🏵 تبریک به پژوهشگر محترم گروه، جناب حجت الاسلام دکتر سید محمدهادی مقدسی 🔰 دائرةالمعارف فلسفه سیاسی اسلامی https://eitaa.com/pph_iki_ac_ir

فارابی، ابونصر محمد بن محمد #معرفی_فلاسفه_سیاسی_اسلامی • ابونصر محمد بن محمد بن طرخان بن اوزلغ ترکی فارابی - ملقب به معلم ثانی • فيلسوف، منطقی، مترجم • شيعه و ايرانی • اندیشمند قرن چهارم هـ ق (۲۶۰-۳۳۹) - متولد فاراب جيحون (قزاقستان کنونی) - درگذشته و مدفون در دمشق (سوریه کنونی) • اساتید: - يوحنا بن حيلان؛ - ابوبشر متی بن يونس؛ - ابوبکر سراج؛ • شاگردان: - ابوزکريا يحيی بن عدی؛ - ابن سراج؛ • معاصران: - سيف‌الدوله حمدانی؛ 🔰 دائرةالمعارف فلسفه سیاسی اسلامی https://eitaa.com/pph_iki_ac_ir

📚 فهرست تفصیلی آثار فارابی ▪️ مهم‌ترین آثار مشتمل بر دیدگاه‌های سیاسی: - إحصاء العلوم؛ - آراء اهل المدينة الفاضلة؛ - السياسة المدنية؛ - فصول منتزعة؛ - الملة؛ - تحصيل السعادة (في الحكمة)؛ - التنبيه علي سبيل السعادة؛ ▪️ سایر آثار مشتمل بر دیدگاه‌های سیاسی: - الاعمال الفلسفیة؛ - التعليقات؛ - تلخیص نوامیس افلاطون؛ - التوطئة في المنطق؛ - الجدل؛ - الجمع بين رأيي الحكيمين؛ - رسالة جوابات لمسائل سئل عنها؛ - رسالة فی اعضاء الحیوان؛ - رسالة فی السیاسة؛ - رسالة فی الملة الفاضلة؛ - علم الحقایق؛ - عيون المسائل؛ - فضيلة العلوم و الصناعات؛ - ما ینبغی ان یقدم قبل تعلم الفلسفة؛ - ما يصح و ما لايصح من احكام النجوم؛ ▪️ دیگر آثار: - الابانة عن غرض ارسطو في الكتاب ما بعدالطبيعة؛ - اثبات المفارقات؛ - الاخلاق؛ - الالفاظ المستعملة (في المنطق)؛ - البرهان؛ - التفهيم لاهل التنجيم؛ - حركة الفلك سرمدية؛ - الدعاوي القلبية؛ - الردّ علي الرازي في العلم الالهي؛ - رسالة فصوص الحكم؛ - رسالة في العقل؛ - رسالة في جزء لايتجزا؛ - رسالة في معرفة الاسطرلاب؛ - رسالة في وجوب صناعة الكيمياء؛ - شرح رسالة زينون الكبير؛ - شرح كتاب البرهان لارسطو؛ - شرح كتاب المغالطة لارسطو؛ - شرح كتاب مجسطي بطلميوس؛ - شروط القياس؛ - عجائب النصوص في تهذيب الفصوص؛ - كلام في معني اسم الفلسفة؛ - مبادي الانسانية؛ - مبادي الفلسفة القديمة؛ - مختصر الصغير؛ - المختصر الكبير في المنطق؛ - المسائل المتفرقة؛ - المقالة في معاني العقل؛ - نصوص الكلم في شرح فصوص الحكم؛ - الواحد و الوحدة؛ 🔰 دائرةالمعارف فلسفه سیاسی اسلامی https://eitaa.com/pph_iki_ac_ir

