✅ منابع #لغوی لازم در خرده‌فرایند بررسی دلالی ▫️استاد محمدحسین #ملک‌زاده (مدرس خارج فقه حوزه علمیه قم) 🔹 کتب لغوی لازم برای فرایند استنباط و اجتهاد را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد: 1️⃣ دسته اول: کتبی که تنها به #معنای_لغت پرداخته‌اند و به جایگاه استعمال واژه نظر نداشته‌اند؛ از جمله این کتب می‌توان از «العین» خلیل بن احمد، «صحاح اللغة» جوهری، «لسان العرب» إبن منظور، «مصباح المنیر» فیّومی و «قاموس المحیط» فیروزآبادی نام برد. 2️⃣ دسته دوم: کتبی که لغت را با توجه به #کاربرد ش در قرآن و حدیث معنا کرده‌اند. مشهورترین کتاب در لغات #قرآن «مفردات» راغب اصفهانی است. البته برخی «مفردات» را قبول ندارند و می‌گویند راغب در آن نظرات شخصی اعمال کرده است. مهمترین کتب در لغت #روایات نیز «النهایة» ابن اثیر (سنی) و «مجمع البحرین» طریحی (شیعه) است. 3️⃣ دسته سوم: کتبی که #ریشه و معنای اصلی لغت را در عصر صدور، به دقت مشخص کرده‌اند. که «مقاییس اللغة» ابن فارس و همچنین «أساس البلاغة» زمخشری از این دسته‌اند. کتاب اول از اهمیت بیشتری برخوردار است. 🔹این کتب، عمده کتاب‌های لغت مورد استفاده در اجتهاد است که ممکن است برخی بر روی تعدادی از آنها را تاکید کنند. (برگرفته از درس فلسفه فقه و روش‌شناسی اجتهاد استاد ملک‌زاده) @mabaheth 🔸کانال روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad

✅ مشخصات یک #استدلال_فقهی صحیح از منظر آیت الله هاشمی #شاهرودی (بخش ۳) ▫️لزوم اشراف و اطلاع كافى از #سيره‌ هاى عقلايى و #عرف 🔹نکته سوم لزوم اشراف و اطلاع کافی از سیره‌های عقلایی و فهم عرف مخصوصاً در باب #معاملات است که در عقود و ایقاعات این سیره‌ها و بناهای عرفی و عقلائی و یا متشرعی موجود است و اساساً فهم عرف و نقش عرف در این ابواب در فقه خیلی مهم است ... 🔹یکی از امتیازات شیخ در #مکاسب همین تحلیل‌های ایشان است و همچنین از امتیازات میرزای #نائینی در مکاسب ایشان این است که خیلی زیبا سیره عقلاء را در مکاسب توضیح می‌دهند و اشراف و ذوق عقلایی دقیق و مطابق با سیره و بناهای عقلایی دارند. 🔹مثلاً تقسیم‌بندی عقود به عقود عهدی و عقود اذنی و یا جواز و لزوم در خیارات به جواز و لزوم حقی و معاملی و جواز و لزوم حکمی که از بهترین تحلیلات ارتکازات عقلایی است، از ابداعات ایشان در فقه مکاسب است که شاید از بهترین مباحث عقود و ایقاعات رایج در دنیای امروز محسوب می‌شود و این دلیل بر آن اشراف و قدرت تحلیل عرفی و عقلائی ایشان است. 🔹همچنین یک فقیه باید در استفاده از سیره و بنای عقلاء #ریشه و تاریخ آن را ببیند که در زمان معصوم (علیه السلام) بوده است یا نه؟ تا از عدم ورود ردع بتواند امضاء و حجیت بفهمد؛ چون حجیت سیره همانگونه که گذشت از باب کاشفیت از سنت است و بایستی این کاشفیت به علم یا اطمینان برسد و حجیت آن نیازمند کشف امضای شارع است. 🔹یکی از اشکالات عمده که مطرح می‌شود این است که شاید این سیره که در حال حاضر وجود دارد، مستحدث باشد و در زمان شارع موجود نبوده است تا از عدم #ردع امضاء و تقریر آن را کشف کنیم. البته در بعضی از موارد روشن است که سیره در زمان معصومان (علیهم السلام) هم بوده است؛ لیکن برخی از سیره‌ها مشخص نیست که در آن زمان هم بوده است یا خیر و این احتمال برای عدم کشف قطعی کافی است؛ زیرا که احتمال می‌رود که سیره‌ای در کار نبوده که ردعی وارد نشده است و وقتی این احتمال آمد استدلال قطعی باطل می‌شود و نتیجه تابع أخسّ مقدمات است. 🔹فقهای محقق این اشکال را #پاسخ داده اند که راه‌هایی می‌توان جست که از این گونه سیره‌ها هم بتوان کشف امضا کرد، مثلاً اگر که سیره به این شکل در زمان معصوم (علیهم السلام) نبوده است ولی #مشابه آن با نکته‌ای که در آن و غیره مشترک است در آن زمان موجود بوده است و از آن نکته ردعی صورت نگرفته است، همین عدم ردع کفایت می‌کند و می‌رساند که آن نکته امضا شده و مقبول شارع است. 🌐http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahroudi/feqh/92/930206/ @Asre_jadid_57 🔸روش‌شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 @ravesh_ejtehad