eitaa logo
انس با صحیفه سجادیه
4.9هزار دنبال‌کننده
16.7هزار عکس
2.5هزار ویدیو
1.6هزار فایل
من به شما عزیزان توصیه میکنم با صحیفه سجادیه انس بگیرید! کتاب بسیار عظیمی است! پراز نغمه های معنوی است! مقام معظم رهبری Sahifeh Sajjadieh در اینستاگرام https://www.instagram.com/sahife2/ ادمین کانال @yas2463
مشاهده در ایتا
دانلود
5 ‏ 2 1 ✳️ ‏ را درجاتى است، و همچون ساير واقعيت‏ها مراتبى، حضرت سجّاد عليه السلام از حضرت حق تعالى درخواست مى‏كند: الهى ايمان را به كامل‏ترين ايمان برسان. كمال ايمان با يك سلسله برنامه‏هاى مثبت و ملكوتى قابل تحصيل است: حضرت باقر عليه السلام فرمود: ثَلاثٌ مَنْ كُنَّ فيهِ اسْتَكْمَلَ الْايمانَ بِاللَّه ...: مَنْ اذا رَضِىَ لَمْ يُدْخِلْهُ رِضاهُ فِى الْباطِلِ، وَ اذا غَضِبَ لَمْ يُخْرِجْهُ غَضَبُهُ مِنَ الْحَقِّ، وَ مَنْ اذا قَدَرَ لَمْ‏يَتَنَاوَلْ ما لَيْسَ لَهُ. سه چيز است در هر كس باشد ايمان به خدا را كامل كرده است: چون به برنامه‏اى راضى و خشنود شد، رضاى او، وى را وارد باطل نكند، و چون خشمگين گشت، غضب و خشمش او را از حق منحرف ننمايد، و زمانى كه قدرت يافت، به چيزى كه براى او نيست دست نگشايد. رسول خدا صلى الله عليه و آله در وصيتى به امام على عليه السلام فرمود: يا علِىُّ سَبْعَةٌ مَنْ كُنَّ فيهِ فَقَدِ اسْتَكْمَلَ حَقيقَةَ الْايمانِ، وَ ابْوابُ الْجَنَّةِ مُفَتَّحَةٌ لَهُ: مَنْ اسْبَغَ وُضُوءَهُ، وَ احْسَنَ صَلاتَهُ، وَ ادّى‏ زَكاةَ مالِهِ، وَكَفَ‏ غَضَبَهُ، وَ سَجَنَ لِسانَهُ، وَاسْتَغْفَرَ لِذَنْبِهِ، وَ ادَّى النَّصيحَةَ لِاهْلِ بَيْتِ نَبِيِّهِ. اى على هفت خصلت است در هر كس باشد حقيقت ايمان خود را كامل كرده است، و درهاى بهشت به رويش باز شده است آن كه وضويش را كامل كند، و نمازش را نيكو بجاى آرد، و زكات مالش را بپردازد، و خشمش را نگاه دارد، و زبانش را از كلام حرام حبس نمايد، و از گناهش استغفار كند، و نسبت به اهل بيت پيامبرش خير خواه باشد. و نيز رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: ثَلاثَةٌ مَنْ كُنَّ فيهِ يَسْتَكْمِلُ الْايمانَ: رَجُلٌ لايَخافُ فِى اللّهِ لَوْمَةَ لائِمٍ، وَلايُرائى بِشَى‏ءٍ مِنْ عَمَلِهِ، وَ اذا عُرِضَ عَلَيْهِ امْرانِ احَدُهُما لِلدُّنْيا وَ الْآخَرُ لِلْآخِرَةُ اخْتارَ امْرَ الْآخِرَةِ عَلَى الدُّنيا. سه چيز است در هر كس باشد ايمان را كامل كرده است: در راه خدا از سرزنش سرزنش كنندگان باك نداشته باشد، و به چيزى از عملش ريا نكند، و چون برنامه‏اى برايش پيش آمد يكى در جهت دنيا، يكى در جهت آخرت، آن كه در جهت آخرت است انتخاب نمايد. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 208 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
5 ‏ 2 2 ✳️ امام باقر عليه السلام مى‏فرمايد: ارْبَعٌ مَنْ كُنَّ فيهِ كَمُلَ اسْلامُهُ وَ مُحِّصَتْ عَنْهُ ذُنُوبُهُ وَ لَقِىَ رَبَّهُ عَزَّوَجَلَّ وَ هُوَ عَنْهُ راضٍ: مَنْ وَفى لِلّهِ عَزَّوَجَلَّ بِما يَجْعَلُ عَلى نَفْسِهِ لِلنّاسِ، وَ صَدَقَ لِسانُهُ مَعَ النّاسِ، وَاسْتَحْيى‏ مِنْ كُلِّ قَبيحٍ عِنْدَ اللَّهِ و عِنْدَ النَّاسِ، وَ حَسُنَ‏ خُلْقُهُ مَعَ اهْلِهِ. چهار چيز است در هر كس باشد اسلامش كامل، و گناهانش از او دور مى‏شود: به آنچه كه به نفع مردم بر عهده گرفته براى خدا وفا كند، زبانش با مردم به راستى و درستى باشد، از هر عملى كه نزد خدا و مردم زشت است حيا كند، و با اهلش خوشرفتار و خوش خلق باشد. عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه و آله فِى جَوابِ رَجُلٍ سَأَلَهُ فَقالَ: احِبُّ انْ يَكْمُلَ ايمانى، قالَ: حَسِّنْ خُلْقَكَ يَكْمُلْ ايمانُكَ. رسول خدا صلى الله عليه و آله در جواب مردى كه به محضرش عرضه داشت، دوست دارم ايمانم كامل شود فرمود: اخلاقت را نيكو كن، ايمانت كامل مى‏شود. و نيز آن حضرت فرمود: اكْمَلُكُمْ ايماناً احْسَنُكُمْ خُلْقاً. كامل‏ترين شما از جهت ايمان، نيكو خلق‏ترين شماست. از امام على عليه السلام روايت شده: ثَلاثٌ مَنْ كُنَّ فيهِ كَمُلَ ايمانُهُ: الْعَقْلُ، وَ الْحِلْمُ، وَالْعِلْمُ. سه چيز در هر كس باشد ايمانش كامل شده: عقل، بردبارى، دانش. حضرت صادق عليه السلام فرمود: لايَسْتَكْمِلُ عَبْدٌ حَقيقَةَ الْايمانِ حَتّى تَكُونَ فيهِ خِصالٌ ثَلاثٌ: الْفِقْهُ فِى الدِّينِ، وَ حُسْنُ التَّقْدير فِى الْمَعيشَةِ، وَ الصَّبْرُ عَلَى الرَّزايا. حقيقت ايمان عبد كامل نمى‏شود مگر به سه چيز: فهم در دين، حسن اندازه در معيشت، بردبارى و صبر در مصايب. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 208 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
