🔵 یادداشتهای قرآنی
🖌 موضوع: تمهيدات خداوند در آخرت براي تقويت ايمان بيايمانان (برپائی مناظرات)
🔶مدعا: خداوند بخاطر لطف و رحمتش زمينه #ايمانآوري آگاهانه و #مختارانه بیایمانان را پس از گذشت عذاب درخوری، با تمهيداتي در عوالم بعد از مرگ فراهم ميكند؛
🔷دلیل: زيرا خداوند اسماء #لطفي فراواني دارد و همواره به بندگانش لطف میکند؛ از جمله اين اسماء لطفي، اسم #المصلح است كه در فرازي از دعاي عهد به آن اشاره شده است آنجا که ميگويد: «بِاسْمِكَ الَّذِي يَصْلُحُ بِهِ الْأَوَّلُونَ وَ الْآخِرُون»؛
🔸بر اساس اقتضاي این اسم، خداوند با تمهيداتي كه در قيامت براي بیایمانان فراهم ميكند، همه انسانهای بیایمان، از اولين تا آخرين را مجاب به ایمان و توبه کرده، و آنان را مختارانه مؤمن و صالح خواهد كرد.
🔸لذا در قرآن آياتي آمده است كه دلالت ميكند كه از جانب خداوند در عالم آخرت اقداماتي تمهيدي انجام ميگردد تا ايمان اضطراری كه با ديدن عذاب سخت خداوند براي دوزخيان بوجود آمده است (چنانكه در برخی آيات به آن اشاره شده است) تقويت گردد و به تدريج آن #ايمان_اضطراري به ايمان مستقري كه بر اساس آگاهي شكل ميگيرد تبديل گردد، در ادامه به توضيح اين آيات طی چند شماره به آن ميپردازيم.
🔸از اقدامات تمهيدي خداوند كه براي ايمان آوري دوزخيان در عوالم بعد از مرگ صورت ميگيرد جلسات مناظرهای است که در قیامت برای روشنگری بپا میشود.
✳️ توضیح این که در آیه (75 قصص) چنین آمده است: «🌸و نَزَعْنا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ شَهيداً فَقُلْنا هاتُوا بُرْهانَكُمْ فَعَلِمُوا أَنَّ الْحَقَّ لِلَّهِ وَ ضَلَّ عَنْهُمْ ما كانُوا يَفْتَرُونَ🌸». ترجمه : و از ميان هر امتى شاهدى را بيرون مىكشيم و مىگوييم: «برهان خود را بياوريد.» پس خواهند دانست كه حقّ از آنِ خداست، و آنچه مىبافتند از دستشان مىرود.
🔹 اين آيه بهخوبي دلالت ميكند كه در عالم آخرت از جانب خداوند اجمالا اقداماتي براي هدايت دوزخيان صورت ميگيرد، كه به ايمان آگانه و مبتني بر فهم آنان منجر ميشود؛ يعني در حقيقت #ايمان_اضطراری و ناشی از عذاب دوزخيان، به #ايمان_آگاهانه و مبتني بر فهم تبديل ميگردد؛
🔹زيرا طبق مفاد اين آيه، در آن روز خداوند از هر امتي و هر گروهي، #شاهدي را بيرون كشيده و به صحنه بحث استدلالي و برهاني وارد ميسازد، و به او گفته میشود دلیلت را بر ادعایت بیاور «فَقُلْنا هاتُوا بُرْهانَكُمْ» و اين #گفتگوي برهاني و استدلالي در حضور جهنميان منجر ميشود به اين كه كافران و مشركان به #حقانيت حق آگاه شوند «فَعَلِمُوا أَنَّ الْحَقَّ لِلَّهِ»، و همه بافتههاي دروغينشان باطل شده و پوچي آنها آشكار گشته و اعتقاد به آنها منحل گردد «وَ ضَلَّ عَنْهُمْ ما كانُوا يَفْتَرُونَ»؛ و این گونه، ايمان اضطرای آنان، كه ايماني ضعيف و غير مستقر بود، به ايماني آگاهانه و راسخ تبديل خواهد شد.
