✅ #یادداشت_رشد
📄 چقدر «پژوهش»، چقدر «حرف مردم»، چقدر ...؟
✴️ به نظرتان چقدر در زندگی روزمره برای انجام کارهای مختلف، مبتنی بر #پژوهش عمل می کنیم؟ در طول روز ممکن است فردی با افراد مختلف ارتباط بگیرد، غذا بخورد، در مورد امور مختلف فکر کند، در محل کار حاضر شود و اعمال مختلفی که بر اساس هدفی انجام می دهد؛ ولی همین فرد چقدر در ابتنای این اعمال بر بنیان یک پژوهش (یعنی تلاشی نظام مند برای یافتن پاسخی برای یک مسئله) کوشش دارد؟
🔹به نظر می رسد در جامعه ما مقدار این کوشش بسیار پایین است. افراد در پاسخ به سؤالی از دلایل و ریشه های انجام کارهایشان، ممکن است که بگویند «#همه مردم اینطوری عمل می کنند.» یا مثلا یک خانم بگوید که «از مادرم یاد گرفتم که اینطوری عمل کنم و او هم از قدیمی ترها یاد گرفته بود.» و کمتر کسی پیدا می شود که بگوید «بر اساس فلان پژوهشی که انجام دادم(یا انجام شده است) عمل می کنم.» حتی ممکن است در جامعه کنونی ما، این پاسخ خنده دار بنماید. و اینجا همان نقطه ای است که اندیشه و تفکر برای یافتن پاسخ مسائل مهجور شده و عرصه برای جولان خرافات، افسانه های رسانه ای، شعور متعارف یا #تجربه_های_ناقص شخصی بالتبع منافع شخصی و فساد باز می شود.
🔹حال اگر این معضل اجتماعی به سطح #حاکمیت کشور راه پیدا کند، قطعا شرایط سخت تر و پیچیده تری به بار خواهد آورد. پر واضح است کارگزاران حاکمیّتی که در چنین جامعه ای زیسته اند نیز دوای دردهای شخصی و جمعی را در چیزهایی غیر از پژوهش جسته اند؛ لذا وقتی هم در پست های سازمانی قرار می گیرند، به ندرت ذهنشان به کارهای پژوهشی برای یافتن پاسخ مسائل معطوف می شود؛ و پژوهش را نمی خواهند مگر برای گذاشتن روی طاقچه.
🔹معاون علمی ریاست جمهوری در مصاحبه ای گفتند که امروزه در کشور ما، پژوهش تبدیل به یک کالای #لوکس شده است. یعنی مثل یک لوستر تجملاتی در خانه؛ که نبودن آن هم به ماهیت خانه لطمه ای نمی زند. حال خانه ای را فرض کنید که دیوارش هم ترک برداشته باشد، اگر صاحب خانه عاقل باشد دیگر آن لوستر تجملاتی را هم نخواهد خرید؛ و از این مثال به داستان تساوی وضعیت اداره کشور با بودن و نبودن پژوهش و فعالیت یا تعطیلی اکثر مؤسسات پژوهشی پی می بریم.
🔹رئیس سابق مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، دکتر توکلی هم در یک مصاحبه بر اساس تجربه شان می گفتند که گزارش های پژوهشی مرکز دچار بی مهری و بی توجهی نمایندگان ملّت شده اند. اگر پژوهشی در کار باشد شاید دیگر یک شخص نتواند میل های شخصی خود را دنبال کند، لذا به صلاحش می داند که پژوهش را مهجور کند؛ این وضعیتی است که برخواسته از جامعه است و مختص نمایندگان نیست.
🔹اگرچه ممکن است مسئله ای دیگر نیز رخ بدهد و آن هم سؤال «استفاده از کدام پژوهش؟» است؛ ولی این یک دعوای ثانویه است زیرا اول باید به این نقطه برسیم که از پژوهش استفاده بکنیم، آنگاه مسئله «کدام پژوهش؟» پیش می آید؛ که قطعا نوع پژوهش نیز بر اساس ارزش های شخص یا کارگزار حکومتی انتخاب می شود.
🔹روی آوردن به پژوهش برای یافتن پاسخ مسائل، #دانشگاه و نظام علمی کشور را در جایگاه اصلی خودش قرار خواهد داد؛ و دانشگاه دیگر مجبور نخواهد بود که درگیر مسائل وارداتی باشد، بلکه مسائل داخلی را پاسخ های داخلی خواهد داد. به نظر می رسد این مهم محقق نمی شود مگر با حرکت اجتماعی مردم به سمت دخیل کردن پژوهش در زندگی روزمره؛ حال با به کارگیری ابزارهایی برای ترویج فهم عامّه از علم یا ... .
🔹آقای دکتر دانایی فرد نیز این مسئله را در قالب مقاله ای با عنوان «مناقشه بر سر کاربردی نبودن دانش دانشگاهی: به سوی نظریه "ساخت اجتماعی بهرهبرداری از دانش"» به نگارش درآورده اند؛ که فهم دقیق تری به ارمغان خواهد آورد.
