✳بررسی #الزام_حجاب_بانوان در حکومت دینی:
🔴قسمت دهم:
🔴🔴چالش مسئوليت دولت : ايا حكم حجاب قابليت #قانون شدن را دارد؟
💠این حکم شرعی، با توجه به قیود و حدود آن، هر چند یک الزام شرعی و الهی برای زنان مسلمان است، ولی یک الزام حکومتی و قانونی برای عموم زنان در جامعۀ اسلامی نیست و لذا نباید آن را قانون به حساب آورد
🔴🔴طبق فتاواي فقها، حق نهي ازمنكر كافران و ساير مذاهب را نداريم
🔺و اگر حتي فرض کنیم که زنان غیر مسلمان #مکلف به رعایت حجاب اند، ولی در خصوص کفار دلیل وجود دارد که تکلیف #نهی_ازمنکر نسبت به آنها اِعمال نمیشود، 👈👈یعنی اگر آنان بر وظایف اسلامی مقید نباشند، ما موظف نیستیم که آنها را نهی از منکر نموده و جلوی آنچه را که معصیت میدانیم بگیریم.
🔻در فقه مثال زده اند که اگر کافر به خط قرآن دست میزند، درحالیکه فاقد طهارت است، حتی اگر بپذیریم که وظیفه حرمت مسّ کتابت قرآن برای او هم وجود دارد، ولی باز هم ممانعت و جلوگیری وظیفۀ ما نیست
پس مکلّف بودن غیرمسلمانان به تکالیف اسلامی مثل حجاب، یک مسأله است و اجازة ما برای الزام کردن آنان به رعایت حکم اسلامی مسأله دیگری است و هیچ ملازمه ای بین این دو حکم وجود ندارد
👈👈و از راه اینکه آنان در نزد خدا مکلّف به حجاب اند، نمیتوان نتیجه گرفت پس در نزد ما هم حق الزام آنان وجود دارد
💢این مسأله در رعایت حق غیر مسلمان برای عمل بر طبق دین خود، هر چند از گذشته مورد توجه فقها بوده است، ولی در قرن اخیر بخصوص مورد تصریح و تأکید قرار گرفته است. علاوه بر آنچه که از آیت الله خویی نقل کردیم،
👈👈آیت الله سید احمد خوانساری نیز میگوید: #اهل_ذمه بر عمل کردن به مذهب خود آزاد گذاشته میشوند و نسبت به اعمال و رفتارهایشان تعرضی صورت نمیگیرد، او در این مسأله به برخی از آیات قرآن استدلال کرده است.
🔸فقیه دیگر این عصر، آیت الله سید محمدرضا گلپایگانی است که فتوا میدهد #اهل_ذمه را نمیتوان به مقررات اسلامی، الزام و #اجبار کرد، اضافه میکند که
🔻🔻یکی از واجبات مهم اسلامی امر به معروف و نهی از منکر است که باید نسبت به شعائر اسلامی صورت گیرد، ولی این کار نسبت به اهل ذمه جایز نیست و مسلمانان حق اجبار آن را ندارند
🔻علاوه بر #زنان_غیرمسلمان، #کنیزان حتی اگر مسلمان هم باشند، وظیفۀ رعایت پوشش کامل اسلامی را ندارند و این استثناء، بر خلاف استثنای قبل، 👈مستند به نص قرآنی است و دربارة آن تردیدی وجود ندارد. و ما میدانیم که در صدر اسلام و بخصوص در عصر ائمه)ع( شمار فراوانی از کنیزان در جامعه اسلامی حضورداشته اند و آنان نه تنها چنین وظیفه ای نداشتند، بلکه بگفته برخی، حق نداشتند که مانند زنان آزاده از پوشش کامل استفاده کنند
💢💢با توجه به این دو تفاوت که در حکم حجاب بین زنان جامعه وجود دارد، میتوان نتیجه گرفت
👈👈 که این حکم ماهیت عمومی و #اجتماعی ندارد و چنین حکمی #قابلیت_حکومتی بودن و استفاده از قدرت دولت برای اجرای آن را ندارد.
💠💠تفاوت حجاب با احكامي مثل ديه و قصاص
❓اشكال: آیا پذیرفتن این دیدگاه دربارة حجاب، به معنای آن است که در همۀ احکام اجتماعی، تفاوت بین مسلمان و غیر مسلمان، انکار شده و همۀ احکام متفاوت را خارج از دخالت دولت تلقی کنیم؟ در این صورت باید گفت: چون در #قصاص و #دیه هم بین مسلمان و غیرمسلمان فرق است، پس مسئولیت اجرای حکم قصاص یا دیه بر عهدة دولت نیست.
