✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️ امام علی (ع) در خطبه ۱۶۷ نهج البلاغه، درباره آماده شدن برای مرگ چه هشداری می دهد؟
🔹 #امام_علی (ع) در بخشی از خطبه ۱۶۷ #نهج_البلاغه، مخاطبان خود را به مسئله #پايان_عمر كه براى همه رخ خواهد داد توجّه مى دهد و مى فرمايد: «بَادِرُوا أَمْرَ الْعَامَّةِ وَ خَاصَّةَ أَحَدِكُمْ وَ هُوَ الْمَوْتُ، فَإِنَّ النَّاسَ أَمَامَكُمْ، وَ إِنَّ السَّاعَةَ تَحْدُوكُمْ مِنْ خَلْفِكُمْ؛ به سوى آن امر عمومى و خصوصى، يعنى #مرگ، مبادرت ورزيد [و براى آن آماده شويد]؛ چرا كه [گروهى از] مردم، پيش از شما رفتند و #قيامت از پشت سر، شما را بانگ مى زند [و به پيش مى راند]». منظور از امر عمومى و خصوصى، همان #مرگ است؛ زيرا اگر به كلّ جامعه انسانى نگاه كنيم، مرگ در سرنوشت همه آنها رقم زده شده است، بنابراين جنبه عمومى دارد و اگر تنها به خودمان بنگريم، باز مرگ را در پايان عمر حاضر مى بينيم، بنابراين جنبه خصوصى دارد، و با توجّه به تفسيرى كه امام (ع) فرموده، جمله «وَ هُوَ الْمَوْتُ» [۱] ترديدى در اين تفسير باقى نمى ماند؛ و شگفت آور است كه چگونه بعضى از مفسّرانِ «نهج البلاغه» جمله «بَادِرُوا أَمْرَ الْعَامَّةِ» را به معناى اصلاح امور جامعه تفسير كرده اند.
🔹جمله هاى بعد نيز نشان مى دهد كه آنچه در اين عبارت آمده مربوط به مرگ و پايان زندگى است، نه اصلاح جامعه انسانى، كه آن مقوله ديگرى است. آرى، دو دليل بر حقانيت مرگ ـ كه يك قانون عمومى است - وجود دارد: ۱) نخست اينكه با چشم خود گروهى را مى بينيم، كه پيش از ما بار اين سفر را مى بندند و در جلوى اين قافله به حركت در مى آيند. جسد بى جان آنها را بر دوش مى گيريم و به قبرستان مى بريم و به خاك مى سپاريم و باز مى گرديم. آيا ميان ما و آنها تفاوتى است كه آنها بروند و ما بمانيم؟!! ۲) ديگر اينكه نشانه هاى حركت به سوى پايان زندگى، در وجود همه ما يكى بعد از ديگرى آشكار مى شود: آثار پيرى، موهاى سفيد و ناتوانى اعضا، تمام اينها نشانه آن است كه #قيامت از پشتِ سر، ما را می خواند. با اين دو دليل روشن، آيا هيچ عاقلى احتمال مى دهد كه از اين قانون استثنا شود؟! سپس امام (ع) به نتيجه گيرى مهمّى مى پردازد.
🔹حضرت مى فرمايد: «تَخَفَّفُوا تَلْحَقُوا، فَإِنَّمَا يُنْتَظَرُ بِأَوَّلِكُمْ آخِرُكُمْ؛ [حال كه چنين است] سبكبار شويد تا به قافله برسيد؛ چرا كه پيشينيان را در انتظار رسيدن بازماندگان نگه داشته اند [تا همه در يك زمان محشور شوند]». آرى، #سفر_آخرت، سفرى است بسيار پر فراز و نشيب و داراى گردنه هاى صعب العبور؛ تنها #سبكباران مى توانند از اين راه بگذرند؛ همان كسانى كه در زندگى دنيا به حداقل قناعت كردند و از ثروت اندوزى و زندگى پر زرق و برق و سرشار از تجملات چشم پوشیدند؛ همچون مسافری که حداقل آب و غذای لازم را برای سفر با خود می برد و از فراز و نشیب ها به آسانی می گذرد؛ نه همچون كسانى كه بر اثر خيالات خام، بارهاى سنگينى بر دوش گرفته اند كه در همان گردنه اوّل و دوّم مى مانند و از قافله جدا مى شوند و تلف مى گردند. مرحوم سيّد رضى چند جمله اخير را با مختصر تفاوتى در خطبه ۲۱ نقل كرده و در توضيح آن تصريح كرده كه جمله «تَخَفَّفُوا تَلْحَقُوا»؛ (سبكبار شويد تا به قافله برسيد) كلامى است كه از آن كوتاه تر و پربارتر يافت نمى شود، كلامى كه روح تشنگان طالب حكمت را سيراب مى كند و مهم ترين درس زندگى را به انسان مى دهد.
