📌 اعتبار نسخه مرحوم #کلینی از کتاب النوادر #ابن_ابی_عمیر و نقد نظریه محمدباقر #بهبودی
✅با توجه به اطلاعات نگاشته های رجالی، کتاب نوادر ابن ابی عمیر دارای اختلاف نسخه بوده است؛ (رجال النجاشی، ص372) محمدباقر بهبودی بر این باور است که نسخۀ بغدادیان از این کتاب معتبر است، به همین جهت شیخ طوسی در کتاب تهذیبش روایات فراوانی از آن کتاب روایت کرده است و طریق خود به این کتاب را به عبیدالله بن احمدبن نهیک می رساند؛ اما نسخهای که کلینی در کافی مورد استفاده قرار داده، مشخص نیست چه نسخهای بوده که تعداد احادیث روایت شده از وی به حدود سه هزار روایت رسیده است (معرفه الحدیث، ص348)
🔻در رابطه با این سخن چند نکته مطرح است؛
1. دلیلی بر عدم اعتبار نسخۀ کلینی از جانب آقای بهبودی ارائه نشده است و تنها به بعیدبودن تعداد روایات بالای کلینی از ابن ابی عمیر اشاره شده است. روشن است که صرف استبعاد، چندان سودمند نیست.
2. کلینی در مجموع 2880 روایت به طریق ابن ابی عمیر روایت کرده است. بدون تردید، بسیاری از این روایات به صورت مستقیم از کتاب النوادر ابن ابی عمیر یا دیگر کتابهای وی روایت نشده است؛ چه اینکه ابن ابی عمیر در موارد فراوانی تنها طریق به کتب اصحاب امام صادق (ع) است؛ تنها احمدبن محمدبن عسیی کتابهای صد نفر از اصحاب امام صادق (ع) را از ابن ابی عمیر روایت کرده است. (فهرست طوسی، ص404) به نظر می رسد آقای بهبودی متوجه این نکته نیست، لذا تعداد بالای روایات از ابن ابی عمیر را دلیل بر تشکیک در نسخه نوادر وی می داند.
3. بالا بودن تعداد روایات از کتاب یک شخص نیز دلیلی بر استبعاد اصالت نسخه نیست. مگر همان بغدادیان که نسخهشان معتبر خوانده شده است، روایات کمی از ابن ابی عمیر دارند؟ شیخ طوسی تنها در کتاب التهذیب 2298 روایت از ابن ابی عمیر روایت کرده است و با افزودن روایات الاستبصار این عدد به 3263 میرسد.
4. شیخ طوسی علی رغم آن که در کتاب فهرست دو طریق خاص به کتاب النوادر ذکر میکند که به عبیدالله بن احمد بن نهیک ختم میشود، اما در مجموع در تهذیبین تنها 14 روایت را به واسطۀ ابن نهیک نقل میکند. تقریبا همه روایاتی که شیخ طوسی از ابن ابی عمیر نقل میکند به طریق محدثان حوزه حدیثی قم است. مهمتر آنکه شیخ طوسی بیش از 1000 روایت را از طریق کتاب الکافی روایت کرده است. – اخذ توسطی- این بدان معناست که شیخ طوسی در نقل از ابن ابی عمیر به نسخه و روایت کلینی از وی اعتماد کرده است. تتبع ناقص آقای بهبودی در روایات کتاب تهذیب و عدم توجه دقیق به اسناد و ارتباط آن با منابع باعث این نتیجه نادرست از جانب ایشان شده است.
