eitaa logo
قران پویان
462 دنبال‌کننده
5.9هزار عکس
693 ویدیو
619 فایل
تدبردر قرآن وتفقه در دین با عمومی سازی فهم وعمل به قرآن
مشاهده در ایتا
دانلود
♻️♻️♻️ : تدبر در سوره های قرآن به ترتيب نزول 9⃣5⃣ تدبر در سوره 🔹پیام های آیات ۹۸-۸۹ سوره کهف از تفسیر نور ۱- آنچه مهم است؛هدایت و خدمت به مردم است،چه درشرق باشد چه در غرب. ثُمَّ أَتْبَعَ سَبَباً ... ۲- هر حرکت و هدف و سفری،وسیله ای خاص نیاز دارد.جمله ی «أَتْبَعَ سَبَباً» برای هر حرکت و سفری تکرار شده است. ۳- خدمت به محرومان یک ارزش است،چه با فرهنگ باشند یا نباشند. «لا یَکادُونَ یَفْقَهُونَ» ۴- نیاز به امنیّت بیش از مسکن ولباس است. نَجْعَلُ لَکَ خَرْجاً عَلی أَنْ تَجْعَلَ ... سَدًّا (مردمی که در برابر خورشید،سایه بان ولباس نداشتند،از ذوالقرنین امنیّت خواستند،نه پوشش.) ۵- از دیدگاه اولیای الهی،همه ی امکانات از خداست. «ما مَکَّنِّی فِیهِ رَبِّی» ۶- پیامبران برای رسالت و هدایت مردم،درخواست پول و مادیات از آنان نداشتند. «ما مَکَّنِّی فِیهِ رَبِّی خَیْرٌ» ۷- امکانات مردمی را در راه مصالح آنان باید به کار گرفت. «فَأَعِینُونِی» ۸- ترکیب آهن و مس(آلیاژ سازی)،ابتکار انبیاست. آتُونِی زُبَرَ الْحَدِیدِ ... قِطْراً (امروزه از نظر علمی،اهمیّت این ترکیب ثابت شده است.) ۹- در حلّ مشکلات اجتماعی،همیاری مردمی که صاحبان درد هستند،لازم است.(زیرا نشاط کاری بیشتر می شود،ارزش زحمات را می دانند و کم کاری نمی کنند.) فَأَعِینُونِی ... فَمَا اسْطاعُوا ... ۱۰- رهبران لایق،به کمک علم،هنر،سوز و تعاون،از ساده ترین افراد و ابزار، بهترین کارها را تولید می کنند،بنابراین اگر مدیر لایق باشد،کارگران ساده مهم ترین پروژه ها را انجام دهند. فَأَعِینُونِی ... فَمَا اسْطاعُوا ... ۱۱- مردان الهی،توفیقات خویش را از رحمت خداوند می دانند،و هرگز مغرور نمی شوند. «رَحْمَهٌ مِنْ رَبِّی» ۱۲- با تأمین امنیّتِ مردم،بهتر می توان تبلیغ و ارشاد کرد و زمینه ی کارهای دیگر فراهم می شود. رَحْمَهِ رَبِّی ... وَعْدُ رَبِّی حَقًّا ذوالقرنین بعد از اتمام سدّ،مردم را با مبدأ و معاد آشنا کرد. ۱۳- هم باید کارهای دنیایی را بی خلل و استوار انجام داد،هم باید متذکّر قدرت الهی و پوچی قدرت خود شد. فَمَا اسْطاعُوا ... کانَ وَعْدُ رَبِّی حَقًّا ۱۴- رهبران الهی،هم دنیای مردم را آباد می کنند و هم آخرت آنان را متذکّر می شوند. فَمَا اسْطاعُوا ... کانَ وَعْدُ رَبِّی حَقًّا کانالِ قرآن‌پویان تدبر در قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛
♻️♻️♻️ : تدبر در سوره های قرآن به ترتيب نزول 0⃣6⃣ تدبر در سوره 🔹نکات سوره کهف از تفسیر عبدالعلی بازرگان کهف : ۷۸ قَالَ هَذَا فِرَاقُ بَيْنِي وَبَيْنِكَ سَأُنَبِّئُكَ بِتَأْوِيلِ مَا لَمْ تَسْتَطِع عَّلَيْهِ صَبْرًا  گفت: این [سومین نقض عهد، موجب] جدائی میان من و توست، ۹۳اینک به تأویل [=واقعیت پنهان] آنچه یارای تحملش را نداشتی آگاهت خواهم کرد. ۹۴ ۹۳- ذکر «هَذَا فِرَاقُ بَیْنِی وَبَیْنِكَ»، بیانگر تجربه آشکاری است از ضرورت تفکیک و جدایی «شریعت» با آنچه امروز «طریقت»اش مي‌نامند، و «فرق» میان پیروی از «کتاب الهی» و پیروی از مرشد و مرادی که در فرقه‌های صوفیه و مشابه آن تبلیغ و طلب مي‌گردد. اگر پیر و مرشدی به مقام خضر هم برسد، جز به صورت پنهانی و در پرده، آن هم به صورت فردی مجاز به تبلیغ فرقه‌ای شخصی نیست و هرگز نمي‌تواند دکانی در برابر شریعت الهی باز کند و داعیه رهبری ایمانی نماید. مگر آن که همان شریعت، نه مدعیات خود را، در دورانی که زُهدگرایان و مقدس مآبان به ظواهر دین پرداخته‌اند، با نگاهی از بطن و محتوا بیان نماید. ۹۸- «تَأْوِیلِ» از ریشة «اَوْل»، برگشت دادن و رجوع به حقیقت مطلبی است که هنوز وقوع خارجی پیدا نکرده است. مثل خوابی که یوسف در کودکی از سجده خورشید و ماه و یازده ستاره دید و تحقق عینی و حقیقت آن در دوران صدارتش در مصر برای دیگران روشن شد [یوسف 6 (12:6) و 21 (12:21) و 100 (12:100) و 101 (12:101) ]. کارهائی که آن بنده عالم مي‌کرد، صورت ظاهری داشت که دلیل واقعی آن برای موسی روشن نبود و نمي‌توانست در اموری که با معیارهای اهل شریعت تعارض دارد صبر کند. کهف : ۸۰ وَأَمَّا الْغُلَامُ فَكَانَ أَبَوَاهُ مُؤْمِنَيْنِ فَخَشِينَا أَن يُرْهِقَهُمَا طُغْيَانًا وَكُفْرًا  اما آن پسر بچه، پدر و مادرش مؤمن بودند، ترسیدیم ۹۵ که [این پسر] آنها را به طغیان و کفر بکشاند!  ۹۵- سوراخ کردن کِشتی را، آن عابد به تشخیص و «اراده خود» نسبت داد [آیه ۷۹- فَأَرَدْتُ أَنْ أَعِیبَهَا]، کُشتن آن کودک را به «اراده ما» [آیه ۸۱- فَأَرَدْنَا]!؟ و بالاخره تعمیر آن دیوار را به «اراده او» [فَأَرَادَ رَبُّكَ] و این سه نوع اراده، سه قلمرو شناخت آدمی را نشان مي‌دهد؛ آنچه خودش به تنهائی مي‌تواند بفهمد، آنچه با جستجو و کنجکاوی خود به کمک امدادهای غیبی، یعنی خدا و فرشتگان قابل درک و فهم است [ما]، و بالاخره آنچه در پرده غیب است و جز خدا، بشر به آن نمي‌تواند آگاهی پیدا کند [مثال گنج زیر خاک]. در مثال نخست، او با اِشراف به مسائل اجتماعی و پیگیری امور سیاسی و منازعات میان حکومت‌ها دریافته بود که پادشاه آن حوالی، کِشتیها را برای نبرد آینده مصادره خواهد کرد. این شناختی است که در قلمرو علوم ظاهری قابل درک همگان قرار دارد. در مثال دوم، او از حرکات و سکنات آن کودک و چه بسا شیطنت‌های او و آزاری که به همسالان خود مي‌رساند، به نابسامانی و اختلالی پی برده بود که امدادهای غیبی او را به مصلحتی که به نفع والدین و جامعه‌اش باشد هدایت کرد [وَالَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا...- عنكبوت 69 (29:69) ]. این کاری بود که نه سر خود، بلکه در متن یک نظام و سیستم فراتر انجام داد و بالاخره در مثال سوم، به قلمروی اشاره کرد که غیب و ناپیداست. این سه قلمرو گرچه در ظاهر مستقل مي‌نمايد، اما در انتهای بحث [آیه ۸۱] آن بندة عابد تصریح مي‌کند: من این امور را به اراده خود نکردم، بلکه تماماً از رحمت پروردگار ناشی شده است. از این زاویه، ارادة فردی یا جمعی انسان‌ها و فرشتگان نیز ناشی از ارادة مطلق الهی است. https://b2n.ir/g94617 کانالِ قرآن‌پویان تدبر در قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛
♻️♻️♻️ : تدبر در سوره های قرآن به ترتيب نزول 1⃣6⃣ تدبر در سوره 🔹نکات سوره کهف از تفسیر عبدالعلی بازرگان کهف : ۸۳ وَيَسْأَلُونَكَ عَن ذِي الْقَرْنَيْنِ قُلْ سَأَتْلُو عَلَيْكُم مِّنْهُ ذِكْرًا  از تو دربارة ذوالقرنین مي‌پرسند، ۹۶ بگو: برای شما یادی از او تلاوت خواهم کرد.  __ ۹۶- ذوالقرنین یعنی صاحب دو قرن، ما فارسی زبان‌ها قرن را یک صد سال مي‌دانيم، اما در فرهنگ قرآن، قرن به مردمان معاصر گفته مي‌شود، همان مفهومی که ما امروز از کلمة «نسل» مي‌فهميم. مثل: نسل قبل از انقلاب که کمیت زمانی اصلا در آن مطرح نیست. اصولا معنای قرن، جمع شدن و نزدیکی دو یا چند چیز با هم است و در مشتقات آن، مثل: اقتران، قرین و مقارن نیز همین مفهوم وجود دارد. در ۷ موردی که کلمه قرن [و قرناً] در قرآن آمده، تماماً مردمی مورد نظر است که در یک دوره زمانی معین در مکانی مشخص زندگی مي‌کردند [مثل اقوام عاد، ثمود، فرعون و...]. جای شگفتی است که از ۴۰ موردی که مشتقات واژه قرن در قرآن به كار رفته، حتی یک بار هم به معنای شاخ نیامده است، در حالی كه بیشتر مترجمین و مفسرین، «ذوالقرنین» را بر اساس مدارک دینی یهود [اسرائیلیاتی که وارد تفاسیر و فرهنگ اسلامی شده] و نشانه‌هائی که در رویای دانیال آمده، دارای دوشاخ قوچ مانند در سر [یا تاج و کلاهخود] تصور کرده و نیز به مجسمه‌ای با این مشخصات، که در نزديکي‌هاي استخر پایتخت قدیم هخامنشی یافت شده، استناد کرده‌اند. اگر نشانه‌هائی که قرآن از ذوالقرنین داده است با کوروش کبیر منطبق باشد، که با شواهد موجود چنین مي‌نمايد، مي‌دانيم کورش موفق شد دو قرن، یعنی دو ملت ماد و پارس را با هم متحد کند و پادشاه دو ملت [ذوالقرنین] شود! ناصرالدین شاه قاجار را هم «سلطانِ صاحبقران» گفته‌اند. قِران از نظر لغوی پیوند و اتصال است. در گذشته به كسی كه سی سال از عمرش گذشته بود مي‌گفتند یك قران [نسل] را گذرانده است، زیرا دارای فرزند شده و نسل دیگری را پایه گذاشته است [سی سال نماد یك نسل بود]. ناصرالدین شاه نیز در سال ۱۲۹۳ هجری شمسی به مناسبت سي‌امين سالگرد سلطنت خود سكه‌ای ضرب كرد كه بر آن نوشته بود: «ناصرالدین شاه صاحبقران» و از آن تاریخ این لقب را در كلیة مكاتبات اداری و خصوصی خود به كار مي‌برد. او پنجاه سال سلطنت و بر دو نسل حکمرانی كرد. گرچه در فرهنگ قرآن، کلمه قرن مطلقاً به معنای شاخ نیامده، اما اگر در زبان عربی استثناً شاخ را هم قرن گفته باشند، قرن [شاخ] وسیله دفاعی حیوان است و ذوالقرنین مي‌تواند به کسی که دو شاخ دفاعی [قوم ماد و قوم پارس] داشته، اطلاق گردد. تأویل دو شاخ قوچ در رؤیای دانیال، همان اتحاد دو قدرت برجسته زمان، یعنی کشورهای پارس و ماد مي‌باشد. در مورد «ذوالقرنین» سخنان زیادی گفته شده است؛ برخی او را با اسکندر مقدونی، و برخی با یکی از پادشاهان یمن تطبیق داده‌اند که هیچکدام با ویژگیهائی که قرآن از او سراغ داده هماهنگی ندارد. جامع‌ترین و در ضمن قابل قبول‌ترین نظریه را «مولانا ابوالکلام آزاد» [دانشمند و سیاستمدار و اولین وزیر فرهنگ هندوستان پس از استقلال] در فصلی از تفسیر بزرگ خود- ترجمان القرآن- مطرح کرد که توسط «محمد ابراهیم باستانی پاریزی» تحت عنوان: کوروش کبیر یا ذوالقرنین در سال ۱۳۴۲ ش منتشر شده است. مرحوم صدر بلاغی نیز در کتاب «قصص قرآن» خود آن را آورده و مفسرینی همچون علامه طباطبائی نیز این انطباق را مناسب‌ترین احتمال دانسته‌اند. اگر زندگی کوروش کبیر و خصلت‌های بي‌نظير او، در مقایسه با پادشاهان، را با آنچه در این سوره در وصف ذوالقرنین گفته شده مقایسه کنیم، به شباهت‌های قابل توجهی مي‌رسيم. در مدارک دینی یهود از کوروش به عنوان نجات دهنده یهودیانِ اسیر شده در بابل یاد شده است [اسفار: دانیال، اشعیاء و ارمیا]. کوروش با حُسن سیاست خود توانست [در نیمه قرن ششم قبل از میلاد] میان دو کشور پارس و ماد اتحاد برقرار کند و به نیروی چنین اتحادی بر همسایگان متجاوز سلطه یافته و نظام صلح‌آمیز گسترده‌ای بر بخش عظیمی از دنیای روزگار خود مستقر سازد. https://b2n.ir/g94617 کانالِ قرآن‌پویان تدبر در قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛
♻️♻️♻️ : تدبر در سوره های قرآن به ترتيب نزول 2⃣6⃣ تدبر در سوره 🔹نکات سوره کهف از تفسیر عبدالعلی بازرگان کهف : ۸۵ فَأَتْبَعَ سَبَبًا  پس وسیله‌ای را پی گرفت ۹۸ [=با استفاده از نیرو و تجهیزات، سپاهی را به راه انداخت].  ۹۸- سبب [جمع آن اسباب] به طناب و ریسمانی که با آن از درخت خرما بالا می رفتند یا از چاه آب مي‌کشيدند گفته شده است، این کلمه به طور استعاره در مورد هر آنچه وسیله‌ای برای موفقیت و بالا رفتن باشد، مورد استفاده قرار مي‌گيرد. از جمله واسطه‌ها و پارتي‌هاي قدرت و ثروت در روابط دنیائی [بقره ۱۷۷ (۲:۱۷۷) ] و داشتن ملک و فرماندهی و ترقی کردن با آن امکانات. [ص ۱۰ (۳۸:۱۰) ] فرعون نیز از وزیرش هامان خواسته بود برج بلندی برای او بسازد تا به «اسباب آسمان‌ها» برسد و از خدای موسی مطلع شود! [غافر ۳۶ (۴۰:۳۶) و ۳۷] نزدیک نیمی از مشتقات کلمه سبب [۵ بار] در سوره کهف در بیان وسائل و امکاناتی که در اختیار ذوالقرنین برای کشورداری گسترده‌اش قرار گرفته بود آمده است. جالب اینکه دشنام را «سبّ» مي‌گويند که از همین ریشه مي‌باشد، گوئی شخص زبون، به جای همّت و هنر به خرج دادن برای غلبه بر دشمن و استفاده از «اسباب ترّقی»، از سَبّ [دشنام] که فقط حرف است، برای برتری یافتن استفاده مي‌کند! تبعیت از اسباب [فَأَتْبَعَ سَبَبًا]، پیروی از نظامات و قوانین و استفاده درست از امکاناتی است که در اختیار مدیران و رهبران جامعه قرار دارد. ذوالقرنین به لطف چنین حکمت و مدیریتی، به ایفای نقش تاریخی بزرگی نائل شد. اسباب را در این آیات چه بسا بتوان کارایی دولت، تشکیلات اداری، ارتش نیرومند، وحدت ملی و تجهیزات لازم دانست. کهف : ۸۶ حَتَّى إِذَا بَلَغَ مَغْرِبَ الشَّمْسِ وَجَدَهَا تَغْرُبُ فِي عَيْنٍ حَمِئَةٍ وَوَجَدَ عِندَهَا قَوْمًا قُلْنَا يَاذَا الْقَرْنَيْنِ إِمَّا أَن تُعَذِّبَ وَإِمَّا أَن تَتَّخِذَ فِيهِمْ حُسْنًا  تا وقتی [در ساحل دریا] به غروبگاه خورشید رسید، و آن را چنین یافت که [گوئی] در دریایی سیاه غروب مي‌کند [=فرو مي‌رود] ۹۹ و در آن [منطقه] قومی را یافت؛ گفتیم‌ ای ذوالقرنین، بر آنها سخت مي‌گيري، یا به نیکی میان‌شان رفتار مي‌کني؟  ۹۹- اگر نگاه گذرائی به نقشه آسیا و فصل مشترکش با اروپا بکنیم، کشور ترکیه را آخرین خشکی در غرب آسیا مي‌يابيم که تقریباً تمامی شمال آن را دریای سیاه [عَیْنٍ حَمِئَهٍ = Black Sea] و بخش اعظم جنوب و غرب آن را دریای مدیترانه احاطه کرده است که باریکه آبی تنگه بُسفر، دو قارة اروپا و آسیا را از هم جدا مي‌کند. کمی پائین‌تر از آن، تنگه داردانل در شمال غربی ترکیه نیز دریای اژه را به دریای مرمره متصل مي‌کند. وضعیت جغرافیائی آسیا در قسمت غرب آن، به وضوح نشان مي‌دهد آخرین منطقه‌ای که امکان داشته ارتشی با نیروی زمینی پیشرفت کند، قسمت غربی ترکیه است که سه جهت آن را دریای سیاه، دریای مرمره، دریای اژه و مدیترانه احاطه كرده است. از طرفی مي‌دانيم که نیمه غربی ترکیه فعلی سرزمین امپراتوری لیدی [Lydia] بوده است که پس از به هم پیوستن دو کشور ماد و پارس، سه دولت بزرگ آن زمان: دولت‌های لیدی، بابل و مصر نیز متحد شدند و پادشاه لیدی «کرزوس» که از فتح اکباتان توسط کوروش و تسلط بر دولت مقتدر ماد و تشکیل کشور واحد پارس و ماد [ایران] بسیار خشمگین بود، در سال ۵۴۹ قبل از میلاد به قصد تصرّف ایران حرکت کرد و سرانجام کورش موفق شد کزروس را شکست دهد و پایتخت لیدی یعنی سارد [یا: ساردیس] را فتح کند و این منطقه تا قرنها در کنترل ساتراپ‌ های پارس بود. از طرفی در این آیات مي‌خوانيم ذوالقرنین به سمت غرب حرکت داد تا جائی که راهی دیگر نبود و خورشید را دید كه در دریائی سیاه [Black Sea] غروب مي‌کرد و مي‌دانيم دریای سیاه دقیقاً در شمال و غرب لیدیا قرار دارد. https://b2n.ir/g94617 کانالِ قرآن‌پویان تدبر در قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛
♻️♻️♻️ : تدبر در سوره های قرآن به ترتيب نزول 3⃣6⃣ تدبر در سوره 🔹نکات سوره کهف از تفسیر عبدالعلی بازرگان کهف : ۸۸ وَأَمَّا مَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِـحًا فَلَهُ جَزَاءً الْحُسْنَى وَسَنَقُولُ لَهُ مِنْ أَمْرِنَا يُسْرًا  و اما هر کس ایمان آورد و کار شایسته کند، او را پاداشی بس نیکوست و در فرمانمان تسهیلاتی برای او توصیه خواهیم کرد. ۱۰۰  ۱۰۰- در این آیه و آیة قبل آن، از رفتار عادلانه و ملاطفت‌آمیز ذوالقرنین نسبت به قوم مغلوب سخن گفته است که با شیوة سلاطین غالب در دنیای گذشته به کلی متفاوت است. شگفت آنکه گزارشاتی که مورخین درباره کوروش داده‌اند نیز مؤید همین موضوع است. حتی مورخین یونانی که دولتشان همواره در نبرد با ایران بوده است، نوشته‌اند کورش پس از فتح لیدیا [ترکیه امروزی] کراسوس را بخشید و از او فرماندهی باوفا در خدمت اهداف امنیت گسترانه خود در منطقه ساخت و همچون اتحاد با قوم ماد، با مردم لیدیا نیز بسیار ملاطفت‌آمیز رفتار کرد. کهف : ۹۰ حَتَّى إِذَا بَلَغَ مَطْلِعَ الشَّمْسِ وَجَدَهَا تَطْلُعُ عَلَى قَوْمٍ لَّمْ نَجْعَل لَّهُم مِّن دُونِهَا سِتْرًا  تا اینکه به طلوع‌گاه خورشید [=منتهي‌اليه منطقه شرقی سرزمین خود] رسید و چنین‌اش یافت که بر قومی طلوع مي‌کند که در مقابل آفتاب پوششی برای آنها قرار نداده بودیم ۱۰۱ [یعنی احتمالا صحرانشین بودند].  ۱۰۱- ذوالقرنین پس از فتح لیدی به سمت شرق حرکت کرده و با مردمانی بدوی در مناطق شرقی برخورد کرده است که بعضاً صحرانشین بوده‌اند. اتفاقاً در شرح فتوحات کورش نیز مورخین نوشته‌اند که او پس از فتح لیدی نواحی شرقی را یکی پس از دیگری فتح کرد و به ترتیب گرگان [هیرکان]، پارت، هریو [هرات]، رخج، مرو، بلخ، زرنگ [سیستان] تا شمال غربی هند را به تصرفات خود درآورد و در شمال سلسله جبال هیمالیا، به مرزهای مغولستان و صحرای گُبی [Gobi] رسید. اقوام چادرنشین «ماساگت» که از نژاد بَربَر بودند، در مرزهای شمال شرقی امپراطوری، شرارت‌های زیادی مي‌کردند که این امر کورش را مجبور به مهار آنان و ایجاد امنیت در مناطق شرقی کرد. ناگفته نماند برخی احتمال داده‌اند ممكن است مردمی که میان آنها خورشید حائلی نبوده، ساکنین مناطق بسیار شمالی زمین باشند که خورشید در ۶ ماه سال غروب نمي‌کند و ساتری با مردم ندارد. https://b2n.ir/g94617 کانالِ قرآن‌پویان تدبر در قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛
♻️♻️♻️ : تدبر در سوره های قرآن به ترتيب نزول 4⃣6⃣ تدبر در سوره 🔹نکات سوره کهف از تفسیر عبدالعلی بازرگان کهف : ۹۴ قَالُوا يَاذَا الْقَرْنَيْنِ إِنَّ يَأْجُوجَ وَمَأْجُوجَ مُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ فَهَلْ نَجْعَلُ لَكَ خَرْجًا عَلَى أَن تَجْعَلَ بَيْنَنَا وَبَيْنَهُمْ سَدًّا  آنها [با ایما و اشاره] گفتند: ای ذوالقرنین، قوم یأجوج و مأجوج ۱۰۲ در این سرزمین فساد [=غارت و خونریزی] مي‌کنند، ۱۰۳ آیا ممکن است هزینه‌ای در اختیار تو قرار دهیم تا میان ما و آنها سدّی بنا کنی. ۱۰۴  __ ۱۰۲- یأجوج و مأجوج ظاهراً همان اقوام بدوی «تاتار» بودند که گروهی از آنان در دوران ذوالقرنین از سواحل دریای سیاه، اقوام دامنه کوههای قفقاز را مورد هجوم قرار مي‌دادند که ذوالقرنین برای حفاظت از آن مردم سدی میان دو کوه بنا کرد. چه بسا آیاتی از قرآن که از تدبیر حضرت سلیمان در مهار اقوام وحشی شیطان صفت و به کار گماشتن آنها در بنائی و غواصی و سایر کارهای عمرانی یاد مي‌کند [از جمله: سبا ۱۳ (۳۴:۱۳) ، ص ۳۷ (۳۸:۳۷) ، انبیاء ۸۲ (۲۱:۸۲) ]، ناظر به تیره‌ها و اقوامی از مغولان باشد [والله اعلم]. این اقوام در قرون بعد نیز حملاتی به اقوام مجاور کردند، از جمله در قرن ۴ میلادی [حدود ۱۰ قرن بعد] مغولها به رهبری «آتیلا» با حمله به اروپا، امپراطوری روم را نابود کردند و بار دیگر در قرن ۱۲ میلادی چنگیز خان جهانگشائی خونینی کرد. نام این دو قوم در تورات [کتاب حزقیل فصل ۳۸ و ۳۹ و کتاب یوحنا فصل ۲۰] گوگ و مأگوگ ذکر شده که به دلیل فقدان حرف گاف در زبان عربی، یأجوج و مأجوج خوانده مي‌شوند. در زبان یونانی نیز آنها را «گاگ» و «ماگاگ» مي‌نامند که به همین لفظ به سایر زبانهای اروپائی منتقل شده است. ۱۰۳- افساد مقابل اصلاح است و ظهور فساد در مملکت، به هم خوردن نظم و تعادل حاکم است. ۱۰۴- اینکه چنین تنگه‌ای در کجای عالم قرار داشته و آنها چه قومی بوده‌اند، چندان روشن نیست. برخی نیز آنها را اقوامی در دامنة همان کوه‌های آرارات دانسته‌اند [والله اعلم]. مي‌دانيم کورش نیز پس از فتح لیبی در غرب و پیشروی در شرق، تا تنگوش در نواحی شمال غربی هند پیشروی كرد و همه را تحت یک نظام قانونمند و مصلح در آورد. این مناطق مجاور ارتفاعات هیمالیا و سرزمین مغولستان است که وحشيگري‌هاي آنان زبانزد خاص و عام است. در مقایسة فتوحات ذوالقرنین با کوروش، با وجود شباهت‌های بسیار، فتوحاتی که کوروش در دیگر نواحی شرقی ایران، همچون سوریه و فلسطین و فنیقیه، همچنین شکست دولت نیرومند بابل و آزادسازی یهودیان اسیر انجام داده بود، در داستان ذوالقرنین نیامده و این ابهام مسئله مهمی است. این احتمال وجود دارد که تسلیم تقریباً بي‌مقاومت دولت بابل، به دلیل اختلافات داخلی و حُسن شهرت و محبوبیت کورش و رفتار کریمانه‌اش با مِلل مغلوب، این فتوحات با وجود اهمیت‌اش، چندان زحمتی نداشته و تحت‌الشعاع فتح لیدی، که پس از دفاعی جانانه تحقق یافت، قرار گرفته باشد [والله اعلم]. در هر حال، نه به گفتة مورخینی [یونانی] که با فاصله زمانی و مکانی زیاد دربارة کورش و متصرفاتش نوشته‌اند، مي‌توان اعتماد کامل کرد، و نه از آنچه قرآن درباره ذوالقرنین گفته با قاطعیت مي‌توان سخن گفت. آنچه مسلم مي‌نمايد، مطابقت داستان ذوالقرنین با کوروش، در مقایسه با شخصیت‌های دیگری مثل اسکندر، به مراتب بیشتر است. https://b2n.ir/g94617 کانالِ قرآن‌پویان تدبر در قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛
♻️♻️♻️ : تدبر در سوره های قرآن به ترتيب نزول 5⃣6⃣ تدبر در سوره 🔹نکات سوره کهف از تفسیر عبدالعلی بازرگان کهف : ۹۵ قَالَ مَا مَكَّنِّي فِيهِ رَبِّي خَيْرٌ فَأَعِينُونِي بِقُوَّةٍ أَجْعَلْ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ رَدْمًا  [ذوالقرنین] گفت: امکاناتی که پروردگارم در اختیار من قرار داده، بهتر [از پاداش شما] است، در عوض با نیرو [ی انسانی یا مواد و مصالح لازم] مرا یاری کنید تا میان شما و آنها سدّی [محکم و بادوام] قرار دهم. ۱۰۵  ۱۰۵- کلمة «رَدْمً» فقط یکبار در قرآن آمده است. آن قوم از ذوالقرنین خواسته بودند برای آنان «سدّی» در برابر اقوام وحشی یأجوج و مأجوج بنا کند و او پاسخ داد: شما نیرو تهیه کنید تا من «رَدْمی» برای شما بسازم. سدّ فقط مي‌تواند جلو سیل رودخانه را بگیرد، اما در معنای کلمه «رَدْمً»، به هم وصل کردن دو چیز، دوختن و پینه زدن جامه کهنه، و بستن رخنه گفته مي‌شود که مفهوم دوام و استحکام در بلند مدت در آن نهفته است [مثل: ادامه تب، ماندن و نرفتن ابر، طولانی شدن خصومت و قهر]. ر ک به المنجد کهف : ۹۶ آتُونِي زُبَرَ الْحَدِيدِ حَتَّى إِذَا سَاوَى بَيْنَ الصَّدَفَيْنِ قَالَ انفُخُوا حَتَّى إِذَا جَعَلَهُ نَارًا قَالَ آتُونِي أُفْرِغْ عَلَيْهِ قِطْرًا   ـ [اینک] قطعات [سنگ] آهن برای من [از معادن] بیاورید؛ تا آنکه [با انباشته شدن سنگ‌ها] میان دو سمت تنگه کوه را همسطح ساخت. [آنگاه] گفت: [آتش بیفروزید و در آن] بدمید تا اینکه آن را بگداخت، [سپس] گفت: [سنگ مس] برای من بیاورید تا مس گداخته بر آن بریزم. ۱۰۶  ۱۰۶- مس احتمالا قدیمی ترین فلز شناخته شده توسط آدمیان است که به دلیل نرمی و قابلیت چکش‌خواری در ابزار سازی های اولیه بشر مورد استفاده بوده و قدمت آن به ۸۷۰۰ سال قبل از میلاد مسیح برمي‌گردد. از این فلز که در ترکیب با سایر فلزات آلیاژهای متنوعی مثل برنز و برنج ساخته مي‌شود، در گذشته در ساخت مفتول‌ها و ورقه‌های مسی، پوشش بناها و امثالهم استفاده فراوان مي‌شده است. به نظر مي‌رسد ریختن مس مذاب روی دیواره آهنین سدّ، برای جلوگیری از زنگ زدگی و فرسودگی آهن باشد، همچنانکه ظروف مسی و ورقه‌هائی از آن که برای سقف‌ها از آن استفاده مي‌کنند، مثل آهن اکسیده نمي‌شود. کهف : ۹۸ قَالَ هذا رَحْمَةٌ مِّن رَّبِّي فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ رَبِّي جَعَلَهُ دَكَّاءَ وَكَانَ وَعْدُ رَبِّي حَقًّا  [با اتمام این پروژه، ذوالقرنین] گفت: این [توفیق در احداث سدّ،] رحمتی از جانب پروردگار من است، ۱۰۸ و زمانی که وعدة پروردگار من فرا رسد، [=هنگام قیامت] آن را در هم خواهد کوبید و وعدة پروردگار من حق است. ۱۰۹  __ ۱۰۸- این آیه و آیه بعد را، که در این ترجمه و اغلب ترجمه‌ها از قول ذوالقرنین نقل شده است، مي‌توان سخن پیامبر اسلام به مسلمانان تلقی کرد که در پایان داستان و نتیجه‌گیری از آن آمده است. ۱۰۹- اتفاقاً پیام اصلی داستان اصحاب کهف که پیش‌تر در این سوره آمده بود، همین وعده الهی و رسیدن رستاخیز مي‌باشد: آیة ۲۱- وَكَذَلِكَ أَعْثَرْنَا عَلَیْهِمْ لِیَعْلَمُوا أَنَّ وَعْدَ اللهِ حَقٌّ وَأَنَّ السَّاعَهَ لا رَیْبَ فِیهَا... علاوه بر آن، در دومین داستان سوره کهف [دو باغ] نیز هم در متن [آیات ۳۶، ۴۶ تا ۴۹، ۵۲، ۵۳]، و هم در انتها به همین وعده اشاره مي‌کند. آیه ۵۸ : ... بَلْ لَهُمْ مَوْعِدٌ لَنْ یَجِدُوا مِنْ دُونِهِ مَوْئِلاً https://b2n.ir/g94617 کانالِ قرآن‌پویان تدبر در قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛
♻️♻️♻️ : تدبر در سوره های قرآن به ترتيب نزول 6⃣6⃣ تدبر در سوره 🔹فراز آیات ۱۰۲-۹۹ سوره کهف وَتَرَكْنَا بَعْضَهُمْ يَوْمَئِذٍ يَمُوجُ فِي بَعْضٍ وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَجَمَعْنَاهُمْ جَمْعًا {99} و در آن روز آنان را رها مى‏كنيم تا موج‏آسا بعضى با برخى درآميزند و [همين كه] در صور دميده شود همه آنها را گرد خواهيم آورد {99} وَعَرَضْنَا جَهَنَّمَ يَوْمَئِذٍ لِّلْكَافِرِينَ عَرْضًا {100} و آن روز جهنم را آشكارا به كافران بنماييم {100} الَّذِينَ كَانَتْ أَعْيُنُهُمْ فِي غِطَاء عَن ذِكْرِي وَكَانُوا لَا يَسْتَطِيعُونَ سَمْعًا {101} [به] همان كسانى كه چشمان [بصيرت]شان از ياد من در پرده بود و توانايى شنيدن [حق] نداشتند {101} أَفَحَسِبَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَن يَتَّخِذُوا عِبَادِي مِن دُونِي أَوْلِيَاء إِنَّا أَعْتَدْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ نُزُلًا {102} آيا كسانى كه كفر ورزيده‏اند پنداشته‏اند كه [مى‏توانند] به جاى من بندگانم را سرپرست بگيرند ما جهنم را آماده كرده‏ايم تا جايگاه پذيرايى كافران باشد {102} ♻️عصاره فراز آیات ۱۰۲-۹۹ : کافرانی که در دنیا از یاد خدا اعراض کردند و بجای خدا ،بندگان خدا را یاور و سرپرست خود گرفتند، در جهنم عذاب خواهند شد نکات : ۱- در آیه ۵۷ بیان شد که اعراض کنندگان از یاد خدا ستمکارترین افراد هستند. انها بر دلهاشان پوششی و در گوشهاشان سنگینی نهاده شده است که پذیرای هدایت نیستند. آیه ۱۰۱ نیز همین افراد را توصیف و سرنوشت انها را جهنم معرفی میکند. ۲- تا آیه ۹۸ داستان ذوالقرنین و جملات او بود. از آیه ۹۹ به بعد سخنان کلی خداوند است که میتوان انها را ادامه آیات ۵۸ و ۵۹ دانست . یعنی ادامه همان توصیف موعد عذاب خدا برای مشرکین و کافران عصر پیامبر ص ۵۷ بیان شد که اعراض کنندگان از یاد خدا ستمکارترین افراد هستند. آنها بر دلهاشان پوششی و در گوشهاشان سنگینی نهاده شده است که پذیرای هدایت نیستند. آیه ۱۰۱ نیز همین افراد را توصیف و سرنوشت انها را جهنم معرفی میکند. 🖌آقای سید کاظم فرهنگ https://b2n.ir/g94617 کانالِ قرآن‌پویان تدبر در قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛
