🔰 بر کرانه آیه‌ها 5️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه ششم سوره مبارکه بقره) ❇️🔆 نسخه‌ای کهن در کتابخانه آستان قدس رضوی 🔆❇️ قرآن شماره 26 کتابخانه #آستان_قدس_رضوی یکی از مهمترین مصاحف کهنی است که در این کتابخانه نگهداری می‌شود. این نسخه از چند جهت اهمیت دارد: 🔘 1- تاریخ کتابت: بر اساس شواهد متنی، کتابت این مصحف شریف به اواخر قرن اول و اوایل قرن دوم هجری بازمی‌گردد، امری که با انجام آزمایش کربن 14، روی این نسخه نیز تأیید و بازه کتابت آن به حدود سال‌های 80 تا 120 هجری محدود شد. 🔘 2- رسم کلمات: رسم به‌کاررفته در نگارش کلمات نیز منطبق با قرآن‌های قرن اول هجری بوده و در برخی مواضع، #رسم آن مانند مصاحف حجازی است (درباره ویژگی‌های مصاحف حجازی، اینجا ضربه بزنید). 🔘 3- نظام نقطه‌گذاری: ❇️ در این مصحف با چند نوع نظام نقطه‌گذاری مواجه هستیم: ← الف. نقط مستطیل: از این نقاط که هنگام کتابت وضع شده‌اند بیشتر برای جدا کردن آیات از همدیگر استفاده شده است. این شیوه در قرآن‌های حجازی و کوفی قدیم، کاملا مرسوم بوده است. ← ب. نقط مُدَوَّر (مشکی): از این نقاط به منظور نقطه‌گذاری بر روی حروف متشابه بهره گرفته شده که به آن نَقط‌ُالاِعجام گویند. با توجه به رنگ مرکب و شکل نقطه، این نقطه‌گذاری به احتمال زیاد در قرون بعدی انجام شده است. ← ج. نقط مدور (قرمز و سبز): از این نقاط برای نشان حرکات حروف و کلمات استفاده شده که همان‌گونه که قبلا هم اشاره شد، به آن، شیوه ضبط ابوالاَسوَد گفته می‌شود. در مواضعی که کلمات، دارای قرائت دیگری نیز هستند با رنگ سبز به آن اشاره شده است. 🔘 4- نظام شمارش آیات: چنانکه اشاره شد در این نسخه، پایان آیات با وضع چند نقطه، متمایز شده و برای پایان هر 5 آیه، حرف «ه» -که در حساب ابجد، معادل 5 است- قرار دارد. این کار را #تخمیس می‌گویند. همچنین در پایان هر 10 آیه، یک مربع طلایی‌رنگ که داخل آن، حرف ابجد نوشته است قرار داده شده که به این عمل #تعشیر می‌گویند. سوره‌ها با یک نوار طلایی‌رنگ که داخل آن #تذهیب و تزیین شده، از یکدیگر جدا شده‌اند و در بالای نوار، نام سوره به همراه تعداد آیات آن با مرکب قرمز نوشته شده است. ✴️ این مصحف در ۳۱۰ برگ و بر روی پوست، کتابت شده است. 💢 شایان ذکر است که مرکز طبع و نشر قرآن کریم در راستای پژوهش بر روی مصاحف کهن، تحقیق این نسخه ارزشمند را انجام داده و ان‌شاءالله به‌زودی در اختیار پژوهشگران و علاقه‌مندان به علوم قرآنی قرار خواهد گرفت. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه نهم سوره مبارکه بقره) ❇️ این نسخه به شماره 1203 در موزه حرم حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها نگهداری می‌شود. 👈 ابعاد آن 24 ✖️ 18.3 سانتی‌متر بوده و تعداد اوراق آن، 244 برگ و هر صفحه شامل 22 سطر است. 👈 خط نسخه، #کوفی و بر روی پوست و احتمالا در سده سوم هجری کتابت شده است. 👈 متن نسخه، بدون نقطه کتابت شده و نقطه‌گذاری حروف متشابه (نَقط‌ُالاِعجام) در زمانی متأخرتر از کتابت نسخه (با قلم و مرکبی متفاوت) صورت گرفته است. 👈 علامت‌گذاری آیات با استفاده از نقاط قرمز‌رنگ ( #شَنگَرف ) موسوم به ضبط ابوالاَسود انجام شده و از نقاط سبزرنگ برای نشان دادن همزه و برخی نشانه‌های تجویدی مانند ادغام، اماله و تسهیل و حتی سایر قرائات استفاده شده است. 