5 ‏ 2 3 ✳️ رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: لايَسْتَكْمِلُ الْعَبْدُ الْايمانَ حَتّى يَكُونَ فيهِ ثَلاثُ خِصالٍ: الْانْفاقُ فِى الْاقْتارِ، وَ الْانْصافُ مِنْ نَفْسِهِ، وَ بَذْلُ السَّلامِ. عبد، ايمان را جز به سه برنامه كامل نمى‏كند: انفاق در سختى، و انصاف از جانب خود نسبت به مردم، و بذل سلام. امام على عليه السلام مى‏فرمايد: لايَسْتَكْمِلُ عَبْدٌ الْايمانَ حَتّى يُحِبَّ لِاخيهِ ما يُحِبُّ لِنَفْسِهِ، وَ حَتّى يَخافَ اللّهَ فى مُزاحِهِ وَجِدِّهِ. عبد، ايمان را كامل نمى‏كند مگر به دوست داشتن براى برادرش به مثل آنچه براى خود دوست دارد، و ترسيدن از حق در شوخى و جدّى. و نيز حضرت فرمود: لَنْ يَسْتَكْمِلَ الْعَبْدُ حَقيقَةَ الْإيمانِ حَتّى يُؤْثِرَ دينَهُ عَلى شَهْوَتِهِ، وَلَنْ يَهْلِكَ حَتّى يُؤْثِرَ شَهْوَتَهُ عَلى دينِهِ. عبد، هرگز حقيقت ايمان را كامل نمى‏كند مگر اين كه دينش را بر شهوتش‏ مقدم بدارد، و هرگز به هلاكت نمى‏رسد مگر اين كه شهوتش را بر دين مقدم كند. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 208 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
5 ‏ 2 4 1 ✳️ رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: لايُكْمِلُ الْمُؤْمِنُ إيمانَهُ حَتّى يَحْتَوِىَ عَلى مِأَةٍ وَ ثَلاثِ خِصالٍ .... مؤمن ايمانش را كامل نمى‏نمايد، مگر اين كه داراى صد و سه خصلت شود. امير المؤمنين عليه السلام عرضه داشت: يا رسول اللَّه! صد و سه خصلت كدام است؟ حضرت فرمود: از صفات مؤمن اين است كه داراى جولان فكرى است، آوازه‏اش بلند است، دانشش زياد و بردباريش عظيم است، نزاع و دعوايش نيكو، و نسبت به رجوع كنندگانش كريم، و دارنده وسعت صدر، و در درون خويش از تمام مردم بيشتر احساس ذلّت مى‏كند. خنده‏اش تبسم، اجتماعش آموزش، يادآور حقايق به غافل و معلّم مردم جاهل است. آزار نمى‏دهد آن را كه آزارش داده، ديدارش شيرين، عبادتش فراوان، وقارش نيكو، معاشرتش نرم، سكوتش طولانى، در برابر جهل جاهلان حليم، بر بدى ديگران صبور، و احترام كننده به بزرگتر، و رحم كننده بر كوچك‏تر است. بر امانات امين، از خيانات بعيد، انيسش تقوا، پيمانش حيا، احتياطش زياد، لغزشش كم، حركاتش ادب، كلامش تعجب آور، و اهل گذشت از لغزش و خطا است. دنبال عيب جويى نيست، با شخصيّت، بسيار صابر، نسبت به قضاى الهى راضى، و در برابر تمام نعمت‏هاى حق شاكر است. كم حرف، راستگو، نيكوكار، مصون از شيطان، بردبار، رفيق، با عفّت، و بزرگوار است. لعنت كننده و دروغگو و اهل غيبت، و اهل ناسزاگوئى و حسد و بخل نيست. سرحال و خنده رو، خوشحال و خوشرو است، و از حساسيت و جستجوگرى نسبت به آنچه نبايد جستجو كرد دور است. هميشه دنبال امور بلند مرتبه، و بهترين و قوى‏ترين اخلاق مى‏باشد، و مشمول حفظ حق و مؤيّد به توفيق الهى است. در نرمى صاحب قدرت و در يقين صاحب عزم است، از تجاوز به دشمن دور، و از گناه به خاطر رفيق بعيد است. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 208 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
5 ‏ 2 4 2 ✳️ در شدايد صبور، و از جور و تعدى بركنار، و از افتادن در شهوات خسارت بار سالم است. شعارش فقر، لباسش صبر، خرجش كم، كمكش بسيار، روزه‏اش زياد، قيامش طولانى، و خوابش اندك است. قلبش خانه تقوا، دانشش پاكيزه، و به وقت قدرت اهلِ گذشت، و نسبت به وعده وفادار، و به روزه راغب و به وقت نماز در ترس و لرز است. عملش را چنان نيكو انجام مى‏دهد كه گوئى كارفرما بالاى سرش ايستاده، چشم پوش از حرام، اهل سخاوت، و قبول كننده سائل، و پاك از بخل، و رساننده به برادران دينى، و دنبال كننده احسان است. كلامش را با حق وزن مى‏كند، و زبانش را از بيهوده گوئى مى‏بندد، و در خشمش غرق نمى‏شود، و در محبتش هلاك نمى‏گردد، و باطل را از دوستش نمى‏پذيرد، و حق را از دشمنش رد نمى‏كند، و نمى‏آموزد مگر براى دانستن، و دانا نمى‏شود مگر براى عمل. كينه‏اش كم، شكرش زياد، به وقت روز دنبال معيشت، و به وقت شب در حال‏ گريه بر گناهان است. اگر با اهل دنيا حركت كند از همه آنان زرنگ‏تر، و اگر با آخرتيان به حركت آيد از همه آنان پارساتر است. در كسب و كار رضايت به شبهه نمى‏دهد، و در دينش دنبال اعمال سبك نيست، در لغزش برادر دينى‏اش اهل عاطفه، و مراعات كننده دوستى قديم است. اين است آن حقايق ملكوتى، و واقعيت‏هاى الهى كه وقتى با توفيق حضرت ربّ العزه، در وجود انسان مؤمن محقّق شود ايمانش را به كمال و باطنش را به جمال مى‏رساند. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 208 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
«1» وَ اجْعَلْ يَقِينِي أَفْضَلَ الْيَقِينِ‏ و يقينم را برترين قرار ده. ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
