🗓️ سه‌شنبه 8 آبان 1403 🔅 اَتَأمُرونَ النّاسَ بِالبِرِّ وَ تَنسَونَ اَنفُسَكُم وَاَنتُم تَتلونَ الكِتٰبَ اَفَلا تَعقِلونَ (بقره/44) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ اشاره روایی 4️⃣ شرح تفسیری 5️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 44 سوره مبارکه بقره) 💢 شماره نسخه: Wetzstein II 1913 کتابخانه ایالتی برلین ✓ تعداد برگه‌ها: 210 برگه ✓ ابعاد هر برگه: 270*340 میلی‌متر ✓ جنس برگه: پوست ✓ نوع خط: به نظر می‌رسد که این نسخه جزء مصاحف حجازی باشد ولی فرانسوا دروش آن را در دسته مصاحف به سبک #کوفی B.Ia قرار می‌دهد. ✓ تعداد سطور در هر صفحه: مختلف‌السطر بوده و بین 23 تا 25 سطر است. ✓ نقط الاعجام: مانند سایر مصاحف حجازی، برخی از حروف دارای نقطه‌های مستطیل‌شکل با رنگ مشکی هستند. ✓ روش علامت‌گذاری: نقاط مدور قرمزرنگ به شیوه #ابوالاسود ✓ نشان پایان آیات: چند نقطه مستطیل‌شکل مورب که در کنار هم قرار گرفته‌اند. ✓ علامت تخمیس: ندارد ✓ علامت تعشیر: یک دایره مشکی‌رنگ که با نقطه‌های قرمز، محاط شده است. ✅ این نسخه توسط یوهان وتس اشتاین (1905-1815) در دمشق به دست آمده است و تقریباً 85% متن قرآن را در بر می‌گیرد. احتمالاً نسخه کامل آن از 245 تا 250 برگه تشکیل شده و 6 برگ موجود در کتابخانه ملی فرانسه با شماره 6087 arabe به احتمال زیاد از همین نسخه است. ❇️ با توجه به #آزمایش_کربن_14 روی نسخه، سال‌های تولید آن با احتمال 95% بین سال‌های 663 تا 703 میلادی (سال‌های 42 تا 83 هجری) است. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/44) البِرِّ: نيکی، وسعت و فراخی در کار خیر تَنسَونَ: فراموش می‌کنيد. تَتلونَ: تلاوت می‌کنيد. اَفَلا تَعقِلونَ: «پس آيا عقل خود را به کار نمی‌گيريد؟» يا «پس آيا [زشتی کار خود را] نمی‌فهميد؟» 🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص29 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/44) ❇️ قالَ رَسولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهٖ: مَرَرتُ لَيلَةً اُسریٰ بی عَلىٰ اُناسٍ تُقرَضُ شَفاهُهم بِمَقاريضَ مِن نارٍ. فَقُلتُ: مَن هٰؤُلاءِ يا جَبرَئيلَ؟ فَقالَ: هٰؤُلاءِ خُطَباءٌ مِن اَهلِ الدُّنيا مِمَّن كانوا يَأمُرونَ النّاسَ بِالبِرِّ وَيَنسَونَ اَنفُسَهُم. ❇️ پیامبر صلی الله علیه و آله: در شبی که مرا به معراج بردند از کنار افرادی گذشتم که لب هایشان را با قیچی هایی از آتش می‌بریدند. به جبرئیل گفتم: اینها چه کسانی هستند؟ گفت: اینها سخنوران اهل دنیا هستند که مردم را به کارهای نیک فرمان می‌دادند و خودشان را فراموش کرده بودند. 🔸منبع: مجمع البیان، ج1، ص 215 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 اَتَأمُرونَ النّاسَ بِالبِرِّ وَ تَنسَونَ اَنفُسَكُم وَاَنتُم تَتلونَ الكِتٰبَ اَفَلا تَعقِلونَ (بقره/44) آیا مردم را به نیکی فرمان می‌دهید و خودتان را فراموش می‌کنید؛ در حالی که کتاب (آسمانی) را می‌خوانید؟! آیا عقل خود را به کار نمی‌گیرید؟! ✅ علما و دانشمندان #يهود ، قبل از بعثت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم، مردم را به ايمان آوردن به وى دعوت مى‌كردند و بشارت ظهورش را مى‌دادند ولى خودشان هنگام ظهور آن حضرت، از ايمان آوردن خوددارى كردند. همچنین بعضى از علماى يهود به بستگان خود كه اسلام آورده بودند توصيه مى‌كردند به ايمان خويش باقى و ثابت بمانند ولى خودشان ايمان نمى‌آورند. ✅ در قرآن کریم بر اساس آیه 5 سوره مبارکه جمعه عالم بى‌عمل، به الاغى تشبيه شده است كه بار كتاب حمل مى‌كند، ولى خود از آن بهره‌اى نمى‌برد. همچنین در کلام دانشمندان، از عالم بی‌عمل به گرسنه‌اى که روى گنج خوابيده، تشنه‌اى که بر كنار آب و درياست، طبيبى كه خود از درد مى‌نالد و... تعبیر شده است. 