♻️♻️♻️ : تدبر در سوره های قرآن به ترتيب نزول 7⃣6⃣ تدبر در سوره 🔹پیام های آیات ۱۰۲-۹۹ سوره کهف از تفسیر نور ۱- هر جا که امنیّت هست از لطف اوست،اگر لحظه ای مردم را رها کند،جهان ناأمن می شود. تَرَکْنا بَعْضَهُمْ ... ۲- شکسته شدن سدّ ذوالقرنین از نشانه های قیامت است. فَإِذا جاءَ وَعْدُ رَبِّی ... نُفِخَ فِی الصُّورِ ۳- انسان شنوا به خاطر عناد،به جایی می رسد که توان شنیدن حقّ را ندارد. «لا یَسْتَطِیعُونَ سَمْعاً» ۴- دلیل عرضه ی جهنّم بر کافران،عملکرد و قساوت خودشان در دنیاست. عَرَضْنا جَهَنَّمَ ... اَلَّذِینَ کانَتْ ... ۵- غیر خدا،هر که باشد،«دون الله»،مخلوق وبنده ی خداست. «عِبادِی» چگونه مخلوق را به جای خدا گرفته اند؟ ۶- پذیرفتن ولایت غیر خدا کفر است. «کَفَرُوا مِنْ دُونِی أَوْلِیاءَ» ۷- کیفر کفر،دوزخ است. «أَعْتَدْنا جَهَنَّمَ لِلْکافِرِینَ» https://b2n.ir/g94617 کانالِ قرآن‌پویان تدبر در قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛
♻️♻️♻️ : تدبر در سوره های قرآن به ترتيب نزول 8⃣6⃣ تدبر در سوره 🔹فراز آیات ۱۱۰-۱۰۳ سوره کهف قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمَالًا {103} بگو آيا شما را از زيانكارترين مردم در اعمال آگاه گردانم {103} الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعًا {104} [آنان] كسانى‏اند كه كوشش‏شان در زندگى دنيا به هدر رفته و خود مى‏پندارند كه كار خوب انجام مى‏دهند {104} أُولَئِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ وَلِقَائِهِ فَحَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فَلَا نُقِيمُ لَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَزْنًا {105} [آرى] آنان كسانى‏اند كه آيات پروردگارشان و لقاى او را انكار كردند در نتيجه اعمالشان تباه گرديد و روز قيامت براى آنها [قدر و] ارزشى نخواهيم نهاد {105} ذَلِكَ جَزَاؤُهُمْ جَهَنَّمُ بِمَا كَفَرُوا وَاتَّخَذُوا آيَاتِي وَرُسُلِي هُزُوًا {106} اين جهنم سزاى آنان است چرا كه كافر شدند و آيات من و پيامبرانم را به ريشخند گرفتند {106} إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ كَانَتْ لَهُمْ جَنَّاتُ الْفِرْدَوْسِ نُزُلًا {107} بى‏گمان كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‏اند باغهاى فردوس جايگاه پذيرايى آنان است {107} خَالِدِينَ فِيهَا لَا يَبْغُونَ عَنْهَا حِوَلًا {108} جاودانه در آن خواهند بود و از آنجا درخواست انتقال نمى‏كنند {108} قُل لَّوْ كَانَ الْبَحْرُ مِدَادًا لِّكَلِمَاتِ رَبِّي لَنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْلَ أَن تَنفَدَ كَلِمَاتُ رَبِّي وَلَوْ جِئْنَا بِمِثْلِهِ مَدَدًا {109} بگو اگر دريا براى كلمات پروردگارم مركب شود پيش از آنكه كلمات پروردگارم پايان پذيرد قطعا دريا پايان مى‏يابد هر چند نظيرش را به مدد [آن] بياوريم {109} قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ يُوحَى إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَمَن كَانَ يَرْجُو لِقَاء رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا {110} بگو من هم مثل شما بشرى هستم و[لى] به من وحى مى‏شود كه خداى شما خدايى يگانه است پس هر كس به لقاى پروردگار خود اميد دارد بايد به كار شايسته بپردازد و هيچ كس را در پرستش پروردگارش شريك نسازد {110} ♻️عصاره فراز آیات ۱۱۰-۱۰۳ : ای پبامبر بگو کافران به آیات خدا و قیامت که رسولان را مسخره کردند هیچ بهره اخروی جز جهنم ندارند حال انکه مومنان به آیات خدا و قیامت به پاس اعمال صالح و عبادت غیرمشرکانه خود در بهشت متنعم خواهند شد. نکات : ۱- اولین استفاده لفظ حبط اعمال ۲- زیانکارترین مردم کیست؟ آیات ۱۰۳ تا ۱۰۵ توضیحاتی از رفتار و باورهای خاسرترین افراد ارایه میکند. اگر آیه ۱۰۳ را در ادامع آیه قبلی ۱۰۲ تحلیل کنیم، میتوان گفت بیشترین خسران مربوط به افرادی است که برای خود یاور و ولیی بجز خدا گرفتند و امور زندگی خود را با اتکا بر آنها تدبیر میکردند. 🖌آقای سید کاظم فرهنگ https://b2n.ir/g94617 کانالِ قرآن‌پویان تدبر در قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛
♻️♻️♻️ : تدبر در سوره های قرآن به ترتيب نزول 9⃣6⃣ تدبر در سوره 🔹پیام های آیات ۱۱۰-۱۰۳ سوره کهف از تفسیر نور ۱- شیوه ی پرسش و پاسخ،از بهترین روشهای آموزش و تربیت است. هَلْ ... ۲- انسان در معرض غفلت از سود و زیان خویش است. هَلْ نُنَبِّئُکُمْ ... ۳- هیچ عملی محو نمی شود،گرچه به نظر گم می شود. «ضَلَّ سَعْیُهُمْ» ۴- کفر به خدا،سبب حبط اعمال می شود و هر چه که پوک شد،وزنی ندارد. فَحَبِطَتْ فَلا نُقِیمُ لَهُمْ ... وَزْناً ۵- حقّ،نزد خدا وزن دارد،ولی باطل پوچ و بی وزن است. فَلا نُقِیمُ ... وَزْناً ۶- سرنوشت انسان در گرو اعمال خودش است. جَزاؤُهُمْ ... بِما کَفَرُوا ۷- سرانجام کفرو مسخره کردن آیات ورسولان الهی،دوزخ است. بِما کَفَرُوا وَ ... ۸- ایمان و عمل صالح،شرط دریافت نعمت های بهشتی است. آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ کانَتْ لَهُمْ ... ۹- در تربیت،هشدار در کنار بشارت و پاداش در مقابل عذاب لازم است.در چند آیه ی قبل،وسیله ی پذیرایی از کافران دوزخ بیان شد، «أَعْتَدْنا جَهَنَّمَ لِلْکافِرِینَ نُزُلاً» و در اینجا فردوس وسیله ی پذیرایی از مؤمنان است. «کانَتْ لَهُمْ جَنّاتُ الْفِرْدَوْسِ نُزُلاً» ۱۰- نشانه های الهی،بی نهایت است وانسان حتّی از شمارش و نگارش آنها نیز ناتوان است. «لَنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْلَ أَنْ تَنْفَدَ» ۱۱- هر پدیده ای نشانه وکلمه ای از پروردگار و در مسیر رشد و تربیت انسان است. «لِکَلِماتِ رَبِّی» ۱۲- نباید خود را بیش از آنچه هستیم معرّفی کنیم،پیامبران خود را بشر می دانستند. «أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ» ۱۳- شرط نبوّت،انسان بودن است تا پیامبر در عمل نیز الگوی دیگر انسان ها باشد. «أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ» ۱۴- رهبران الهی باید جلو غُلوّ و مبالغه ها را بگیرند. «أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ» ۱۵- برای کار خدایی کردن،حتّی امید به پاداش الهی کافی است گرچه یقین نباشد. فَمَنْ کانَ یَرْجُوا ... فَلْیَعْمَلْ ۱۶- امید بدون عمل،کارساز نیست. «یَرْجُوا فَلْیَعْمَلْ» ۱۷- شرک،به هر نحوی باشد ممنوع است. «لا یُشْرِکْ بِعِبادَهِ رَبِّهِ أَحَداً» ۱۸- ارزش کارها در سه جهت است:اصل کار،انجام دهنده ی کار ونیّت و هدف آن.در این آیه هر سه جهت آمده است. «عَمَلاً صالِحاً فَمَنْ کانَ یَرْجُوا وَ لا یُشْرِکْ بِعِبادَهِ رَبِّهِ» ۱۹- این آیه،هم توحید در الوهیّت را بیان می کند، «إِلهُکُمْ إِلهٌ واحِدٌ» هم توحید در ربوبیّت و عبادت را. «لا یُشْرِکْ بِعِبادَهِ رَبِّهِ أَحَداً» کانالِ قرآن‌پویان تدبر در قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛
♻️♻️♻️ : تدبر در سوره های قرآن به ترتيب نزول 0⃣7⃣ تدبر در سوره 🔹نکات سوره کهف از تفسیر عبدالعلی بازرگان کهف : ۱۰۰ وَعَرَضْنَا جَهَنَّمَ يَوْمَئِذٍ لِّلْكَافِرِينَ عَرْضًا  در آن روز دوزخ را بر کافران [=منکران توحید و رستاخیز] عرضه مي‌کنيم، عرضه کردنی [متناسب با اعمال‌شان]. ۱۱۱  ۱۱۱- عرضه کردن دوزخ به منکران در قیامت، در معرض قرار دادن آن است، در زندگی دنیا، گناهانی که مي‌کنيم، چون در پناه خداوند حلیم و علیم ستارالعیوب و مکانیسم «مهلت و میدان عمل دادن» [امهال و املاء] او قرار داریم، از عوارض آن مصون مي‌مانيم، اما در آخرت که صحنه ظهور و بروز اعمال است، این مانع برداشته مي‌شود و هر کسی با دستاوردش مواجه مي‌شود و در «معرض» آثار نیک و بد اعمالش قرار مي‌گيرد. در این آیه [و آیه ۴۶ غافر (۴۰:۴۶) ] از عرضه آتش بر کافران یاد مي‌شود و در آیات دیگری [احقاف ۲۰ (۴۶:۲۰) و ۳۴ (۴۶:۳۴) و سوره شوری ۴۵ (۴۲:۴۵) ] از عرضه کافران بر آتش، که چنین تفاوتی حالت جذب و انجذاب کفر و آتش را مي‌رساند. کهف :۱۰۱ الَّذِينَ كَانَتْ أَعْيُنُهُمْ فِي غِطَاءٍ عَن ذِكْرِي وَكَانُوا لَا يَسْتَطِيعُونَ سَمْعًا  همان‌ها که دیدگان [=چشم دل] آنان از یاد من در پرده [هوس‌های دنیائی] ۱۱۲ بود و توان [=تمایل و تحمّل] شنیدن [حرف حقّ] را نداشتند. ۱۱۳  ۱۱۲- «غِطَاء» و غشاوه، پرده پوششی است که روی چیزی را مي‌گيرد، از آنجائی که دنیا پرستی و خودخواهی، چشم دل را تیره و تار مي‌کند، این کلمات به عنوان استعاره برای بیان علت و چرایی نادیده گرفتن حقیقت به کار رفته مي‌شود. کلمه غِطاء در آیه ۲۲ سوره ق (۵۰:۲۲) [لَقَدْ كُنْتَ فِی غَفْلَهٍ مِنْ هَذَا فَكَشَفْنَا عَنْكَ غِطَاءَكَ فَبَصَرُكَ الْیَوْمَ حَدِیدٌ] نیز آمده است. ۱۱۳- سمع و بصر، همچون دو شاخک حشرات یا دو بال پرندگان، ابزار شناخت حقیقت و پروازند. همه مردم مي‌بينند و مي‌شنوند، اما اگر دل که ستاد فرماندهی بدن و مرکز تجربه و تحلیل داده‌های سمع و بصر و تصمیم‌گیری است، پردازش و عبرت‌گیری لازم را انجام ندهند، ره به جائی برده نمي‌شود و هدایتی حاصل نمي‌گردد. کفر که پوشاندن حق و نادیده گرفتن آیات است، گوئی پرده‌ای بر چشم دل مي‌افکند و گوش قلب را سنگین و نیازمند سمعک مي‌کند. در اینصورت چشم کور، و گوش کَر مي‌شود و استطاعت شنوائی را از دست مي‌دهند. این حالت را قرآن «وقر» [سنگینی گوش] نامیده است [فصلت ۴ (۴۱:۴) و ۴۴ (۴۱:۴۴) ، انعام ۲۵ (۶:۲۵) ، کهف ۵۷ (۱۸:۵۷) ، لقمان ۷ ( ۳۱:۷ ) ]. کهف : ۱۰۳ قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُم بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمَالًا  بگو [ای پیامبر]: آیا [مي‌خواهيد] شما را به زیان‌کارترین [مردم] از نظر اعمال، آگاه کنیم؟ ۱۱۵  __ ۱۱۵- کسی که به رستاخیزی باور نداشته و حساب و کتاب و مسئولیتی بر اعمال خود قائل نباشد، مِلاک ارزشی او همان خواسته‌های مادّی دنیایی خواهد گشت و از سرمایه عمر و امکانات دنیائی خرجی برای آینده و آخرتش که سودی انتظار داشته باشد نخواهد کرد. این همان زیان‌کاری آشکار است که آدمی ابدیتش را به دو روزه دنیا بفروشد [نمل ۵ (۵ :۲۷) - أُولَئِكَ الَّذِینَ لَهُمْ سُوءُ الْعَذَابِ وَهُمْ فِی الْآخِرَهِ هُمُ الْأَخْسَرُونَ]. https://b2n.ir/g94617 کانالِ قرآن‌پویان تدبر در قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛
♻️♻️♻️ : تدبر در سوره های قرآن به ترتيب نزول 1⃣7⃣ تدبر در سوره 🔹نکات سوره کهف از تفسیر عبدالعلی بازرگان کهف : ۱۰۴ الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعًا  ـ [آنها] کساني‌اند که تلاش‌هایشان در [راستای اهداف مادّی] زندگی دنیا، گم شده [=به هدر رفته] ۱۱۶ و با این حال مي‌پندارند بهترین کار را هم مي‌کنند. ۱۱۷  ۱۱۶- گُم شدن سعی و تلاش آدمی در زندگی [ضَلَّ سَعْیُهُمْ فِی الْحَیَاهِ الدُّنْیَا]، به نتیجه نیکو و پایدار نرسیدن آن است. درست است که دنیاداران به دارائیهای کلان مي‌رسند و خود را از لذّات دنیا ارضاء و اشباع مي‌کنند، ولی همه این تمتّعات موقت و منقطع است و تماماً مصرف مي‌شود و همچون گرد هوا گُم مي‌گردد [فرقان ۲۳ (۲۵:۲۳) ، ابراهیم ۱۸ (۱۴:۱۸) ]. ۱۱۷- نیکی و بدی تابع نظام فکری و جهان‌بینی اشخاص است، وقتی خدایی و آخرتی در کار نباشد، معیار ارزشی تابع تمایلات شخص یا تراوشات ذهنی انسان‌های دیگر مي‌گردد. از خود راضی بودن‌ها و احساس زرنگی و زیرکی را در آیات دیگری نیز [از جمله: فاطر ۸ (۳۵:۸) ، نساء ۶۲ (۴:۶۲) ، بقره ۱۱ (۲:۱۱) ] مطرح کرده است. در کلمه «یصنعون» نوعی هنرمندی و زرنگی نهفته است. کهف : ۱۰۵ أُولَئِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ وَلِقَائِهِ فَحَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فَلَا نُقِيمُ لَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَزْنًا  آنها همان کساني‌اند که آیات پروردگارشان و لقای او را [در عمر دنیائی] انکار کردند، در نتیجه تلاششان تباه شده است ۱۱۸ پس روز قیامت وزنی [=ارزشی] برای آنها قائل نمي‌شويم ۱۱۹ [=کاری برای آخرتشان نکرده‌اند که آن را منظور کنیم].  ۱۱۸- اصطلاح «حبط اعمال» كه ۱۶ بار در قرآن تكرار شده، دلالت بر باطل و بي‌اثر شدن اعمال مي‌كند. هر كسی هر عملی مي‌كند، به خاطر نتیجه و فایده‌ای است كه از آن اراده كرده، عمل شرط لازم است، اما كافی نیست، مگر آنكه متناسب با مقصود و منطبق با قواعدی باشد كه لازمه دستیابی به آن است. همچنانكه در تجارت اگر از قواعد علم اقتصاد و تجربیات كسب شده استفاده نكنیم، همه تلاشها‌مان «حبط» مي‌شود و سود مورد انتظار به باد مي‌رود. ۱۱۹- در اینجا کلمة وزن در معنای مجازی آن به کار رفته و برپا داشتن آن، ارزش قائل شدن و به حساب آوردن آن است. استعاره وزن درباره اعمال انسان در قرآن فراوان به کار رفته است [از جمله: اعراف ۹ (۷:۹) ، مؤمنون ۱۰۲ (۲۳:۱۰۲) ، قارعه ۶ (۱۰۱:۶) و ۷، ...] https://b2n.ir/g94617 کانالِ قرآن‌پویان تدبر در قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛
♻️♻️♻️ : تدبر در سوره های قرآن به ترتيب نزول 2⃣7⃣ تدبر در سوره 🔹نکات سوره کهف از تفسیر عبدالعلی بازرگان کهف : ۱۰۶ ذَلِكَ جَزَاؤُهُمْ جَهَنَّمُ بِمَا كَفَرُوا وَاتَّخَذُوا آيَاتِي وَرُسُلِي هُزُوًا  این است جزای ایشان؛ دوزخ! به خاطر آنچه انکار کردند و آیات من و فرستادگانم را به استهزاء گرفتند. ۱۲۰  ۱۲۰- استهزاء از ریشة «هزء»، سبک شمردن، بهاء قائل نشدن و اهمیت ندادن به اشخاص یا موضوعات است که در 34 آیه قرآن از ناحیه کافران به: خدا، آیات او، آخرت، رسولان، دین، نماز، سبیل‌الله، و مؤمنین نسبت داده شده است. این کلمه را معمولاً ریشخند گرفتن و مسخره کردن ترجمه مي‌کنند، اما ریشخند لفظی است که از نوعی نگاه و ارزیابی اشخاص نسبت به دیگران، یا باورهای آنها ناشی مي‌شود که موجب خوار شمردن و بي‌اعتنائي نسبت به آن مي‌گردد. اما ریشخند و تمسخر دیگران امری عادی است، ولی موضوعاتی مثل: خدا و آیات و آخرتش را بیشتر انکار مي‌کنند و سبک مي‌شمارند. از طرفی در آیة ۱۵ سورة بقره (۲:۱۵) در مورد منافقینی که مؤمنین را به استهزاء مي‌گرفتند، گفته شده است که خدا نیز آنها را به استهزاء مي‌گيرد [اللهُ یَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَیَمُدُّهُمْ فِی طُغْیَانِهِمْ یَعْمَهُونَ] و مي‌دانيم که استهزاء خدا، نه ریشخند لفظی، بلکه همان سبک شمردن و پاداشی قائل نشدن برای آنان است، همچنانکه معلم برای شاگردی که سهل‌انگاری کرده، نمره‌ای به سبکی همان سعی و تلاش او خواهد داد. این واژه در زبان عربی در مورد ساربانی که شترهایش را با سهل‌انگاری در سرما به کشتن داده و بیابان سخت و صعب العبوری که پیاده را خسته و فرسوده کرده باشد نیز به کار برده مي‌شود. خلاصه آن که مفهوم سهل‌انگاری و سبک شمردن در این واژه، که حتی در مورد مؤمنین و موضوعاتی همچون نماز [مائده ۵۸ (۵:۵۸) ] و آزار زنان مطلقه [بقره ۲۳۱ (۲:۲۳۱) ] نیز استهزای آیات خدا شمرده شده، مغفول واقع گشته است. کهف : ۱۰۹ قُل لَّوْ كَانَ الْبَحْرُ مِدَادًا لِّكَلِمَاتِ رَبِّي لَنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْلَ أَن تَنفَدَ كَلِمَاتُ رَبِّي وَلَوْ جِئْنَا بِمِثْلِهِ مَدَدًا  بگو: اگر دریا برای [نوشتن] کلمات پروردگارم [=آثار آفرینش او] مُرَکب شود، ۱۲۳ مسلماً پیش از آن که کلمات پروردگارم تمام شود دریا به انتها مي‌رسد، حتی اگر همانند آن [دریائی دیگر] را به کمک آورده باشیم. ۱۲۴  ۱۲۳- معنای «کلمه» به طور کلی عامل مؤثر است. کلمه از ریشة «کـَلمْ»، در اصل به معنای تأثیر است. به زخم ناشی از تأثیر شمشیر و نیزه، کـَلمْ و به آنچه با چشم یا گوش درک مى‌شود و در شنونده تأثیر مي‌گذارد کلام مي‌گويند. در قرآن حضرت عیسی را کلمه خدا [کلمة من الله] نامیده است، زیرا تحت تأثیر القای نیروی فرشته‌ای حامله شد و تأثیری عظیم در تاریخ بني‌اسرائيل گذاشت. خداوند ابراهیم(ع) را نیز با «کلماتی» مبتلا ساخت. منظور از «کلمات الله» در این آیه به نظر مي‌رسد آثار تحقق یافته اراده و امر خدا در آفرینش جهان هستی باشد. ۱۲۴- در آیة ۲۷ سوره لقمان (۳۱:۲۷) ، از اضافه شدن هفت دریای دیگر به عنوان مُرَکب، و تبدیل همه درختان زمین به قلم، برای نگارش کلمات خدا مثال آورده است. https://b2n.ir/g94617 کانالِ قرآن‌پویان تدبر در قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛
♻️♻️♻️ : تدبر در سوره های قرآن به ترتيب نزول 3⃣7⃣ تدبر در سوره مرور عصاره فرازهای سوره کهف عصاره فراز آیات ۸-۱ : خداوند قران را برای انذار مشرکین و تبشیر مومنان نازل کرده و زندگی و زینتهای موقت دنیا را نیز برای امتحان انسانها قرارداده است. ای پیامبر از ایمان نیاوردن انها، این همه اندوهگین نباش عصاره فراز آیات ۲۶-۹ : خواب طولانی اصحاب کهف که با ایمان به خدا و نفی شرک، و ترک وابستگی های دنیوی، از قوم مشرک خود کناره گیری و در غار پناهنده شدند و با برخورداری از رحمت و ولایت خدا از شر دشمنان در امان ماندند، و بیداری مجددشان (پس از ۳۰۹ سال) نشانه ای بر صدق وعده های خدا ،ولایت غالب و بی همتای او و وقوع قیامت است. عصاره فراز آیات ۳۱-۲۷ : ای پیامبر هدایت قران را به مردم برسان . انتخاب با خودشان است. با حفظ پیروانت بدون توجه به زینتهای دنیوی، در برابر پیشنهادات هواپرستان و آزار انها صبر کنید و بدانید که سرنوشت نیکو مخصوص اهل ایمان و اتش سوزان مخصوص نپذیرندگان هدایت الهی است. عصاره فراز آیات ۴۷-۲۷ : ای پیامبر با ذکر این دو مثال بگو مال و فرزند و خدم و حشم، زینت زندگی دنیا و فناپذیر هستند. تفاخر و اتکا به انها و فراموشی از موثر اصلی جهان، که غالب بر همه چیز است، شرک به ربوبیت خدا و مایه خسران بوده و عمل صالح برای رب مقتدر واحد، ماندگار و نجات دهنده است. عصاره فراز آیات ۵۳-۴۷ : مجرمین و آنها که شیاطین را بجای خدا اولیای خود گرفتند در قیامت که همه اعمال خود را مشاهده کنند، فراری از جزای اتشین خود نداشته معبودان مزعوم انها نیز کمکی نمیتوانند کنند. عصاره فراز آیات ۵۹-۵۴ : علیرغم هادی و کافی بودن قران، مردم بخاطر تمایل به استمرار باورها و گفتارهای قبلی خود،مشابه اقوام قبل به بهانه های مختلف،از پذیرش هدایت اعراض می کنند.