📚 إحصاء العلوم/ ابونصر فارابی #معرفی_آثار_فلسفه_سیاسی_اسلامی احصاء العلوم، یا «إحصاء العلوم و التعريف بأغراضها» کتابی در موضوع طبقه‌بندی علوم است. فارابی در این اثر، علوم رایج عصر خود را برشمرده و موضوع، فواید و شاخه‌های هر یک را شرح داده است: - فصل اول: علم لسان - فصل دوم: علم منطق - فصل سوم: علم تعالیم (هندسه، نجوم، موسیقی و...) - فصل چهارم:علم طبیعی و علم الهی - فصل پنجم: علم مدنی، علم فقه و علم کلام دیدگاه‌های فلسفی سیاسی فارابی، ذیل علم مدنی در فصل پنجم ارائه شده است. در ادامه، اصطلاح‌نامه و نمایه موضوعی این کتاب تقدیم می‌شود: 📘 اصطلاح‌نامه کتاب إحصاء العلوم 📙 نمایه موضوعی کتاب إحصاء العلوم ☑️ نسخه مرجع در دائرة‌المعارف فلسفه سیاسی: - فارابی، ابونصر محمد بن محمد، ۲۰۰۵م، «إحصاء العلوم»، در: إحصاء العلوم و فلسفة أرسطوطالیس، تحقیق، مقدمه و تعلیقة عثمان أمین، ۱۴۴ صفحه، پاریس: دار بیبلیون. 🔰 دائرة‌المعارف فلسفه سیاسی اسلامی https://eitaa.com/pph_iki_ac_ir

📘 اصطلاح‌نامه کتاب إحصاء العلوم/ ابونصر فارابی جهت دسترسی به اصطلاح‌نامه کتاب إحصاء العلوم، پرونده پیوست‌شده را بارگیری فرمایید. در ادامه نمونه‌هایی از اصطلاحات گردآوری شده را ملاحظه می‌فرمایید: 🔘 علم مدنی تعريف: «العلم المدني فإنه يفحص عن أصناف الأفعال و السنن الإرادية، و عن الملكات و الأخلاق و السجايا و الشيم التي عنها تكون تلك الأفعال و السنن، و عن الغايات التي لأجلها تفعل، و كيف ينبغي أن تكون موجودة في الإنسان، و كيف الوجه في ترتيبها فيه علي النحو الذي ينبغي أن يكون وجودها فيه، و الوجه في حفظها عليه. و يميز بين الغايات التي لأجلها تفعل الأفعال، و تستعمل السنن، و يبين أنّ منها ما هي في الحقيقة سعادة و أنّ منها ما هي مظنون أنها سعادة من غير أن تكون كذلك...» (فارابی، ابونصر محمد بن محمد، إحصاء العلوم، ص۱۰۲) 🔘 سياست (عملی) تعريف: «الرئاسة لا تتأتي إلاّ بمهنة و ملكة يكون عنها أفعال التمكين فيهم و أفعال حفظ ما مكن فيهم عليهم. و تلك المهنة هي الملكية و الملك أو ما شاء الإنسان أن يسميها، و السياسة هي فعل هذه المهنة.» (فارابی، ابونصر محمد بن محمد، إحصاء العلوم، ص۱۰۳) 🔺 برای ملاحظه سایر اصطلاحات، پرونده پیوست‌شده را بارگیری فرمایید. 🔰 دائرة‌المعارف فلسفه سیاسی اسلامی https://eitaa.com/pph_iki_ac_ir

📙 نمایه موضوعی کتاب إحصاء العلوم/ ابونصر فارابی جهت دسترسی به کلیدواژه‌ها و نمایه‌های کتاب إحصاء العلوم، پرونده پیوست‌شده را بارگیری فرمایید. در ادامه نمونه‌هایی از کلیدواژه‌های گردآوری شده و نمایه‌های ذیل‌ آن‌ها را به همراه شماره صفحه و شماره سطر، ملاحظه می‌فرمایید: 🏷 ملت (آیین) - اجزای ملت: ۱۰۷ (۱۰). - شیوه دفاع از ملت: ۱۰۸-۱۱۳ (۱۰). - تقدم ملت بر معقولات، محسوسات و مشهورات: ۱۱۱ (۹). - دلالت معقولات، محسوسات و مشهورات بر حقانیت ملت: ۱۱۰-۱۱۱ (۱۷). - صدق امور وحیانی ملت: ۱۱۰ (۶). - نسبت عقل و ملت: ۱۰۸-۱۱۱ (۱۰). - عدم جواز دخالت عقل در ملت: ۱۱۰ (۱۱). 🏷 سعادت حقیقی - تفاوت سعادت حقیقی و سعادت ظنی: ۱۰۲ (۶). - تحقق سعادت حقیقی در حیات اخروی: ۱۰۲ (۸). - عوامل سعادت حقیقی: ۱۰۲ (۱۱). - تأثیر ریاست در سعادت حقیقی: ۱۰۳ (۲). 🔺 برای ملاحظه سایر کلیدواژه‌ها و نمایه‌ها پرونده پیوست‌شده را بارگیری فرمایید. 🔰 دائرة‌‌المعارف فلسفه سیاسی اسلامی https://eitaa.com/pph_iki_ac_ir