5. آقای بهبودی بر این باور است که نسبت به احادیثی که قمیان از ابن ابی عمیر روایت کرده اند باید احتیاط لازم را به خرج داد خصوصا در مسائل کلامی و اختلافی. (معرفه الحدیث، ص348) به نظر می رسد ایشان در صدد بیان این نکته است که در نسخه نامعلوم محدثان قم از کتاب ابن ابی عمیر ممکن است راوایاتی جعلی افزوده شده باشد، بنابراین باید به شدت احتیاط کرد. ای کاش آقای بهبود چگونگی ورود اخبار جعلی و مدسوس را به نوادر ابن ابی عمیر تصویرسازی می کرد؟ کلینی تنها به دو واسطه، یعنی علی بن ابراهیم و ابراهیم بن هاشم، بیش از 80 % روایات ابن ابی عمیر را روایت کرده است. نه نسبت به ابراهیم بن هاشم احتمال دارد که خود روایاتی را جعل کرده و به نوادر ابن ابی عمیر افزوده باشد، و نه نسبت به علی بن ابراهیم. تنها احتمال موجود آن است که یکی از این سه راوی یعنی کلینی، علی بن ابراهیم و ابراهیم بن هشام به نسخههای وجاده ای کتاب النوادر ابن ابی عمیر اعتماد کرده باشند که مدسوس و محرف باشند.
@hadisvchaleshha
@rejal_shobeiri
💠 عدم وثاقت سهل بن زیاد
👤 #استاد_شهیدی
استاد شهیدی پس از ذکر کلام آیت الله شبیری زنجانی به این صورت اشکال کرده اند:
کثرت نقل از جانب #کلینی در کافی کاشف از آن است که ایشان #سهل_بن_زیاد را قبول داشته است؛ لکن توثیق عملی کلینی با تضعیف #نجاشی و شیخ #طوسی تعارض می کند. از طرفی قرینهای بر اینکه تعبیر «کذب» در عبارت «یشهد علیه بالغلو و الکذب» از جانب نجاشی، کذب ناشی از اتهام #غلو بوده است، وجود ندارد؛ خصوصا که نجاشی از قمیین نبوده ...
📚 درس خارج فقه(۶ بهمن ۱۳۹۸، جلسه ۶۴)
✅ ادامه این مطلب و مباحثه علمی در این موضوع را در لینک زیر دنبال کنید👇
http://mobahathah.ir/showthread.php?tid=1788
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
https://eitaa.com/rejal_shobeiri
https://t.me/rejal_shobeiri
💠 توثیق سهل بن زیاد
👤 #آیت_الله_العظمی_شبیری_زنجانی مد ظله العالی
#سهل_بن_زیاد در سند ۱۸۳۳ روایت از کافی واقع شده است، در نتیجه توثيق یا #تضعیف او ثمره زیادی دارد.
«#نجاشی» و «شیخ طوسی در فهرست» او را تضعیف کرده اند. شیخ طوسی در رجالش او را توثيق کرده است.
آیت الله شبیری زنجانی می فرماید: به نظر ما او از ثقات است؛ چرا كه مرحوم كلينى در «كافى» روايات فراوانى را از «عدة من اصحابنا عن سهل بن زياد» روايت نموده است و اين نشانه اعتماد #كلينى بر اوست. و اينكه بعضى او را تضعيف كردهاند به جهت نقل روايات #غلو آميز توسط او بوده است، در حالى كه...
📚 درس خارج فقه، پاییز ۱۳۸۴(کتاب نکاح، ج۲۱، ص ۶۸۳۵)
✅ ادامه این مطلب و مباحثه علمی در این موضوع را در لینک زیر دنبال کنید 👇👇
http://mobahathah.ir/showthread.php?tid=2777
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
https://eitaa.com/rejal_shobeiri
https://t.me/rejal_shobeiri
💠 توثیق سهل بن زیاد
👤 #آیت_الله_العظمی_شبیری_زنجانی مد ظله العالی
#سهل_بن_زیاد در سند ۱۸۳۳ روایت از کافی واقع شده است، در نتیجه توثيق یا #تضعیف او ثمره زیادی دارد.
«#نجاشی» و «شیخ طوسی در فهرست» او را تضعیف کرده اند. شیخ طوسی در رجالش او را توثيق کرده است.