1 ✳️ توجه به وجود مقدّس حضرت حق و روز قيامت و ملائكه و قرآن و انبيا كه عبارت است از ايمان قلبى، وقتى به درجه‏اى رسيد كه قلب غرق اطمينان و آرامش شد، در حدى كه اگر تمام عالميان بر ضد آن اطمينان و آرامش قرار گيرند، ذرّه‏اى تزلزل و شك عارض انسان نشود، چنين حالتى از نظر قرآن مجيد و روايات تعبير به يقين شده است. وقتى انسان در برابر حقايق ثابته كه از طريق تفكّر و انديشه صحيح در نظام خلقت، و از راه وحى و نبوت و امامت و ولايت، براى قلب و فهم و عقل و درك قابل تحصيل و توجه است، قرار مى‏گيرد، و نسبت به حق بودن و ثابت بودن و واقع بودنش، داراى آرامش و سكون اطمينان و اعتماد كامل مى‏گردد، اطمينانى كه با هيچ دليل و منطقى و با هيچ برخورد و خلافى الى الابد قابل تزلزل نيست، داراى حالت شده است. ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 215 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
2 ✳️ فرق بين و در اين است كه ايمان از طريق دليل و برهان به دست مى‏آيد، و چنانكه حيات امت‏ها ثابت كرده، قبول كننده شك و ترديد و تزلزل است، ولى يقين كه عالى‏ترين درجه ايمان است، در حقيقت به منزله ديدن حقيقت با چشم سر است، و هرگونه راهى براى ورود شك و ترديد و تزلزل بر روى آن بسته‏ است. همان طور كه در قرآن مجيد و روايات بسيار مهم آمده يقين با ايمان فرق مى‏كند، و اهل ايمان با اهل يقين تفاوت دارند. مؤمن دچار لغزش و و بر صغيره و حتى دچار شك و ترديد و تزلزل مى‏شود، اما صاحب يقين از تمام اين امور در امان و مصونيت است. خواجه نصير الدين طوسى مى‏فرمايد: «يقين مركّب از دو دانش است: علم به معلوم، و علم به اين كه خلاف آن محال است. ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 215 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
3 ✳️ را سه مرتبه است: ، مانند شناختن آتش به دود، و اين علمى است كه براى اهل نظر و استدلال از روى براهين به دست مى‏آيد. مانند ديدن جسم آتش، و آن علمى است كه براى برگزيدگان از مؤمنان از روى كشف به دست مى‏آيد. مانند افتادن در آتش و سوختن به آن، و آن علمى است كه براى اهل شهود و فناى در خدا از روى اتصال معنوى به دست مى‏آيد.» و اين مرتبه از يقين، كامل ‏ترين آن است كه حضرت سجّاد عليه السلام آن را از حضرت حق درخواست نموده، يقينى كه با هيچ عامل ظاهرى و باطنى قابل شكستن نيست، و هيچ گونه ترديد و شك و اضطرابى در آن راه ندارد. اهل يقين كه از اصفيا و نخبگان عبّاد حضرت محبوبند، حضرت امير المؤمنين عليه السلام در درباره ايشان فرمود: عَظُمَ الْخالِقُ فِى انْفُسِهِمْ فَصَغُرَ ما دُونَهُ فِى اعْيُنِهِمْ. در ذات جانشان حضرت حق عظيم است و بس، و غير او در چشمشان كوچك و پست است. https://eitaa.com/sahife2/58539 اهل یقین جز او نمى‏شناسند و غير او نمى‏دانند، و منهاى او نمى‏بينند و نمى‏خواهند، و اين همه عظمت و شگفتى در ايمان و يقين را از انبيا و امامان و يكى شدن با قرآن گرفته ‏اند. ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 215 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
4 1 ✳️ قرآن مجيد تدبّر و تفكّر و انديشه در نشانه‏هاى حق را در كتاب آفرينش، و توجه قلب را به آيات قرآن موجب تحقق در دنياى با عظمت باطن انسان مى‏داند. اللّهُ الَّذى رَفَعَ السَّماواتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَها ثُمَّ اسْتَوى عَلَى الْعَرْشِ وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِى لِاجَلٍ مُسَمًّى يُدَبِّرُ الْامْرَ يُفَصِّلُ الْآياتِ لَعَلَّكُمْ بِلِقاءِ رَبِّكُمْ تُوقِنُونَ» «رعد 2» خداست كه آسمان‏ها را بدون پايه‏هايى كه آنها را ببينيد، برافراشت، آن گاه بر تخت فرمانروايى [و حكومت بر آفرينش‏] چيره و مسلّط شد، و خورشيد و ماه را رام و مسخّر ساخت كه هر كدام تا زمان معينى روانند، كار [جهان و جهانيان‏] را تدبير مى‏كند، نشانه‏ها [ى قدرت و حكمتش‏] را [در پهنه آفرينش‏] به روشنى بيان مى‏كند تا شما به ديدار [قيامت و محاسبه شدن اعمال به وسيله‏] پروردگارتان يقين كنيد. قَدْ بَيَّنَّا الْآياتِ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ» «بقره 118» تحقيقاً ما [به اندازه لازم‏] نشانه‏ها را براى اهل باور بيان كرده‏ايم. وَفِى خَلْقِكُمْ وَ ما يَبُثُّ مِنْ دابَّةٍآياتٌ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ» «جاثیه 4» و در آفرينش شما و آنچه از جنبندگان منتشر و پراكنده مى‏كند، براى اهل يقين نشانه‏هايى [بر ربوبيت، حكمت و قدرت خدا] ست. وَ فِى الْارْضِ آياتٌ لِلْمُوقِنينَ» «ذاریات 20» در زمين براى اهل يقين نشانه‏هايى [بر توحيد، ربوبيت و قدرت خدا] ست. ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 218 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
