📇 خلاصه تفسیر آیه اول و دوم - سوره مبارکه #جاثیه
📚 مفسر: آیت الله #مکارم شیرازی (تفسیر نمونه)
🔹" حم" نام اين سوره است، بعضى از مفسران نقل كرده اند" نامگذارى اين سوره به" حم" براى اشاره به اين است كه اين قرآن كه سراپا اعجاز است از حروف الفبا تشكيل شده".
🔸و شايد به همين دليل بلافاصله از عظمت قرآن ياد كرده، مى گويد" اين كتاب از سوى خداوند عزيز و حكيم نازل شده است" (تَنْزِيلُ الْكِتابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ)
🔹" عزيز" به معنى قدرتمند و شكست ناپذير،
🔸" حكيم" به معنى كسى كه از اسرار همه چيز آگاه است و تمام افعالش روى حساب و حكمت مىباشد.
🔹روشن است كه براى نازل كردن اينچنين كتاب، حكمتى بى پايان، و قدرتى نامحدود لازم است، كه جز در خداوند متعال وجود ندارد.
🔸جالب اينكه اين آيه به همين صورت در آغاز چهار سوره قرآن آمده است كه سه سوره از سوره هاى حواميم (مؤمن، جاثيه و احقاف) و يك سوره از غير حواميم (سوره زمر) است، اين تكرار و تاكيد به اين منظور است كه توجه همگان را به #عمق اسرار #قرآن و #عظمت محتواى آن جلب كند، تا هيچ تعبيرى را در آن ساده نينگارند، و هيچ كلمه اى را بي حساب فكر نكنند، و به هيچ حدى از فهم و درك آن قانع نشوند.
🔹اين نكته نيز قابل توجه است كه گاهى توصيف به" عزيز" براى خود قرآن ذكر شده، مانند وَ إِنَّهُ لَكِتابٌ عَزِيزٌ:" قرآن كتابى است قدرتمند و شكست- ناپذير" دست بيهوده گويان به دامنش دراز نمى شود و گذشت زمان از ارزش آن نمى كاهد، و حقايق آن به كهنه گى نمى گرايد تحريفگران را رسوا مى كند و در مسير زمان همواره پيش مى تازد.
@qurantehran
📇 خلاصه تفسیر آیه ۱۴ - سوره مبارکه #جاثیه
📚 مفسر: آیت الله #مکارم شیرازی (تفسیر نمونه)
🔸در این آیه به ذكر يك دستور اخلاقى در برخورد با كفار مى پردازد تا بحثهاى منطقى سابق را به اين وسيله تكميل كند روى سخن را به پيامبر (ص) كرده مى فرمايد:" به مؤمنان بگو كسانى را كه اميد به #ايام_اللَّه (روز رستاخيز) ندارند مورد عفو قرار دهند، و نسبت به آنها سخت نگيرند" (قُلْ لِلَّذِينَ آمَنُوا يَغْفِرُوا لِلَّذِينَ لا يَرْجُونَ أَيَّامَ اللَّهِ).
🔹ممكن است آنها بر اثر دور بودن از مبادى ايمان و تربيت الهى برخوردهاى خشن و نامطلوب، و تعبيرات زشت و زننده اى داشته باشند، شما بايد با بزرگوارى و سعه صدر با اينگونه اشخاص برخورد كنيد، مبادا بر لجاجت خود بيفزايند، و فاصله آنها از حق بيشتر شود، اين #حسن_خلق و #گذشت و سعه صدر هم از فشار آنها مى كاهد، و هم ممكن است عاملى براى جذب آنان به ايمان گردد.
🔸نظير اين دستور كراراً در آيات قرآن آمده است، مانند: فَاصْفَحْ عَنْهُمْ وَ قُلْ سَلامٌ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ:" از آنها صرف نظر كن و بگو سلام بر شما، اما بزودى نتيجه كار خود را خواهند دانست"! (زخرف- ۸۹).
🔹اصولاً در برخورد با افراد نادان، سختگيرى و اصرار مجازات غالباً نتيجه مطلوبى ندارد، و بى اعتنايى و بزرگوارى در برابر آنها وسيله اى براى بيدار ساختن و عاملى براى هدايت است.
🔸البته اين يك قاعده كلى نيست زيرا انكار نمى توان كرد كه مواردى نيز پيش مى آيد كه چاره اى جز خشونت و مجازات نمى باشد، ولى اين در اقليت است.
🔹نكته ديگر اينكه همه روزها روزهاى خدا است ولى در عين حال" ايام اللَّه" به ايام مخصوصى اطلاق شده است چرا كه نشانه اهميت و عظمت آن است.