🔻🔻پاسخ این اشکال آن است که بین حجاب با این موارد تفاوت وجود دارد و در مواردی مثل قصاص، دیه، ارث، نکاح و مانند آنها، اجرای حکم به صورت فردی و خاص انجام میشود، مثلاٌ موضوع در محکمه به اثبات میرسد و اینکه خصوصیات واقعه از نظر جانی و مجنیّ علیه و مقدار جنایت چگونه است، نیاز به اثبات قضایی دارد که به صورت موردی مورد بررسی قرار میگیرد، ولی در باب #حجاب و پوشش، چون #جنبۀ_عمومی دارد و بسیاری از شهروندان در معرض تخلف از آن قرار دارند، قهراٌ اثبات حکم نمیتواند، به #محکمه محول شود و باید مانند تخلفات رانندگی به #پلیس که شاهد تخلف است، #محول_گردد، از این رو اگر #تشخیص_تخلف و #معصیت به یک امر درونی مثل ایمان موکول شود، #مأمور_حکومتی که مسئولیت اجرای حکم را برعهده دارد، راهی برای تشخیص ندارد و نمیتواند در برابر پوشش ناقص، از جهت آنکه #جرم است یا جرم نیست، عکس العمل داشته باشد!
🖌ايت الله سروش محلاتي
💫ادامه دارد
مشروح ديدگاهاي مختلف را در لينك زير مطالعه نماييد
http://www.quranpuyan.com/yaf_postst5547_y-qrn-w-mSwmyn--Hkwmt-r-bh-jbr-Hjb-bry-khnm-h-mlzm-krdh-st.aspx
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━
✳بررسی #الزام_حجاب_بانوان در حکومت دینی:
🔴قسمت يازدهم:
⁉آیا #حكم_حجاب، شامل زنان غیرمسلمان هم میشود؟ ایا میتوان بنابر مصلحت، حجاب را الزام نمود؟
♦️در حوزه های علمیه در سطح دروس تخصصی فقهی، کمتر از الزام حکومت به حجاب بحث شده و میشود .ايت الله جوادي املي در درس خارج خود فرموده اند : "قران، ذكري للبشر است . اين دين میگويد: 👈هرکس روی زمین است: ولیضربن بخمرهن علی جیوبهن ."
در بررسی نظر این فقیه فرزانه به این نکات باید توجه داشت:
↩️1 - پایه و اساس در این استدلال، مکلّف بودن کفار به فروع اسلامی است، که قبلاٌ به اختلافی بودن این مبنا اشاره شد. البته هدایت برای بشر، منافاتی با ارائه تکالیف اختصاصی، گاه برای پیامبر، گاه برای همسران پیامبر، گاه برای عده ای از مسلمانان و گاه برای مسلمانان ندارد.
↩️2 - آیۀ حجاب که مورد استناد قرار گرفته است، صدر و ذیل آن، نشانۀ #اختصاصی بودن دارد؛ در صدر به قل للمؤمنات یغضضن من ابصارهن.. به پیامبر دستور داده شده که به زنان مؤمن بگوید .و در ذیل آیه فرموده است ولیضربن بخمرهن علی جیوبهن آیا با این خطاب خاص باز هم میتوان به اطمینان رسید که هر کس روی کرة زمین است مکلف به اين حكم است❓؟
↩️3- فرضاٌ همۀ مقدمات فوق پذیرفته شود که کفار مکلّف به فروع عموماٌ و مکلف به حجاب خصوصاٌ هستند، با ادلۀ دیگری که نهی از منکر را از آنها برمیدارد و الزام به رعایت این حکم را منتفی میداند، چه باید کرد؟ و چگونه میتوان به عنوان حکم شرعی به آن صورت قانون بخشید.
↩️4 - این فقیه عالیقدر، در بحثهای فقهی خود، اینکه نگاه به زنان غیر مسلمان جایز است و اینکه لازمۀ آن جواز کشف و آشکار کردن سر و گردن توسط آنهاست را پذیرفته اند.( کتاب الصلاه-جوادی آملی، تقریرات آیت الله محقق داماد، ج 2 ،ص 61 .)
