅ ارتباط با ادمین: @moshaf_admin 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