✅ تفسیر حکمت ۱۳۱ نهج البلاغه ❓كجاى دنيا فريبنده است؟ 🍃🌸🍃🌸🍃🌸 ✅ اين كلام حكمت‌آميز كه درباره نقش مؤثر دنيا و مواهب آن براى رسيدن به #سعادت_اخروى بيان شده در زمانى امام ذكر فرمود كه «شنيد مردى به نكوهش دنيا زبان گشوده است». اين مرد اهل بصره و جنگ جمل بود، آن‌گونه كه بعضى گفته‌اند يا اهل كوفه كه برخى ديگر نوشته‌اند، تأثيرى در اصل سخن ندارد؛ ولى به نظر مى رسد كه امام عليه‌السلام احساس فرمود مرد رياكارى است و نكوهش او از دنيا نوعى اظهار قدس و تقواست بى آنكه صاحب قدس و تقوا باشد و به هر حال امام عليه‌السلام از اين موقعيت استفاده كرد تا درس بسيار مهمى را درباره دنيا و مواهب دنيوى به همگان بدهد. 🔺 اين كلام بسيار پربار و حكيمانه به دو بخش تقسيم مى شود: 1⃣ بخش اول درباره اين است كه وصف دنيا به فريب كار بودن توصيف بى‌دليلى است، زيرا اگر چشم #عبرت‌بين باشد نشانه‌هاى بی‌وفايى دنيا در همه جاى آن آشكار است. 👆🏻 مى‌فرمايد: «اى كسى كه نكوهش دنيا مى‌كنى (و دنيا را به خدعه و نيرنگ و فريبندگى متهم مى‌سازى) تو خودت تن به غرور دنيا داده‌اى و به باطل‌هاى آن فريفته شده‌اى... ✨ (عيب از توست نه از دنيا) ✨ 🔺 سپس مى‌افزايد: «آيا تو خود فريفته دنيا شده‌اى سپس دنيا را مذمت مى‌كنى (و گناه را به گردن آن مى‌افكنى؟) تو ادعا می‌كنى كه دنيا بر تو جرمى روا داشته يا دنيا چنين ادعايى بر تو دارد؟» 🔹 سپس امام عليه‌السلام از مظاهر بيداركننده دنيا به دو چيز كه در دسترس همگان است استدلال مى كند. ✅ نخست مى‌فرمايد: «چه زمانى دنيا تو را به خود مشغول ساخت يا كى تو را فريب داد؟ آيا به محلى كه پدرانت به خاك افتادند و پوسيدند تو را فريب داده يا به خوابگاه مادرانت در زير خاك؟» اشاره به اين كه اگر يك گام به سوى قبرستان بردارى و لحظه‌اى در كنار آن بايستى و بينديشى همه چيز بر تو ظاهر و آشكار مى‌شود؛ پدران و مادران و عزيزان، ديروز در ميان شما بودند و حيات و نشاطى داشتند ولى امروز، خاموش در زير خاك‌ها خفته و پوسيده‌اند. ❓ آيا همين يكى براى بيدار ساختن انسان كافى نيست؟! 👆🏻 و به گفته شاعر: بشكاف خاك را و ببين يك دم بى مهرى زمانه رسوا را آن گاه ✅ امام عليه‌السلام به صحنه‌هاى عبرت‌آميز ديگرى از بى‌اعتبارى و بی‌وفايى دنيا اشاره كرده مى‌فرمايد: «چقدر با دست خود به معالجه بيماران پرداختى و چقدر آنها را پرستارى كردى، درخواست شفا براى آنها مى‌كردى و از طبيبان، بيان راه درمان آنها را مى‌خواستى در آن روزهايى كه داروىِ تو به حال آنها سودى نداشت و گريه تو فايده‌اى نمى‌بخشيد، دلسوزى آميخته با ترس تو براى هيچ يك از آنها سودى نداشت و كوشش‌ها و كمك‌هايت براى آنها نتيجه‌اى نمى‌داد و با نيرويت دفاعى از آنها نكردى (و سرانجام با همه اين تلاش و كوشش‌ها مرگ گريبانشان را گرفت و به همه چيز پايان داد. 🔺 امام(عليه السلام) در اين گفتار شفاف و بسيار روشن صحنه‌هاى عبرت انگيز دنيا را به طرز بسيار آموزنده‌اى ترسيم فرموده و به پرستارانى اشاره مى‌كند كه حال بيمارشان روز به روز سخت.