🔻قابل ذکر است از این فقیه و مفسّر بزرگوار سخن دیگری نیز در باب حجاب غیر مسلمانان نقل شده است:
👈"گفتند که اگر کسی اهل ذمه بود، نمیشود او را وادار کرد که به اينکه روسری بگذار. اما اگر کسی اهل ذمه نیست، حکم کافر حربی را دارد و اينها مکلف به فروع اند. نمیشود گفت حالا کسی که غیرمسلمان است میتواند بی حجاب باشد، برای اينکه اگر به شرايط ذمه عمل کند، بله. حالا اگر #قانون شد يک حساب ديگری دارد که آن قانون کاری به حکم شرعی ندارد، يک #حکم_حکومتی است.(درسهای کتاب نکاح)
👈در اینجا، تفاوت ذمی و غیرذمی پذیرفته شده و #زنان_ذمی از حکم حجاب، معاف دانسته شده اند و با قبول اينكه حكم شرعي برای آنها وجود ندارد، از راه قانون، راه الزام حجاب را باز دانسته اند ولی آیا حاکم اسلامی حق دارد با حکم خود و یا از طریق قوانینی که مسلمانان تصویب میکنند، حقوق پذیرفته شده اهل ذمه را از ایشان سلب کند؟
❌از طرف دیگر باید توجه داشت که حکم حکومتی یا قانون، صرفاٌ در محدودة #مصلحت_الزامي جعل شده و مقرر میگردد و وقتی شرع ذاتاٌ به ما اجازة #روسری_اجباری برای #اهل_ذمه را نداده و حضور آنان را بدون روسری موجب #مفسده در جامعه ندانسته است، ما با چه ملاک و معیاری، چنین مصلحت ملزمه ای را احراز مي كنيم؟
♦️دولت اسلامی، هر چند در قلمرو مباحات حق قانونگذاری دارد ولي اين به معنای لغو هر مباح نیست، بلکه در هر مورد باید استدلال معقولی وجود داشته باشد که به استناد آن بتوان اثبات کرد مصلحتی که دیروز برای اباحۀ شرعیه وجود داشته، امروز متنفی شده است.
⭕️🔻نتیجه آنکه:
↩️1 - با فرض اینکه دولت اسلامی، ضامن اجرای همۀ احکام اسلامی است، ولی این قاعده شامل احکامی میشود که بر حسب تشریع آن، قابلیت حکومتی شدن و تصدی حکومت برای اجرای آن را داشته باشد.
↩️2 - تفاوتی که بین شهروندان مختلف دربارة پوشش وجود دارد، نشان میدهد که در شرع، استاندارد یگانه ای برای حجاب همۀ زنان وجود ندارد و حکم پوشش بر حسب شرایطی از قبیل مذهب متفاوت است.
↩️3 #پوشش کامل در قلمرو مصلحت، برای همۀ زنان میتواند الزامی باشد، ولی این مصلحت یک امر درون دینی نیست و فقه متکفل آن نمیباشد، چه اینکه اثبات آن با توجه به شرایط مختلف اجتماعی، نیازمند دلیل کافی است.
↩️4 - از اینکه #کنیزان و زنان غیرمسلمان میتوانند پوشش سر نداشته باشند، کشف میشود که در این موارد #مفسده ای مهم وجود ندارد و نمیتوان این مقدار از عدم پوشش را به ملاک مفسدة اجتماعی، ممنوع ساخت،چه اینکه منع از باب حکم شرع نیز موجه نیست.
↩️5 - این بحث در چالش راه قانونی شدن حجاب شرعی، فقط به پوشش سر و گردن که اختصاص به زنان مسلمان دارد، مربوط میشود ولی پوشش اندام دیگر از گردن به پایین و از ساق به بالا، یک حکم کلی است که بدون تفاوت همۀ زنان را در برمیگیرد و ملاحظات گذشته برای قانونی شدن آن مطرح نیست.
استاد سروش محلاتی
❌❌سه پست اخير ،قرار بود در نشستی با عنوان "جامعه ایران و چالش بی حجابي " ارائه شود که به دستور برخی نهادها لغو گردید.
💫مشروح نظرات در لينك زير
B2n.ir/f20689
@quranpuyan
✳بررسی #الزام_حجاب_بانوان در حکومت دینی:
🔴قسمت شانزدهم: بررسی و پاسخ به دلایل مخالفان #حق_قانونگذاری برای #حجاب
❇ دیدگاهی مطرح است که حجاب قابلیت تبدیل شدن به قانون را ندارد. نقطه محوری استدلال بر اجتماعی نبودن حجاب و عدم قابلیت برای قانونی شدن آن دراین شبهه این است که چون شارع پوشش سر و گردن را بر دو گروه «زنان غیر مسلمان» و نیز بر «کنیزان» واجب نکرده است، از یک سو نمیتوان قانونی عام برای همه زنان گذراند و از سوی دیگر محدود ساختن قانون به زنان مسلمان آزاد قابلیت اجرایی ندارد؛نقطه ثقل این شبهه این است که اگر شارع میخواست اجرای حجاب سر و گردن بر عهده دولت باشد، نباید وجوب آن را محدود به زنان مسلمان و آزاد میکرد.
از سوی دیگر، #مصلحت الزامآور در جواز الزام فرد غیر مسلمان به این پوشش چیست؟ که به این موارد پاسخ می دهیم:
✅نقد منع دولت از قانونگذاری در حجاب
1- ماهیت اجتماعی حجاب:
اجتماعی بودن و نبودن یک موضوع امری عرفی است که شارع آن را موضوع حکم خود قرار میدهد و تعریف شرعی ندارد. حجاب شرعی و به طور کلی موضوع پوشش، یک امر عمومی و اجتماعی است.
