✍از «روایت» تا «فَرا روایت»؛
منزلت اجتماعی روحانیت
🔹به‌نظر می‌رسد قاطبه #روحانیون، متدینین و مخالفین و معاندینِ روحانیت، درباره روحانیت، به یک باور مشترک در طیف‌های گوناگون رسیده‌اند و آن‌هم «کاهش منزلت اجتماعی روحانیون» است.
🔸در این‌باره چندین نکته و نظر وجود دارد که إن‌شاءاللّٰه تلاش خواهدشد تا به‌مرور زمان، به آنها پرداخته شود.
🔹در این مرقومه، تلاش دارم تا نگاهی به نسبت بین این «روایت» و «سنجش‌ها»ی مستند آن، بیافکنم.
🔸سنجش‌ها، حتی از نوع علمیِ آن، در چند نقطه می‌توانند دارای سوگیری باشند: « #نظریه_پشتیبان»، «گویه‌های برآمده از آن»، «نوع #نمونه‌گیری» و «دستگاه تحلیل داده‌ها».
🔹ازاین‌جهت، اگر پژوهش‌گر، اهل بی‌تقوایی در #پژوهش باشد، یا اگر دقت کافی در هرکدام از موارد فوق را از دست بدهد، امکان « #روایت‌سازی غیر واقع»، در آن وجود دارد.
🔸به‌نظر می‌رسد اگر روایت برآمده از یک سنجش را نتوان به‌صورت پسینی، مؤید به ادلّه، شواهد و قرائن نمود، استناد به آن، جای تأمل دارد؛ به‌خصوص اگر استناد به چنین روایتی، جهت «سیاست‌گذاری کلان» یا «شکل‌دهی به فرهنگ عمومی و باورهای رایج»، صورت پذیرفته باشد.
🔹سنجش‌های علمی و یا ارتکازی موجود، باید بتواند به‌صورت پسینی، از روایت ارائه‌شده که «کاهش منزلت اجتماعی روحانیت» است، دفاع نماید.
🔸برخی از پرسش‌ها و چالش‌هایی که این روایت را محتاج استناد پسینی می‌سازد، از این‌قرار است:
1️⃣ «منزلت اجتماعی روحانیت» با «قداست اجتماعی روحانیت» چه نسبتی دارد؟ آیا لزوماً کاهش قداست اجتماعی، با کاهش #منزلت_اجتماعی همراه است؟ (ادبیات نظریِ پشتیبان و گویه‌های سنجش)
2️⃣ بین منزلت اجتماعی روحانیت و نقش‌های جدیدِ تعریف‌شده برای روحانیت، چه نسبتی برقرار است؟ به‌صورت روشن و شفاف، آیا انتقال و #انقلاب در «پرسش‌گری و مطالبه‌گری مردم» از سؤالات و مطالبات پیرامون طهارت، صوم و صلاة، به پرسش‌ها و مطالبات حاکمیتی و تمدنی که از نظر کمّی و کیفی، قابل‌مقایسه نیستند، نشان‌دهنده کاهش منزلت اجتماعی است؟ (ادبیات نظری پشتیبان)
3️⃣ روایت پیشینی قالب و غالب در بین مردم از #نارضایتی از روحانیون چه تأثیری در «باز سنجش‌ها» و «بازخوردگیری‌ها» داشته و دارد؟ به‌شکل واضح و روشن: وقتی به‌هر علتی، در یک همراهی بین سه قشر پیش‌گفته («روحانیون»، «متدینین»، «مخالفین و معاندین») گزارهٔ نارضایتی، روایت قالب و غالب شده است، در سنجش‌های جدید، به‌صورت فزاینده، این گزاره تأیید نخواهد شد؟ (گویه، جامعه آماری، دستگاه تحلیلی)
4️⃣ نقض تحلیل: قریب‌به‌اتفاق کسانی‌که در تحقیقات اجتماعی با آنها روبرو شده‌ام، علی‌رغم «نقد بنیادین»، « #تخریب» و «تهاجم» به روحانیت، یک گزاره را مطرح می‌کردند که دالّ بر حاکم‌بودن یک «فراروایت»، بر روایتی با اشکالات فوق‌الذکر بود. تمامی این افراد اذعان می‌کردند که «مسئول روحانی، دوست و یا دوستانی روحانی دارند که استثناء محسوب می‌شوند و بسیار آدم‌های شریفی هستند».