🔸 منبع: مجمع‌البیان، ج1، ص215؛ تفسیر نمونه، ج1، ص214؛ تفسیر نور، ج1، ص105 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 5️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/44) 💢 «اَتَأمُرونَ»: این کلمه از افعال مضارع، صیغۀ جمع مذکر مخاطب است. در این آیه، سه کلمۀ مشابه دیگر از همین گروه وجود دارد. ✓ همزۀ ابتدایی این کلمه از دستۀ #حروف ، با نام «همزۀ استفهام» به معنی «آیا» است و جزء کلمۀ اصلی «تَأمُرونَ» نیست. ✓ نکته مورد توجه دربارهٔ «اَتَأمُرونَ»، وجود علامت «رأس العین» بر روی همزۀ میانی این کلمه است که چنانچه قبلا گفته شد وجود این علامت بر روی همزه (در اصطلاح عام، همان الف ایستاده) در ضبط کم‌علامت، اساساً نشانۀ #سکون همزه است، کما اینکه وجود دو همزه در ابتدا و در میان این کلمه، به وضوح، گویای این تفاوت در رویکرد ضبط #کم_علامت است. ✓ البته در شیوه‌های علامت‌گذاری پنج‌گانه، این مفهوم به شکل‌های متفاوتی نمایش داده شده است: ضبط #مصری : أَتَأْمُرُونَ ضبط #هندی : اَتَاْمُرُوْنَ ضبط #ترکی : اَتَاْمُرُونَ ضبط #ایرانی : اَتَاْمُروُنَ ضبط #کم_علامت : اَتَأمُرونَ ✅ در اینجا یک #نکته_تجویدی مهم وجود دارد که یادآوری آن خالی از لطف نیست و آن، صفت ذاتی حرف همزه، به نام «نَبر» به معنی تیزی است. بر اساس این قاعده در هنگام تلاوت آیات می‌بایست همزه طوری تلفظ شود که با حالت #خشکی و #تیزی نسبت به دیگر حروف همراه باشد به گونه‌ای که وجود این حرف در کلمه، کاملا شنیده و احساس شود. البته حرف همزه در قرائات گوناگون، از حروفی است که توجه ویژه به آن وجود دارد و در برخی قرائات با ملاحظاتی خاص مانند از بین بردن #تیزی آن یا قواعد دیگر تلفظ می‌شود. 💢 شایان ذکر است افعال دیگری که در این آیه آمده است عبارتند از: ✓ «تَنسَونَ» از ریشۀ «ن ، س ، ی» ✓ «تَتلونَ» از ریشۀ «ت ، ل ، و» که این افعال، در زبان عربی، مشمول قاعدۀ #اِعلال و دستخوش تغییراتی شده‌اند که در ادامۀ این مسیر طولانیِ «طرح بر کرانۀ آیه‌ها» به آن‌ها خواهیم پرداخت ان شاء الله. ✓ فعل «تَعقِلونَ» هم از ریشۀ «ع ، ق ، ل» است که #بدون_تغییر در صیغۀ جمع مذکر مخاطب قرار می‌گیرد. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 هم‌افزایی مرکز طبع و نشر با مخاطبان خود در پیام‌رسان #ایتا 👈 به‌منظور هم‌افزایی و ارتباط‌گیری مؤثر و سودمند، واحد رسانه مرکز طبع و نشر قرآن کریم در پیام‌رسان ایتا، گزینه «ارتباط با ادمین» را فعال کرده است. ✅ دنبال‌کنندگان گرامی در صورت داشتن #پیشنهاد_سازنده یا #انتقاد و حتی داشتن #سؤال می‌توانند نظرات خود را با کارشناسان مرکز مطرح کنند. ✅ ارتباط با ادمین: @moshaf_admin 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ چهارشنبه 9 آبان 1403 🔅 وَاستَعينوا بِالصَّبرِ وَالصَّلوٰةِ وَاِنَّها لَكَبيرَةٌ اِلّا عَلَی الخـٰشِعينَ (بقره/45) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ اشاره