👈 علائم پایان آیات، ظاهرا پس از زمان کتابت به آن افزوده شده‌اند. این علامت دایره‌ای، متشکل از یک گل طلایی‌رنگ شش‌پَر است. علامت #تخمیس (جداسازی پنج‌تایی آیات)، حرف «هاء» (به حساب ابجد) است و علامت #تعشیر (جداسازی ده‌تایی آیات) دایره‌ای طلایی و مُذَهَّب است که با نقاط سبز و قرمز، تزئین شده و شماره آیات به عربی و به حروف در میان آن نوشته شده است مانند «اربعون، خمسون، ستون و ...» 👈 نام سوره‌ها در وسط قابی مستطیل‌شکل که با رنگ طلایی و گل‌های تزئینی، تذهیب شده است، به خط کوفی و با رنگ سفید به همراه تعداد آیات سوره نوشته شده است. 💢 قواعد #رسم_المصحف در مصاحف این دوران (قرون سوم و چهارم) به صورت نسبی رعایت شده است، یعنی کلماتی بر خلاف قواعد رسم و به صورت قیاسی نگارش شده‌اند که عمدتاً کلمات دارای الف را شامل می‌شود. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه چهاردهم سوره مبارکه بقره) ✅ این نسخه به شماره arabe353a در کتابخانه ملی فرانسه نگهداری می‌شود. ✓ در هر صفحه، 7 سطر روی پوست کتابت شده است. ✓ خط نسخه، #کوفی و بر اساس طبقه‌بندی فرانسوا دروش در دسته D قرار می‌گیرد و احتمالاً در اواخر سده دوم و اوایل سده سوم، کتابت آن صورت گرفته است. ✓ این نسخه در اصل، فاقد #نقط_الاعجام بوده ولی در دورانی متأخرتر، نقطه‌گذاری حروف انجام شده است. برای حرکات نیز بر طبق نظام #ابوالاسود ، نقاطی با رنگ قرمز وضع شده است. ✓ برای پایان آیات نیز از دایره‌ای طلایی که با نقاط سبز و قرمز، محاط شده استفاده کرده‌اند که به نظر می‌رسد وضع آن همزمان با کتابت نبوده است. برای اشاره به سایر قرائات نیز از نقاط سبزرنگ استفاده شده است. ✓ علامات مربوط به #تخمیس و #تعشیر در حاشیه مصحف و با استفاده از یک دایره رنگارنگ که در میان آن، کلمه «خمس» و «عشر» نوشته شده دیده می‌شود. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه پانزدهم سوره مبارکه بقره) ✅ این نسخه که به شماره Is_1431 در کتابخانه چستربیتی شهر دوبلین ایرلند نگهداری می‌شود یکی از مهم‌ترین نسخه‌های قرآنی در جهان به شمار می‌رود. برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های این قرآن عبارتند از: ✓ 1- بر اساس نوشته پایانی مصحف، کاتب نسخه، علی بن هلال معروف به #ابن_بَوّاب است که آن را هم‌زمان با حکومت آل‌بویه در سال 391 ه‍.ق در شهر بغداد کتابت کرده است. ✓ 2- نسخه در 286 برگه به ابعاد 13.5 در 17.5 سانتی‌متر کتابت شده است. ✓ 3- خط نسخه به اعتقاد برخی، از قدیمی‌ترین نمونه‌های خط #نسخ است، هر چند به #ریحان و #محقق هم شبیه است و تا حدودی رگه‌های #ثلث نیز در آن دیده می‌شود. ✓ 4- نقطه‌گذاری حروف (نقط الاعجام) به طور کامل انجام شده است و حتی برای برخی از حروف که امروزه نقطه استفاده نمی‌شود نیز نقطه وضع شده است؛ مثلاً حرف سین، سه نقطه در زیر و حرف دال و راء هم یک نقطه در زیر دارند. ✓ 5- این نسخه جزء قدیمی‌ترین نسخه‌هایی است که برای نشان دادن حرکات از علائم خلیل بن احمد فراهیدی (ــَــِـــُــــْــــّ) استفاده کرده است. ✓ 6- قرائت نسخه بر اساس قرائت قاری بصره، ابو عمرو بصری، یکی از قراء هفتگانه است. ✓ 7- برای #تخمیس (جداسازی ۵ آیه) از علامت «هاء» و برای #تعشیر از حروف ابجد استفاده شده است. ✓ 8- این نسخه از معدود نسخه‌های کهن است که قواعد رسم‌المصحف در آن بسیار کم رعایت شده و رسم بسیاری از کلمات، مطابق رسم قیاسی صورت گرفته است. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه بیست و دوم سوره مبارکه بقره) ❇️ این نسخه به شماره TIEM 457 در موزه هنرهای ترک و اسلام در استانبول نگهداری می‌شود. تعداد اوراق آن 439 برگ است که به خط #کوفی BII و در هر صفحه 15 سطر نوشته شده است. ❇️ نسخه، فاقد #نقط‌_الاعجام است، الا در حروف اندکی مانند «ن» و «ت» همچنین برای علامت‌گذاری از نقطه‌های قرمزرنگ مطابق نظام #ابوالاسود استفاده شده است که بعدها روی آنها را با مرکب سیاه پوشانده‌اند. ❇️ نسخه بر اساس رقم پایانی آن، منسوب به خلیفه سوم «عثمان بن عفان» است که در سال 30 هجری کتابت شده، اما ظاهر نسخه، نوع خط و نظام نگارشی آن، این موضوع را تأیید نمی‌کند و به احتمال زیاد در اوایل قرن دوم هجری، کتابت آن صورت گرفته است. ❇️ مانند دیگر قرآن‌های کتابت‌شده در این دوران، برای پایان آیات، چند نقطه مستطیل‌شکل که به‌صورت مورب روی هم قرار گرفته‌اند، به کار رفته است. ❇️ برای #تخمیس از حرف «هاء» و برای #تعشیر از حروف ابجد استفاده شده است. نسخه از ابتدا و انتهای آن، افتادگی دارد که با خط ریحان، کسرنویسی شده است. 💢 نسخه را شخصی به نام داود بن علی الکیلانی القادری در سال 841 ه‍.ق پس از جمع‌آوری اوراق پراکنده به مکه مکرمه اهدا کرده است. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه بیست و سوم سوره مبارکه بقره) ❇️ بخشی از این نسخه به شماره arabe350a در کتابخانه ملی فرانسه نگهداری می‌شود. محل کتابت نخستین این نسخه مشخص نیست اما به نظر می‌رسد قرن‌ها در کتابخانه عمرو بن العاص در فسطاط مصر نگهداری می‌شده است. سپس در قرن هفدهم تا نوزدهم، اوراق این قرآن به افراد مختلفی فروخته شده و در مجموعه‌های متعددی از کتابخانه‌ها و موزه‌های جهان نگهداری می‌شود. ❇️ هر صفحه دارای 5 سطر و ابعاد هر برگه 310 در 232 میلی‌متر است. خط نسخه بر اساس دسته‌بندی دروش، DI بوده و بر روی حروف #معجمه (حروفی که نیاز به نقطه دارند) نقاط مستطیل‌شکل و به رنگ مشکی قرار داده شده است. ❇️ برای علامت‌گذاری کلمات نیز از نقاط قرمزرنگ به شیوه #ابوالاسود استفاده شده و برای نشان دادن سایر قرائات از نقاط سبز و زرد بهره گرفته شده است. ❇️ برای نشان دادن پایان آیات، یک گل طلایی‌رنگ و برای #تخمیس ، حرف «هاء» به کار رفته و کاتب برای #تعشیر نیز از دایره‌های مُذَهَّب و طلایی‌رنگ که تعداد آیات به حروف در آن نوشته شده استفاده کرده است مانند «مائة و …». ❇️ در ابتدای هر سوره، نام سوره و تعداد آیات آن در یک قاب مستطیل‌شکل که تذهیب و تزیین شده است به خط #کوفی و با رنگی مانند طلا نوشته شده است. 💢 برای آگاهی از تصاویر این نسخه و سایر بخش‌های باقی‌مانده از آن می‌توانید به نشانی http://digitalmushaf.bodleian.ox.ac.uk/ مراجعه کنید. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه بیست و ششم سوره مبارکه بقره) 💢 شماره نسخه: arabe5122 ✓ محل نگهداری: کتابخانه ملی فرانسه ✓ خط: #کوفی BII (بر اساس دسته‌بندی فرانسوا دروش) ✓ نشان پایان آیات: چند نقطه مستطیل‌شکل به‌صورت مورب روی هم ✓ علامت #تخمیس : حرف «هاء» ✓ علامت #تعشیر : یک دایره طلایی‌رنگ که با رنگ قرمز و سبز ترکیب شده است. ✓ نام سوره‌ها و تعداد آیات: قلم زر و به خط #کوفی ✓ تعداد برگه‌های نسخه: 300 برگ، 83×125 میلی‌متر ✓ تعداد سطور هر صفحه: 15 سطر ✅ نسخه فاقد #نقط_الاعجام بوده و برای علامت‌گذاری از نقاط قرمزرنگ مطابق شیوه #ابوالاسود استفاده شده است. ✅ نسخه تقریباً کامل بوده و از ابتدا یا انتها نقصانی ندارد، هرچند در برخی مواضع، کتابت را بازنویسی کرده‌اند. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه بیست و هفتم سوره مبارکه بقره) 💢 این نسخه به شماره MS Or 186 در کتابخانه دانشگاه کلمبیا نگهداری می‌شود. ✓ نسخه دارای ۲۴۱ برگه و هر برگه به ابعاد ۱۵۶×۹۸ میلیمتر و در هر صفحه ۱۴ سطر کتابت شده است. ✓ کتابت آن توسط یارمحمد اصفهانی در سال ۱۰۹۱ هجری انجام گرفته است. ✓ خط این مصحف شریف نسخ قرن یازدهم است و طبق قرآنهای کتابت شده در این دوره رسم المصحف معمولاً به طور کامل رعایت نشده است. ✓ از آنجا که منطقه کتابت نسخه به احتمال زیاد ایران است شیوه علامت گذاری کلمات مطابق با #ضبط_ایرانی انجام شده است. 🟡 برای نشان دادن پایان آیات از یک گوی طلایی رنگ استفاده شده است. 🟥 #تخمیس و #تعشیر با نوشتن کلمه «خمس» و «عشر» مشخص شده و علامت مد و رموز وقف سجاوندی به رنگ قرمز در متن نوشته شده است. ✳️ همچنین اطلاعات مختصری در باب قرائات و ترجمه بعضی کلمات در حاشیه مصحف دیده می‌شود. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه بیست و نهم سوره مبارکه بقره) 💢 شماره نسخه: MS 0742 ✓ محل نگهداری: دانشگاه #جانز_هاپکینز آمریکا. این نسخه از ابتدای قرآن تا پایان سوره کهف را دربرمی‌گیرد و نیمه دوم آن در کتابخانه #نور_عثمانیه ترکیه نگهداری می‌شود. ✓ خط: #کوفی با قلم زر (از معدود نسخه‌هایی است که متن مصحف با رنگ طلا کتابت شده است.) ✓ نشان پایان آیات: چند خط مورب روی هم ✓ علامت #تخمیس : حرف «هاء» ✓ علامت #تعشیر : یک مربع طلایی‌رنگ که عدد آن بر اساس حروف ابجد در داخل نوشته شده است. ✓ کادربندی صفحات: استفاده از یک کادر منقش و رنگارنگ که با یک شکل در سمت راست و چپ تزیین شده است. ✓ روش علامت‌گذاری: شیوه #ابوالاسود (حرکات و تنوین‌ها با نقاط مدور آبی‌رنگ و همزه‌ها با نقطه مدور قرمزرنگ مشخص شده‌اند.) ✅ نسخه در اصل، فاقد #نقط_الاعجام بوده که در دوران متأخر، نقاط حروف به شکل مستطیل و با رنگ آبی اضافه شده است. ❇️ نسخه از نظر #رسم_المصحف دارای قدمتی قابل توجه است و از معدود قرآن‌های به خط کوفی است که تبار آن به #مصاحف_مدینه شبیه است. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه سی‌ام سوره مبارکه بقره) 💢 نسخه منسوب به امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام ✓ محل نگهداری: المشهد الحسینی در #قاهره ✓ خط: #کوفی و بر اساس دسته‌بندی فرانسوا دروش، سبک C یا D است که این خود، نسبت نسخه را به امام علی علیه‌السلام بعید می‌سازد، چرا که احتمالاً نسخه در اواخر سده دوم و اوایل سده سوم کتابت شده است. ✓ نشان پایان آیات: فاقد علامت ✓ علامت #تخمیس : حرف «هاء» ✓ علامت #تعشیر : یک دایره که با نقطه‌های سبز و قرمز، محاط شده است. ✓ نام سوره‌ها و تعداد آیات: با قلم زر و به خط کوفی ✓ تعداد برگه‌های نسخه: 508 برگ، 19×14 سانتی‌متر ✓ تعداد سطور هر صفحه: 14 سطر ✓ #نقط_الاعجام : ندارد ✓ روش علامت‌گذاری: شیوه #ابوالاسود (نقاط قرمزرنگ) ✅ نسخه کامل بوده و از ابتدا و انتها نقصانی ندارد. ❇️ کلماتِ دارای #اختلاف_قرائت ، با دو رنگ سبز و قرمز، متمایز و به هر دو قرائت اشاره شده است. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