آیت الله شبیری زنجانی می فرماید: به نظر ما او از ثقات است؛ چرا كه مرحوم كلينى در «كافى» روايات فراوانى را از «عدة من اصحابنا عن سهل بن زياد» روايت نموده است و اين نشانه اعتماد #كلينى بر اوست. و اينكه بعضى او را تضعيف كردهاند به جهت نقل روايات #غلو آميز توسط او بوده است، در حالى كه...
📚 درس خارج فقه، پاییز ۱۳۸۴(کتاب نکاح، ج۲۱، ص ۶۸۳۵)
✅ ادامه این مطلب و مباحثه علمی در این موضوع را در لینک زیر دنبال کنید 👇👇
http://mobahathah.ir/showthread.php?tid=2777
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
https://eitaa.com/rejal_shobeiri
https://t.me/rejal_shobeiri
ا ﷽ ا
☘کُتُب اَربعه (یا اصول اربعه) :
چهار کتاب حدیثی است که شیعیان آنها را معتبرترین منابع حدیثی خود میدانند. کتب اربعه عبارتاند از: الکافی، مَن لایَحضُرُه الفقیه، تهذیب الاحکام و الاِستِبصار. کتاب کافی نوشته کُلِینی و من لایحضره الفقیه تألیف شیخ صدوق است. تهذیب الاحکام و استبصار را هم شیخ طوسی نگاشته است.
نخستین بار شهید ثانی در یک اجازه روایت از اصطلاح کتب اربعه برای اشاره به این چهار کتاب استفاده کرد. پس از آن این اصطلاح در متون فقهی به کار رفت و به تدریج رواج یافت.
🔹اعتبار کتب اربعه:
برخی از علماء شیعه همه احادیث کتب اربعه را معتبر میدانند؛ اما برخی دیگر، آن دسته از احادیث آنها را میپذیرند که یا مُتواتِر یا دارای سند معتبری باشد.
🔸الکافی:
کافی را ابوجعفر کلینی (درگذشت ۳۲۹ق) در زمان غیبت صغری نوشته است.
کتاب شامل حدود ۱۶۰۰۰ حدیث است و سه بخش کلی دارد: اصول، فروع و روضه. اصول کافی احادیث عقیدتی را دربر میگیرد، فروع کافی به روایات فقهی میپردازد، روضه کافی هم شامل مجموعهای از احادیث متفرقه است.
🔸من لایحضره الفقیه :
این کتاب نوشته شیخ صدوق (درگذشت ۳۸۱ق) است. حدود ۶۰۰۰ حدیث را شامل میشود که موضوع آنها مباحث فقهی و احکام عملی است. شیخ صدوق در این کتاب، احادیثی را آورده که صحیح میدانسته و خود بر اساس آنها فتوا میداده است.
🔸تهذیب الاَحکام:
تهذیب الاحکام نوشته شیخ طوسی (درگذشت ۴۶۰ق) است. این کتاب ۳۹۳ بخش و ۱۳۵۹۰ حدیث دارد و موضوع آن فقه است. شیخ طوسی این کتاب را در شرح و توضیح المقنعه اثر شیخ مفید و به دستور وی نگاشته است.
🔸الاستبصار :
شیخ طوسی این کتاب را پس از تهذیب الاحکام و به تقاضای برخی از شاگردانش نوشته است. او در این کتاب تنها روایات متعارض در مباحث گوناگون فقهی را جمع کرده است. به این جهت، کتاب شامل همه مباحث فقهی نیست.