⁉️ به نظرتان: تکرار حداکثری و چه‌بسا کامل این گزاره، نشان‌دهنده چه چیزی است؟ آیا چنین نمی‌نمایاند که گویا همهٔ مردم، علی‌رغم ناراضی‌بودن و ناراحت‌بودن از «جامعه روحانیت»، اما همه‌شان یک یا تعدادی روحانی می‌شناسند که مورد قبول و وثوق‌شان است و این‌ها را استثناء می‌کنند؟!
🔹 به‌نظر می‌رسد که با پاسخ به پرسش‌های فوق و ارائه تناقضات موجود در تحلیل‌های رایج در این‌باره، می‌توان به فراروایتِ روایتِ مذکور پی بُرد.
➖ پ.ن:
⟨1⟩ نگارنده، به «کاهش نسبی قداست اجتماعی روحانیت» که از قضا آن‌را مثبت می‌داند، «وجود #مطالبه‌گری شدید مردم از روحانیت» که آن‌را نشانه‌ای بر ارتقاء کیفی منزلت اجتماعی روحانیت می‌داند و «وجود نارضایتی شدید در بخشی از جامعه نسبت به روحانیت» قائل است و در این یادداشت، تنها درصدد ارزیابی روایت فوق‌الذکر است.
⟨2⟩ وقایعی مانند #حمله_تروریستی حرم مطهر و تلاش در جهت قراردادن آن در طول روایت فوق‌الذکر و پخش کلیپی از سوی شخصی مجهول‌الهویه (حجت‌الاسلام ذکایی) جهت بازگویی رسانه‌ای و عوامانه روایت فوق و…، نشانه‌هایی از وجود چنین فراروایتی است.
🖊 عبدالحسین مشکانی
🆔 @sedayehowzeh
✍️ بازشناسی نسبت نقش و منزلت روحانیت در سپهر انقلاب اسلامی(۴)
🔹سخن در این بود که #منزلت_اجتماعی_روحانیت نسبت مستقیمی با نقش این نهاد/صنف در شرایط زمانه و مکانه دارد. هنگامه‌ای که مردم، #روحانیت را در جایگاهی «خارج از حاکمیت» و حتی به عنوان «خروج بر حاکمیت» می‌شناختند، از او نقشی را انتظار داشتند که در هنگامه‌های دیگر برخلاف آن نقش را انتظار می‌کشند.
🔸گویا مردمان در طول تاریخ به خوبی «موقعیت روحانیّت» را درک می‌کرده‌اند. گزارش‌های تاریخی نشان می‌دهد در زمانه‌ای که روحانیت به «عزلت» وادار می‌شده است، مردمان حتی از نظر مالی از او پشتیبانی کرده و نقش «عالمِ دینِ در #تقیه» را برای او تعریف کرده و روابط خود را با ایشان سامان داده‌اند.
📎مقدس ماندن برای روحانیت موضوعیت ندارد!
🔹اینک دیگر سوال مردم از روحانیت تنها رساله توضیح‌المسائل نبود، «مسائل حکومتی»، «عام‌البلواء»، «کف میدانِ» زندگی مردمان و … رخ نموده بود. «مطالبه‌گری‌ها» نیز از اصلاح ذات‌البین در یک دعوای خانوادگی یا جلب نظر یک خیّر جهت سامان دادن زندگی یک انسان مؤمن نیازمند، به مطالبه‌گری در قامت یک #حکومت از قبیل «اقامه عدالت اجتماعی»، «تکفّل اجتماعی»، «تولید دانش دینی،» «تربیت مدیران پاکدست کاربلد #انقلابی»، «ایجاد جایگاه تمدنی و جهانی» و در یک کلام «مهیا ساختن شرایط زندگی برای دین‌داری آبرومندانه»!، تغییر یافته بود.