پی نوشت:
[۱] توجّه داشته باشيد ضمير «هو» مذكّر است و به «امر» بر مى گردد و بنابراين «خاصّة» بايد مجرور باشد؛ نه مفتوح آنچنان كه در متن مذكور آمده است.
📕پيام امام اميرالمؤمنين (ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلاميه، چ اول، ج ۶، ص ۴۳۴
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم (بخش آئین رحمت)
#امام_علی #نهج_البلاغه #مرگ #عمر #آخرت
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️امام علی (علیه السلام) درباره طولانی بودن سفر آخرت و لزوم تهیه «زاد و توشه» چه فرموده است؟ (بخش اول)
🔹 #امام_علی (علیه السلام) در بخشی از نامه ۳۱ #نهج_البلاغه که خطاب به #امام_حسن (علیه السلام) نوشته شده، به «طولانى بودن #سفر_آخرت و نياز شديد به تهيه زاد و #توشه» براى اين سفر از #طاعات و #كارهاى_خير، به ويژه انفاق در راه خدا اشاره كرده است. نخست ميفرمايد: «وَ اعْلَمْ أَنَّ أَمَامَكَ طَرِيقاً ذَا مَشَقَّةٍ بَعِيدَةٍ وَ أَهْوَالٍ شَدِيدَةٍ»؛ ([فرزندم!] بدان راهى بس #طولانى و پر مشقت در پيش دارى). پيمودن راههاى دنيا، هرچند طولانى و مشقت بار باشد، در برابر #راه_آخرت سهل و آسان است.
🔹#راه_آخرت بسيار پر پيچ و خم و از گردنه هاى صعب العبور #فضايل_اخلاقى و مبارزه با #هواهاى_نفسانى میگذرد، و گاه پيمودن يكى از آنها سالها وقت مى طلبد. حضرت بعد از اين هشدار، لزوم تهيه زاد و #توشه براى اين سفر را گوشزد میكند؛ لذا ميفرمايد: «وَ أَنَّهُ لَا غِنَى بِكَ فِيهِ عَنْ حُسْنِ الْإِرْتِيَادِ، وَ قَدْرِ بَلَاغِكَ مِنَ الزَّادِ، مَعَ خِفَّةِ الظَّهْرِ»؛ (در اين راه [پر خوف و خطر] از كوشش و #تلاش_صحيح و فراوان و #توشه_كافى كه تو را به مقصد برساند بى نياز نيستى؛ به علاوه بايد در اين راه سبكبار باشى [تا بتوانى به مقصد برسى]).
🔹اساس اين زاد و توشه همان است كه در #قرآن_مجيد آمده است؛ آنجا كه ميفرمايد: «وَ تَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزّادِ التَّقْوَى» [۱] (و زاد و #توشه تهيه كنيد، و بهترين زاد و توشه #تقوا و پرهيزكارى است). تعبير به «حُسْنِ الْإِرْتِيَادِ» با توجّه به اينكه #ارتياد به معناى طلب كردن است، مفهومش حسن طلب يا به عبارت ديگر تدبير و #مديريت_صحيح در طريقه تهيه زاد و توشه براى #سفر_آخرت است. تعبير به «خِفَّةِ الظَّهْرِ»؛ (سبك بودن پشت) اشاره به چيزى است كه در «قرآن مجيد» آمده مى فرمايد: «وَ لَيَحْمِلُنَّ أَثْقالَهُمْ وَ أَثْقالاً مَّعَ أَثْقالِهِم» [۲] (آنها بار سنگين [گناهان] خويش را بر دوش مى كشند و [همچنين] بارهاى سنگين ديگرى را اضافه بر بارهاى سنگين خود).