4 2 ✳️ انسان با انديشه در كتاب آفرينش، و تدبّر در خلقت خويش، و تفكّر در ساختمان اين همه موجودات متنوع ارضى و سمائى به اين معنا جازم پيدا مى‏كند كه براى اين كارگاه با عظمت كه همچون درياى بى ساحلى است، صاحبى آگاه و عادل و حكيم و رحمان و رحيم است، يقينى كه خلاف موضوع و معلومش امرى صددرصد محال است. يقين اهل يقين كه از راه اتصال به وى و انديشه در عالم هستى به دست آمده، در حقيقت مانند اين است كه با چشم سر، خورشيد را در وسط روز ببينند. آيا كسى با كمك دليل و برهان، يا مغلطه و سفسطه، يا سحر و جادو، يا طرق ديگر، قدرت دارد، چنين حالتى را كه معلول مثلًا ديدن خورشيد در وقت نصف النهار است، از قلب بزدايد، و از دل پاك كند، و يا روزنه‏اى براى ورود شك و ترديد در چنين باطنى باز كند؟ كسى كه در وسط روز با چشم سر، آفتاب عالم تاب را مى‏بيند، اگر تمام ملائكه و جن و انس، بخواهد خلاف ديدنش را به او ثابت كند امرى محال است، او به هر صورت اعلام مى‏كند آنچه را من مى‏بينم حق است، و آنچه شما مى‏گوئيد صددرصد باطل است. اهل يقين به خدا و روز قيامت و ساير حقايق غيبيه و عينيه چنين حالتى دارند. اگر تمام زندگان عالم در طرف خلاف عقيده او قرار گيرند، و او در اعتقادش تك و تنها بماند محال است در ايمان و يقينش كمترين شك و ترديدى راه يابد. قرآن مجيد براى عاشقان يقين، مكتب الهى را كه تجلّى در اسلام ناب محمدى دارد، نيكوترين مكتب و بهترين و برترين قوانين محكم، و خلاصه آئينى كه در تمام زمينه‏هاى ظاهرى و باطنى، قدرت اداره زندگى انسان را در تمام اعصار و قرون دارد، مى‏داند. افَحُكْمَ الْجاهِلِيَّةِ يَبْغُونَ وَ مَنْ احْسَنُ مِنَ اللّهِ حُكْماً لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ» «مائده 50» پس آيا [با وجودِ مشعل نبوّت و آيات روشن قرآن در ميانشان‏] داورى جاهليت را مى‏طلبند؟! و براى قومى كه يقين دارند، چه كسى در داورى بهتر از خدا است؟ ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 218 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
4 3 ✳️ خداوند مهربان، قرآن مجيد را كه سراسر آياتش چراغ هدايت، و تجلى عدل و علم و حكمت الهى است، موجب هدايت و جذب رحمت خاصه حضرت محبوب براى طالبان مى‏داند. هذا بَصائِرُ لِلنّاسِ وَهُدَىً وَ رَحْمَةٌ لِقَوْمٍ يُوقنُونَ» «جاثیه 20» اين [قرآن و آيين‏] وسايل بينايى و بصيرت براى مردم و سراسر هدايت و رحمت براى گروهى است كه [حقايق را] باور دارند. قرآن مجيد يقين را از نشانه‏هاى عباد خدا مى‏داند و به اين معنى در آياتى اشاره دارد. وَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَآ أُنزِلَ إِلَيْكَ وَمَآ أُنزِلَ مِن قَبْلِكَ وَ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ» «بقره 4» و آنان كه به آنچه به سوى تو و به آنچه پيش از تو نازل شده، مؤمن هستند و به آخرت يقين دارند. اطمينان و يقين به آخرت و ثواب و كيفر، سرمايه بسيار عظيمى است، سرمايه‏اى كه تبديل به عمل صالح و اخلاق حسنه و به خصوص روح پرهيز از گناه‏ مى‏شود. تِلْكَ آياتُ الْقُرآنِ وَ كِتابٍ مُبينٍ* هُدَىً وَ بُشْرى‏ لِلْمُؤْمِنينَ* الَّذينَ يُقيمُونَ الصَّلاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ» «نمل 1 تا 3» اين آيات [باعظمت‏] قرآن و كتابى روشنگر است،* [كه سراسر] هدايت‏كننده [انسان‏ها] و براى مؤمنان مژده‏دهنده است.* همانان كه نماز برپا مى‏دارند و زكات مى‏پردازند، و قاطعانه به آخرت يقين دارند. وَجَعَلْنا مِنْهُمْ ائِمَّةً يَهْدُونَ بِامْرِنا لَمَّا صَبَرُوا وَكانُوا بِآياتِنا يُوقِنُونَ» «سجده 24» و برخى از آنان را چون [در برابر مشكلات، سختى‏ها و حادثه‏هاى تلخ و شيرين‏] صبر كردند و همواره به آيات ما يقين داشتند، پيشوايانى قرار داديم كه به فرمان ما [مردم را] هدايت مى‏كردند. ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 218 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
5 1 ✳️ روايات بسيار مهمى در كتب فريقين در باب وارد شده است: رسول خدا صلى الله عليه و آله در اين باره فرمود: الا انَّ النّاسَ لَمْ يُؤْتَوْا فِى الدُّنْيا شَيْئاً خَيْراً مِنَ الْيَقينِ وَ الْعافِيَةِ، فَاسْألُو هُمَا اللّهَ. بدانيد در اين دنيا چيزى بهتر از يقين و عافيت به مردم عنايت نشده، هر دو را از خداوند بخواهيد. امير المؤمنين على بن ابى طالب عليه السلام مرتب مى‏فرمود: وَاسْأَلُوا اللّهَ الْيَقينَ، وَارْغَبُوا الَيْهِ فِى الْعاقِبَةِ؛ وَخَيْرُ ما دارَ فِى الْقَلْبِ‏ الْيَقينُ. از خداوند يقين بخواهيد، و براى عاقبت به خيرى به او رغبت نماييد، و بهترين چيزى كه مايه قلب مى‏باشد يقين است. هدف از عاقبت به خيرى در اين روايت، بسته شدن پرونده درلحظه آخر عمر به يقين است. امام على عليه السلام فرمود: ما اعْظَمَ سَعادَةَ مَنْ بُوشِرَ قَلْبُهُ بِبَرْدِ الْيَقينِ. چه سعادت بزرگى را داراست آن كه قلبش همراه نسيم يقين است. ادامه دارد ... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 221 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
