✅چرا حج؟ بررسي احكام وفلسفه #حجدرقرآن از نگاه مرحوم مهدي #بازرگان
برگرفته از سخنراني وي در عيد #قربان ۱۳۳۸
قسمت پنجم
كعبه و حج براي مردم
#مناسك و مراسمي كه گفته شد از جهت خدا و سير دادن بنده به سوي آفريننده اش بود. اما قضيه در اينجا تمام نميشود. سفارشها و آداب و شرايط خاص ديگري بري حج وجود دارد كه هر كدام مبيّن معني و متوجه به منظوري است.
🔻اولاً، بري محيط زماني و مكاني حج #حريم امنيت و طهارت مقرر شده است . ماه حج و ماههاي طرفين آن را كه بري رسيدن و برگشتن لازم است « #شهرالحرام» گفته و دانسته اند و خود خانه و اطرافش «بيت الحرام» و «مسجد الحرام» است. آيات قرآن در اين زمينه صراحت و تأكيد دارد:
«… وَ مَنْ دَخَلَهُ كانَ امِنًا …» (۵۸)
«وَ اِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثابَةً لِلنَّاسِ وَ اَمْنًا وَ اتَّخِذُوا مِنْ مَقَامِ اِبْرَاهيمَ مُصَلًّي وَ عَهِدْنا اِلي اِبْرهيمَ وَ اِسْمعيلَ اَنْ طَهِّرابَيْتِي …» (۵۹)
تا آنجا كه ميفرمايد :
«…فَلا رَفَثَ وَ لا فُسُوقَ وَ لاجِدَالَ فِي الْحَجِّ…» (۶۰)
در آن حريم كسي حق جدال و نزاع ندارد. حتي جانوران و حشرات نيز بايد مصون از صيد حاجيان و از كمترين آزار باشند(۶۱).
آيا امنيت از اين عموميتر و خلع سلاح (همان خلع سلاحي كه جامعه اتفاقِ ملل سه مرحله برايش قائل شده بود و سازمان ملل هم هنوز نتوانسته است و نخواهد توانست تأمين كند) كاملتر ميشود؟👌
به طوري كه ميدانيم اين حرمت و امنيت از مقوله تعارف و تكليف نيست. قبل از اسلام قبائل بي انضباط و بيرحم و بيمعرفت عرب نيز آن را رعايت ميكردند و مدت سه ماه جنگ در سراسر عربستان تعطيل ميشد!
🔻ثانياً، #احرام بستن يعني سادهترين پوشاك را به تن كردن و با پي تقريباً برهنه در زير آسمان خدا قسمت عمده حركات و اعمال را انجام دادن ، باز گشت به شكل اوليه و نهايت سادگي در خلقت و طبيعت و كنار زدن پيرايه ها و عوارضي است كه بي جهت اين همه سبب افتراق و دوري طبقات خلائق از يكديگر ميشود.
🔻ثالثاً، همشكلي و همرنگي يا همسطحي كه مخصوصًا در لباس اِحرام و در مواقف و مسالك حج به كار برده شده وضيع و شريف و عرب و عجم را به يك صورت و در يك صف و جماعت قرار دادهاند، خود مطلبي است .
قبل از اسلام اشراف قريش و شيوخ و اعيان بري خود مواقف و معابر خاص قائل شده بودند. قرآن آن رسوم را لغو مينمايد و ميگويد :
«ثُمَّ اَفيضُوا مِنْ حَيْثُ اَفاضَ النَّاسُ …» (۶۲)
حج خانه كعبه بايد مصداق و مظهر #مساوات بين مردم باشد . در برابر همين خانه است كه پيغمبر آيه پرطنين و لرزاننده منشور مساوات بشري را اعلام ميفرمايد :
«يا اَيُّهَا النَّاسُ اِنَّا خَلَقْناكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَ اُنْثي وَ جَعَلْناكُمْ شُعُوبًا وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا اِنَّ اَكْرَمَكُمْ عِنْدَاللهاَتْقكُمْ …» (۶۳)
و بري آنكه ترديد و تحريفي در منظور آيه پيدا نشود، در تفسيرش ميفرمايد:
«از اين پس قريشي را بر حبشي و عرب را بر عجم امتياز و افتخاري نيست.»
