📌 حرکت، تعقل و تأله (درآمدی بر حکمت عملی) بخش یازدهم: 🔹 در این نگرش، انسان واجد فطرت عشق به کمال و عظمت است واین فطرت ازنقص متتفر و ازحقارت نفس ومهارت نفس پرهیزدارد وبر تقویت عظمت وکرامت نفس تاکید دارد واز پستی، حقارت، عجز وذلت پرهیز می‌دهد بر این اساس توسعه‌ی خودي نه توسعه‌ی کمی وبه اعتبارات پیرامون است که موجب خودبینی و غرور و تکبر می‌شود که خود نشانه عجز و پستی است، بلکه توسعه‌ای کیفی و مبتنی براتصال وجودی به حقیقت و ارتقای بینشی وگرایشی است. دراین صورت انسان از هرگونه خودبینی و منفعت‌طلبی رهامی‌شود ودر افقی دیگر به پدیده‌ها ومنافع می‌نگرد وگرایش‌های خود را تنظیم می‌کند. آن افق معنایی متعالی که ریشه در نفس ناطقه و فطرت انسان دارد وهماهنگ با ویژگی‌های وجودی و روحانی و غایت خلقت انسان است پایه و پشتوانه اخلاق و مسئولیت اخلاقی است. 🔸 از اینرو، همه‌ی فضایل اخلاقی برتقویت عظمت وکرامت نفس و توسعه کیفی خود و بازیافتن شخصیت انسانی خود است وهمه رذائل اخلاقی ازآنجهت رذیله هستند که در جهت پستی، خواری، عجز وذلت نفس وغفلت از خود حقیقی وساخت خود غیر اصیل وعاریتی قرار دارند. براساس این بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق، همه رذائل اخلاقی همچون نفاق، حیله‌گری، مکاری، فریبکاری، اغفال حریف، تهمت و غیبت ناشی از ضعف و ناتوانی و عدم احساس کرامت، قدرت و شخصیت است. امام علی(ع): ✔️الْغِيبَةُ جُهْدُ الْعَاجِزِ. ✔️ ألا إن الصادق على شفا منجاة وكرامة، ألا وإن الكاذب على شفا مخزاة وهلكة. ✔️لا يكذب الكاذب إلا من مهانة نفسه عليه. 🔹 بر پایه‌ی این بنیاد اخلاقی، تکلیف داشتن و مسئول بودن یکی از نشانه‌های کرامت و بزرگی و قدرت انسان است برخلاف برخی که آنرا کلفت و مشقت می‌دانند وازآن فرار کی‌کنند. ازاینرو انسان اخلاقی، انسان مکلف وانسان مسئول است ودر پذیرش مسئولیت وانجام تکالیف درپی سازندگی وتوسعه کیفی خود است. 🔸ازآنجا که گرایش، محبت وقرب انسان به هر پدیده‌ای مستلزم نیاز انسان به آن وبازتعریف خود در نسبت باآن پدیده است لذاموجب خضوع وخشوع انسان نسبت به آن پدیده می‌شود. واحساس بزرگی نسبت به مادون آن می‌شود، براین اساس بزرگی انسان به اندازه مطالبات و تمایلات اوست. این مطلب دربحث حشرنفوس حکمت متعالیه اثبات شده است ودر روایات معصومین نیزآمده است: ✔️الرجل على دين خليله ✔️من أحب أحدا حشر معه ✔️من احب شيئاً حشره اللّٰه معه ولو كان حجراً ✔️المرْءُ مَع مَنْ أَحَبَّ ✔️أنت مع من أحببت ولك ما اكتسبت ✔️مَنْ أَصْغی إِلی ناطِق فَقَدْ عَبَدَهُ تا در طلب گوهر کانی کانی تا در هوس لقمهٔ نانی نانی این نکتهٔ رمز اگر بدانی دانی هر چیز که در جستن آنی آنی 🔸 اگرانسان به سمت محدود تمایل داشته باشد ومحدود رامطالبه کند به همان میزان خود رامحدود تعریف کرده است اما اگربه سمت نامحدود وکمال مطلق میل داشته باشد و کمال مطلق را مطلوب و مطالبه خود بداند به همان میزان خود رانامحدود تلقی کرده و به سمت نامحدود و کمال مطلق حرکت می‌کند طبیعتا امور محدود او را مشغول نمی‌کنند واز حرکت باز نمی‌دارند. زیرا اصالت و استقلال و موضوعیت امور محدود نفی می‌شود و نقش ربطی، طریقی و ابزاری پیدا می‌کنند و همه‌ی این امور محدود در نسبت با نامحدود معنا و هویت پیدا می‌کنند. امیر المؤمنین علیه السلام می‌فرمایند: ✔️مَن‌ كَرُمَت‌ عَلَيهِ‌ نَفسُهُ‌ هانَت عَلَيهِ شَهوَتُهُ. هر كس براى خودش ارزش قائل باشد، شهوتش نزد او بى ارزش مى‌شود. ✔️من كَرُمَت عَلَيه نَفسُهُ هانَت عَلَيهِ الدُّنيا. هر كس براى خودش ارزش قائل باشد، دنيا نزد او خوار مى‌شود. ✔️مَن كَرُمَت عَلَيهِ نَفسُهُ، لَم يُهِنها بِالمَعصِيَةِ. هر كس براى خودش ارزش قائل باشد، آن را با معصيت، بى‌ارزش نمى‌سازد. 🔸بنابراین انسانی که به خود توسعه داده و کرامت، ارزش و بزرگی خود را درک کرده باشد خود را با همه شرایط تطبیق نمی‌دهد بلکه شرایط را با خود منطبق می‌سازد و پیرامون خود را تغییر می‌دهد. امام علی در منشور تربیتی خود (نامه ۳۱) می‌نویسد: ✔️ أَکْرِمْ نَفْسَکَ عَنْ کُلِّ دَنِیَّةٍ وَ إِنْ سَاقَتْکَ إِلَی الرَّغَائِب، فَإِنَّکَ لَنْ تَعْتَاضَ بمَا تَبْذُلُ مِنْ نَفْسکَ عِوَضاً؛ وَ لَا تَکُنْ عَبْدَ غَیْرِکَ وَ قَدْ جَعَلَکَ اللَّهُ حُرّاً امام صادق عليه السلام فرمودند: ✔️إِنَّ اللّه فَوَّضَ إِلَى المُؤمِنِ اُمورَهُ كُلَّها وَلَم يُفَوِّض إِلَيهِ أَن يَكونَ ذَليلاً أَما تَسمَعُ اللّه تَعالى يَقولُ: (وَ لِلّهِ العِزَّةُ وَلِرَسولِهِ وَلِلمُؤمِنينَ)؟ فَالمُؤمِنُ يَكونُ عَزيزا وَلا يَكونُ ذَليلاً قالَ: إِنَّ المُؤمِنَ أَعَزُّ مِنَ الجَبَلِ لأَِنَّ الجَبَلَ يُستَقَلُّ مِنهُ بِالمَعاوِلِ وَالمُؤمِنُ لايُستَقَلُّ مِن دينِهِ بِشَىْءٍ 🔴 ادامه دارد... #حرکت #تعقل #دستگاه_محاسباتی #عقلانیت #کنش_اخلاقی #عاملیت #حکمت_عملی #امتداد_حکمت_و_فلسفه https://eitaa.com/hekmat121