☘ #کتب_اربعه
و مولفان آنها در یک نگاه:
🔸#الکافی:(#کافی )
🔹#محمد_بن_یعقوب #کلینی
🔸#من_لایحضره_الفقیه :
🔹#محمد_بن_حسین #صدوق
🔸#تهذیب_الاَحکام:
🔹#محمد_بن_حسن #طوسی
🔸#الاستبصار :
🔹#محمد_بن_حسن #طوسی
#کتب_اربعه
#حدیث_شناسی
#سند_شناسی
#کتاب_شناسی
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
https://eitaa.com/rejal_shobeiri
https://t.me/rejal_shobeiri
💠 بررسی اعتبار روضه کافی:
🔹 برخی معتقدند بین #روضه کافی و بقیه مجلدات آن تفاوت وجود دارد و روضه به قوّت آنها نیست. نسبت به سایر مجلّدات تواتر قطعی در همه نسلها و زمانها وجود دارد که آنها جزء کافی و از #کلینی هستند. اما نسبت به کتاب روضه دغدغه وجود دارد و اینکه بتوان از راه تواتر جزم پیدا کرد جزء کافی است، مقداری محل تأمل و اشکال است. حتی برخی از بزرگان روضه کافی را به ابن ادریس نسبت دادهاند، که البته غیر مقبول است.
🔸 به نظر ما هر چند روایات روضه کافی همه جا به قوت روایات اصول و فروع کافی نیستند. اما در عین حال بزرگانی از علمای سابق شهادت دادهاند که این کتاب جزء کافی است، شهادت آنها هم برای سایر فقها معتبر است. پس از طرفی حجّت وجود دارد که این روایت جزء کافی است و از طرف دیگر حجّت وجود داد آنچه در کافی است اعتبار دارد؛ چون کلینی شهادت به صحت روایات کافی داده است و #صحیح در کلام قدما به معنای لغوی استعمال میشود، یعنی «ما صدر من المعصوم ع لبیان الحکم الواقعی». بنابراین ضمّ این دو حجّت باعث میشود بتوان اعتبار روایات موجود در روضه کافی را همچون بقیه مجلدات آن اثبات کرد.
📚 برگرفته از فرمایشات استاد #شب_زنده_دار (دام ظله) در درس خارج فقه 1396
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/rejal_shobeiri
https://t.me/rejal_shobeiri
هدایت شده از درس رجال استاد حاج سید محمد جواد سید شبیری
♨️ #سعد_بن_عبدالله
📝 استاد سید احمد #مددی
♦️وفات ایشان ۲۰۹ یا ۳۰۱ است جلیل القدر است ولی مرحوم #آقا_بزرگ تهرانی در #الذریعه در ذیل کتاب ناسخ القران به ایشان تاخته است و نمی دانیم از کجا این مطالب را آورده است
ایشان علاوه بر فقه شیعه با علمای اهل سنت مراوده داشته است
ایشان استاد #کلینی است و مرحوم کلینی بدون واسطه از ایشان نقل می کند و فقط چند روایت در کتاب الحجة در ابواب تاریخ از ایشان نقل کرده و در باب فقهی روایتی از ایشان ندارد که نمیدانیم سِرّش چیست البته چهار روایت در کتاب زکات از ایشان دارد که در همه نسخه های کافی نیست
🔸مرحوم #صدوق در مشیخه به چهار صد و بیست شخص حدوداً طریق دارد که حدود صد طریق از سعد میگذرد یا از کتاب سعد است یا از کتاب هایی که ایشان نقل کرده است
🔹مرحوم #طوسی بسیاری از روایاتی که از سعد نقل می کند حتی مرحوم صدوق هم نقل نکرده است و روایات هم خلاف مشهور مذهب است و مرحوم طوسی انفراد دارد در این روایات ،مثلا در ابواب حج ده ،دوازده روایت در مورد استظلال داریم که زیر سایه نرود فقط یک روایت از سعد داریم که میگوید لا بأس به
بعضی از روایاتش هم معارض ندارد مثل ارضی که از ذمی خریده شود باید خمس بدهد
یا روایت ای وضوء اطهر من الغسل که پنج روایت دارد و فقط منحصر به ایشان است که مرحوم صدوق اصلا نیاورده و مرحوم کلینی هم آورده «و رُوِیَ أن الوضوء اطهر من الغسل»
📌به هر حال یک مشکلی در روایات سعد وجود دارد یک نوع شذوذ دارد مرحوم #نجاشی عبارت عجیبی دارد که بعد از اینکه ۵ کتاب ایشان را نام میبرد میگوید«کتبه فی ما رواه فیما یوافق الشیعه ایضا خمسة کتب»
📌 این عبارت حذفی دارد و ما معنای این عبارت را نمی فهمیم شاید کتب ایشان دو قسمت داشته است یه قسمت روایات شیعه و قسمت دیگر روایات اهل سنت
نسبت شذوذ در روایات سعد چیزی حدود ۸۰ درصد است اگر کتاب همه اش از همین نوع که مرحوم شیخ طوسی نقل کرده است باشد که بسیار ضعیف است و شاذ است مگر اینکه بگوییم مرحوم شیخ فقط شذوذش را نقل کرده
با آن تعاریف که ،شیخ اهل زمانه و شیخ الاشعریین و... ولی عملا ما در فقه با روایات ایشان مشکل داریم
البته به ذهن ما راه حلی برای این مسائل رسیده است ولی خلاصه چنین اشکالی در کتب سعد وجود دارد.