5 2 ✳️ رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: خَيْرُ ما الْقِىَ فِى الْقَلْبِ الْيَقينُ. بهترين چيزى كه در قلب قرار داده شده است. و نيز فرمود: كَفى بِالْيَقينِ غِنىً. يقين، ثروت كفايت كننده‏اى است. امير المؤمنين عليه السلام فرمود: مَنْ ايْقَنَ افْلَحَ. آن كه به يقين رسيد پيروز شد. و به فرزندش امام حسن عليه السلام فرمود: احْىِ قَلْبَكَ بِالْمَوْعِظَةِ، وَامِتْهُ بِالزَّهادَةِ، وَ قَوِّهِ بِالْيَقينِ. قلبت را با موعظه زنده كن، و آن را نسبت به امور مادّى صرف به لباس زهد بياراى، و اين مركز با ارزش را با يقين، قدرت و قوّت ده. بِالْيَقينِ تُدْرَكُ الْغايَةُ الْقُصْوى‏. به كمك يقين مى‏توان به اوج واقعيت رسيد. الْيَقينُ رَأْسُ الدّينِ. يقين سرآغاز دين است. افْضَلُ الدّينِ الْيَقينُ. برترين دين يقين است. الْيَقينُ عِمادُ الْايمانِ. يقين ستون ايمان است. انَّ الصَّبْرَ نِصْفُ الْايمانِ، وَ الْيَقينُ الْايمانُ كُلُّهُ. صبر در برابر حوادث نصف ايمان، و يقين همه ايمان است. حضرت صادق عليه السلام مى‏فرمايد: انَّ الْايمانَ افْضَلُ مِنَ الْاسْلامِ، وَ انَّ الْيَقينَ افْضَلُ مِنَ الْايمانِ، وَ ما مِنْ شَى‏ءٍ اعَزَّ مِنَ الْيَقينِ. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 221 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
5 3 ✳️ بدون شك ايمان از اسلام برتر، و از ايمان بهتر است، و چيزى در اين خزانه خلقت پرقيمت‏تر از يقين نيست. اميرالمؤمنين عليه السلام در جملاتى ملكوتى مى‏فرمايند: الْيَقينُ عِبادَةٌ. يقين عبادت است. بِالْيَقينِ تَتِمُّ الْعِبادَةُ. با يقين عبادت انسان تمام مى‏شود. الْيَقينُ افْضَلُ عِبادَةٍ. برترين عبادت يقين است. نَوْمٌ عَلى يَقينٍ خَيْرٌ مِنْ صَلاةٍ فى‏ شَكٍّ. خوابيدن با يقين بهتر از نماز با شكّ است. غايَةُ الدِّينِ الْايمانُ. نهايت دين ايمان است. غايَةُ الْايمانِ الْايقانُ. نهايت ايمان يقين است. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 221 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
5 4 1 ✳️ رسول خدا صلى الله عليه و آله درباره نشانه‏هاى اهل يقين مى‏فرمايد: امّا عَلامَةُ الْمُوقِنِ فَسِتَّةٌ: ايْقَنَ بِاللّهِ حَقّاً فَآمَنَ بِهِ، وَايْقَنَ بِانَّ الْمَوْتَ حَقٌّ فَحَذِرَهُ، وَايْقَنَ بِانَّ الْبَعْثَ حَقٌّ فَخافَ الْفَضيحَةَ، وَايقَنَ بِانَّ الْجَنَّةَ حَقٌّ فاشْتاقَ الَيْها، وَايْقَنَ بِانَّ النّارَ حَقٌ فَظَهَرَ سَعْيُهُ لِلنَّجاةِ مِنْها، وَايْقَنَ بِانَّ الْحِسابَ حَقٌ فَحَاسَبَ نَفْسَهُ. علامت اهل يقين شش چيز است: يقين داشتن به معبود حق پس عشق و اتصال به او، يقين به مرگ، پس دورانديشى نسبت به آن، يقين به برانگيخته شدن در قيامت، پس ترس از رسوائى، يقين به بهشت، پس شوق به آن، يقين به آتش، پس ظهور كوشش براى نجات از آن، و يقين به حساب، پس محاسبه خويشتن. امام على عليه السلام مى‏فرمايد: الْمُوقِنُ اشَدُّ النَّاسِ حُزْناً عَلى نَفْسِهِ. يقين دار از نظر احتياط محزون مردم بر خويش است. و نيز آن حضرت فرمود: يُسْتَدَلُّ عَلَى الْيَقينِ بِقَصْرِ الْامَلِ، وَ اخْلاصِ الْعَمَلِ، وَ الزُّهْدِ فِى الدُّنْيا. براى يقين در قلب سه چيز استدلال مى‏شود: آرزوى كوتاه، اخلاص در عمل، بى رغبتى نسبت به دنيايى كه با آخرت انسان منافات دارد. و نيز آن مولاى عارفان مى‏فرمايد: مَنْ يَسْتَيْقِنْ يَعْمَلْ جاهِداً. كسى كه اهل يقين است مجاهدانه در راه حضرت حق مى‏كوشد. ادامه دارد .... ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 226 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
