🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/37) تَلَقّیٰ: گرفت، دريافت کرد. تابَ عَلَیهِ: لطف كرد به او. التَّوّابُ: بسيارلطف‌کننده 🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص27 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/37) ❇️ عَنِ ابنِ عَبّاسٍ قالَ: سَاَلتُ النَّبِیَّ عَلَیهِ السَّلامُ عَنِ الكَلِماتِ الَّتی تَلَقّاها آدَمُ مِن رَبِّهٖ فَتابَ عَلَيهِ؛ قالَ: سَاَلَه بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَعَلِیٍّ وَفاطِمَةَ وَالحَسَنِ وَالحُسَينِ اِلّا تُبتَ عَلَیَّ فَتابَ عَلَيهِ. ❇️ ابن عباس: از پيغمبر صلّی الله علیه و آله پرسيدم كلماتی كه آدم از پروردگار خود دريافت کرد و به بركت آن كلمات، خداوند توبه آدم را پذيرفت چه بود؟ فرمودند: از خداوند درخواست كرد كه بارالها به حق محمد [صلّی الله علیه وآله] و علی و فاطمه و حسن و حسين [علیهم‌السلام] توبه ام را بپذير و خداوند توبه اش را پذيرفت. 🔸منبع: خصال، ج2، ص270 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 فَتَلَقّیٰٓ ءادَمُ مِن رَبِّهٖ كَلِمٰتٍ فَتابَ عَلَيهِ اِنَّه هُوَ التَّوّابُ الرَّحيمُ (بقره/37) پس (از فرود آمدن از آن مكان و منزلت،) آدم، كلماتی (باعظمت) از جانب پروردگارش دریافت كرد، و در نتیجه، (خدا) توبه او را پذیرفت. اوست که بسیار توبه‌پذیر و مهربان است. ✅ برخی از مفسرین گفته‌اند: منظور از كلمات باعظمتی که حضرت آدم با آن توبه کرد همان جمله‌اى است كه در سوره اعراف آیه 23 آمده است؛ یعنی عبارت: «رَبَّنا ظَلَمنآ اَنفُسَنا وَاِن لَم تَغفِر لَنا وَتَرحَمنا لَنَكونَنَّ مِنَ الخـٰسِرينَ». به خدا عرض کردند: «پروردگارا، ما به خود ستم کردیم، و اگر ما را نیامرزی و بر ما رحم نکنی، بی‌گمان از زیان‌کاران خواهیم شد.» علامه طباطبایی (ره) بر این نظریه، اشکال وارد کرده و می‌گوید: در سوره اعراف، این کلمات (رَبَّنا ظَلَمنآ اَنفُسَنا...) قبل از هبوط آدم آمده است ولی در سوره بقره، ابتدا هبوط آدم آمده و سپس «فَتَلَقّیٰٓ ءادَمُ...» مطرح شده است. ✅ همچنین طبق آنچه از روايات استفاده مى‌شود، مراد از كلماتى كه آدم به‌وسيله‌ آن، توبه کرد، توسّل به بهترين خلق خدا يعنى حضرت محمّد و اهل‌بيت او عليه و عليهم السلام است، چنانكه در تفسير درّ المنثور از ابن عباس نقل شده است كه آدم براى پذيرش توبه‌اش، خداوند را به حق اين نام‌ها قسم داد: «محمّد وعلىّ وفاطمة والحسن والحسين.» 🔸 منبع: المیزان، ج1، ص133؛ تفسیرنور، ج1، ص99 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 5⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/37) ✅ در این آیه، دو الف از دو کلمه به شکل #الف_کوچک نگارش شده که هر کدام بنا به دلیل خاصی به این شکل نوشته شده است با هم آنها را بررسی می‌کنیم: 💢 «فَتَلَقّیٰٓ»: در زبان عربی، کلماتی که فعل هستند معمولاً از سه حرف اصلی که به آن «ریشهٔ فعل» گفته می‌شود ساخته شده‌اند. ← #ریشه این فعل «ل ، ق ، ی» است که هنگامی که در این باب و این صیغه قرار می‌گیرد در واقع می‌شود: «فَتَلَقَّیَ». بنا به قاعدهٔ «اِعلال» که در ادبیات عرب، برخی افعال را در بر می‌گیرد، اگر حرف