📚 آراء اهل المدينة الفاضلة/ ابونصر فارابی #معرفی_آثار_فلسفه_سیاسی_اسلامی آراء أهل المدينة الفاضلة و مضاداتها، معروف به «مدینه فاضله» کتابی در موضوع مسائل اساسی فلسفه و فن سیاست است. فارابی این اثر را در سی‌و‌هفت باب تنظیم کرده است. بیست‌وپنج باب به مبانی فلسفی جامعه سیاسی مطلوب، اختصاص یافته و پس از آن، جامعه سیاسی مطلوبِ فارابی، ذیل دوازده باب ترسیم شده است: باب ۲۶: احتیاج الإنسان الی الاجتماع و التعاون باب ۲۷: العضو الرئیس باب ۲۸: خصال الرئیس المدینة الفاضلة باب ۲۹: مضادات المدینة الفاضلة باب ۳۰: اتصال النفوس بعضها ببعض باب ۳۱: الصناعات و السعادات باب ۳۲: اهل هذه المدن باب ۳۳: الاشیاء المشترکة لاهل المدینة الفاضلة باب ۳۴: آراء اهل المدن الجاهلة و الضالة باب ۳۵: العدل باب ۳۶: الخشوع باب ۳۷: المدن الجاهلة در ادامه، اصطلاح‌نامه و نمایه موضوعی این کتاب تقدیم می‌شود: 📘 اصطلاح‌نامه کتاب آراء اهل المدينة الفاضلة 📙 نمایه موضوعی کتاب آراء اهل المدينة الفاضلة ☑️ نسخه مرجع در دائرة‌المعارف فلسفه سیاسی: - فارابی، ابونصر محمد بن محمد، ۱۹۹۵م، «آراء أهل المدینة الفاضلة و مضاداتها»، تصحیح علی بوملحم، ۱۶۸ صفحه، بیروت: دار و مکتبة الهلال. 🔰 دائرة‌‌المعارف فلسفه سیاسی اسلامی https://eitaa.com/pph_iki_ac_ir

📘 اصطلاح‌نامه کتاب آراء اهل المدينة الفاضلة/ ابونصر فارابی جهت دسترسی به اصطلاح‌نامه کتاب آراء اهل المدينة الفاضلة، پرونده پیوست‌شده را بارگیری فرمایید. در ادامه نمونه‌هایی از اصطلاحات گردآوری شده را ملاحظه می‌فرمایید: 🔘 اجتماعات كامل تعريف: «الاجتماعات الإنسانية فمنها الكاملة، و منها غير الكاملة. و الكاملة ثلاث: عظمی و وسطی و صغری.» (فارابی، ابونصر محمد بن محمد، آراء أهل المدينة الفاضلة، ص ۱۱۲) 🔘 مدينه فاضله تعريف: «المدينة التي يقصد بالاجتماع فيها التعاون علي الأشياء التي تنال بها السعادة في الحقيقة هي المدينة الفاضلة.» (فارابی، ابونصر محمد بن محمد، آراء أهل المدينة الفاضلة، ص۱۱۳) 🔘 امام (رئيس اول) تعريف: «الرئيس الذی لا يرأسه إنسان آخر أصلاً، و هو الإمام، و هو رئيس الأول للمدينة الفاضلة، و هو رئيس الأمة الفاضلة، و رئيس المعمورة من الأرض كلها.» (فارابی، ابونصر محمد بن محمد، آراء أهل المدينة الفاضلة، ص ۱۲۲) 🔺 برای ملاحظه سایر اصطلاحات، پرونده پیوست‌شده را بارگیری فرمایید. 🔰 دائرة‌المعارف فلسفه سیاسی اسلامی https://eitaa.com/pph_iki_ac_ir

