2️⃣ خداوند بخاطر لطف و رحمتش زمینه‌ی توبه و ایمان‌آوری #آگاهانه و #مختارانه را پس از گذشت عذاب درخوری، برای گناهکاران در قیامت فراهم می‌کند؛
🔶 زیرا خداوند #اسماء_لطفی فراوانی دارد و از جمله این اسماء لطفی، اسم #المصلح است که در فرازی از دعای عهد به معنی آن اشاره شده است آنجا که می‌گوید: «بِاسْمِکَ الَّذِی یَصْلُحُ بِهِ الْأَوَّلُونَ وَ الْآخِرُون»🍀
بر اساس اقتضای چنین اسمی و نیز بخاطر وعده‌ای که به گناهکاران داده و فرموده است: «إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمیعا» 🌸با تمهیداتی که در قیامت برای دوزخیان فراهم می‌کند، همه انسانها، از اولین تا آخرین را با توجیه ضروری بودن توبه، #مؤمن و #صالح خواهد کرد.
🌺(ذکر این اسم در دعای عهد شاید به این اشاره دارد که مظهر این اسم الهی همان مهدی آل محمد (عج) است و نشان می‌دهد که خداوند به برکت وجود آنحضرت همه واماندگان از کمالات الهی را با تمهیداتی، در قیامت، مؤمن کرده، و به کمال خواهد رساند)🌺.
3️⃣ این ایمان‌آوری آنها در عوالم بعد از مرگ، گرچه در رفع عذاب اولیه‌ای که به آنها وعده داده شده مفید نیست و رافع عذاب اولیه آنها نیست؛ چون آنها با کفر وارد این عوالم شده‌اند و کفر مایه عذاب بلکه #عین_عذاب است؛ اما در نهایت با شرایطی این توبه و ایمان آنها پذیرفته خواهد شد؛ و لذا آنها نیز دیر یا زود عذابشان قطع و به #سعادت_ابدی و رحمت حق خواهند رسید.
4️⃣ آیاتی که در باره نافع نبودن ایمان در قیامت وارد شده‌اند، از نظر زمانی مربوط به #مطلق_قیامت نیستند؛ بلکه مربوط به دوره‌ی خاصی از مراحل ابتدایی قیامت‌اند؛ لذا این گونه آیات با دیدگاه ارائه شده تنافی ندارند؛ مثلا در «۱۵۸انعام» چنین آمده است : «یَوْمَ یَأْتی بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ لا یَنْفَعُ نَفْساً إیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فی إیمانِها خَیْرا»🍀؛ تعبیر «یَوْمَ یَأْتی بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ» ظرف این نافع نبودن ایمان است؛
♦️ ولی این ظرف، محدود به حدودی است؛ هم بخاطر این که کلمه «یوم» بحسب وضع اولیه برای #زمان_محدود وضع شده و هم بخاطر این که متمم بیان کننده آن، «یأتی بعض آیات ربک» است که خود به وقایع خاصی اشاره دارد نه به همه وقایع بی‌نهایت قیامت؛ بنابراین نافع نبودن ایمان، که در چنین ظرف محدودی واقع میشود، نیز محدود است؛ و همه #مراحل_قیامت را شامل نمی‌شود؛ در بقیه آیات راجع به عدم نفع نیز مسئله همین گونه است؛ و در هر کدام به ظرف خاص و محدودی اشاره می‌کند .
♦️ همچنین کلمه #غدا در روایت معروف «اِنَّ الْیَوْمَ عَمَلٌ وَ لَا حِسَابَ وَ إِنَّ غَداً حِسَابٌ وَ لَا عَمَل» 🌸 همین گونه است؛ یعنی محدود به زمان خاصی است؛ زیرا «غدا» مثل «الیوم» است که هم به وضع اولیه، برای زمان محدود وضع شده؛ و هم بدلیل اینکه مظروفش مسئله #حساب‌رسی است، و حساب‌رسی خداوند به مقتضای سریع الحساب بودن خدا، زمان کوتاهی دارد، کوتاه و محدود است؛ لذا انتفاء عمل در قیامت که در این روایت با زمان حساب یکی شده و گفته «غَداً حِسَابٌ وَ لَا عَمَل»🌸، مربوط به همان یوم الحساب است که مرحله محدودی از قیامت است؛ نه این که در همه مراحل قیامت ادامه داشته باشد؛
🔶 بنابراین از نفی عمل در این زمان محدود و جزئی، نمی‌توان نتیجه گرفت که در همه مراحل قیامت، اقدام به عمل مؤمنانه شدنی نیست؛ و لذا خداوند در مقطعی از قیامت، گناهکاران را دعوت به #سجود می‌کند «یَوْمَ یُکْشَفُ عَنْ ساقٍ وَ یُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ فَلا یَسْتَطیعُون»🌸 اگر عمل مؤمنانه آنجا، بکلی #ممکن_التحقق نباشد معنا ندارد که خداوند دعوت به سجود کند.