روایی 4️⃣ شرح تفسیری 5️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 45 سوره مبارکه بقره) 💢 شماره نسخه: arabe 334 (j) ✓ محل نگهداری: کتابخانه ملی فرانسه ✓ نوع خط: #کوفی سبک D 👈 البته نوع خط این مصحف، خاص بوده و با کوفی‌های معمول، متفاوت است، ما این نوع را #کوفی_مدور می‌نامیم. ✓ تعداد برگه‌ها: 53 برگ ✓ ابعاد هر برگه: 287*390 میلی‌متر ✓ جنس برگه: پوست ✓ نشان پایان آیات: در اصل کتابت، محلی برای انتهای آیات وضع نشده و فاقد علامت است، اما در دوران متأخر، از یک گل هشت‌پر طلایی‌رنگ با نقاط قرمزرنگ استفاده شده است. ✓ علامت تخمیس: حرف «هاء» کوفی طلایی‌رنگ ✓ علامت تعشیر: یک دایره مذهّب طلایی‌رنگ که تعداد آیات، به حروف، داخل آن نوشته شده است. ✓ نقط الاِعجام: نقطه‌های مستطیل‌شکل مشکی‌رنگ ✓ نقط الاِعراب: ← نقاط قرمزرنگ مدوّر به شیوه #ابوالاسود ← همزه: نقطه‌های مدوّر سبز ← سایر قرائات: نقطه‌های آبی و زردرنگ 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/45) استَعينوا: کمک بجوييد. الصَّبرِ: «صبر» و از جمله «روزه» لَكَبيرَةٌ: قطعاً سنگين و سخت است. 👈 لام، لامِ ابتداست و برای تأکيد به کار می‌رود. الخـٰشِع: متواضع، ذليل و خوار [در برابر خدا] 🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص29 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/45) ❇️ عَنِ الرِّضا عَلَیهِ السَّلامُ فی قَولِ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ «وَاستَعينوا بِالصَّبرِ وَالصَّلوٰةِ» قالَ: الصَّبرُ الصَّومُ. اِذا نَزَلَت بِالرَّجُلِ الشِّدَّةُ اَوِ النّازِلَةُ، فَليَصُم. ❇️ امام رضا علیه‌السلام دربارۀ این سخن خدا عزوجل که می فرماید: «از #صبر و #نماز یاری بجویید» فرمودند: منظور از صبر، روزه است. هنگامی که سختی و گرفتاری به سراغ کسی می‌آید، روزه بگیرد. 🔸منبع: تفسیر عیاشی، ج1، ص44 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 وَاستَعينوا بِالصَّبرِ وَالصَّلوٰةِ وَاِنَّها لَكَبيرَةٌ اِلّا عَلَی الخـٰشِعينَ (بقره/45) (در مشکلات و امور مهم،) از صبر و نماز یاری بجویید. و قطعا نماز دشوار است؛ مگر بر فروتنان. ✅ جهانی که در آن زندگی می‌کنیم لبریز از حوادث تلخ و شیرین است، حوادثی همچون سیل، زلزله، بیماری‌ها، فوت عزیزان و بسیاری از اتفاقات ناگوار که در زندگی هر انسانی پدید می‌آید. حال این سؤال مطرح می‌شود که آیا در مقابل این سختی‌ها راهی وجود دارد که انسان، با انگیزه به زندگی خود ادامه دهد؟ پروردگار متعال، پاسخ این پرسش را در این آیه به ما می‌دهد. او دو چیز گرانبها به ما معرفی می‌کند که اگر از آنها کمک بگیریم هیچ مشکلی نمی‌تواند ما را مأیوس کند، یکی #صبر و دیگری #نماز است. ✅ #صبر ، مقاومت و تحمل مشکلات، یک قدرت درونی است که اگر انسان آن را داشته باشد هرگز #متلاطم نمی‌شود و می‌تواند همه آشفتگی‌ها را در خود حل کند و #نماز ، همان چیزی است که بزرگان دین هرگاه مشکلی برایشان پیش می‌آمد به نماز می‌ایستادند و از آن کمک می‌گرفتند. امام ششم شیعیان توصیه فرموده‌اند که هرگاه غم و اندوهی از غم‌های دنیا به دل ما وارد شد، وضو بگیریم و دو رکعت نماز بخوانیم و از خدا بخواهیم آن مشکل را برطرف کند. 🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه دانش‌آموزان)، ص7 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