آخر ریشهٔ فعل به یاء ختم شود؛ یاء آخر آن به #الف_کوچک تبدیل شده و بر روی پایه «یاء» قرار می‌گیرد، مانند کلمات متعدد دیگری که در قرآن موجود است، همچون: «اَوحیٰ»، «اَبکیٰ»، «سَعیٰ» و ... البته کلماتی نیز در قرآن وجود دارد که قاعدهٔ #اعلال ، شامل آنها می‌شود اما استثنائاً بر اساس رسم المصحف، متفاوت با آنچه در دستور زبان عربی آمده، نگارش شده است. ← لازم به ذکر است، علامت #مد در انتهای کلمه به دلیل وجود سبب مد (در اینجا همزه) در کلمهٔ بعدی (ءادَم) بوده که باعث ایجاد مدّ منفصل شده است. ✓ علامت‌گذاری این کلمه: ضبط #مصری : فَتَلَقَّیٰٓ ← تشدید و فتحه روی قاف، الف کوچک و مد روی یاء ضبط #هندی و #ترکی : فَتَلَقّٰٓی ← تشدید، الف کوچک و مد بر روی قاف ضبط #ایرانی و #کم_علامت : فَتَلَقّیٰٓ ← تشدید بدون فتحه روی قاف، الف کوچک و مد روی یاء 💢 «کَلِمٰتٍ»: این کلمه، #جمع_سالم مؤنث است و مفرد آن «کَلِمَة» است. الف بعد از میم در «کَلِمٰت»، بر اساس قاعدهٔ حذف الف در کلمات جمع سالم مذکر و مونث در #رسم_المصحف حذف شده است. ✓ علامت‌گذاری این کلمه: ضبط #مصری : کَلِمَـٰتٍ ضبط #هندی و #کم_علامت : کَلِمٰتٍ ضبط #ترکی : کَلِمَاتٍ ضبط #ایرانی : کَلِمٰاتٍ چنانکه ملاحظه می‌کنید در دو شیوه آخر، الف در این کلمه اثبات شده است که با اصول رسم المصحف مطابقت نداشته و در جهان اسلام، فاقد اعتبار علمی است. 📝 شما نیز چند کلمه از این دست (جمع سالم مذکر یا مؤنث) را در برای ما از طریق ارتباط با ادمین ارسال کنید. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ دوشنبه 7 آبان 1403 🔅 يٰبَنیٓ اِسرآءيلَ اذكُروا نِعمَتِیَ الَّ‍تیٓ اَنعَمتُ عَلَيكُم وَاَوفوا بِعَهدیٓ اوفِ بِعَهدِكُم وَاِيّایَ فَارهَبونِ (بقره/40) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ اشاره روایی 4️⃣ شرح تفسیری 5️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 40 سوره مبارکه بقره) 💢 شماره نسخه: Arabe 372 ✓ محل نگهداری: کتابخانه ملی فرانسه ✓ خط: #کوفی ، دسته D ✓ تعداد برگه‌ها: 55 برگه ✓ تعداد سطور در هر صفحه: 6 سطر ✓ ابعاد هر برگه: 153*190 میلی‌متر ✓ جنس برگه‌ها: پوست ✓ نشان پایان آیات: ندارد ✓ علامت تخمیس: حرف «هاء» به قلم زر ✓ علامت تعشیر: یک گل دوازده‌پر طلایی ✓ نام سوره‌ها و تعداد آیات: با خط #کوفی و به رنگ طلا ✓ نقط الاعجام: نقطه‌های مستطیل‌شکل مشکی ✓ روش علامت‌گذاری: نقاط مدور قرمزرنگ به شیوه #ابوالاسود و نقاط مدور سبزرنگ برای نشان دادن سایر #قرائات 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/40) بَنیٓ اِسرآءيلَ: فرزندان يعقوب 👈 «بنی» در اصل «بنين» و جمع «ابن» است كه به‌خاطر مضاف واقع شدن، «ن» از آخر آن حذف شده و وقتی مضاف شود، به معنای فرزندان است. «اسرائيل» لقب حضرت يعقوب «ع» به معنای «عبد الله» يا «قوة الله» است. اذکُروا: به ياد آوريد يا به ياد داشته باشيد. اَنعَمتُ عَلَيکُم: [با آن] به شما نعمت دادم. اَوفوا: وفا کنيد. بِعَهدی: به عهد من [که با شما بسته​‌ام] اوفِ: تا وفا کنم. بِعَهدِکُم: به عهد شما [که من با شما بسته‌ام] اِيّایَ فَارهَبونِ: فقط از من بترسيد. 