ادامه دارد....
http://yon.ir/oNlaC
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
🕋 #حج و #كعبه در قرآن
☸قسمت هفتم :
#قرباني_در_مناسك #حج_تمتع
💮🔶«196» وَ أَتِمُّوا الْحَجَّ وَ الْعُمْرَةَ لِلَّهِ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ وَ لا تَحْلِقُوا رُؤُسَكُمْ حَتَّى يَبْلُغَ الْهَدْيُ مَحِلَّهُ فَمَنْ كانَ مِنْكُمْ مَرِيضاً أَوْ بِهِ أَذىً مِنْ رَأْسِهِ فَفِدْيَةٌ مِنْ صِيامٍ أَوْ صَدَقَةٍ أَوْ نُسُكٍ فَإِذا أَمِنْتُمْ فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيامُ ثَلاثَةِ أَيَّامٍ فِي الْحَجِّ وَ سَبْعَةٍ إِذا رَجَعْتُمْ تِلْكَ عَشَرَةٌ كامِلَةٌ ذلِكَ لِمَنْ لَمْ يَكُنْ أَهْلُهُ حاضِرِي الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقابِ.«196بقره»
🔹و حج وعمره را براى خدا به اتمام رسانيد و اگر محصور شديد (و موانعى مانند ترس از دشمن يا بيمارى اجازه نداد كه پس از احرام بستن، حج را كامل كنيد) آنچه از قربانى فراهم است (ذبح كنيد واز احرام خارج شويد.) وسرهاى خود را نتراشيد تا قربانى به قربانگاه برسد و اگر كسى بيمار بود و يا ناراحتى در سر داشت (و ناچار بود سر خود را زودتر بتراشد،) بايد كفّارهاى از قبيل روزه يا صدقه يا قربانى بجا آورد وچون (از بيمارى ويا دشمن) درامان شديد، پس هر كس بدنبال عمره تمتّع، حج را آغاز كرده آنچه را از قربانى كه ميسّر است (ذبح كند.) و هركس كه قربانى نيافت، سه روز در ايام حج روزه بدارد و هفت روز به هنگامى كه بازگشتيد، اين ده روزِ كامل است. (البتّه) اين (حج تمتّع) براى كسى است كه خاندانش ساكن (مكّه و) مسجد الحرام نباشند. و از خدا پروا كنيد و بدانيد كه او سخت كيفر است.
-💮🔸 مراسم حج متشكل از يك سلسله آدابي است كه به قرباني منتهي ميشود. قرباني ركن اصلي مراسم و هدف نمادين آن است كه با عبور از «خود»خواهيها به «قرب» خدا ميتوان رسيد. حال اگر به دليل بيماري يا ممانعت دشمن [آنچنان كه مشركين قريش در سال 6 هجري از پيشروي پيامبر و مسلمانان و ارسال قرباني به مكه مانع شدند] مراسم نيمه تمام ماند بايد هديه [قرباني] را كه رمز اصلي اين مراسم و نماد تسليم و قرباني اسمعيل است، به طرف قربانگاه فرستاد. اين است معناي حج و عمره را براي خدا [با تقرّب به او] تمام كنيد [والله اعلم].
🔸«هَدْيَ»، قرباني مخصوص مراسم حج است كه گويي به گرسنگان «هديه» داده ميشود. در كلمة «هدايت»، رساندن به مقصد مورد نظر ميباشد و بردن عروس به خانة داماد را هم «هَدْيُ العَروسِ اِلي بَعْلِها» ميگويند، از اين منظر لغوي است كه بردن قرباني به مقصد قربانگاه را هَدي مينامند.
-🔸 سر تراشيدن [ #حَلق]، سنتي باستاني براي اظهار خضوع و بندگي در برابر خدا است و گفته شده: «آدم اولين فروتني كنندگان در حرم الهي با تراشيدن موي سر خويش بوده است [دعاي 11 صحيفة سجاديه- ...و آدم ...سابِقُ الْمُتُذِلّلين بِحَلْقِ رَأسِهِ في حَرَمِكَ]. از نظر بهداشتي نيز در روزگار باستان، در سفرهاي طولاني و گرد و خاك و آفتاب و باد و فقدان امكانات استحمام، تراشيدن موهاي آلوده بسيار مفيد بوده است.