سران کفر نیز به جدال با حق و تمسخر رسولان میپردازند. اینها قابل هدایت نبوده و مستحق عذابی خواهند شد که موعدش را خدا تعیین میکند.همان گونه که سنت خدا درباره اقوام پیش نیز چنین بوده است. عصاره فراز آیات ۸۲-۶۰ : حکایت موسی و خضر: خداوند در تدبیر امور ،از طریق بندگان و سایر مخلوقاتش اقداماتی را سامان میدهد که نتیجه نهایی ان خیر و به نفع محرومان و صالحان است اما بشر بعلت عدم احاطه به حکمت انها، انها را در ظاهر شر و نابجا دانسته و نمی تواند بر انها صبر کند. عصاره فراز آیات ۹۸-۸۳ : خدا با تدبیر خود، با مکنت دادن به ذوالقرنین، و تامین اسباب مورد لزوم، او را برای اجرای عدالت و کمک به مردم مورد تجاوز فرستاد. سیاق آیات ۹۸-۶۰ : خداوند در تدبیر امور جهان، از طریق بندگان و سایر مخلوقات خود و تامین اسباب و علل مورد نیاز که گاها خارج از محاسبه و تحلیل بشر است، ولایت خود را اعمال میکند. عصاره فراز آیات ۱۰۲-۹۹ : کافرانی که در دنیا از یاد خدا اعراض کردند و بجای خدا، بندگان او را یاور و سرپرست خود گرفتند، در جهنم عذاب خواهند شد عصاره فراز آیات ۱۱۰-۱۰۳ : ای پبامبر بگو کافران به ایات خدا و قیامت که رسولان را مسخره کردند هیچ بهره اخروی جز جهنم ندارند حال انکه مومنان به ایات خدا و قیامت به پاس اعمال صالح و عبادت غیرمشرکانه خود در بهشت متنعم خواهند شد. در هر چهار داستان ذکر شده در سوره کهف اعمال ولایت و ربوبیت خدا بطرق خارق العاده مشاهده میشود. ✅درس سوره کهف : امکانات و عوامل مادی فناپذیر و برای امتحان انسانهاست. اتکا بر انها و پرستش و اطاعت از معبودان غیر خدا، و فراموشی از پرودگار یگانه که غالب بر همه عوامل مادی است و ولایتش را بطرق مختلف اعمال میکند،شرک و مایه خسران و عذاب آتشین بوده در مقابل ، باور به توحید و لقای رب و انجام عمل صالح، ماندگار و نجات دهنده است. ای پیامبر هدایت قران را به مردم برسان و از اعراض انها اندوهگین نباش و صبر کن. 🖌آقای سید کاظم فرهنگ https://b2n.ir/g94617 کانالِ قرآن‌پویان تدبر در قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛
♻️♻️♻️ : تدبر در سوره های قرآن به ترتيب نزول 4⃣7⃣ تدبر در سوره 🔹چند دریافت مستقیم کوتاه آیه ۸۴ : «از هر چیز وسیله ای» به این معنی است که مثلاً از لحاظ علمی عالم بود و از لحاظ نظامی گری به فنون جنگها دانا بود و ابزارهای جنگی زمان خویش را داشت و از لحاظ مالی ثروتمند بود و از لحاظ نیروی انسانی اشخاصی کافی را در خدمت خویش داشت. و خلاصه اینکه چیزی نبود که آدمهای موفق زمان او داشته باشند و او نداشته باشد. آیه های ۸۸-۸۷ : معلوم می شود ذوالقرنین مردی کاملاً عادل بوده و قائل به «سوختن خشک و تر با هم» نبوده و معتقد بوده که با هر کس باید براساس عکس العمل صحیح رفتارهای خودش رفتار شود و بر همین اساس هم میان آنان حکم می راند. آیات ۱۰۲-۹۹ : که به مغلوب شدن کافران و جهنمی شدن آنان و ضعف ایدئولوژیک آنان اشاره دارد نیز در جهت همان هدفی است که ذکر داستان ذوالقرنین بود. یعنی در جهت دلشاد کردن مؤمنان آن روز. بعبارت دیگر به آنها می فرماید شما که در آخرت امیدوار بهشت هستید، در همین دنیا نیز کاملاً ممکن است به قدرت و شوکت و ثروت و امکانات برسید و لذا دل خوش دارید و امیدوار باشید که چه بسا که این احوال ناخوش و سخت و نامساعد از شما رخت بربندد. پاشیدن بذر امید در دل مؤمنان تحت ظلم و فشار در این پاراگراف مطالبی راجع به ذی القرنین بیان می فرماید. و چنانچه ملاحظه می شود، او شخصی است مؤمن و موحد و متقی که ضمناً بسیار قدرتمند و موفق هم هست و این موضوع بذر امیدی در دل مؤمنان آنروزیِ مخاطب این آیات بوجود می-آورد که ممکن است آنان نیز مشکلات و فشارهای موجود را پشت سر بگذارند و به قدرت و توفیق برسند. بطور کلی سه داستانی که در این سوره آمده است هر یک یک گوشۀ روانِ مخاطب های آن روزی این آیات را تیمار می کند: در داستان اصحاب کهف، غیرمستقیم این نکته را دریافت می کنند که در هر حال عقیده آنان غالب و حاکم و جا افتاده خواهد شد حتی اگر خودشان هم نباشند و در داستان آن مرد عالم، این نکته را در می یابند که در پس این مشکلات و ناراحتی هائی که تحمل می کنند، حکمتی نهفته است که آشکار خواهد شد و در داستان ذوالقرنین به پیروزی و موفقیت امیدوار می شوند. از تفسیر مرحوم جمال گنجه ای https://b2n.ir/g94617 کانالِ قرآن‌پویان تدبر در قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛
♻️♻️♻️ : تدبر در سوره های قرآن به ترتيب نزول 5⃣7⃣ تدبر در سوره 🔹مرور كلی سوره كهف در پاراگراف ۱ که ابتدای سوره است می فرماید : حمد مخصوص خداست که این قرآن را نازل کرد و ای پیامبر! برای انجام رسالتت اینقدر بخودت فشار نیاور . در پاراگراف ۲ می فرماید : ای مسلمانان ! آینده ازآن عقیده شماست . لذا اینک که می بینید نمی توانید اوضاع واحوال را مطابق خواسته تان کنید کافی است تسلیم نشوید وعقیده صحیح تان راحفظ کنید . عقیده صحیح شما درآینده فراگیر خواهد شد . در پاراگراف ۳ می فرماید : ای پیامبر ! هردوگروه کافر و مومن دراین جهان میباید امکان لازم رابرای امتحان دادن داشته باشند لذا کافی است وحی رابه همگان ابلاغ کنی وبـا پیروانت صبور باشی وبه کافران نیز اهمیتی مده . ای پیروان پیامبر ! دل خوش داریدکه بزودی دوره ناراحتــی شما به پایان خواهد رسید و باز هم دل خوش دارید که اوضاع آخرتی مطلوب از آن شماست و مخالفانتان ازآن بی بهره خواهند بود . در پاراگراف ۴ می فرماید : ای پیروان پیامبر ! ازدوستی وتاثیر پذیری از دوستان شیطان بپرهیزید و خود را یکسره به جریان حق وهدایت الهی بسپارید ، زیرا در قیامت است که معلوم خواهد شد اگر کسی چنین نکند چه ضرری به خویش زده، و البته خداوند از رحمت خویش به گناهکاران مهلت می دهد تا شاید تحت تأثیر مطالب قرآن قرار گیرند . در پاراگراف ۵ می فرماید : ای پیروان(آن روز) رسول خدا (ص) ! اینک که شما به شرف اسلام مشرف شده اید مبادا غرور شما را بردارد وتصور کنید که مثلا حالا چه شده ! بلکه باید توجه داشته باشیدکه چه بسا کسانی هستند که نسبت شما با آنها مانند نسبت موسی(ع) با آن«عالم» است . علاوه بر این توجه داشته باشید که ممکن است اتفاقاتی بیفتد که شما خوش نداشته باشید اما درآن حکمتی نهفته باشد که بعدا متوجه شوید . در پاراگراف ۶ می فرماید : ای پیروانِ (آن روزِ) رسول خدا(ص)! دل خوش دارید که هیچ بعید نیست که شماها هم در عین حالی که ایمان صحیح دارید روزی قدرتمند و ثروتمند بشوید واز مشکلاتی که دچارش هستید رها شوید و به اقطار عالم نفوذ کنید. در پاراگراف اخر می فرماید : بدترین مردم کسانی هستند که کوشش آنها در زندگی دنیا به جایی نرسید و تصور هم می کنند که دارند کار خوب میکنند. و ای پیروان پیامبر(ص) ! دل خوش دارید که خدای تان بزرگ و پیامبرتان بزرگ و سعادت دوجهان ازآن شماست درصورتیکه درگرایش تان ثابت قدم واستوار بمانید از تفسیر مرحوم جمال گنجه ای https://b2n.ir/g94617 کانالِ قرآن‌پویان تدبر در قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛
♻️♻️♻️ : تدبر در سوره های قرآن به ترتيب نزول 6⃣7⃣ تدبر در سوره کلمات کلیدی: در سوره شعرا نیز ناراحتی پیامبر از ایمان نیاوردن کافران مکه ، مشابه سوره کهف بیان شده بود: لَعَلَّكَ بَاخِعٌ نَّفْسَكَ أَلَّا يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ اولین اشاره به اینکه انسانها در این جهان در معرض امتحان الهی هستند. تاکید بر عمل صالح در سوره کهف : ۴ بار تکرار صالحات تکرار ۶ باره فعل لبث ، بیشترین تکرار در قران: تکرار ۵ باره شرک در این سوره: اولین سوره ای که به شرک پرداخته است.پیش از این تنها در سوره طور عبارت سبحان الله عما یشرکون و در سوره قلم فلیاتوا بشرکائهم ذکر شده بود. هم چنین ۵ بار اتخاذ ولی و معبود من دون الله نکوهش شده. کلمه سبب ۵ بار در قران بکار رفته که ۴ بار ان در سوره کهف است تکرار سه باره شاء الله در سوره تکرار ۵ باره کلمات صبر و یکبارکلمه صابر تکرار ۳ باره وعد ربی و وعدالله، و ۳ بار کلمه موعد اولین استفاده لفظ حبط اعمال بیشترین تکرار کلمه رشد و مشتقاتش در سوره کهف و جن مشابهت ها با سوره اسراء و فرقان آیه کهف ۵۴ : مشابه آیه ۵۰ فرقان وَلَقَدْ صَرَّفْنَاهُ بَيْنَهُمْ لِيَذَّكَّرُوا فَأَبَى أَكْثَرُ النَّاسِ إِلَّا كُفُورًا {۵۰} و ۸۹ سوره اسراء وَلَقَدْ صَرَّفْنَا لِلنَّاسِ فِي هَـذَا الْقُرْآنِ مِن كُلِّ مَثَلٍ فَأَبَى أَكْثَرُ النَّاسِ إِلاَّ كُفُورًا {۸۹} وَجَعَلْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَن يَفْقَهُوهُ وَفِي آذَانِهِمْ وَقْرًا {۴۶} سوره اسراء و کهف ۵۷ توصیف قرآن با جمله "یبشر المومنین الذین یعملون الصالحات ان لهم اجرا" فقط در سوره های اسراء و کهف امده است. وما منع الناس ان یومنوا اذجائهم الهدی : اسراء کهف تدبر و تفسير : آقای سيدكاظم فرهنگ https://b2n.ir/g94617 کانالِ قرآن‌پویان تدبر در قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛
♻️♻️♻️ : تدبر در سوره های قرآن به ترتيب نزول 7⃣7⃣ تدبر در سوره نکاتی از سوره کهف:👇👇 🌸🔶سوره کهف شامل چهار داستان می باشد . 🔸داستان اصحاف کهف یا یاران غار 🔸داستان صاحب دو باغ 🔸داستان موسی و خضر 🔸داستان ذو القرنین. 💫همه این داستان ها منحصر به این سوره می باشد، و درهیچ جای دیگر از قرآن تکرار نشده است. 🌸🔷هر چهار داستان دارای یک محور اساسی است و آن هم بروزِ فتنه های چهار گانه در زندگی دنیا می باشد : 🔹آزمایش و ابتلا در دین (در خلال داستان اصحاب کهف) 🔹آزمایش در مال و نعمت ( در خلال داستان صاحب دو باغ) 🔹آزمایش و ابتلا در علم ( در خلال داستان موسی و خضر) 🔹آزمایش در قدرت و سلطنت (در خلال داستان ذو القرنین). ┄═❁🍃❈🌸❈🍃❁═┄ 📚برگرفته از ڪانال نکات تفسیری آیات https://b2n.ir/g94617 کانالِ قرآن‌پویان تدبر در قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛
♻️♻️♻️ : تدبر در سوره های قرآن به ترتيب نزول 8⃣7⃣ تدبر در سوره خاسرترين افراد كيست؟ آدمى در زندگى دنيا جز سعى براى سعادت خود كارى نمى كند، و جز كوشش براى رسيدن به چنين هدفى همى ندارد، و اين انسان اگر طريق حق را بپيمايد و به غرض خود نائل شود و سعادتمند بشود كه هيچ ، و اگر راه خطا را برود و نفهمد كه دارد خطا مى رود خاسر است ليكن همين خاسر خسرانش قابل زوال است و اميد نجات دارد. اما اگر راه خطا رفت و به غير حق اصابت كرد و همان باطل را پذيرفت تا آنجا كه وقتى هم كه حق برايش جلوه كرد از آن اعراض نمود، و دلباخته استكبار و تعصب جاهلانه خود بود، چنين كسى از هر خاسرى خاسرتر است و عملش از عمل هر كس ديگرى بي نتيجه تر، زيرا اين خسرانى است كه زايل نمى شود، و اميد نمى رود كه روزى مبدل به سعادت شود و به همين جهت است كه خداى تعالى مى فرمايد: ((الذين ضل سعيهم فى الحيوة الدنيا و هم يحسبون انهم يحسنون صنعا)) و اينكه كسى با روشن شدن بطلان اعمالش ، باز هم آن را حق بپندارد از اين جهت است كه دلش مجذوب زينتهاى دنيا و زخارف آن شده ، و در شهوات غوطه ور گشته لذا همين انجذاب به ماديت او را از ميل به پيروى حق و شنيدن داعى آن و پذيرفتن نداى منادى فطرت باز مى دارد، همچنان كه در جاى ديگر قرآن آمده :((و جحدوا بها و استيقنتها انفسهم )) و نيز آمده : ((واذا قيل له اتق الله اخذته العزة بالاثم )) پس پيروى هواى نفس و از در عناد و استكبار و عشق به شهوات نفس به اعراض از حق ادامه دادن همان خشنودى از باطل خويش بودن و آن را نيكو پنداشتن است . زینتهای روی زمین برای امتحان انسانهاست. آیا عدم ایمان مردم به رسول،نشانه شکست تصمیم خدا نیست؟ پس حاصل معناى آيه اين شد كه : اعراض ايشان از دعوت وانذار و تبشيرت باعث تأسف بيش از حد تو نشود، و اگر مى بينى كه سرگرم تمتع از امتعه حيات مادى اند، ناراحت مباش ، زيرا اينها اولين مردمى نيستند كه چنين هستند و كارى هم نمى توانند بكنند، بلكه نه تنها نمى توانند كارى صورت دهند بلكه همين اعراض و سرگرمى به متاع دنيا خود آزمايش الهى است كه ايشان را مسخر كرده است . آرى اين ماييم كه بشر را در روى زمين منزل و متاعهاى آن را در نظرش جلوه داديم ، كه بينندگان را مفتون خود كند تا نفوسشان مجذوب گشته امتحان ما صورت گيرد و معلوم شود كه كدامشان بهتر عمل مى كنند، و آنگاه پس از اتمام امتحان ، به تحقيق كه همين ما زمين و آنچه را كه در آن است به صورت سرزمين خشك و فاقد چيزى كه مايه رغبت باشد، در مى آوريم . پس ناگفته پيداست كه خداى سبحان از همه بشر ايمان نخواسته تا ايمان نياوردن عده اى به معناى شكست خوردنش باشد، و استمرارشان در كفر و ضلالت به معناى مغلوب شدن خدا باشد، واز اين جهت تو ناراحت شوى ، بلكه همين سرنوشت را، خود او برايشان تنظيم نموده تا امتحانشان كند پس در هر حال خدا در آنچه خواسته غالب است . از آنچه گذشت اين معنا روشن گرديد كه جمله ((وانا لجاعلون ما عليها صعيدا جرزا)) از باب استعاره به كنايه است ، ومراد از آن ، قطع رابطه تعلق بين انسان و متاعهاى زندگى زمينى است . ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۳ https://b2n.ir/g94617 کانالِ قرآن‌پویان تدبر در قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛
و از 📎 ✅ در بیان تصمیماتت حتماً جمله « » را بگو در ایه 23 سوره کهف، خداوند به پیامبر اسلام، نکته جالبی را تذکر میدهد: وَ لا تَقُولَنَّ لِشَیْء إِنِّی فاعِلٌ ذلِکَ غَداً إِلاّ أَنْ یَشاءَ اللّهُ وَ اذْکُرْ رَبَّکَ إِذا نَسِیتَ وَ قُلْ عَسى أَنْ یَهْدِیَنِ رَبِّی لاِ َقْرَبَ مِنْ هذا رَشَدا و هرگز در مورد کارى نگو: «من فردا آن را انجام مى دهم»مگر این که خدا بخواهد و هر گاه فراموش کردى، (جبران کن) و پروردگارت را به خاطر بیاور و بگو: «امیدوارم که پروردگارم مرا به راهى روشن تر از این هدایت کند»! در تفسیر نمونه در توضیح این ایه چنین امده است:"آیه، یک دستور کلّى به پیامبر(صلى الله علیه وآله) مى دهد که: «هرگز نگو من فلان کار را فردا انجام مى دهم» «مگر این که: خدا بخواهد».یعنى در رابطه با اخبار آینده، و تصمیم بر انجام کارها، حتماً جمله «ان شاء اللّه» را اضافه کن; چرا که:تو هرگز مستقل در تصمیم گیرى نیستى و اگر خدا نخواهد، هیچ کس توانائى بر هیچ کارى را ندارد. بنابراین، براى این که: ثابت کنى نیروى تو از نیروى لا یزال او است، و قدرتت وابسته به قدرت او جمله ان شاء اللّه: «اگر خدا بخواهد» را حتماً به سخنت اضافه کن. ✅ آموزش توحید و مفهوم در سوره کهف مفهوم ظریفی از شرک بکار رفته است. این سوره، اولین سوره ایست که بطور مبسوط به شرک پرداخته است. ایات 34-36 و38و42و39 نشان میدهد که صاحب باغ با اتکا بر اموال و اولاد و سایر امکانات مادی خود، از قدرت خدا در اداره امور غفلت کرد و همه امور را به برنامه ریزی خود و متکی به امور عادی و تحت کنترل میدید. اما وقتی با یک بلای اسمانی شبانه باذن خدا ثمره اش از دست رفت و در برابر این اعمال ولایت خدا، یاوری نداشت؛ متوجه شد که او این عوامل را باشتباه و غفلت، شریک و جایگزین خداوند در تدبیر امور کرده غافل از اینکه حتی اداره امور روزمره و عادی جهان هم با اذن او استمرار می یابد. ✅ عصاره فراز ایات 27-47: ای پیامبر با ذکر این دو مثال بگو مال و فرزند و خدم و حشم، زندگی دنیا و فناپذیر هستند. تفاخر و به انها و فراموشی از موثر اصلی جهان، که غالب بر همه چیز است، به ربوبیت خدا و مایه خسران بوده و انجام عمل صالح برای رب مقتدر واحد، ماندگار و نجات دهنده است. ✅✅ نکته جالب آنکه در هر چهار داستان ذکر شده در سوره (اصحاب کهف، از دست رفتن محصولات باغ، داستان موسی و خضر و داستان ذوالقرنین) اعمال ولایت و ربوبیت خدا بطرق خارق العاده از طریق بندگان و سایر مخلوقات خود و تامین اسباب و علل مورد نیاز که گاها خارج از محاسبه و تحلیل بشر است، مشاهده میشود. ✒️سیدکاظم فرهنگ جهت مطالعه سایر نکات جزء 15 به لینک زیر مراجعه نمابید https://b2n.ir/joze15 ༻🍃‌🌸🍃༺ 🆔@quranpuyan
و از 📎 جزء شانزدهم قران از آیه ۷۶ تا ۱۱۰ سوره و سوره های و را شامل میشود. ✅ سوره های مریم و طه بنابر جدول ترتیب نزول پیشنهادی نگارنده،پشت سرهم و در مرحله نزول قراردارند. در این مرحله دعوت پیامبر اشکار و فراگیر شده و جمعی از اهل ایمان شکل یافته اند. این دو سوره حاوی پیامهایی در تایید و تثبیت پیامبر و تازه مسلمانان هست. از نکات جالب مشترک این دو سوره تاکید بر است. در سوره طه برای نخستین بار، مسلمانان و پیروان پیامبر مامور به صلاه میشوند.