🔶 و نیز در (۵۲ اسراء) آمده است : «یَوْمَ یَدْعُوکُمْ فَتَسْتَجِیبُونَ بِحَمْدِهِ» 🌸 بر اساس مفاد این جمله، در مقطعی از قیامت، خداوند از انسانها دعوت به انجام کاری می‌کند و آنها با حمد و ستایش خداوند به این #دعوت_الهی پاسخ مثبت می‌دهند؛ و این، دلالت دارد که در مقطعی از قیامت، پذیرش دعوت خدا آن هم همراه با حمد و ستایش او از ناحیه حتی گناهکاران انجام میشود؛
🔸روشن است اولا دعوت خداوند، دعوت به قبول امر حقی است که نزد خداوند قبولش مطلوب و شایسته است و انسانها هم با میل این دعوت را می‌پذیرند؛ زیرا پذیرش آنها همراه با #ستایش_خداوند و «بِحَمْدِهِ» است که خود حاکی از پذیرش آن دعوت از روی رغبت و میل است؛ لذا باید گفت استجابت و قبول دعوت خدا و نیز حمد خداوند، هر کدام، یک کار ایمانی و عبادی است که در مرحله‌ای از قیامت از ناحیه انسانها انجام میشود؛ و لذا #انتفاء_عمل در مطلق مراحل قیامت با خود قرآن نیز سازگار نیست.
ادامه👇
@oshaghierfan
#Eitaa & #Telegram
🔻 و ثانیا در ادامه آیات مورد بحث، خداوند گفتگوئی را از این «عِبادَ اللَّهِ الْمُخْلَصینَ» نقل می‌کند، بدین صورت که یکی از آنها به دیگران می‌گوید که من در دنیا قرینی و هم‌نشینی داشتم که او نسبت به آخرت در من القای کفر می‌‌کرد «قالَ قائِلٌ مِنْهُمْ إِنِّی کانَ لی قَرین، یَقُولُ أَ إِنَّکَ لَمِنَ الْمُصَدِّقینَ، أَ إِذا مِتْنا وَ کُنَّا تُراباً وَ عِظاماً أَ إِنَّا لَمَدینُون»،
معلوم است «قَرین» در اینجا یا اشاره به شیطان است چنانکه در آیه (۳۶ زخرف) آمده است که «وَ مَنْ یَعْشُ عَنْ ذِکْرِ الرَّحْمنِ نُقَیِّضْ لَهُ شَیْطاناً فَهُوَ لَهُ قَرین» یا هم‌نشین انسانی کافر است؛
🔻 ولی در هر صورت مُخْلَصینَی که در آیه (۸۲ ص) مطرح هستند چنین نیستند که در دنیا با شیطان و یا انسان ملحد هم‌نشینی داشته باشند؛ بله مُخْلَصینَ با ملحدان ارتباط دارند، ولی این ارتباط از قبیل هم‌نشینی نیست؛ زیرا در هم‌نشینی یک نوع #هماهنگی فکری و تناسب شخصیتی لازم است؛ و معلوم است مُخْلَصینَی مثل انبیاء و اولیاء با ملحدان چنین هماهنگی فکری و تناسب شخصیتی ندارند.
بنابراین (طبق بیان فوق و ادله دیگری که در این آیات هست) روشن میشود که مُخْلَصین در آیات مورد بحث، همان مشرکانی هستند که با توبه‌ای که در جهنم می‌کنند از #ناپاکی گناه خالص شده و از آسیبهای #گناه خلاصی داده می‌شوند؛ و طبق مفاد آیات بعد، وارد بهشت خواهند شد و از نعم الهی در بهشت متناسب با مقام خود بهره‌مند می‌گردند.
✳️ پس روشن گردید، حتی مشرکانی که اگر در دنیا به آنها گفته می‌شد که معبودی جز الله نیست چنین سخن حقی را متکبرانه برنمی‌تابیدند «إِنَّهُمْ کانُوا إِذا قیلَ لَهُمْ لا إِلهَ إِلاَّ اللَّهُ یَسْتَکْبِرُون»🌸 (۳۵ صافات)، در قیامت پس از ورود به جهنم، دیر یا زود #آگاهانه و #مختارانه توبه می‌کنند، و از عفونت و چرکی گناه خلاصی داده می‌شوند و به بهشت وارد خواهند شد؛
پس طبق این آیات «مشرک خلاص شده از گناه، عذابش قطع می‌گردد»؛ گرچه «مشرک با حفظ و بقای شرک، گرفتار عذاب ابدی است، و منقطع العذاب نیست» و این دو گزاره هر دو درستند، و بین‌شان تعارضی نیست.
و از اینجا روشن شد سایر کافران که کفرشان در حد و پایه شرک نیست، نیز به طریق اولی با #توبه در #جهنم، از #عذاب رهائی یافته و بهشتی می‌شوند؛ و بنابراین همه انسانها بلا استثناء دیر یا زود بهشتی خواهند شد؛ گرچه ممکن است به مقتضای «لابِثینَ فیها أَحْقابا» قرنها طول بکشد تا شرایط توبه حقیقی برای آنها فراهم گردد.
پس #جاودانگی_عذاب و #انقطاع_عذاب هر دو درستند اما با دو موضوع متفاوت؛ ولی عملا معذّبان جهنم با توبه رهائی می‌یابند و عذابشان #جاودانه نیست.
