🔻آیا انقلاب اسلامی پدیده ای مدرن است؟|
بخش دوم: از کودتای رضاخان تا شهریور ۱۳۲۰
✍ یحیی حمدی
▫️پس از مشروطه، کشور از #آنومی اجتماعی رنج می برد دولت خارج از تهران عملا وجود ندارد، نا امنی بیداد می کند از سوی دیگر در پی جنگ جهانی اول و هجوم روسها از شمال و انگلیس از جنوب ؛ ایران در اشغال بیگانگان قرار دارد.
شرایط #ساختاری جامعه به گونه ای است که استقرار یک #دولت_مرکزی قدرتمند را طلب می کند که پیش از این روشنفکران در مجلات( #رسانه ها) آن را نهادینه کرده اند از دیگر سو قدرت های بزرگ نیز که از دو طرف کشور را به اشغال درآورده اند وجود دولتی قدرتمند را به نفع خود می دانند در چنین شرایطی است که یک نیروی نظامی (#قزاق) به سرکردگی رضا خان با #کودتا به قدرت می رسد و پس از سردار سپهی و نخست وزیری و نشان دادن اقتدار و سرکوب حاکمان محلی و ایجاد امنیت نسبی ؛ تاجگذاری و پادشاهی پهلوی را در ۱۳۰۴ اعلام می کند.
رضا خان با انتخاب نام خانوادگی #پهلوی در صدد ایجاد ارتباط میان خود و شاهان #باستانی ایران است و این یعنی #مشروعیت حکومت را بر پایه همانها ( فره ایزدی) قرار داده است. از دیگر سو در صدد مدرنیزاسیون بیش از پیش ایران نیز هست بنابراین بازتعریف او از ایران یک قدم به پیش و دو قدم به پس است ( #تجدد و #باستانگرایی)
نوسازی رضاشاه از بالا به پایین یا #آمرانه است و حاصل آن یک دولت مرکزی قدرتمند که توانست #ارتش شکل دهد و با آن تمام حاکمان محلی ، #ایلات و عشایر را سرکوب کند ، با سیطره بر همه کشور تنها قدرتی باشد که می تواند #مالیات ستانی کند، #نظام_آموزشی ایجاد کند، #تاریخ ایران را مبتنی بر نگاه شرق شناسان بازتعریف کند سپس با استفاده از آن مشروعیت خویش را بازنمایی کند و اقداماتی دیگر که هر دولت مدرنی باید آن را به انجام رساند .
پهلوی اول با پشتیبانی روشنفکران در تعریف #هویت اجتماعی ایرانیان #تقلیل_گرایانه عمل می کند و عناصری چند را بر می گزیند که با مشروعیت خود هماهنگ باشد و نیروهای اجتماعی رقیب (گروههای قومی ، روحانیت و...) تضعیف شوند بدین ترتیب: #هویت_قومی اقوام ایرانی و مهمتر از آن #هویت_دینی ایرانیان ( اسلام ) نه تنها نادیده انگاشته می شود بلکه #انکار می شود.
این هویت تقلیل گرایانه منجر به واکنش گروههای اجتماعی که در بالا ذکر آن رفت، شد اما مشت آهنین رضا شاه مانع از بروز آن می شود و چون آتشی زیر خاکستر می ماند تا وقتی دیگر که زمان آن فرا رسد.
در شهریور ۱۳۲۰ ؛ و در هجوم نیروهای متفقین به ایران ، ارتش رضا شاه که تا آن زمان کارکرد داخلی در سرکوب ایلات و عشایر داشت در عرض چند ساعت #تسلیم می شود و کشور دوباره اشغال می شود و اکنون موعد رفتن رضاخان است او گر چه نتوانست خود را حفظ کند اما سلطنت را در خانواده پهلوی حفظ کرد و خود به #تنهایی به جزیره موریس رفت بدون آنکه گروه یا طبقه یا قشری در ایران او را همراهی کند و مردم حتی در رفتنش شادی کردند و سقوط #دیکتاتور را جشن گرفتند و پسرش محمدرضا بر تخت نشست و دوره #پهلوی_دوم آغاز شد اما کشور هنوز هم در اشغال بیگانگان بود.
ادامه دارد...
#بازنشر
#پهلوی_اول
#دولت_ملت
📖 جامعه شناسی مردم
✅ @Popular_Sociology