💮🔸- #مناسک، جمع «نُسُک» را عبادت دانستهاند، ولی با توجه به 7 موردی که اين کلمه در قرآن آمده است [بقره 128 (2:128) ، 196 (2:196) ، 200 (2:200) و حج 34 (22:34) ، 67 (22:67) و انعام 162 (5:162) ]، میتوان فهميد مناسک نه هر عبادتی مثل نماز و روزه، بلکه عبادتی است که نهايتاً به نوعی از خود گذشتگی و خرج و قربانی منجر میشود. همچنانکه انتهای #مناسک حج، بعد از طواف و سعی و وقوف در عرفات و مشعر و رمی جمرات، قربانی کردن قرار گرفته است.
-💮🌸 #تمتع بهرهمندي از چيزهايي است كه در حالت اِحرام بر حاجيان حرام است. مراسم اصلي حج از روز هشتم ذيحجه آغاز ميشود، اما معمولا حاجيان مدتي قبل از آن به مكه وارد ميشوند و با اِحرام بستن و انجام طواف و سعي صفا و مروه، حج عمره ميكنند، سپس از اِحرام خارج شده و بهرهمند [متمتع] ميشوند از آنچه در حالت اِحرام بر آنها حرام بود، تا با شروع مراسم اصلي حج [كه شامل وقوف در عرفات و مشعر و مِني و رمي جمرات و قرباني ميشود] مجدداً به لباس اِحرام درآيند. انجام حج بدون عمره را «اِفراد» و تركيب آندو را «قِران» ميگويند.
💫تفسیر بازرگان
http://quranpuyan.com/yaf_postst136_ntrshydn-sr-t-zmn-qrbny-khrdn.aspx
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تعقل در شريعت
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
🚩🚩 بازخوانيهاي #واقعه_عاشورا
🔖تفكر و زيست شيعيان با نام و ياد #امام_حسين (ع) گره خورده است و نام او حتي هنگام #آب_نوشيدن بر زبان جاري ميشود. نه تنها حركت سيدالشهدا و #واقعه_عاشورا زندگي شيعيان را در سراسر تاريخ شكل داده است، بلكه طي چند دهه اخير حتي برخي متفكران اهل سنت، مانند عباس محمد عقاد و بعد الرحمان الشرقاوي نيز به اين ماجرا پرداخته و كوشيدهاند از آن الهام بگيرند و اهميت آن را باز گويند. با فرا رسيدن دهه اول محرم، چهره كشور دگرگون ميشود و مردم خود را آماده #مناسك و #شعايري خاص ميكنند.
🔖چنان نام حسين با تشيع گره خورده است كه نميتوان اين دو را از هم جدا كرد. از سنتيترين مردم تا نوانديشترين آنها خواسته و ناخواسته به اين ماجرا پاسخ ميدهند و به آن متناسب با نگرش خود نگاه ميكنند. به اين معنا كه هر كس و هر نسلي ميكوشد حسين را به قامت خود درآورد و تفسيري مناسب از نهضت يا حركت يا قيام حسين(ع) به دست دهد. در صد سال گذشته بحثهاي متعدد و كتابهاي گوناگوني درباره امام حسين (ع) و رفتارهاي شيعيان در قبال او منتشر شده كه خود عرصهاي پربار براي تفكر و انديشهورزي است. برخي متفكران بخشي از كار علمي خود را وقف بررسي و تحليل و گاه نقد #شعاير_شيعي مانند #قمهزني و تعزيه كردند.
🔖از پيشگامان اين جريان ميتوان به سيد محسن امين، از عالمان لبناني اشاره كرد كه با نوشتن كتابچهاي به نام «التنزيه لاعمال الشبيه» خود را آماج حملات متعدد كرد. در اين كتاب كوشيد، نشان دهد كه بعضي از اعمالي كه به نام #عزاداري صورت ميگيرد، #خلاف_شرع و نادرست است. اين كتاب به دست جلال آلاحمد ترجمه و به نام #عزاداريهاي_نامشروع ترجمه و در سال 1322 منتشر شد. همه نسخههاي اين كتاب دو روزه به فروش رفت و #آلاحمد خوشحال شد. اما بعدها فهميد كه يك بازاري همه نسخهها را يكجا خريده و آنها را نابود كرده است (جلال آلاحمد، يك چاه و دو چاله و مثلا شرح احوالات، تهران، رواق، ص48.)