➖از آن‌جا که نقش روحانیت از راهبری صرف و یا #تبلیغ_زبانی به اقامه دین تغییر یافته بود و اقامه نیز امری است که در آن مقاومت، مخالفت، مطالبه، نفع و ذی‌نفع و … وجود دارد و لذا با #قداست نمی‌سازد.
🔸مَخلَص کلام اینکه: مردمان برای روحانیت نقشی را تعریف کرده‌اند و روحانیت نیز به نحو عملی آن نقش را پذیرفته است. منزلت روحانیت در گرو آن است مبتنی بر داعیه‌هایی که در مبانی معرفتی و اصول مأموریتی او ریشه دارد، لوازم ایفای نقش خود را مهیا سازد. قضاوت در مورد اینکه روحانیت چقدر توانسته در نقش تعریف شده حضور موفق داشته باشد، یا حضور او با کاستی‌ها و ناکارآمدی‌هایی مواجه بوده و چه اندازه در ایفای این نقش از «یاران ناهمراه» بهره برده است باید روشن گردد.
🔹بنابراین اینک سخن در نقش روحانیت و نسبت آن با مطالبه‌گری و نارضایتمندی مردمان است. باید بار دیگر درباره علل و عوامل درونی و بیرونی شدت یافتن مطالبه‌گری‌ها و تبدیل آنها به #نارضایتی از چنین جایگاه و نقشی سخن گفت.
🖊حجت الاسلام عبدالحسین مشکانی
#مشروح یادداشت در سایت #صدای_حوزه:
v-o-h.ir/?p=43388
🆔 @sedayehowzeh
🔻حمل و نصب تصاویر رهبر معظم انقلاب در پیاده روی اربعین، آری یا خیر؟!
🔸چندسال قبل سخنی از حجت الاسلام دکتر احمدی، رئیس کمیته فرهنگی،آموزشی ستاد مرکزی #اربعین به نقل از حجت الاسلام #قاضی_عسکر نماینده سابق ولی فقیه در امور حج و زیارت منتشر شد مبنی بر اینکه «مقام معظم رهبری به من فرمودند که شما از طرف من به همه زائران ابلاغ کنید که از تصاویر من در راهپیمایی اربعین استفاده نشود.»
🔹امروز صحت این خبر را از دکتر احمدی سوال کردم، ایشان فرمودند که بله هم حجت الاسلام قمی و هم حجت الاسلام قاضی عسکر نقل کرده اند و ما نامه مکتوب داریم که ایشان چندبار بخاطر اینکه از تصاویرشان در مسیر پیاده روی اربعین استفاده شده، تذکر داده اند و اظهار #نارضایتی کرده اند.
▫️این تذکر رهبرمعظم انقلاب قطعا در این مقطع زمانی و حساسیت کنونی، باید بیشتر مورد رعایت ایرانی هایی که در راهپیمایی اربعین شرکت می کنند و یا در #مواکب فعالیت می کنند، قرار گیرد.
🔸اتفاقات اخیر عراق نشان داد که هرگونه رفتار #تنش_زا در عراق، شروع آشوب و اختلافی فراگیر و غیرقابل کنترل است، بنابراین در مراسم اربعین امسال نباید وارد مباحث و حواشی سیاسی عراقی ها شویم و از سوال کردن در مورد حوادث اخیر، رفتار #مقتدی و مسائل دولت، خودداری کنیم.
🔹عراقی ها اگر احساس کنند حالت #میزبانی را از دست داده اند و ایرانی ها پرچم یا عکس مراجع و رهبر کشورشان را در مواکب یا مسیر پیاده روی نصب یا حمل می کنند و در موکب آنها حضور پیدا نمی کنند، احتمال اینکه ناراحت شوند و تحت تاثیر #القائات و ذهنیتی که #دشمن در ایام اخیر برایشان ساخته قرار گیرند، زیاد است؛ بنابراین علاوه بر خودداری از حمل و نصب تصاویر شخصیت های ایرانی، در مواکب آنها باید حضور یافت و غذای آنها را تناول کرد و از آنها بخاطر میزبانی که انجام می دهند تشکر کرد.
▫️ ان شاءالله همگی خود را در کنار برادران عراقی، تحت لوا و در خیمه سیدالشهدا(ع) بدانیم.