👈 در اصل، «فَارهَبونی» بوده است. 🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص28 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/40) ❇️ عَن هِشامِ بنِ سالِمٍ: قُلتُ لِلصّادِقِ عَلَیهِ السَّلامُ یَا ابنَ رَسولِ اللهِ! ما بالُ المُؤمِنِ اِذا دَعا رُبَّما لَم یُستَجَب لَه وَقَد قالَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ «وَقالَ رَبُّکُمُ ادعونیٓ اَستَجِب لَکُم» فَقالَ: اِنَّ العَبدَ اِذا دَعَا اللهَ تَبارَكَ وَتَعالیٰ بِنِیَّةٍ صادِقَةٍ وَقَلبٍ مُخلِصٍ، استُجیبَ لَه بَعدَ وَفائِهِ بِعَهدِ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَاِذا دَعَا اللهَ بِغَیرِ نِیَّةٍ وَاِخلاصٍ لَم یُستَجَب لَه اَلَیسَ اللهُ یَقولُ «وَاَوفوا بِعَهدیٓ اوفِ بِعَهدِکُم» فَمَن وَفیٰ وُفِیَ لَه. ❇️ هشام بن سالم از امام صادق علیه‌السلام پرسید: ای فرزند رسول‌ خدا! چگونه است که گاه مؤمن هرچه خدای را می‌خواند، دعایش به اجابت نمی‌رسد در صورتی که خداوند عزوجل می‌فرماید: «پروردگارتان فرموده است: "مرا بخوانید تا (دعای) شما را اجابت کنم."» (غافر/60) آن حضرت علیه‌السلام پاسخ دادند: اگر بنده با نیّت پاک و خلوص قلب، خدا را بخواند، دعایش اجابت می‌شود؛ البتّه بعد از اینکه به عهد خود با خدا وفا کرده‌ باشد و چنانچه خدای را بدون خلوص نیّت بخواند، خواسته‌اش برآورده نمی‌شود. آیا خداوند نفرمود: «به پیمان من وفا كنید تا به پیمان شما وفا كنم»؟ پس کسی که وفا کند، او نیز وفا می‌کند. 🔸منبع: الاختصاص، ص242 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 يٰبَنیٓ اِسرآءيلَ اذكُروا نِعمَتِیَ الَّ‍تیٓ اَنعَمتُ عَلَيكُم وَاَوفوا بِعَهدیٓ اوفِ بِعَهدِكُم وَاِيّایَ فَارهَبونِ (بقره/40) ای بنی اسرائیل، نعمت‌(های) مرا که به شما ارزانی کرده‌ام، یاد کنید و به پیمان من وفا کنید تا به پیمان شما وفا کنم، و تنها از من بترسید (و عهد مرا نشکنید). ✅ اين سه دستور (يادآورى نعمتهاى بزرگ خدا، وفاى به عهد پروردگار و ترس از نافرمانى او) اساس تمام برنامه‌هاى الهى را تشكيل مى‌دهد. ياد نعمت‌هاى او انسان را به #معرفت او دعوت مى‌كند، و حس #شكرگزارى را در انسان برمى‌انگيزد، سپس توجه به اين نكته كه اين نعمت‌ها بى‌قيد و شرط نيست و در كنار آن، خدا عهد و پيمانى گرفته، انسان را متوجه تكاليف و مسئوليت‌هايش مى‌كند و «اِيّایَ فَارهَبونِ» (تنها از من بترسيد) تأکيدى است بر اين مطلب كه در راه وفاى به عهدهاى الهى و اطاعت فرمانش از هيچ‌چيز و هيچ‌كس نبايد ترس و وحشت داشت، اين انحصار را از كلمه «اياى» كه مقدم بر عبارت «فارهبون» است استفاده مى‌كنيم. ✅ آن‌گونه كه از آيات قرآن استفاده مى‌شود #پيمان_خدا با بنی‌اسرائیل، همان پرستش خداوند يگانه، نيكى به پدر و مادر، بستگان، يتيمان و مستمندان، خوشرفتارى با مردم، بر پا داشتن نماز، اداى زكات، دورى از اذيت و آزار و خونريزى بوده است. شاهد اين سخن، آيات 83 و 84 سوره مبارکه بقره است. ✅ گفته‌اند که منظور از «اوفِ بِعَهدِكُم»، عهدی‌ست كه خدا در تورات با آنان بست كه پیامبری به نام #محمد را مبعوث كند؛ پس هر کس كه از او پیروی كند، دو اجر دارد: ۱. اجری برای پیروی از موسی و ایمان به تورات؛ ۲. اجری به‌سبب پیروی از محمد «ص» و ایمان به قرآن. همچنین در روايتى از امام صادق علیه‌السلام مى‌خوانيم كه منظور از «اوفِ بِعَهدِكُم» اين است كه من به عهد خودم وفا خواهم كرد و شما را به بهشت خواهم برد. 