تر مى‌شود، گاه به دعا متوسل مى‌شوند، گاه به طبيب و دارو، گاه بيتابى مى‌كنند و دلسوزى و گاه سيلاب اشك از چشمشان سرازير مى شود؛ ولى هيچ كدام از آنها سودى نمى‌بخشد و بيمار در برابر چشمان اشك‌آلود آنها جان مى‌سپارد. 👆🏻 اينها امورى است كه بسيارى از مردم تجربه كرده‌اند و آنها كه تجربه نكرده‌اند از ديگران شنيده‌اند. آيا اين صحنه‌ها كافى نيست كه انسان به وسيله آن پى به بى‌اعتبارى و بی‌وفايى دنيا ببرد؟ در پايان اين بخش امام عليه السلام مى‌فرمايد: «و (بدين ترتيب) دنيا با اين نمونه‌ها وضع تو را نيز مجسم ساخته است و با قربانگاه‌هاى او (براى ديگران)، قربانگاه تو را» 🔺 اشاره به اين كه اين گورستان‌هايى كه در اطراف شهر و ديار توست و بيماران و بيمارستان‌هايى كه در جاى‌جاى وطن تو وجود دارند همه نشانه‌هايى از بى‌مهرى زمانه رسواست و جاى اين ندارد كه دنيا را با اين همه نشانه‌هاى بی‌وفايى، فريبنده و غافل‌كننده بپندارى. كدام فريبندگى و كدام فريب كارى... ❓ البته اين سؤال در اينجا پيش مى‌آيد كه در قرآن مجيد حيات دنيا به «سرگرمى و بازى» و «متاع غرور» و در روايات به نام «دارالغرور» معرفى شده است. 💠 امام عليه‌السلام در داستان خانه‌اى كه شريح قاضى خريدارى كرده بود (نامه سوم از بخش نامه ها) دنيا را به عنوان «دار الغرور» معرفى فرموده است. 🔺همچنين امام سجاد عليه‌السلام نيز در دعاى معروفش: «اللّهُمَّ ارْزُقْني التَّجافِىَ عَنْ دارِ الْغُرُورِ» دنيا را «دارالغرور» معرفى نموده اند. 👆🏻 در بعضى از احاديث ديگر هم دنيا را «دارالغرور» شناخته شده است. ❓ ممكن است بپرسيم اين تعبيرات چگونه با آنچه امام عليه‌السلام در كلام حكيمانه مورد بحث فرموده سازگار است؟ ✅ پاسخ اين سؤال روشن است؛ هرگاه نگاه به دنيا، نگاه #سطحى و #زودگذر باشد

✅ شرح حکمت ۱۷۴ نهج‌البلاغه...👇🏻👇🏻👇🏻 ✨ اشاره به این که راه رسیدن به #پیروزى در مقابل دشمنان سرسخت و نیرومند دو چیز است: 1⃣ آمادگى کامل 2⃣ خلوص نیت و توکل بر خدا. 🔺 هرگاه این دو با هم جمع شوند سرسخت‌ترین دشمنان را مى‌توان به وسیله آن به زانو درآورد. 🔸 قرآن مجید روى هر دو عامل تکیه کرده، در یک جا مى‌فرماید: «براى مقابله با آنها (=دشمنان)، هر چه در توان دارید از نیرو و... آماده سازید». 🔺در جاى دیگر مى فرماید: «هرگز سست نشوید! و غمگین نگردید; و شما برترید اگر #ایمان داشته باشید» ✨ مَنْ أَحَدَّ سِنَانَ الْغَضَبِ لِلَّهِ قَوِیَ عَلَى قَتْلِ أَشِدَّاءِ الْبَاطِلِ✨ 👇🏻👇🏻👇🏻 1⃣ منظور از «غضب» در این گفتار حکیمانه امام(علیه السلام) خشم‌هاى زودگذر بى‌دلیل نیست بلکه منظور #قوت_اراده و #تصمیم_جدى براى #مبارزه با دشمن آن هم براى #خدا، #تقویت_آیین و #دفاع از #بندگان اوست. 2⃣ تعبیر به «اَشدّاءِ الْباطل» #سردمداران و #نیرومندان آنهاست. 3⃣ تعبیر به «قتل» اشاره به هر نوع #پیروزى بر آنها و خاموش کردن و از بین بردن #نفوذ آنها در جوامع بشرى است. 🔹 غضب و خشم غالبا #نکوهیده است، زیرا در آن حالت، انسان از مرز #حق بیرون مى‌رود و دست به کارهایى مى‌زند که سبب #پشیمانى در عمر مى‌شود، ازاین رو در روایات اسلامى از امام صادق(علیه السلام) آمده است: «الْغَضَبُ مِفْتاحُ کُلُّ شَرٍّ». 