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/rejal_shobeiri
https://t.me/rejal_shobeiri
1️⃣ روش فهرستی (تلقی به قبول مشایخ حديث)
🔸این روش از زیر مجموعه های روش فهرستی است. مراد از مشایخ حديث، مشایخی است که (يؤخذ عنهم) و (إمام الحدیث) بودهاند.
همچون استثناءات فهرستی ابن وليد از کتاب نوادر الحکمة، که گفته است نقل حدیث این چند نفر مورد قبول نیست.
🔹از میان قدما مرحوم #کلینی طبق این روش نقل حدیث کرده است.
2️⃣ روش رجالی (حجیت خبر ثقه)
🔸در این روش، روات حديث تک تک مورد بررسی قرار میگیرند. به طور مثال کتاب نوادر الحکمة هم در دسترس کلینی و هم در شیخ طوسی بوده است، اما کلینی هر حدیثی را از آن نقل نکرده چون مسلک مشایخی داشته است؛ در حالی که شیخ طوسی بنابر مبنای خود که حجیت خبر ثقه است روایاتی را که کلینی از این کتاب نقل نکرده را نقل کرده است.
🔹از میان قدما مرحوم شیخ #طوسی طبق این روش نقل حدیث کرده است.
🔸شیخ دقت نکرده که روایاتی را که کلینی در کافی و همینطور شیخ صدوق در فقیه نمیآورند، به دلیل این است که مشایخ حديث آنها را قبول نکردهاند. شیخ صدوق قطعاً «کتاب الرحمة» سعد بن عبد الله را نزد ابن ولید خوانده، ولی از این کتاب روایت نقل نمیکند چون شیخ او آن را قبول نکرده بود؛ اما شیخ طوسی چون سند را معتبر دانسته نقل کرده است.
✅بیش از هشتاد درصد تعارضات روایات به خاطر خلط مسلک شیخ است و این هم تنقیص ایشان نیست؛ چرا که مبنای ایشان بوده است.
👈🏻 روش رجالی تاریخ است، ولی روش فهرستی روح تاریخ و برررسی سیر طائفهی شیعه است.
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
💠 عدم وثاقت سهل بن زیاد
👤 #استاد_شهیدی
استاد شهیدی پس از ذکر کلام آیت الله شبیری زنجانی به این صورت اشکال کرده اند:
کثرت نقل از جانب #کلینی در کافی کاشف از آن است که ایشان #سهل_بن_زیاد را قبول داشته است؛ لکن توثیق عملی کلینی با تضعیف #نجاشی و شیخ #طوسی تعارض می کند. از طرفی قرینهای بر اینکه تعبیر «کذب» در عبارت «یشهد علیه بالغلو و الکذب» از جانب نجاشی، کذب ناشی از اتهام #غلو بوده است، وجود ندارد؛ خصوصا که نجاشی از قمیین نبوده ...