🔸در مورد اين كه مراد از «شَهيداً» در جمله «وَ نَزَعْنا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ شَهيداً» كيست؟ چند احتمال وجود دارد يك احتمال اين كه مراد، پيامبر هر امتي است؛ زيرا مراد از #شَهيد در (41 نساء) «فَكَيْفَ إِذا جِئْنا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهيدٍ وَ جِئْنا بِكَ عَلى هؤُلاءِ شَهيدا» پيامبراناند، احتمال ديگر اين كه مراد، فرد شاخص و متدين هر امتي است كه از عدول آن امت محسوب ميشود؛
@oshaghierfan
#Eitaa & #Telegram
ادامه در پایین 👇👇👇
ادامه از بالا 👆👆👆
🔶 ولي به نظر نگارنده چون مراد از امت در «جِئْنا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ» گروههاي منحرف و گرفتار شرك هستند؛ لذا #شهيد هر امتي، فرد شاخصي است كه به منزله رهبر و شاهد صدق آن گروه مطرح بوده است و در ديدگاه انحرافي گروه، او در دنيا قول و عملش شهادت به درستي راه آن گروه ميداد؛
🔹بههر جهت چه اين #شَهيد از رهبران الهي باشد چه از رهبران انحرافي، مدعاي اصلي ما روشن است؛ زيرا خداوند فرد شاهد را از بين آن جمع بيرون ميكشد، و از براي #حقانيت مرام مورد ادعا، دلیل و استدلال ميخواهد؛ اما وقتي در حضور گروه تابعان، روشن ميشود كه حجت روشني بر درستی آن مرام وجود ندارد تابعان آن مرام از آن مرام و مذهب ميبرند، و به پوچي آن مرام اذعان ميكنند «وَ ضَلَّ عَنْهُمْ ما كانُوا يَفْتَرُونَ» و بجاي آن به #دين_حقيقي رو ميآورند «فَعَلِمُوا أَنَّ الْحَقَّ لِلَّهِ»؛ و کمکم #مؤمن میشوند اما نه به ايماني برخاسته از فشار عذاب، بلكه به ايماني كه بر اساس فهم حق و باطل براي آنان شكل ميگيرد؛
🔹و لذا در مورد درك امور حقه تعبير «فَعَلِمُوا» بكار ميبرد و میگوید «فَعَلِمُوا أَنَّ الْحَقَّ لِلَّهِ» و در مورد بريده شدن از امور باطل تعبير از «ضلّ عنهم» بكار ميبرد و ميگويد «وَ ضَلَّ عَنْهُمْ ما كانُوا يَفْتَرُونَ».
🔸از سویی چون پاداش و کیفر در قیامت، عین همان #اعتقادات و #اعمال ما است که بشکل موجودات لذتبخش یا موذی تجسم مییابند؛ چنانچه آیاتی مثل «َالْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذابَ الْهُونِ بِما كُنْتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَ بِما كُنْتُمْ تَفْسُقُون» بر آن دلالت دارند، نتیجه چنین مناظراتی این میشود که دوزخیان گرفتار، به میزان رهائی از آراء باطله، از عذابشان #کاسته، و به میزان ایمان به آراء حقه، از #لذتهای _خروی بهرهمند شوند.
@oshaghierfan
#Eitaa & #Telegram
🟢 یادداشتهای قرآنی و روایی
موضوع: اثبات #مقام شهادت برای کشتهشدگان در راه خدا
🖌مقام معظم رهبری در مراسم سالروز ارتحال امام خمینی در سال 1403 نکتهای را در مورد آیه 154 بقره و در مقایسه با آیه 169 آل عمران ارائه فرمودند؛ که بلحاظ تفسیری، جالب و شایسته تدبر و اذعان است؛ زیرا در باب #شهادت و #شهید این پرسش مطرح است که آیا به لحاظ قرآنی مقامات شهید و شهادت که در آیات قرآنی به آن تذکر داده شده، فقط مربوط به کسانی است که توسط اقدامات دشمنان دین کشته میشوند؟ یا این مقامات شامل حال همه کسانی است که در راه خدا کشته گردند گرچه قتل آنان مستند به اقدامات دشمنان دین نباشد؟
🔷 پاسخ بدوی به این پرسش این است که بر اساس مفاد آیه «وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذينَ قُتِلُوا في سَبيلِ اللَّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُون » (169 آل عمران) این مقامات مربوط به کسانی است که در راه خدا و توسط اقدامات دشمنان دین کشته شوند نه کسانی که قتل آنها مستند به اقدامات دشمنان دین نباشد (گرچه در راه خدا کشته شده باشند)؛
🔸 زیرا این آیه یعنی (169 آل عمران) در ضمن آیات جهاد با کفار است که به قرینه فضای جهادی این آیات، نکات مطرح شده در آیه، مربوط به جهاد با دشمن میشوند؛ پس مراد از «الَّذينَ قُتِلُوا في سَبيلِ اللَّهِ» در این آیه کشتهشدگانی هستند که در راه خدا و با اقدامات دشمنان دین کشته شوند؛ و لذا نمیتوان سایر افراد را تحت شمول این عنوان قرار داد و بالتبع نمیتوان #مقامات_معنوی ذکر شده در این آیه را برای دیگر #کشتهشدگان راه خدا که قتل آنان مستند به اقدمات دشمنان دین نیست قائل بود.