✍ #مجتبی_جوادی پژوهشگر مرکز رشد
➖➖➖➖➖
✔️ مرکز رشد دانشگاه امام صادق (علیه السلام)
🌐سروش ↙️
✅ sapp.ir/Rushdisu
🌐ایتا ↙️
✅ eitaa.com/Rushdisu
🌐بله ↙️
✅ ble.im/Rushdisu
👆👆 #ادامه_مطلب 👇👇
🔹اگر نمرود در زمان ما، سال ۱۳۹۷، زندگی میکرد و راهبری و #حکمرانی_فضای_علم_و_پژوهش را برعهده داشت، به نظرم به خاطر اینکه خودش را خدا میدانست و ارادهای برای پژوهشگران زیردستش قائل نبود، و #ذات_انسان، پژوهش و علم را نمیشناخت، دستور میداد که مثلا «...همه باید با روشی که من میگویم مقاله بنویسند؛ پایان نامهای که من موضوع و روش و همهچیزش را تعیین میکنم باید انجام شود، یا همه باید در موضوعی که من تعیین میکنم پژوهش بکنند، اگر هم کسی از فصل الخطاب ها و بخشنامههای من تبعیّت نکند به أشدّ مجازات خواهد رسید...»
🔹 چون نمرود فکر میکرد واقعا میتواند زنده کند و بمیراند؛ اگر امروز هم در کسوت راهبری علم و پژوهش بود، فکر میکرد که میتواند پژوهش را با دستور و زنده کردن و کُشتن ظاهری پژوهشگر و تعیین فصل الخطاب و آییننامه و ... جهتدهی و راهبری بکند؛ چون او میپنداشت #خداوندگار پژوهش و پژوهشگر است؛ و ارادهای برای پژوهشگر و خدای او قائل نبوده و پژوهشگر باید تسلیم مطلق او باشد(فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطاعُوه- آیه مبارکه ۵۴ زخرف). این گونه تغییر اراده پژوهشگران، که دستوری و بسیار سخت است؛ و به نوعی به جای بستر اراده پژوهشگر، خود #اراده_پژوهشگر را هدف میگیرد، با شیوه تغییر ارادهای که راهبری پژوهش ابراهیمی به ارمغان میآورد تفاوت بسیاری دارد.
🔹اگر حضرت ابراهیم علیهالسلام در کسوت راهبری علم و پژوهش امروزمان بود چگونه عمل میکرد؟ به نظر میرسد اولین کارشان این میشد که فرض خدا بودن را از خودشان #دور میکردند؛ و این یعنی اظهار نوعی #عجز از هر نوع #تغییر در برابر خداوند متعال (البته نه به معنای تعطیل کردن هرگونه سعی برای تغییر، بلکه تعویض #شیوه تغییر )؛ از طرف دیگر چون خودشان را خدای پژوهشگر نمیدیدند، برای انسانها قائل به اراده میشدند، و کارشان در راهبری پژوهش هم فقط سعی در ایجاد بستری برای #جهتدهی به ارادهها میشد؛ که از طریق شکستن بتهای جهانی علم و پژوهش، حاصل میشد. پس از شکستن بتها، فضا و بستری حاصل میشود که پژوهشگر اراده خودش را مسلوب و دربند خدایگان مختلف و بتها نمی بیند؛ بلکه در آن اجتماع علمی ابراهیمی، نوعی #آزادی و #اختیار (متناسب با ذات انسان و ذات پژوهش) احساس میشود که شیوه و جنس جهتدهی و راهبری آن از طریق ساختن بسترها است، نه تخریب و تسلیب اراده پژوهشگر و زنده کردن و میراندن ظاهری و نمرودی.
🔹نمرود تا آخر نفهمید که نمیتواند خدایی بکند، یعنی نوعی راهبری بکند که همه ارادهها در تسلیم او باشد؛ بنابراین به جنگ با خدای ابراهیم رفت؛ خدای ابراهیم هم با یک #پشه که مأمور بود به سر نمرود وارد شود، نشان داد که عالم دست کیست.
این نظام راهبری نمرودی باید در حکمرانی پژوهش امروزی فهم و اصلاح بشود؛ تا در ورطه شکست قرار نگیرد و این هم نیازمند نظام راهبری ابراهیمی، یعنی چیزی مثل #آرمان_انقلاب_اسلامی و تجلّی آن در حوزه راهبری #پژوهش است.
به امید فرار از نظام راهبری پژوهش نمرودی و رسیدن به نظام راهبری پژوهش ابراهیمی برای ایران عزیز.
✍ #مجتبی_جوادی پژوهشگر مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیهالسلام
➖➖➖➖➖
✔️ مرکز رشد دانشگاه امام صادق (علیه السلام)
🌐 سروش ↙️
✅ sapp.ir/Rushdisu
🌐 ایتا ↙️
✅ eitaa.com/Rushdisu
🌐 بله ↙️
✅ ble.im/Rushdisu