🔸اين تعبير در دو مورد از قرآن مجيد آمده، يكى در آيه مورد بحث، و ديگر در آيه سوره ابراهيم كه در آنجا معنى وسيعتر و گسترده ترى دارد.
🔹در احاديث اسلامى" ايام اللَّه" به روزهاى مختلفى تفسير شده است، از جمله تفسير على بن ابراهيم آمده كه ايام اللَّه سه روز است روز قيام #مهدى (ع)، روز #مرگ، و روز #رستاخيز.
🔹در حديث ديگرى از پيامبر اكرم (ص) مى خوانيم:
ايام اللَّه نعمائه، و بلائه ببلائه سبحانه "ايام اللَّه روزهاى نعمتهاى او، و آزمايشهاى او به وسيله بلاها است"
🔸به هر حال اين تعبير نشانه اهميت روز قيامت است، روز حاكميت آشكار خداوند بر همه كس و همه چيز، و روز عدل و داد بزرگ.
🔹ولى براى اينكه اينگونه افراد از اين بزرگوارى و عفو و گذشت سوء- استفاده نكنند در پايان آيه مى افزايد:" اين به خاطر آن است كه خداوند در آن روز هر قومى را به اعمالى كه انجام مى دادند جزا دهد" (لِيَجْزِيَ قَوْماً بِما كانُوا يَكْسِبُونَ).
🔸جمعى از مفسران اين جمله را تهديدى براى كفار و مجرمان دانسته اند در حالى كه بعضى ديگر آن را بشارتى نيز براى مؤمنان در برابر اين عفو و گذشت شمرده اند.
@qurantehran
📇 خلاصه تفسیر آیه ۲۳ - سوره مبارکه #جاثیه
📚 مفسر: آیت الله #مکارم شیرازی (تفسیر نمونه)
🔸 نخستين سؤالى كه در اينجا پيش مى آيد اين است كه اگر طبق آيه فوق خداوند بر دلها و گوشهاى اين گروه مهر نهاده، و بر چشمهاشان پرده افكنده، آنها مجبورند در كفر باقى بمانند، آيا اين جبر نيست؟ شبيه اين آيه در موارد ديگرى از قرآن نيز به چشم مى خورد، با اينحال مجازات آنها چه معنى دارد؟
🔹 پاسخ اين سؤال را خود قرآن داده است و آن اينكه: اصرار و لجاجت آنها در برابر حق و ادامه به ظلم و بيدادگرى و كفر سبب مى شود كه پرده اى بر حس تشخيص آنها بيفتد، لذا فرموده:
🔸 أَ فَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَلى عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَلى سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ وَ جَعَلَ عَلى بَصَرِهِ غِشاوَةً:" آيا مشاهده كردى كسى را كه هواى نفس را خداى خود قرار داده؟ و لذا گمراه شده، و خدا مهر بر گوش و قلبش نهاده و پرده بر چشمش افكنده است".
🔹ملاحظه مى كنيد كه سلب حس تشخيص و از كار افتادن ابزار شناخت در آدمى در اين آيات معلول عللى شمرده شده است، #كفر، #تكبر، #ستم، پيروى #هوسهاى سركش لجاجت و #سرسختى_دربرابرحق، در واقع اين حالت عكس العمل و بازتاب اعمال خود انسان است نه چيز ديگر.
🔸اصولا اين يك امر طبيعى است كه اگر انسان به كار خلاف و غلطى ادامه دهد تدريجا با آن انس مى گيرد، نخست يك" #حالت" است، بعدا يك" #عادت" مى شود، سپس مبدل به يك" #ملكه" مى گردد و جزء بافت جان انسان مى شود، گاه كارش به جايى مى رسد كه باز گشت بر او ممكن نيست، اما چون خود آگاهانه اين راه را انتخاب كرده است مسئول تمام عواقب آن مى باشد بى آنكه جبر لازم آيد، درست همانند كسى كه آگاهانه با وسيله اى چشم و گوش خود را كور و كر مى كند تا چيزى را نبيند و نشنود.
🔹و اگر مى بينيم اينها به خدا نسبت داده شده است به خاطر آنست كه خداوند اين خاصيت را در اينگونه اعمال نهاده است (دقت كنيد).
عكس اين مطلب نيز در قوانين آفرينش كاملا مشهود است، يعنى كسى كه پاكى و تقوا، درستى و راستى را پيشه كند، خداوند حس تشخيص او را قويتر مي سازد و درك و ديد و روشن بينى خاصى به او مى بخشد، چنان كه در سوره انفال آيه ۲۹ مى خوانيم: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقاناً:" اى مؤمنان اگر تقوا پيشه كنيد خداوند فرقان يعنى وسيله تشخيص حق از باطل را به شما عطا مى كند".