@oshaghierfan
#Eitaa & #Telegram
متن كامل👇👇
🌐 iict.ac.ir/1399/11/oshsor
🔵 یادداشت‌های قرآنی
🖌 موضوع: تمهيدات خداوند در آخرت براي تقويت ايمان بي‌ايمانان (برپائی مناظرات)
🔶مدعا: خداوند بخاطر لطف و رحمتش زمينه #ايمان‌آوري آگاهانه و #مختارانه بی‌ایمانان را پس از گذشت عذاب درخوری، با تمهيداتي در عوالم بعد از مرگ فراهم مي‌كند؛
🔷دلیل: زيرا خداوند اسماء #لطفي فراواني دارد و همواره به بندگانش لطف می‌کند؛ از جمله اين اسماء لطفي، اسم #المصلح است كه در فرازي از دعاي عهد به آن اشاره شده است آنجا که مي‌گويد: «بِاسْمِكَ الَّذِي يَصْلُحُ بِهِ الْأَوَّلُونَ وَ الْآخِرُون»؛
🔸بر اساس اقتضاي این اسم، خداوند با تمهيداتي كه در قيامت براي بی‌ایمانان فراهم مي‌كند، همه انسانهای بی‌ایمان، از اولين تا آخرين را مجاب به ایمان و توبه کرده، و آنان را مختارانه مؤمن و صالح خواهد كرد.
🔸لذا در قرآن آياتي آمده است كه دلالت مي‌كند كه از جانب خداوند در عالم آخرت اقداماتي تمهيدي انجام مي‌گردد تا ايمان اضطراری كه با ديدن عذاب سخت خداوند براي دوزخيان بوجود آمده است (چنانكه در برخی آيات به آن اشاره شده است) تقويت گردد و به تدريج آن #ايمان_اضطراري به ايمان مستقري كه بر اساس آگاهي شكل مي‌گيرد تبديل گردد، در ادامه به توضيح اين آيات طی چند شماره به آن مي‌پردازيم.
🔸از اقدامات تمهيدي خداوند كه براي ايمان آوري دوزخيان در عوالم بعد از مرگ صورت مي‌گيرد جلسات مناظره‌ای است که در قیامت برای روشنگری بپا میشود.
✳️ توضیح این که در آیه (75 قصص) چنین آمده است: «🌸و نَزَعْنا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ شَهيداً فَقُلْنا هاتُوا بُرْهانَكُمْ فَعَلِمُوا أَنَّ الْحَقَّ لِلَّهِ وَ ضَلَّ عَنْهُمْ ما كانُوا يَفْتَرُونَ🌸». ترجمه : و از ميان هر امتى شاهدى را بيرون مىكشيم و مىگوييم: «برهان خود را بياوريد.» پس خواهند دانست كه حقّ از آنِ خداست، و آنچه مىبافتند از دستشان مىرود.
🔹 اين آيه به‌خوبي دلالت مي‌كند كه در عالم آخرت از جانب خداوند اجمالا اقداماتي براي هدايت دوزخيان صورت مي‌گيرد، كه به ايمان آگانه و مبتني بر فهم آنان منجر مي‌شود؛ يعني در حقيقت #ايمان_اضطراری و ناشی از عذاب دوزخيان، به #ايمان_آگاهانه و مبتني بر فهم تبديل مي‌گردد؛
🔹زيرا طبق مفاد اين آيه، در آن روز خداوند از هر امتي و هر گروهي، #شاهدي را بيرون كشيده و به صحنه بحث استدلالي و برهاني وارد مي‌سازد، و به او گفته میشود دلیلت را بر ادعایت بیاور «فَقُلْنا هاتُوا بُرْهانَكُمْ» و اين #گفتگوي برهاني و استدلالي در حضور جهنميان منجر مي‌شود به اين كه كافران و مشركان به #حقانيت حق آگاه شوند «فَعَلِمُوا أَنَّ الْحَقَّ لِلَّهِ»، و همه بافته‌هاي دروغين‌شان باطل شده و پوچي آنها آشكار گشته و اعتقاد به آنها منحل گردد «وَ ضَلَّ عَنْهُمْ ما كانُوا يَفْتَرُونَ»؛ و این گونه، ايمان اضطرای آنان، كه ايماني ضعيف و غير مستقر بود، به ايماني آگاهانه و راسخ تبديل خواهد شد.
🔸در مورد اين كه مراد از «شَهيداً» در جمله «وَ نَزَعْنا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ شَهيداً» كيست؟ چند احتمال وجود دارد يك احتمال اين كه مراد، پيامبر هر امتي است؛ زيرا مراد از #شَهيد در (41 نساء) «فَكَيْفَ إِذا جِئْنا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهيدٍ وَ جِئْنا بِكَ عَلى هؤُلاءِ شَهيدا» پيامبران‌اند، احتمال ديگر اين كه مراد، فرد شاخص و متدين هر امتي است كه از عدول آن امت محسوب مي‌شود؛
@oshaghierfan
#Eitaa & #Telegram
ادامه در پایین 👇👇👇