📙 نمایه موضوعی کتاب آراء اهل المدينة الفاضلة/ ابونصر فارابی جهت دسترسی به کلیدواژه‌ها و نمایه‌های کتاب آراء اهل المدينة الفاضلة، پرونده پیوست‌شده را بارگیری فرمایید. در ادامه نمونه‌هایی از کلیدواژه‌های گردآوری شده و نمایه‌های ذیل‌ آن‌ها را به همراه شماره صفحه و شماره سطر، ملاحظه می‌فرمایید: 🏷 رئیس اول - تعریف رئیس اول: ۱۲۲ (۴). - مرتبه رئیس اول: ۱۱۶-۱۱۹ (۶). - ویژگی رئیس اول: ۱۱۶-۱۲۱ (۶)، ۱۲۲-۱۲۴ (۳). - ضرورت فعلیت عقل در رئیس اول: ۱۱۹-۱۲۱ (۱۰). - ریاست رئیس اول بر صناعات و افعال: ۱۱۹ (۵). - صناعت رئیسه بودن صناعت رئیس اول: ۱۱۹ (۵). - رئیس اول بودن امام در مدینه فاضله: ۱۲۲ (۲). - رئیس اول بودن امام در امت فاضله: ۱۲۲ (۵). - رئیس اول بودن امام در معموره: ۱۲۲ (۶). 🏷 عقل فعال - تعریف عقل فعال: ۹۸ (۱۲). - تشبیه عقل فعال به شمس: ۹۷-۹۸ (۱۱). - وجه نام گذاری عقل مفارق به عقل فعال: ۹۸ (۱۲). - نسبت عقل فعال و نبی: ۱۱۰ (۹). - تأثیر عقل فعال در فرایند وحی: ۱۱۹-۱۲۱ (۱۲). - نسبت عقل فعال و قوه متخیله: ۱۰۷-۱۱۰ (۱۱). - نسبت عقل فعال و عقل منفعل: ۱۱۹-۱۲۱ (۱۴). - نسبت عقل فعال و عقل مستفاد: ۱۱۹-۱۲۱ (۱۷). - نسبت عقل فعال و عقل هیولانی: ۹۸ (۷). 🔺 برای ملاحظه سایر کلیدواژه‌ها و نمایه‌ها پرونده پیوست‌شده را بارگیری فرمایید. 🔰 دائرة‌‌المعارف فلسفه سیاسی اسلامی https://eitaa.com/pph_iki_ac_ir

📚 السیاسة المدنیة/ ابونصر فارابی #معرفی_آثار_فلسفه_سیاسی_اسلامی السیاسة المدنیة که با نام‌های «السیاسات المدنیة» و «مبادئ الموجودات» نیز از آن یاد می‌شود، از مهم‌ترین آثار فلسفی سیاسی فارابی است. به‌رغم تشابه برخی مطالب با دیگر آثار فارابی، مباحثی همچون «نوابت» و «بهیمیون» تنها در این اثر مورد توجه ویژه فارابی قرار گرفته است. کتاب السیاسة المدنیة که از آخرین تألیفات این فیلسوف مسلمان دانسته می‌شود، در هفت باب تدوین شده است: - باب اول: مراتب موجودات - باب دوم: تفاضل موجودات - باب سوم: عالَم - باب چهارم: اجتماعات مدنی - باب پنجم: اخلاق - باب ششم: مدینه فاضله - باب هفتم: مدینه‌های مضاد مدینه فاضله در ادامه، اصطلاح‌نامه و نمایه موضوعی این کتاب تقدیم می‌شود: 📘 اصطلاح‌نامه کتاب السیاسة المدنیة 📙 نمایه موضوعی کتاب السیاسة المدنیة ☑️ نسخه مرجع در دائرة‌المعارف فلسفه سیاسی: - فارابی، ابونصر محمد بن محمد، ۱۹۹۶م، «کتاب السیاسة المدنیة»، تصحیح علی بوملحم، ۱۲۷ صفحه، بیروت: دار و مکتبة الهلال. 🔰 دائرة‌المعارف فلسفه سیاسی اسلامی https://eitaa.com/pph_iki_ac_ir