🔺 ولى گاه به سبب کارهاى خلافى که انجام مى‌شود: 👇🏻👇🏻👇🏻 ❌ آشکار شدن منکرات ❌ غصب حقوق ضعیفان ❌ تعرض به نوامیس مردم ❌ ایجاد ناامنى در جامعه اسلامى ❌ و غلبه هوا و هوس بر اجتماع 🔺 در چنین شرایطى انسانِ مؤمن، بیدار و غیور، #خشمگین مى‌شود; نه خشمى #زودگذر، بلکه خشمى #عمیق و براى #خدا 🔺 و مى‌دانیم در حالت خشم تمام نیروهاى انسان بسیج مى‌گردند و گاه یک انسان معمولى قدرت چندین نفر را پیدا مى‌کند و آمادگى براى مبارزه با باطل حاصل مى‌شود. به همین دلیل قرآن‌مجید خشمگین شدن موسى بعد از بازگشت از کوه طور و مشاهده گوساله پرستى بنى‌اسرائیل را به شکلى مثبت و کارى صحیح بیان کرده است. 🔺 آنجا که مى‌فرماید: «موسى خشمگین و اندوهناک به سوى قوم خود بازگشت و گفت: اى قوم من! مگر پروردگارتان وعده نیکویى به شما نداد؟! آیا مدّت (جدایى من از) شما به طول انجامید، یا مى‌خواستید غضب پروردگارتان بر شما نازل شود که از وعده من تخلّف کردید؟!». 🔺 در آیه آخر سوره «فتح» نیز درباره مؤمنان راستین تعبیر به (أَشِدَّآءُ عَلَى الْکُفَّارِ) شده است. 💠 در حدیثى نیز که علامه مجلسى(رحمه الله) در بحارالانوار آورده مى‌خوانیم: هنگامى که امیرمؤمنان على(علیه السلام) درباره اموال غنایم، نسبت به بعضى از جنگجویان سختگیرى کرد گروهى از آن حضرت شاکى بودند. پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله)دستور داد منادى در میان مردم ندا دهد و بگوید: «اى مردم زبان شکایت را از على‌ابن‌ابى‌طالب بردارید، چرا که او درباره‌ی اوامر الهى سختگیر است و سازش کارى در دینش را مجاز نمى‌شمرد». مردمى که این سخن شنیدند لب از شکایت فرو بستند و دانستند این گونه سختگیرى‌ها مطلوب خدا و پیغمبر(صلى الله علیه وآله) است. 💠 در حدیث مشهورى نیز مى‌خوانیم که پیغمبر (صلى الله علیه وآله) روزى از مردم سؤال کرد: «کدام یک از دستگیره‌هاى ایمان محکم‌تر است؟» جمعى گفتند: خدا و رسولش آگاه‌ترند; بعضى نماز، برخى دیگر زکات، عده‌اى روزه، گروهى حج و عمره و جمعى دیگر جهاد را ذکر کردند. پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) فرمود: «آنچه را گفتید داراى فضیلت است ولى پاسخ من نیست (سپس فرمود:) محکم ترین دستگیره هاى ایمان #حبُّ_فى_الله و #بغض_فى_الله و #دوست‌داشتن_اولیاء_الله و #بیزارى_از_دشمنان_خداست». 🔸این سخن را با حدیثى که علامه مجلسى در بحارالانوار آورده است پایان مى‌دهیم او مى‌گوید: در روایتى آمده است که خداى متعال به موسى(علیه السلام)گفت: «آیا هرگز براى من کارى انجام داده‌اى؟ موسى عرض کرد: براى تو نماز خوانده‌ام، روزه گرفته‌ام و صدقه داده‌ام. خداوند متعال به او فرمود: اما نماز براى تو نشانه ایمان است و روزه سپرى سپر آتش و انفاق سایه‌اى در محشر و ذکر خدا نور است کدام عمل را براى من بجا آورده‌اى اى موسى! عرض کرد: خداوندا! خودت مرا در این مورد راهنمایى فرما. فرمود: آیا کسى را براى من دوست داشته‌اى و براى من کسى را دشمن داشته‌اى؟ در اینجا بود که موسى(علیه السلام) دانست #بهترین اعمال، #دوستى_براى_خدا و #دشمنى_براى_خداست». @syed213