➖خواهشمندم این مطلب را برای دوستانی که راهی کشور عراق هستند،ارسال کنید./ محمدحسین رمضانی
✔️ #صدای_حوزه را بدون پارازیت بشنوید 👇
eitaa.com/joinchat/1467023382C72b81b3b57
🔻تعمیم، تقلیل و تعجیل؛ مثلث خطای تحلیلی در وقایع اخیر
▫️کشور اخیرا روزهای پرتلاطمی را سپری کرده است و فارغ از وقایع و حوادث و اصل ماجرا، شاهد تحلیل های مختلف از کنشگران رسانه ای و تحلیلگران سیاسی-اجتماعی بوده ایم. بنظر می رسد در بعضی از تحلیل ها حداقل یکی از سه اشتباه «تعمیم»، «تقلیل» و یا «تعجیل» رخ داده است.
1⃣ تعمیم (overgeneralization)؛ خطای شناختیِ تعمیمِ افراطی یکی از خطاهای ادراکی است که در هنگام استدلال می تواند فرایند استدلال و نتیجه گیری را مختل کند. این خطا باعث شده بود برخی از گزاره های تعمیمی مانند «همه ناراضی هستند» یا مانند «کل دهه هشتادی ها از دست رفته اند» و شبیه این ها در میان تحلیل ها دیده شود و حال آنکه اساسا استفاده از کلمه همه یا هر کلمه ای که تعمیم بدون دلیل بدهد در تحلیل غلط است. رهبر معظم ضمن بیانات خود با مجلس خبرگان در شهریور 97 این خطا را اینگونه تبیین می کنند: "امّا اینکه ما به نحوی انتقاد بکنیم که آن شنونده‌ی انتقاد به تعبیر رایج، بندِ دلش پاره بشود و بگوید «دیگر همه چیز از دست رفت، پدرمان درآمد»، این‌جوری نباید انتقاد بکنیم".
2⃣ تقلیل(reducing)؛ این که همه ی علل حوادث این روزهای گذشته و #اعتراضات را به #نارضایتی عمومی و عملکرد نظام #تقلیل دهیم یک خطای ادراکی دیگر است. هیچ کس نمی تواند منکر بعضی ضعف ها در اداره کشور شود اما مهم ترین بخش ماجرا و علت اصلی وقایع اخیر را باید در این عبارت جستجو کرد: «بنده بصراحت میگویم این برنامه‌ریزی کار آمریکا، کار رژیم غاصب و جعلی صهیونیستی و دنباله‌روهای آنها است؛ نشسته‌اند برنامه‌ریزی کرده‌اند»(بیانات در مراسم مشترک دانش‌آموختگی دانشجویان دانشگاه‌های افسری نیروهای مسلح،11/7/1401)
3⃣ تعجیل (acceleration): این خطا نیز یک #خطای_ادراکی است بدین معنا که فرد برای تسریع در #کنشگری رسانه ای یا اجتماعی به طور طبیعی همه اطراف قضیه را نمی بیند. مقام معظم رهبری به این خطا هم اشاره کردند: «... ولی واکنش به این حادثه بدون اینکه تحقیقی شده باشد، بدون اینکه هیچ گونه امر مسلّمی وجود داشته باشد...»
✍ حجت الاسلام احمد اولیایی
✔️ پایگاه خبری، تحلیلی #صدای_حوزه؛ رسانه آزاد و مستقل طلاب و فضلای حوزه های علمیه
🌐 eitaa.com/joinchat/1467023382C72b81b3b57
🔻سید محمد خاتمی: براندازی نه مطلوب است نه ممکن / صدای تجزیه طلبی که مورد خواست دشمنان است شنیده نشد
سید محمد خاتمی در دیدار با جمعی از (به گفته جماران) علاقه مندان به مسائل سیستان و بلوچستان گفت:
▫️"اگر چشم اندازی به سوی بهبود اوضاع نباشد #نارضایتی همراه با #یأس و احیاناً به #آشوب علیه آنچه هست مبدّل می شود. / اولین گام اصلاح نه تنها به رسمیت شناختن حق #اعتراض بلکه استقبال از آن است. اینکه هر اعتراضی، اغتشاش معرفی شود و برخورد خشن و سخت با آن توجیه گردد مشکل را بیشتر می کند./ براندازی نه ممکن است نه مطلوب؛ ولی ادامه ی وضع کنونی هر لحظه زمینه های #فروپاشی_اجتماعی را پهن تر و بیشتر می کند. / در یک کلام: کم هزینه ترین و پرفایده ترین راه کار که نتیجه آن ثبات و پیشرفت و بازسازی اعتماد از دست رفته بخش مهمی از جامعه از حکومت است، خود اصلاحی نظام است، هم در ساختار، هم رویکرد و هم رفتار؛ امری که همواره از سوی خیرخواهان گفته و پیشنهاد شده است ولی ظاهراً حتی نیاز به شنیده شدن آن احساس نمی شود چه رسد به عمل کردن آن."