🔸اين حقيقت را در زندگى روزمره خود نيز آزموده ايم، افرادى هستند كه عمل خلافى را شروع مى كنند، در آغاز خودشان معترفند كه صد در صد خلافكار و گنهكارند، و به همين دليل از كار خود ناراحتند، ولى كم كم كه با آن انس گرفتند اين ناراحتى از بين مى رود، و در مراحل بالاتر گاهى كارشان به جايى مى رسد كه نه تنها ناراحت نيستند بلكه خوشحالند و آن را #وظيفه_انسانى و يا وظيفه #دينى خود مى شمرند!
🔹مى گويند يكى از سپاهيان چنگيز در يكى از شهرهاى مرزى ايران سخنرانى كرد و گفت: مگر شما معتقد نيستيد كه خداوند عذاب بر گنهكاران نازل مىكند ما همان عذاب الهى هستيم پس هيچگونه مقاومت نكنيد!.
@qurantehran
#قرائت_روزانه_قرآن_کریم
🌺صفحه ۵۰۲ مصحف شریف
🌸 سوره مبارکه #جاثیه و #احقاف
@qurantehran
╰━═🌸━⊰🍃💔🍃⊱━🌸═━╯
📇 خلاصه تفسیر آیه ۳۳و۳۴ - سوره مبارکه #جاثیه
📚 مفسر: آیت الله #مکارم شیرازی (تفسیر نمونه)
🔸 از این آيه به بعد سخن از مجازات و كيفر آنها مى گويد، كيفرى كه شباهت با مجازاتهاى قراردادى دنياى ما ندارد، مى فرمايد:" در آنجا سيئات اعمالشان براى آنها آشكار مى شود" (وَ بَدا لَهُمْ سَيِّئاتُ ما عَمِلُوا).
🔹زشتي ها و بدي ها تجسم مى يابند، جان مى گيرند، و در برابر آنها آشكار مى شوند، و همدم و همنشين آنها هستند، و دائما آزارشان مى دهند!" و سرانجام آنچه را استهزا مى كردند بر آنها واقع مى شود" (وَ حاقَ بِهِمْ ما كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ.
🔸و از همه دردناكتر اينكه از سوى خداوند رحمن و رحيم به آنها خطاب مى گردد:" و گفته مى شود: امروز شما را #فراموش مى كنيم همانگونه كه شما ديدار امروز را به فراموشى سپرديد"! (وَ قِيلَ الْيَوْمَ نَنْساكُمْ كَما نَسِيتُمْ لِقاءَ يَوْمِكُمْ هذا) اين تعبيرى است كه به صورتهاى مختلف در قرآن مجيد كراراً آمده است.
🔹بدون شك فراموشى براى ذات پاك خداوند كه علمش محيط به تمام عالم هستى است مفهومى ندارد، اين كنايه لطيفى است از #بى_اعتنايى و ناديده گرفتن يك انسان مجرم و گنهكار، حتى در تعبيرات روزمره ما نيز ديده مى شود، مى گوئيم:
🔸فلان دوست بى وفا را براى هميشه فراموش كن، يعنى همچون يك انسان فراموش شده با او رفتار نما، مهر و محبت و ديدار و دلجويى و احوالپرسى را در باره او ترك كن و هرگز به سراغ او مرو.
🔹اين تعبير ضمناً تاكيد ديگرى است بر مساله" تجسم اعمال" و" تناسب مجازات و جرم" چرا كه نسيان قيامت سبب مى شود خدا آنها را در قيامت به فراموشى بسپارد، و چه دردناك و جانكاه است اين مصيبت بزرگ كه خداوند رحيم و مهربان كسى را به فراموشى بسپارد و از تمام الطافش محروم كند.
🔸 فراموش كردن لقاى روز قيامت فراموش كردن لقاى كليه مسائل و حوادثى است كه در آن روز تحقق مى يابد، اعم از حساب و كتاب و غير آن كه همواره منكر آن بودند، اين احتمال نيز دارد كه منظور فراموش كردن لقاى خداوند در آن روز است چرا كه روز قيامت به عنوان" يوم لقاء اللَّه" در قرآن مجيد معرفى شده كه منظور از آن شهود باطنى است.
🔹در دنباله آيه مى افزايد:" به آنها گفته مى شود: جايگاه شما دوزخ است"! (وَ مَأْواكُمُ النَّارُ).
🔸و اگر گمان مى كنيد كسى به يارى شما مى شتابد قاطعانه به شما مى گوئيم" هيچ يار و ياورى براى شما نيست" (وَ ما لَكُمْ مِنْ ناصِرِينَ)
@qurantehran