5 4 2 ✳️ امير المؤمنين عليه السلام مى‏فرمايد: الصَّبْرُ ثَمَرَةُ الْيَقينِ. صبر در حوادث ميوه يقين است. سِلاحُ الْمُوقِنِ الصَّبْرُ عَلَى الْبَلاءِ، وَ الشُّكْرُ فِى الرَّخاءِ. اسلحه انسانِ با يقين، صبر بر بلا و شكر در راحتى است. حضرت سجّاد عليه السلام در در پيشگاه حضرت حق عرضه مى‏دارد: اسْألُكَ بِكَرَمِكَ انْ تَمُنَّ عَلَىَّ مِنْ عَطائِكَ بِما تَقِرُّبِهِ عَيْنى، وَ مِنْ رَجائِكَ بِما تَطْمَئِنُّ بِهِ نَفْسِى وَ مِنَ الْيَقينِ بِما تُهَوِّنُ عَلَىَّ مُصِيباتِ الدُّنْيا، وَ تَجْلُو بِهِ عَنْ بَصيرَتى غَشَواتِ الْعَمى‏. از تو به كرمت تمنّا دارم كه از عطايت بر من منّت گذارى به نحوى كه روشنى چشمم باشد و از اميد به تو، اطمينان و آرامش نفسم را خواهانم و از يقين آن چنان به من ارزانى دارى كه مصيبت‏هاى دنيا در نظرم سبك آيد، و پرده‏هاى كوردلى را از ديده بصيرتم بردارد. مناجات - مناجات چهارم : راز و نیاز امیدوران https://eitaa.com/sahife2/47777 ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 226 ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
«1» وَ انْتَهِ بِنِيَّتِي إِلَى أَحْسَنِ النِّيَّاتِ وَ بِعَمَلِي إِلَى أَحْسَنِ الْأَعْمَالِ‏ خداوندا! مرا به ‏ها و عملم را به برسان. ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
1 ✳️ عبارت از قصد و تصميم و عزم و خواسته‏اى است كه انسان براى انجام كار و عملى در قلب و سويداى دل تحقق مى‏دهد. ارزش نيّت در اسلام به اندازه‏اى مهم و پرقيمت است كه اعمال آدمى در پيشگاه حق بر اساس آن ارزيابى مى‏شود. نيّت اگر نيّت خير باشد، ارزشش صددرصد الهى است، و اين ارزش به عمل منتقل مى‏شود. نيّت اگر نيّت سوء باشد، داراى رنگ شيطانى است، و اين رنگ نفرت آور روى عمل اثر مى‏گذارد. نيّت خير آن قدر مهم است كه صاحب آن اگر موفّق به تحقق عملى آن نگردد، به مانند اين كه عمل را بر اساس آن نيّت انجام داده باشد، داراى اجر و ثواب اخروى است. و نيّت سوء آن قدر پست و بى ارزش است كه عمل بر مبناى آن هيچ اجر و مزدى در پيشگاه حق ندارد. جابر بن عبداللَّه مى‏گويد از رسول خدا صلى الله عليه و آله شنيدم: رَجُلانِ فِى الْاجْرِ سَواءٌ: رَجُلٌ مُسْلِمٌ اعْطاهُ اللّهُ مالًا يَعْمَلُ فِيهِ بِطاعَةِ اللّهِ، وَ رَجُلٌ فَقيرٌ يَقُولُ: اللَّهُمَّ لَوْ شِئْتَ رَزَقْتَنى‏ ما رَزَقْتَ اخى فَاعْمَلُ فيه‏ بِطاعَتِكَ. دو انسان در ثواب و بهره الهى مساويند، يكى آن مرد مسلمانى است كه حضرت حق ثروت به او عطا فرموده، و او ثروتش را در راه اطاعت حق به خرج مى‏گذارد، و فقيرى كه تهيدست از مال است ولى سخنش با حق اين است كه: الهى! اگر بخواهى به من مال مرحمت كنى به مانند آنچه به برادر دينى‏ام دادى من هم مانند او در طاعت تو به كار مى‏گيرم. به فرموده رسول خدا صلى الله عليه و آله اولى اجر و مزدش بر اساس نيّت و عمل است و دوّمى ثواب و بهره‏اش فقط و فقط بر مبناى نيّت خيرى كه در قلبش دور مى‏زند. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 227 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
2 ✳️ حضرت سجّاد عليه السلام به اين معنى توجه مى‏دهند كه ‏هاى مردم متفاوت است يك نيّت براى انجام عمل شيطانى است، يك نيّت براى كلاه گذاشتن سر مردم، يك نيّت براى جلب توجه مردم به عمل خير يك نيّت از نظر خير بودن ضعيف، يكى متوسط و يكى شديد. بهترين نيّت آن است كه انسان قصدش براى انجام عمل فقط و فقط كسب رضاى حضرت حق باشد، در دنياى كارى به خوش آمدن و بد آمدن مردم نداشته باشد و در آخرت كارى به جلب بهشت و دفع دوزخ. در تمام مراسم عبادى و در مسئله خدمت به خلق، جز رضاى محبوب هدفى و قصدى و خواسته و نيّتى نداشته باشد. البته در چنين نيّت و عملى قهراً خوش آمد مردم و جذب بهشت و دفع دوزخ هست، ولى براى تحقق بهترين نيّت چاره‏اى جز اين نيست كه انسان با كمك حق و رياضت‏هاى شرعى و دقّت در معارف الهيه نيّت را تا خالص شدن از تمام شوائب ظاهرى و باطنى سوق دهد. وقتى رابطه نيّت با جلب خشنودى مردم و با جذب بهشت و دفع جهنم بود، اين نيّت، به نظر قرآن مجيد و روايات و اخبار، بهترين نيّت است. اين است آن نيّتى كه حضرت سجّاد عليه السلام از وجود مقدس پروردگار درخواست مى‏كند. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 227 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
3 ✳️ نكته قرآنى : اگر كسى به جذب بهشت و دفع جهنّم به عبادت حضرت محبوب و خدمت به خلق اقدام كند عبادت و خدمتش از نظر فقهى باطل نيست، بلكه به آن هدفى كه نسبت به آن نيّت داشته بدون شك خواهد رسيد، ولى نيّت بهتر و برتر و بالاتر به فرموده امام سجّاد عليه السلام احسن نيّت نيست، احسن نيّت همان است كه دانستيد، نيّت از جلب توجه مردم به عمل و جذب جنّت و دفع عذاب به كلّى بريده باشد، چنين نيتى از نظر قرآن مجيد خالص، و از نظر حضرت سجّاد عليه السلام احسن نيّت و چنين نيّت كننده‏اى بنده خالص خداست. خلوص نيّت باعث اخلاص در عمل است و چنين عملى از مردم مؤمن خواسته شده، اگر عمل بر وفق نيّت خالص انجام نگيرد، شيطانى، رياكارانه و عملى پوچ و بى‏ارزش است. الَّذى خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَياةَ لِيَبْلُوَكُمْ ايُّكُمْ احْسَنُ عَمَلًا «ملک 2» خدائى كه مرگ و حيات را آفريد تا شما را بيازمايد تا كدام يك از شما از نظر عمل بهترين عمل را انجام مى‏دهد. حضرت صادق عليه السلام در توضيح اين آيه شريفه مى‏فرمايد: لَيْسَ يَعْنى اكْثَرَ عَمَلًا، وَلكِنْ اصْوَبَكُمْ عَمَلًا وَ انَّما الْاصابَةُ خَشْيَةُ اللّهِ وَ النِّيَّةُ الصّادِقَةُ وَالْحَسَنَةُ. ثُمَّ قالَ: الْابْقاءُ عَلَى الْعَمَلِ حَتّى يَخْلُصَ اشَدُّ مِنَ الْعَمَلِ وَالْعَمَلُ الْخالِصُ الَّذى لاتُريدُ انْ يَحْمَدَكَ عَلَيْهِ احَدٌ الَّا اللّهُ عَزَّوَجَلَّ، وَالنِّيَّةُ افْضَلُ مِنَ الْعَمَلِ، الا وَانَّ النِّيَّةَ هُوَ الْعَمَلُ، ثُمَّ تَلا قَوْلَهُ عَزَّوَجَلَّ «قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ‏عَلى شاكِلَتِهِ» يَعْنى نِيَّتِهِ. منظور حضرت حق از احسن عمل، عمل فراوان و كميّت دار نيست، بلكه قصد حضرت ربّ العزه از اين حقيقت، عمل بهتر و آراسته‏تر و با كيفيت معنوى بهتر است. اصابه در عمل نتيجه خوف از خدا و نيّت صادقانه و نيك است. ماندن بر عمل تا خالص شدنش از تمام شوائب ظاهرى و باطنى سخت‏تر از خود عمل است، عمل خالص عملى است كه نسبت به آن توقع تعريفى از احدى جز خداوند نداشته باشى و نيّت از عمل برتر است، و به حقيقت بدان كه نيت، همان عمل است، سپس حضرت صادق اين آيه را تلاوت فرمودند: «هر كسى بر اساس نيّت خود عمل مى‏كند». ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 229 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
4 رحمه الله‏ ✳️ حضرت رحمه الله در توضيح در كتاب اربعين ( ) خود مى‏فرمايد: «بدان كه: از براى اخلاص تعريف هائى كرده‏اند كه ما بعضى از آنها را از اصحاب سلوك و معارف به طريق اجمال نقل مى‏كنيم. حكيم سالك جناب خواجه مى‏فرمايد: الْاخْلاصُ تَصْفِيَةُ الْعَمَلِ مِنْ كُلِّ شَوْبٍ. اخلاص صافى نمودن عمل از هر خلطى است. و اين اعم است از آن كه شوب رضاى خود داشته باشد، يا شوب به رضاى مخلوقات ديگر. از شيخ بهائى از قول اصحاب قلوب است: تَنْزيهُ الْعَمَلِ انْ يَكُونَ لِغَيْرِ اللّهِ فيهِ نَصيبٌ. پاكيزه نمودن عمل است از اين كه براى غير خدا در آن بهره‏اى باشد. وَقيلَ: انْ لايُريدَ عامِلُهُ عَلَيْهِ عِوَضاً فِى الدَّارَيْنِ. و گفته شده اخلاص به اين است كه عمل كننده در برابر عملش عوض و مزدى در دو دنيا نخواهد. و از صاحب «غرايب البيان» نقل شده است كه خالصان آنها هستند كه عبادت خدا كنند به طورى كه نبينند خود را درعبوديت او و نه عالم و اهل آن را و تجاوز نكنند از حد عبوديت در مشاهده ربوبيت.» https://eitaa.com/sahife2/54300 ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 231 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
5 ‏ 1 ✳️ رسول اللّه صلى الله عليه و آله فرمود: يُحْشَرُ النّاسُ عَلى نِيّاتِهِمْ. مردم در روز قيامت بر اساس نيّت‏هاى خود محشور مى‏شوند. يا ايُّهَا النّاسُ انَّمَا الْاعْمالُ بِالنِّيّاتِ، وَ انَّما لِكُلِّ امْرِئٍ مانَوى، فَمَنْ كانَتْ هِجْرَتُهُ الَى اللّهِ وَ الى‏ رَسُولِهِ، فَهِجْرَتُهُ الَى اللّهِ وَ الى‏ رَسُولِهِ، وَ مَنْ كانَتْ هِجْرَتُهُ الى دُنْيا يُصيبُها اوِامْرَأَةٍ يَتَزَوَّجُها فَهِجْرَتُهُ الى مَا هاجَرَ الَيْهِ. اى مردم! اعمال فقط و فقط بر اساس نيّت‏هاست، و براى انسان همان است كه نيّت كرده، پس كسى كه هجرتش به سوى خدا و رسول است، سود هجرت به سوى خدا و رسول نصيب اوست، و كسى كه هجرتش به سوى دنياست تا به مال دنيا برسد، يا به سوى يك زن است تا به كام او دست يابد نصيبش از هجرت همان دنيا و همان زن است. انَّما يَبْعَثُ اللّهُ الْمُقْتَتِلينَ عَلَى النّيّاتِ. فقط و فقط خداوند مقاتله كنندگان را بر اساس نياتشان به صف قيامت وارد مى‏كند. مردى بر رسول خدا گذشت، كسى از اصحاب آن حضرت را سخت كوش و با نشاط و سرحال ديد. به حضرت گفتند: كاش اين سخت كوشى و نشاط در راه خدا بود! حضرت فرمود: آن كه در سخت كوشى نيّتش براى اداره فرزندان كوچك خود است قطعاً كارش در راه خدا است. و آن كه به خاطر پدر و مادر پيرش بكوشد آنهم در راه خدا است و آن كه براى حفظ خودش بكوشد آنهم در راه خدا است، و هر كس براى ريا و فخر فروشى وارد عمل و كار و كوشش شود، او در راه شيطان است. پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله به ابوذر فرمود: يا اباذَرٍّ! هُمَّ بِالْحَسَنَةِ وَ انْ لَمْ تَعْمَلْها لِكَيْلا تُكْتَبَ مِنَ الْغافِلينَ. اى ابوذر! به قصد انجام عمل نيك باش، اگر چه موفق به انجام آن نشوى، تا از طايفه غافلان به حساب نيائى. مَنْ اتى فِراشَهُ وَ هُوَ يَنْوى انْ يَقُومَ فيُصَلَّى مِنَ اللَّيْلِ فَغَلَبَتْهُ عَيْنُهُ حَتَّى يَصْبَحَ كُتِبَ لَهُ مانَوى‏ وَكانَ نَوْمُهُ صَدَقَةً عَلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ. كسى كه وارد رختخواب شود و نيّتش اين باشد كه براى نماز شب برخيزد، ولى خواب بر ديدگانش غلبه كند تا وقت صبح، آنچه را كه نيّت كرده در پرونده‏اش مى‏نويسند، و خواب او از جانب حضرت حق براى او به منزله صدقه است. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 232 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