🔹 دعوت نظام به "خوداصلاحی" از سوی رهبر جبهه اصلاحات لزوما به همان معنایی از "لزوم بازسازی انقلابی ساختارهای حکمرانی" که در ذهن ما چرخ می زند، نیست؛ اصلاح طلبانی چون او به دنبال استمرار پروژه لیبرالیته خود هستند که در دوم خرداد 76 آغاز شد و اکنون خواهان نهایت استفاده ابزاری از وضعیت پیش آمده کشور هستند.
🔸خاتمی در سخنرانی خود هیچ اشاره ای به سهم اصلاح طلبان در ناامیدی بخشی از مردم نمی کند در حالیکه بی شک بخش اعظم مشکلات کنونی کشور حاصل دوران ریاست جمهوری حسن روحانی می باشد که بدون بهره مندی از پایگاه اجتماعی خاص و با حمایت شخص خاتمی و نام مرحوم هاشمی توانست هشت سال کشور را معطل مذاکراتی بی حاصل نماید.
▫️ خاتمی در ادامه با بیان مواضعی نزدیک به مواضع رسمی نظام باز هم سعی می کند با تندروهای اغتشاشگر مرزبندی روشنی ترسیم کند و می گوید: "از سوی دیگر در جهان و فضایی به سر می بریم که وضع گریز ناپذیر #ارتباطات در آن زمینه بهره برداری سوء از نارضایتی ها و استفاده ابزاری از آن برای رسیدن به مقاصد شوم را آسان کرده است./ اعتراض گرچه با مرگ ناگوار خانم مهسا امینی دختر خانم کرد سنی آغاز شد ولی خوشبختانه در اثر هوشیاری مردم و برغم تلاش مذبوحانه ای که بخصوص از خارج هدایت می شد، اعتراض رنگ و بوی قومی و مذهبی نگرفت و صدای تجزیه طلبی که مورد خواست دشمنان است شنیده نشد."
🔹 و اما پیشنهاد مشخص خاتمی برای حفظ #سرمایه_اجتماعی نظام اینست که نسل جدید فهمیده شوند:
"نسل جدید که جهان ویژه خود را دارد سرمایه بزرگ امروز و فردای ما است. اگر نمی خواهیم یا نمی توانیم تقاضاهای او را برآورده کنیم دست کم ذهنیت، امید و اعتراض او را بفهمیم. فهمیدن گام نخست تفاهم و حرکت به سوی همدلی و اقناع متقابل است."
▫️✔️ #صدای_حوزه را بدون پارازیت بشنوید 👇
eitaa.com/joinchat/1467023382C72b81b3b57
📸 تصویری از "کیان پیرفلک" شهید ۹ ساله حمله تروریستی ایذه
چرا اینگونه جنایت می کنند؟!
✍ آنها می دانند که ایرانیان از چنین جنایت هایی استقبال نخواهند کرد اما فکر می کنند "انباشت اعتراضات پیشینی و ناامني های پسینی" به هر دلیلی که باشد می تواند منجر به افزایش #نارضایتی ها شود.
🔹 ناامنی های مستمر منجر به مطالبه #قاطعیت و اعمال قاطعیت منجر به موج #خونخواهی #آشوبگران خواهد شد، راه درست همین است که نظام می پوید، یعنی محاکمه #قاتلان و #محاربان از مسیر متقن قضایی!
🆔 @sedayehowzeh