در اين سوره دستور خدا به حضرت موسی (ع) برای نماز در سوره طه و سپس در سوره مریم ، مکلف بودن سایر انبیا به صلاه نیز بیان شده است. اولین کاربرد توام صلاه و زکوه نیز در این سوره است. ✅ ، راه ارتباط با الله در همه ادیان إِنَّنِي أَنَا اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدْنِي وَأَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِكْرِي {۱۴}سوره طه منم خدايى كه جز من خدايى نيست پس مرا پرستش كن و به ياد من نماز برپا دار {۱۴} 🌹👈اینکه از میان همه عبادات خصوص نماز را ذکر کرد، به جهت رساندن اهمیت نماز بود چون نماز از هر عملی که خضوع بندگی رامجسم کند و ذکر خدا را ممثل نماید (آن چنان که روح در کالبد قرار می گیرد) بهتراست. یعنی حقیقت ذکر خدا با نماز متحقق می شود، ، یعنی می فرماید:عبادت ویادآوریت ازمن را بوسیله نماز تحقق ببخش . تفسیر المیزان وَأْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلَاةِ وَاصْطَبِرْ عَلَيْهَا لَا نَسْأَلُكَ رِزْقًا نَّحْنُ نَرْزُقُكَ وَالْعَاقِبَةُ لِلتَّقْوَى {۱۳۲} و كسان خود را به نماز فرمان ده و خود بر آن شكيبا باش ما از تو جوياى روزى نيستيم ما به تو روزى مى‏ دهيم و فرجام [نيك] براى پرهيزگارى است {۱۳۲} وَجَعَلَنِي مُبَارَكًا أَيْنَ مَا كُنتُ وَأَوْصَانِي بِالصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ مَا دُمْتُ حَيًّا {۳۱} سوره مریم و هر جا كه باشم مرا با بركت‏ ساخته و تا زنده ‏ام به نماز و زكات سفارش كرده است :(عیسی) {۳۱} وَكَانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ وَكَانَ عِندَ رَبِّهِ مَرْضِيًّا {55} و خاندان خود را به نماز و زكات فرمان مى ‏داد و نزد پروردگارش پسنديده[رفتار] بود (اسماعیل){۵۵} فَخَلَفَ مِن بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضَاعُوا الصَّلَاةَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَوَاتِ فَسَوْفَ يَلْقَوْنَ غَيًّا {۵۹} إِلَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَأُوْلَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلَا يُظْلَمُونَ شَيْئًا {۶۰} آنگاه پس از آنان جانشينانى به جاى ماندند كه نماز را تباه ساخته و از هوسها پيروى كردند و به زودى [سزاى] گمراهى [خود] را خواهند ديد {۵۹}مگر آنان كه توبه كرده و ايمان آورده و كار شايسته انجام دادند كه آنان به بهشت درمى‏ آيند و ستمى بر ايشان نخواهد رفت {۶۰} ✒سیدکاظم فرهنگ https://b2n.ir/joze16 ༻🍃‌🌸🍃༺ 🆔@quranpuyan
و از هرجزء قران کریم روزپانزدهم : قسمت‌ سوم ✅ از ترس فقر، ادم نکشید وَ لا تَقْتُلُوا أَوْلادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَ إِيَّاكُمْ إِنَّ قَتْلَهُمْ كانَ خِطْأً كَبِيراً (31/اسراء) فرزندان خود را از بيم تنگدستی نكشيد. اين ما هستيم كه آنان و شما را روزی می‌دهيم. يقيناً كشتن آنان گناهی است بزرگ! - كودك، حقّ حيات دارد و والدين نبايد اين حق را از او بگيرند. ‏- ترس از ضرر وزيان وفقر، مجوّز گناه و ناديده گرفتن حقوق ديگران نيست. ‏- فرزندكشی و سقط جنين، گناه و جنايت است، چه پسر باشد، چه دختر. 📚تفسیر نور ✅ در بیان تصمیماتت حتماً جمله « » را بگو در ایه 23 سوره کهف، خداوند به پیامبر اسلام، نکته جالبی را تذکر میدهد: وَ لا تَقُولَنَّ لِشَیْء إِنِّی فاعِلٌ ذلِکَ غَداً إِلاّ أَنْ یَشاءَ اللّهُ وَ اذْکُرْ رَبَّکَ إِذا نَسِیتَ وَ قُلْ عَسى أَنْ یَهْدِیَنِ رَبِّی لاِ َقْرَبَ مِنْ هذا رَشَدا و هرگز در مورد کارى نگو: «من فردا آن را انجام مى دهم»مگر این که خدا بخواهد و هر گاه فراموش کردى، (جبران کن) و پروردگارت را به خاطر بیاور و بگو: «امیدوارم که پروردگارم مرا به راهى روشن تر از این هدایت کند»! در تفسیر نمونه در توضیح این ایه چنین امده است:"آیه، یک دستور کلّى به پیامبر(صلى الله علیه وآله) مى دهد که: «هرگز نگو من فلان کار را فردا انجام مى دهم» «مگر این که: خدا بخواهد».یعنى در رابطه با اخبار آینده، و تصمیم بر انجام کارها، حتماً جمله «ان شاء اللّه» را اضافه کن; چرا که:تو هرگز مستقل در تصمیم گیرى نیستى و اگر خدا نخواهد، هیچ کس توانائى بر هیچ کارى را ندارد. بنابراین، براى این که: ثابت کنى نیروى تو از نیروى لا یزال او است، و قدرتت وابسته به قدرت او جمله ان شاء اللّه: «اگر خدا بخواهد» را حتماً به سخنت اضافه کن. ✅ آموزش توحید و مفهوم در سوره کهف مفهوم ظریفی از شرک بکار رفته است. این سوره، اولین سوره ایست که بطور مبسوط به شرک پرداخته است. ایات 34-36 و38و42و39 نشان میدهد که صاحب باغ با اتکا بر اموال و اولاد و سایر امکانات مادی خود، از قدرت خدا در اداره امور غفلت کرد و همه امور را به برنامه ریزی خود و متکی به امور عادی و تحت کنترل میدید. اما وقتی با یک بلای اسمانی شبانه باذن خدا ثمره اش از دست رفت و در برابر این اعمال ولایت خدا، یاوری نداشت؛ متوجه شد که او این عوامل را باشتباه و غفلت، شریک و جایگزین خداوند در تدبیر امور کرده غافل از اینکه حتی اداره امور روزمره و عادی جهان هم با اذن او استمرار می یابد. ✅ عصاره فراز ایات 27-47: ای پیامبر با ذکر این دو مثال بگو مال و فرزند و خدم و حشم، زندگی دنیا و فناپذیر هستند. تفاخر و به انها و فراموشی از موثر اصلی جهان، که غالب بر همه چیز است، به ربوبیت خدا و مایه خسران بوده و انجام عمل صالح برای رب مقتدر واحد، ماندگار و نجات دهنده است. ✅✅ نکته جالب آنکه در هر چهار داستان ذکر شده در سوره (اصحاب کهف، از دست رفتن محصولات باغ، داستان موسی و خضر و داستان ذوالقرنین) اعمال ولایت و ربوبیت خدا بطرق خارق العاده از طریق بندگان و سایر مخلوقات خود و تامین اسباب و علل مورد نیاز که گاها خارج از محاسبه و تحلیل بشر است، مشاهده میشود. ✒️سیدکاظم فرهنگ جهت مطالعه سایر نکات جزء 15 به لینک زیر مراجعه نمابید https://b2n.ir/joze15 ༻🍃‌🌸🍃༺ 🆔@quranpuyan
و از هر جزء قرآن کریم روز شانزدهم: قسمت‌اول جزء شانزدهم قران از آیه ۷۶ تا ۱۱۰ سوره و سوره های و را شامل میشود. ✅ سوره های مریم و طه بنابر جدول ترتیب نزول پیشنهادی نگارنده،پشت سرهم و در مرحله نزول قراردارند. در این مرحله دعوت پیامبر اشکار و فراگیر شده و جمعی از اهل ایمان شکل یافته اند. این دو سوره حاوی پیامهایی در تایید و تثبیت پیامبر و تازه مسلمانان هست. از نکات جالب مشترک این دو سوره تاکید بر است. در سوره طه برای نخستین بار، مسلمانان و پیروان پیامبر مامور به صلاه میشوند.در اين سوره دستور خدا به حضرت موسی (ع) برای نماز در سوره طه و سپس در سوره مریم ، مکلف بودن سایر انبیا به صلاه نیز بیان شده است. اولین کاربرد توام صلاه و زکوه نیز در این سوره است. ✅ ، راه ارتباط با الله در همه ادیان إِنَّنِي أَنَا اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدْنِي وَأَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِكْرِي {۱۴}سوره طه منم خدايى كه جز من خدايى نيست پس مرا پرستش كن و به ياد من نماز برپا دار {۱۴} 🌹👈اینکه از میان همه عبادات خصوص نماز را ذکر کرد، به جهت رساندن اهمیت نماز بود چون نماز از هر عملی که خضوع بندگی رامجسم کند و ذکر خدا را ممثل نماید (آن چنان که روح در کالبد قرار می گیرد) بهتراست. یعنی حقیقت ذکر خدا با نماز متحقق می شود، ، یعنی می فرماید:عبادت ویادآوریت ازمن را بوسیله نماز تحقق ببخش . تفسیر المیزان وَأْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلَاةِ وَاصْطَبِرْ عَلَيْهَا لَا نَسْأَلُكَ رِزْقًا نَّحْنُ نَرْزُقُكَ وَالْعَاقِبَةُ لِلتَّقْوَى {۱۳۲} و كسان خود را به نماز فرمان ده و خود بر آن شكيبا باش ما از تو جوياى روزى نيستيم ما به تو روزى مى‏ دهيم و فرجام [نيك] براى پرهيزگارى است {۱۳۲} وَجَعَلَنِي مُبَارَكًا أَيْنَ مَا كُنتُ وَأَوْصَانِي بِالصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ مَا دُمْتُ حَيًّا {۳۱} سوره مریم و هر جا كه باشم مرا با بركت‏ ساخته و تا زنده ‏ام به نماز و زكات سفارش كرده است :(عیسی) {۳۱} وَكَانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ وَكَانَ عِندَ رَبِّهِ مَرْضِيًّا {55} و خاندان خود را به نماز و زكات فرمان مى ‏داد و نزد پروردگارش پسنديده[رفتار] بود (اسماعیل){۵۵} فَخَلَفَ مِن بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضَاعُوا الصَّلَاةَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَوَاتِ فَسَوْفَ يَلْقَوْنَ غَيًّا {۵۹} إِلَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَأُوْلَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلَا يُظْلَمُونَ شَيْئًا {۶۰} آنگاه پس از آنان جانشينانى به جاى ماندند كه نماز را تباه ساخته و از هوسها پيروى كردند و به زودى [سزاى] گمراهى [خود] را خواهند ديد {۵۹}مگر آنان كه توبه كرده و ايمان آورده و كار شايسته انجام دادند كه آنان به بهشت درمى‏ آيند و ستمى بر ايشان نخواهد رفت {۶۰} ✒سیدکاظم فرهنگ براي مطالعه ساير نكات جزء شانزدهم به لينك زير مراجعه نماييد https://b2n.ir/joze16 ༻🍃‌🌸🍃༺ 🆔@quranpuyan
༻🍃‌🌸🍃   ۞بسم الله الرحمن الرحيم۞ ❇️ شما هم خود را در عصر نزول قرآن تصور كنيد و لذت خواندن را تجربه كنيد با عنایت خداوند و استقبال مخاطبان عزیز مطالعه و تدبر سوره های  تا را به ترتيب نزول در پستهای ساعت ۱۱ هرروز به پایان رساندیم. ✍تاکنون سوره های : سوره مبارکه (آیات ۱ تا ۵) سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه   سوره مبارکه   سوره مبارکه سوره مبارکه   سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه سوره مبارکه   سوره مبارکه سوره مبارکه به اتمام رسیده است . امروز مرور کوتاهی بر درس سوره ها و مطالب مهم مرحله ششم داریم. 👌 انشاالله از روز شنبه سوره های را  با سوره  آغاز می‌کنیم. کانالِ قرآن‌پویان تدبر در  قرآن ،تفقه در دين ┏━━🌹💠🌹━━┓ 🆔@quranpuyan ┗━━🌹💠🌹━━┛