2- عدم تلازم میان جواز #نگاه و عدم وجوب پوشش:
از آنجا که دلیل مستقیمی بر جواز عدم پوشش سر در #زنان_غیرمسلمان در دست نیست، در این شبهه، به ناچار به ملازمه میان جواز نگاه و عدم وجوب پوشش استناد میشود و در نتیجه الزام زنان غیر مسلمان به پوشش سر و گردن جلوگیری از یک «حق دینی» به شمار میرود.
اما این ملازمه کلیت ندارد؛ چنان که در روایات استثنا از حرمت، نگاه به زنان بادیهنشین و اهل تهامه و برخی افراد بیمبالات (علوج) نیز استثنا شدهاند، با ذکر این علت که این زنان با توجه به نوع و سطح فرهنگ خود، وقتی هم از این کار بازداشته شوند، اطاعت نمیکنند (اذا نُهین لا ینتهین) و برخی فقهاء این استثنا را به زنان «متهتّک» نیز گسترش دادهاند؛ در حالی که این گروه زنان بادیهنشین و مانند آن، شامل زنان مسلمان نیز میشوند یا اساسا موضوع آن، زنان مسلمان بیمبالات هستند و هیچ فقیهی نگفته است که پوشش سر بر اینان واجب نیست، زیرا استثنای یادشده در فرض عصیان و تنها در محدوده شخص ناظر است.
3- امکان الزام زنان غیر مسلمان: امروزه میتوان حاکمیت قوانین موجود و لزوم پایبندی شهروندان به آن را سطحی از تعهدات متقابلی شمرد که دولت و مردم دارند و اقلیتهای دینی نیز به جز آنچه در چارچوب احوال شخصی، مانند احکام ازدواج و طلاق و ارث قرار میگیرد، باید پایبند آن باشند
4- ضعف استناد به پوشش #کنیزان:
آیا عدم وجوب پوشش سر در کنیزان میتواند شاهد شبهه مورد بحث باشد؛ به ویژه که برخی فقهاء پوشش سر را برای آنان حرام شمردهاند؟
به نظر ما اما این استناد نیز ناتمام است؛ از جمله به این دلیل که روایات مورد استناد در حکم پوشش سر در کنیزان، همان گونه که سیاق آنها نشان میدهد، برای جلوگیری از یک نوع سوء استفاده هر چند ناخواسته آنان از موقعیت زنان آزاده در جامعه بود که به روشنی نوعی تشخّص اجتماعی به شمار میرفت و کنیزان چنین جایگاهی نداشتند و ندارند. طبعا در صورت لزوم میتوان راههای دیگری، برای تمایز کنیزان جایگزین ساخت.
از سوی دیگر، استناد به کار برخی خلفای نخست، در جلوگیری کنیزان از پوشش سر نیز ناتمام است و همین امر نشاندهنده آن است که آنان دخالت در پوشش را در حوزه مسئولیت و اختیار خود میدانستهاند.
5⃣ ملاک محدوده قابلیت الزام:
در شبهه مورد بحث، میان پوشش #سرو_گردن با سایر قسمتهای بدن فرق گذاشته میشود و الزام به پوشش سر و گردن مایه محروم شدن آنان به شمار میرود؛ اما برای ما به درستی معلوم نیست که ملاک این تفاوت چیست؟
اگر ملاک تفاوت الزامات دینی خود #اقلیتهاست، خوب روشن است که چنین تمایزی در همه آنان وجود ندارد و در حالی که یهودیان همه یا بخشی از آنان پوشش سر را نیز واجب میدانند، در میان مسیحیان عدم پوشش محدود به قسمت سر و گردن نیست و به هر حال باید بر اساس باورهای دینی خود آنان عمل شود و نه یک حکم کلی برای همه، و اگر با این ملاک است که زنان غیر مسلمان که خود این وضع را برای خود میپسندند، حرمت و جایگاه زنان مسلمان را ندارند و نگاه به سر و دست آنان مجاز است، طبعا این امر محدود به سر و گردن نخواهدبود.به عبارت دیگر، دیدگاه مخالف دخالت دولت، باید پاسخ دهد که به چه دلیل پوشش سایر قسمتها و مشخصاً از گردن به پایین و از ساق به بالا بر زنان غیر مسلمان همانند زنان مسلمان واجب است تا قابلیت قانونی شدن را داشته باشد؟
💫ادامه دارد
بخشهایی از مقاله "حجاب امری اجتماعی، با امکان قانونگذاری"
ایت اله سیدضیاء مرتضوی
جهت مطالعه مشروح دلایل و نیز آرای دیگر محققان به لینک زیر مراجعه نمایید
http://B2n.ir/f20689
@quranpuyan