5 ‏ 2 ✳️ نِيَّةُ الْمُؤْمِنِ خَيْرٌ مِنْ عَمَلِهِ، وَ نِيَّةُ الْفاجِرِ شَرٌّ مِنْ عَمَلِهِ. نيّت مؤمن از عملش بهتر، و نيّت بد كار از عملش بدتر است. امير المؤمنين عليه السلام در باب نيّت مى‏فرمايد: النِّيَّةُ اساسُ الْعَمَلِ. نيّت، ريشه عمل است. الْأَعْمالُ ثِمارُ النّيّاتِ. كارها ميوه نيّت‏ها هستند. قَدْرُ الرَّجُلِ عَلى قَدْرِ هِمَّتِهِ، وَ عَمَلُهُ عَلى قَدْرِ نِيَّتِهِ. ارزش مرد به اندازه همّت او، و قيمت عملش به اندازه نيّت اوست. احْسانُ النِّيَّةِ يُوجِبُ الْمَثُوبَةَ. نيكى و خوبى نيّت، موجب اجر الهى است. حبّه عرنى از اصحاب حضرت امير المؤمنين عليه السلام است، مى‏گويد: امام على عليه السلام بيت المال بصره را پانصد درهم، پانصد درهم بين يارانش قسمت كرد، و پانصد درهم براى خود برداشت، كسى كه حاضر در جنگ نبود خدمت حضرت رسيد، عرضه داشت يا اميرالمؤمنين من قلباً با شما بودم گرچه شخصاً حاضر در جبهه نبودم، از غنيمت چيزى به من بده، حضرت آنچه براى خود برداشته بود به او داد، و براى خودش نصيبى از غنيمت نماند. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 232 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2
5 ‏ 3 ✳️ امام على عليه السلام در نهج البلاغه مى‏فرمايد: مَنْ ماتَ مِنْكُمْ عَلى فِراشِهِ وَهُوَ عَلى مَعْرِفَةِ حَقِّ رَبِّهِ وَ حَقِّ رَسُولِهِ وَ اهْلِ بَيْتِهِ ماتَ شَهيداً، وَ وَقَعَ اجْرُهُ عَلَى اللّهِ، وَاسْتَوْجَبَ ثَوابَ مانَوى‏ مِنْ صالِحِ عَمَلِهِ، وَقامَتِ النّيَّةُ مَقَامَ اصْلاتِهِ لِسَيْفِهِ. هر كس بر اساس معرفت حق رب و حق رسول خدا و اهل بيت پيامبر، در رختخوابش بميرد، شهيد از دنيا رفته و اجرش بر عهده خداست، و آنچه از عمل صالح نيّت كرده مستوجب ثواب آن نيّت است، و نيّت بجاى شمشير كشيدن در راه خدا است. رُبَّ نِيَّةٍ انْفَعُ مِنْ عَمَلٍ. چه بسا نيّتى كه سودش از عمل بيشتر است. مَنْ حَسُنَتْ نِيَّتُهُ زادَ اللّهُ فِى رِزْقِهِ. كسى كه نيتّش نيكو باشد، خداوند به روزيش بيفزايد. انَّ اللّهَ سُبْحانَهُ يُدْخِلُ بِصِدْقِ النِّيَّةِ وَ السَّريرَةِ الصّالِحَةِ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ الْجَنَّةَ. به حقيقت كه خداوند به خاطر صدق نيّت و باطن شايسته هر كس از بندگانش را كه بخواهد به بهشت مى‏برد. در فراز ديگر نهج البلاغه امام على عليه السلام مى‏فرمايد: وَلَوْ انَّ النّاسَ حينَ تَنْزِلُ بِهِمُ النِّقَمُ، وَ تَزُولُ عَنْهُمُ النِّعَمُ فَزَعُوا الى رَبِّهِمْ بِصِدْقٍ مِنْ نِيّاتِهِمْ وَ وَلَهٍ مِنْ قُلُوبِهِمْ لَرَدَّ عَلَيْهِمْ كُلَّ شارِدٍ، وَاصْلَحَ لَهُمْ كُلَّ فاسِدٍ. اگر مردم به هنگام نزول بدى‏ها، و زوال نعمت‏ها، به صدق نيّت و شوق قلب به خدا پناه ببرند، هر آينه از دست رفته‏ها را به آنان باز گرداند، و تمام مفاسد آنان را اصلاح نمايد. عِنْدَ فَسادِ النِّيَّةِ تَرْتَفِعُ الْبَرَكَةُ. به وقت فساد نيّت، بركت برداشته مى‏شود. حضرت صادق عليه السلام خلود دربهشت و جهنم را معلول نيّت مى‏داند: انَّما خُلِّدَ اهْلُ النَّارِ فِى النّار لِانَّ نِيّاتِهِمْ كانَتْ فِى الدُّنْيا انْ لَوْ خُلِّدُوا فِيها انْ يَعْصُوا اللّهَ ابَداً، وَانَّما خُلِّدَ اهْلُ الْجَنَّةِ فِى الْجَنَّةِ لِانَّ نِيّاتِهِمْ كانَتْ فِى الدُّنْيا انْ لَوْ بَقُوا فيها انْ يُطيعُوا اللَّهَ ابَداً. خلود اهل آتش فقط به خاطر اين است كه آنان نيّت داشتند اگر براى هميشه در دنيا بمانند، خدا را به طور دائم معصيت كنند، و خلود اهل بهشت در بهشت براى اين است كه در نيّتشان بود اگر تا ابد در دنيا بمانند خداوند را اطاعت و عبادت كنند. عاشقان حضرت حق هر چه در دنيا بمانند، جز طاعت و عبادت خدا به مذاقشان خوش نيايد، و مهجوران هر چه در دنيا مكث كنند، جز از گناه و معصيت لذت نبرند، و اين هر دو بر اساس نيتّشان عمل مى‏كنند، و اين نور باطن است كه باعث خلود در بهشت، و ظلمت قلب است كه موجب خلود درعذاب است. با توضيحى كه درباره احسن نيّت داده شد، معناى احسن عمل هم روشن مى‏شود؛ زيرا احسن عمل، محصول احسن نيّت است. ✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏8، ص: 232 ادامه دارد ... ◀️کانال انس با 🆔 @sahife2