🔖عدهاي ديگري به #تحريفاتي كه در فهم و گزارش #عاشورا رخ داده است، پرداختند و كوشيدند نشان بدهند كه چگونه حركت امام حسين (ع) به دست دشمنان آگاه و دوستان نادان دستكاري و تحريف ميشود. از اين ميان ميتوان به #محدث_نوري با كتاب لولو و مرجان و مطهري و سخنرانيهاي حماسه حسيني اشاره كرد. گروه ديگري كوشيدند درباره سرشت و ماهيت اين حركت يا #قيام بينديشند و بنويسند. در حالي كه غالب شيعيان بر اين باور بودند كه امام حسين (ع) از مكه راهي كوفه و بعد كربلا شد تا «شهيد» شود، متفكراني ديگر سعي كردند خلاف آن را نشان بدهند. در اين ميان ميتوان به كتاب تاريخساز «شهيد جاويد» اشاره كرد كه در 1347 منتشر شد و توفاني از اعتراضات برانگيخت و بعدها جامعه ايراني را به دو اردوگاه تقسيم كرد:
↩️كساني كه هوادار شهيد جاويد بودند و كساني كه مخالف آن شدند. تقريبا همه متفكران آن دهه به سود يا زيان اين كتاب موضعگيري كردند و نوشتند و گفتند. ايده اصلي كتاب صالحي نجفآبادي آن بود كه هدف #امام_حسين (ع) قيام و تشكيل #حكومت بود، نه صرف شهيد شدن. صالحي كوشيده بود با مرور و تحليل آثار تاريخي متعدد موضع خود را استوار كند. 🌱
🔖در برابر #اعتراضاتي كه متوجه او شد كه اگر در پي #حكومت بود، چرا با خاندانش حركت كرد و اصولا حركت امام از مدينه قبل از دعوت مردم كوفه بود و اشكالاتي از اين دست، صالحي به تدريج موضع خود را دقيقتر كرد و مدعي شد كه در آغاز امام حسين (ع) از بيعت كردن تن زد و از مدينه خارج شد و بعد با رسيدن #نامههاي #مردم_كوفه، تصميم به #قيام گرفت و بعدها كه در اين مسير ناكامي حاصل شد، راه مواجهه #عزتمندانه و #شهادت را برگزيد.
🔖امروزه نيز همچنان شاهد تفسيرهاي گاه متفاوتي از اين ماجرا هستيم و ميتوان باز به گزارش بازخوانيهاي اين واقعه ادامه داد. اما نكته مهم آن است كه همه اين انديشمندان به نحوي وامدار حسين هستند و حركت عزتمدارانه او.
✍#سید_حسن_اسلامی.
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
⭕️خطر #مناسکِ #منهای_اخلاق و فضائل
📌◽️یکی از آسیب های مهم در نظام ديني ، تحریف و دستکاری در معانی واژه های ارزشی و وارونه جلوه دادن آنهاست که موجب پیامدهای ناگوار از جمله انحراف در مسیر انقلاب و نظام می شود ؛ چنانکه تحریف در معنا و مفهوم « متقی » ، « انقلابی » ، « #حزب_اللهی » و « عماریون » از همین قبیل می باشد.
امروز در میان مردم و مسئولان افراد بسیاری حضور دارند که واقعا متصف به این اوصاف ارزشی بوده و مایه افتخار برای همه هستند ؛ اما در کنار اینها با آدم هایی مواجه می شویم که از این واژه های مقدس و ارزشی تنها #ظواهر دینی مانند: ریش ، تسبیح ، انگشتر و اهتمام به نماز جمعه، جماعت ، روزه و حج را دارا هستند.
🔸در حالی که وقتی به متون آیات و روایات مراجعه می کنیم ، این امور تنها بخشی از اوصاف #متقین و حزب الله شمرده شده است و بعضی صفات مهم تری مانند: #صداقت ، صراحت ، متانت ، پاکدامنی، ادب، امانت داری ، احترام به هم نوع ، تکریم بزرگان ، عدالت محوری ، ظلم ستیزی هم وجود دارند که اگر فردی فاقد اینها باشد نمی توان او را انسان متقی ، انقلابی و حزب اللهی نامید.