🔶 این، مقتضای اولیه مفاد آیه (169 آل عمران) است؛ اما در آیه (154 بقره) تقریبا همین مقامات و با همین تعبیرات چنین آمده «وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ يُقْتَلُ في سَبيلِ اللَّهِ أَمْواتٌ بَلْ أَحْياءٌ وَ لكِنْ لا تَشْعُرُون» با این تفاوت که این آیه در ضمن آیات جهاد نیست و قبل و بعد آن از مسئله جهاد با دشمنان دین سخنی به میان نیامده است بلکه یک دستور کلی است مربوط به کسانی که در راه خدا کشته میشوند «مَنْ يُقْتَلُ في سَبيلِ اللَّهِ»، بدون این که این تعبیر، قید مقالی یا مقامی خاصی داشته باشد، که بالتبع مفاد آیه این میشود که مقامات مذکور در این آیه مربوط به کسانی است که در راه خدا کشته شوند (خواه قتل آنان مستند به اقدامات کفار باشد یا نباشد).
🔷 در اینجا این #پرسش شکل میگیرد که بالأخره این مقامات معنوی، موضوعش چه کسانی هستند؟
🔻«کشتهشدگان در راه خدا» که مقتضای 154 بقره است
🔻یا «کشتهگان در راه خدا که قتلشان توسط دشمنان خدا باشد» که مقتضای 169 آل عمران است؟
🔶 پاسخ این است که جمع بین دو آیه اقتضا میکند که افرادی که #یقینی_الخروج از مفاد دو آیه هستند را استثناء کنیم و بقیه افراد را (چه یقینی الدخول باشند چه مشکوک الدخول) تحت شمول نهی باقی گذاریم
🔹زیرا در شک در تعداد افراد خارج شده از حکم نهی بین اقل و اکثر باید به مقدار اقل اکتفاء کرد و چون عنوان «کشتهشدگان در راه خدا» از عنوان «کشتهشدگان در راه خدا که قتلشان توسط دشمنان خدا باشد» اعم است، پس افراد خارج شده از عنوان اول (که اعم است) کمتر از افراد خارج شده از عنوان دوم هستند؛
🔸و بنابراین طبق مفاد این قانون اصولی، بکارگیری عنوان #مرده برای همه افرادی که در راه خدا کشته شوند (خواه قتل آنان مستند به اقدامات کفار باشد یا نباشد) ممنوع و منهی است و نباید آنان را مرده پنداشت بلکه باید به #شهادت و زنده بودن آنان اعتقاد داشت.
🔷 این نتیجه در صورتی است که حکم مطرح شده در هر دو آیه را یکسان بدانیم ولی دقت در آیه نشان میدهد که گرچه هر دو آیه با توجه به ثبوت عنوان «کشتهشدگان در راه خدا» در موضوع، حکم مشترکی دارند و آن این است که چنین افرادی را نباید مرده پنداشت بلکه آنان شهید و زنده هستند؛ اما در عین حال آیه (169 آل عمران) بلحاظ این که قتل، در شرایط جنگ با دشمنان خدا رخ داده، کشتهشدگان در این آیه، یک حکم اختصاصی هم دارند، و آن این که این گروه از «کشتهشدگان در راه خدا» بخاطر حضور در میدان جهاد، به مقام #ارتزاق_عندالله نیز واصل میشوند؛
▪️ و در این صورت دو آیه دو موضوع متفاوت داشته و لذا دو حکم متفاوت هم دارند گرچه بخاطر ثبوت قدر مشترک در موضوع، در حکم هم، قدر مشترک حکمی نیز دارند.
🔶 به هر جهت هر دو آیه دلالت بر ثبوت #مقام_شهادت برای #کشتهشدگان در راه خدا» دارند چه در جنگ با کفار کشته شوند چه در سایر حوادثی که برای خدا صورت میگیرند.
@oshaghierfan
#Eitaa & #Telegram