🔸 منبع: قرآن حکیم (خلاصه مجمع‌البیان)، ص7؛ تفسیر نمونه، ج1، ص200 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 5⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/40) 💢 «اَوفوا»: مانند آنچه در مطلب روز گذشته گفته شد، این کلمه نیز از افعالی است که حروف آن مشمول قاعدۀ #اِعلال شده و در این کلمه که فعل امر از باب «اِفعال»، صیغۀ جمع مذکر مخاطب است نسبت به افعالی که حروف «واو» و «یاء» در ریشۀ آنها وجود ندارد، اندکی دچار تغییر شده است. ← #ریشه این فعل «و ، ف ، ی» بوده و در صیغه‌ای که گفته شد در اصل «اَوفِیُوا» است و تحت قاعدۀ اِعلال، با قرار گرفتن در صیغه‌ای که گفته شد تغییر یافته و بدین ترتیب حرف یاء از آن حذف و حرکت ضمه به حرف ما قبل آن یعنی حرف «فاء» منتقل شده است (اَوفُوا). البته حرکت #ضمه در این کلمه و نیز تمام حرکات کوتاه همراه حروف مدی در کل قرآن به منظور تسهیل و جلوگیری از اشتباه در قرائت، در شیوهٔ علامت‌گذاری #کم_علامت حذف شده است. ✓ علامت‌گذاری این کلمه: ضبط #مصری : أَوْفُواْ ضبط #هندی : اَوْفُوْا ← علامت سکون بر روی هر دو حرف واو ضبط #ترکی و #ایرانی : اَوْفُوا ← علامت سکون فقط بر روی حرف واو اول ضبط #کم_علامت : اَوفوا ← الف بعد از واو آخر کلمه، همواره ناخواناست. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ سه‌شنبه 8 آبان 1403 🔅 اَتَأمُرونَ النّاسَ بِالبِرِّ وَ تَنسَونَ اَنفُسَكُم وَاَنتُم تَتلونَ الكِتٰبَ اَفَلا تَعقِلونَ (بقره/44) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ اشاره روایی 4️⃣ شرح تفسیری 5️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 44 سوره مبارکه بقره) 💢 شماره نسخه: Wetzstein II 1913 کتابخانه ایالتی برلین ✓ تعداد برگه‌ها: 210 برگه ✓ ابعاد هر برگه: 270*340 میلی‌متر ✓ جنس برگه: پوست ✓ نوع خط: به نظر می‌رسد که این نسخه جزء مصاحف حجازی باشد ولی فرانسوا دروش آن را در دسته مصاحف به سبک #کوفی B.Ia قرار می‌دهد. ✓ تعداد سطور در هر صفحه: مختلف‌السطر بوده و بین 23 تا 25 سطر است. ✓ نقط الاعجام: مانند سایر مصاحف حجازی، برخی از حروف دارای نقطه‌های مستطیل‌شکل با رنگ مشکی هستند. ✓ روش علامت‌گذاری: نقاط مدور قرمزرنگ به شیوه #ابوالاسود ✓ نشان پایان آیات: چند نقطه مستطیل‌شکل مورب که در کنار هم قرار گرفته‌اند. ✓ علامت تخمیس: ندارد ✓ علامت تعشیر: یک دایره مشکی‌رنگ که با نقطه‌های قرمز، محاط شده است. ✅ این نسخه توسط یوهان وتس اشتاین (1905-1815) در دمشق به دست آمده است و تقریباً 85% متن قرآن را در بر می‌گیرد. احتمالاً نسخه کامل آن از 245 تا 250 برگه تشکیل شده و 6 برگ موجود در کتابخانه ملی فرانسه با شماره 6087 arabe به احتمال زیاد از همین نسخه است. ❇️ با توجه به #آزمایش_کربن_14 روی نسخه، سال‌های تولید آن با احتمال 95% بین سال‌های 663 تا 703 میلادی (سال‌های 42 تا 83 هجری) است. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