📌نماز، روزه و حج به رابطه انسان با خدا و « حقوق الله » بر می گردد ، اما این امور با « #حقوق_الناس» ارتباط مستقیم دارد و اگر در مناسک سستی شود شاید خدای رحمان و رحیم از آن بگذرد، اما از حقوق مردم هرگز؛ مگر این که رضایتِ طرف جلب و ترمیم شود.
⭕امروز متاسفانه در سطح جامعه انقلابی ما بعضی افرادی را شاهد هستیم که فقط به همین #امور_ظاهری دلخوش کردند و حتی در اثر شدت عبادات ، پیشانی شان پینه بسته است ، اما به راحتی #دروغ می گویند ، دزدی ، #اختلاس و دغل بازی در میانشان شیوع دارد ، به دیگران #تهمت می زنند ، مرتب به فضای جامعه، آتش بد بینی، نفرت، تفرقه، خصومت و دو قطبی پمپاژ می کنند؛ به ظاهر عماریونی که هیچ شباهتی به « عمار علی » ندارند و اغلب بر خلاف توصیه های رهبری خودسرانه عمل می کنند.
◽️چرا که ما در تعلیم و تربیت جوانان تک بُعدی عمل کردیم و تنها به #مناسک آنها اهتمام ورزیدیم ، بدون این که به علم و #رشد_عقلی شان توجه کنیم
در نهایت آنها را آدم های متنسکِ خشک و دارای عقاید قوی، اما منهای منطق و اخلاق بار آوردیم.
در تعریف « #جاهل_متنسک » گویند : ظاهری زیبا و فریبنده دارد ولی باطنی تاریک و خالی از نور معرفت و فاقد فکر و اندیشه، سجده هایش به مثابه نوک کلاغیست بر زمین کوبیده شود.
🔸این که گفته می شود: « آدم هایی دارای اعتقادات قوی، اما فاقد علم و رشد عقلی خطرناکتر می باشند » سخن درستی است ، چون اولا: اینها ظاهر نگرند و از دین و مذهب فقط پوسته ی آن را می بینند و از هسته و حقیقت آن دو غافل می باشند؛ ثانیا: خیلی راحت از شیطنت های شیاطین فریب می خورند؛ ثالثا: چون زود بازی می خورند ، به قول شهید مطهری همیشه آلت فعل #فرصت_طلبان قرار می گیرند و تیری می شوند در کمان آنها و سیاهیِ لشکر در جبهه و جناح آنها.
📌در انتخابات اخیر ، بعضی از همین مناسکی ها ، دوقطبیِ ( علی و معاویه ) به راه انداختند و خودشان را به جای حق و رقیب را به جای باطل نشاندند، می گفتند: اگر به فلان کاندیدا رای بدهید در تأخیر ظهور حضرت حجت ( عج ) شریک خواهید شد ، با این گونه رفتارهای جاهلانه مردم را از انتخاب درست باز می داشتند و با خود همراه می کردند و یا در اذهان آنان شک و سردرگمی ایجاد می نمودند.
ای کاش به همین حد بسنده می شد اما وقتی به آنها القا می شود طرفِ مقابل در صف معاویه ، عمر سعد و یا عامل امپریالیزم جهانی است، بدون این که تحقیق کنند و از صحت و سقم آن بپرسند درصدد ترور شخصیت و یا حتی ترور فیزیکی وی بر می آیند .
◽️از جمله ویژه گی های اخلاقی اکثر جاهلان متنسک ، چون منطق ندارند پرخاشگری، #فحاشی، #اتهامزنی، خود خدا پنداری و #جهنمی تصور کردن دیگران است.
این پدیده خطرناک امروز یکی از آسیب ها و معضلات جدی به شمار می آید و همچون موریانه در سطح وسعی از داخل به ارکان نظام و جامعه رسوخ کرده است و پیش از آنکه به مرحله انفجار و بحران برسد چاره اندیشی اساسی لازم دارد؛ پس در کنار مناسک به #اخلاق و فضائل نیز باید اهتمام ورزید.
✍عبدالرحیم اباذری
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