📚 درس خارج فقه(۶ بهمن ۱۳۹۸، جلسه ۶۴)
✅ ادامه این مطلب و مباحثه علمی در این موضوع را در لینک زیر دنبال کنید👇
http://mobahathah.ir/showthread.php?tid=1788
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
💠 علل مطلقنهادن عناوین مشترک، در اسناد روایات
👤 #استاد_سیدمحمدجواد_شبیری_زنجانی
🔻در مساله تمییز مشترکات، یک امر مهم آن است که بررسی شود چه عاملی سبب ذکر این #عنوان #مشترک شده است. به عنوان مثال وقتی #کلینی دو #استاد به نام «علی بن محمّد» دارد، وجه آنکه این عنوان را به صورت #مطلق بیان میکند، چیست؟ اگر تنها یک استاد با این نام داشت، وجهی برای #اطلاق بود، مثل محمّد بن یحیی که تنها استاد کلینی به این نام است، ولی وقتی دو استاد به این نام وجود دارد باید نکتهای برای اطلاق وجود داشته باشد.
پاسخ آن است که برخی از عوامل برای اطلاق وجود دارد. بسته به آنکه این عامل چیست، روش حلّ این عنوان مشترک، متفاوت میشود...
📚درس خارج فقه، ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳
✅ ادامه این مطلب و مباحثه👇👇
🌐http://mobahathah.ir/showthread.php?tid=3580
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
💠 ادلهی امامی بودن غیاث بن ابراهیم
👤 #آیت_الله_العظمی_شبیری_زنجانی مد ظله العالی
۱- استفادهی امامی بودن #غیاث از مفاد روایات او
۲- تعبیر از امام علی علیهالسلام به #امیرالمؤمنین
۳- توثیق صریح غیاث توسط #نجاشی
۴- اعتماد #کلینی بر غیاث
۵- روایت ابن ابی عمیر از غیاث
به جز دلیل دوم سایر ادله به تنهایی برای امامی بودن غیاث کافی است، چه رسد به مجموع آنها که قطعاً اطمینان آور است. لذا در مجموع، غیاث بن ابراهیم، امامی است. با لحاظ دلیل سوم تا پنجم از این ادله وثاقت وی نیز ثابت میشود.
📚 کتاب نکاح، ج ۱، ص ۲۴۷-۲۴۳
✅ ادامه مطلب و مباحثه👇👇
http://mobahathah.ir/showthread.php?tid=3683
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri
💠 وجه توثیق عنوان «عدّة من أصحابنا»
👤 #استاد_سیدمحمدجواد_شبیری
🔹در کتاب #کافی هر کجا عنوان «#عدّة من أصحابنا» به کار رود، #معتبر تلقی میشود. در برخی موارد، این افراد مشخص و معلوماند، مثلاً اگر عدّه از احمد بن محمد بن عیسی، احمد بن محمد بن خالد، یا #سهل بن زیاد نقل کنند، هویت این عده روشن است. #علامه حلی در کتاب #خلاصة الأقوال اسامی این راویان را ذکر کرده و معمولاً در هر گروه، حداقل یک راوی #ثقه وجود دارد.
🔹همچنین، اگر #کلینی با تعابیری مانند «عدّة من أصحابنا»، «#جماعة» یا «#غیرواحد» روایتی را نقل کند، باز هم این نقل معتبر است. #اطمینان وجود دارد که حداقل یکی از این راویان ثقه است. نکته دیگری نیز در توثیق عنوان «عدّة من أصحابنا» شایان ذکر است...
📚درس خارج فقه، ۲۴ دی ۱۴۰۳
✅ ادامه این مطلب و مباحثه👇👇
🌐 http://mobahathah.ir/showthread.php?tid=3914
•┈┈••••✾•🌿🌺🌿•✾•••┈┈•
📲 ثواب انتشار این پیام با شما📿
کانال درس رجال استاد سید محمد جواد سید شبیری
https://eitaa.com/joinchat/3382378498C19ca80d707
https://t.me/rejal_shobeiri