🔹#اميرالمؤمنين (عليه السلام) به فرزندش ميفرمايد كه هرگز مانند آنان نباشد و تا میتواند پشت خود را از اين بار سبك گرداند. در خطبه ۲۱ #نهج_البلاغه نیز، اين عبارتِ بسيار كوتاه و پر معنا آمده است: «تَخَفَّفُوا تَلْحَقُوا» (#سبكبار باشيد تا به قافله برسيد). در زمان هاى گذشته كه قافله ها به راه مى افتادند و به گردنه هاى صعب العبور میرسيدند، گرانباران وا مى ماندند و چون قافله نمیتوانست به جهت رسيدن آنها توقف كند، به مسير خود ادامه مى داد و آنها تنها در بيابان مى ماندند و طعمه خوبى براى دزدان و گرگان بيابان بودند.
🔹#امام (علیه السلام) پس از اين مقدمه كوتاه و پر معنا مسائل مالى و #انفاقِفىسبيلالله را - كه از مهمترين زاد و توشه هاى قيامت است - عنوان مى كند و مى فرمايد: «فَلَا تَحْمِلَنَّ عَلَى ظَهْرِكَ فَوْقَ طَاقَتِكَ، فَيَكُونَ ثِقْلُ ذَلِكَ وَبَالًا عَلَيْكَ» (بنابراين بيش از حدِ توانت مسئوليت #اموال_دنيا را بر دوش مگير؛ زيرا سنگينى آن مايه مشقّت و وبال تو خواهد بود). اشاره به اينكه آنقدر ذخيره كن كه براى نياز تو كافى باشد و بتوانى فرداى #قيامت پاسخگوى آن باشى، وگرنه همچون بار سنگينى بر دوش تو خواهد بود، بارى كه از آن استفاده نمى كنى و فقط رنج آن را مى كشى.
🔹سپس حضرت با تعبير جالبى دعوت به #انفاق فى سبيل الله مى كند و مى فرمايد: «وَ إِذَا وَجَدْتَ مِنْ أَهْلِ الْفَاقَةِ مَنْ يَحْمِلُ لَكَ زَادَكَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ، فَيُوَافِيكَ بِهِ غَداً حَيْثُ تَحْتَاجُ إِلَيْهِ فَاغْتَنِمْهُ وَ حَمِّلْهُ إِيَّاهُ، وَ أَكْثِرْ مِنْ تَزْوِيدِهِ وَ أَنْتَ قَادِرٌ عَلَيْهِ» (هرگاه در زمانى كه قدرت دارى، #نيازمندى را يافتى كه میتواند زاد و #توشه تو را براى روز #رستاخيز به دوش گيرد، و فردا كه به آن نيازمند میشوى به تو بازپس گرداند، آن را #غنيمت بشمار و [هر چه زودتر] و بيشتر اين زاد و توشه را بر دوش او بگذار). آنگاه مى افزايد: «فَلَعَلَّكَ تَطْلُبُهُ فَلَا تَجِدُهُ» (زيرا ممكن است روزى در جستجوى چنين شخصى برآيى و پيدايش نكنى). #ادامه_دارد...
پی نوشتها؛
[۱] سوره بقره آيه ۱۹۷
[۲] سوره عنكبوت آيه ۱۳
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#آخرت #قیامت #توشه #تقوا
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️امام علی (علیه السلام) درباره طولانی بودن سفر آخرت و لزوم تهیه «زاد و توشه» چه فرموده است؟ (بخش دوم و پایانی)
🔸 #امام_علی (عليه السلام) در بخشی از نامه ۳۱ #نهج_البلاغه که خطاب به #امام_حسن (علیه السلام) نوشته شده، به «طولانى بودن #سفر_آخرت و نياز شديد به تهيه زاد و #توشه» براى اين سفر از طاعات و كارهاى خير به ويژه انفاق در راه خدا اشاره كرده است.
🔹 #اميرالمؤمنين (عليه السلام) در قسمت دیگری از وصيّتنامه براى تشويق به #انفاق در راه خدا از تعبير ديگرى استفاده كرده مى فرمايد: «وَ اغْتَنِمْ مَنِ اسْتَقْرَضَكَ فِي حَالِ غِنَاكَ لِيَجْعَلَ قَضَاءَهُ لَكَ فِي يَوْمِ عُسْرَتِكَ» ([و همچنين] اگر كسى را پيدا كنى كه در حال غنی و #بىنيازيت، از تو #وام بگيرد و اداى آن را براى روز سختى و تنگدستى تو بگذارد، آن را #غنيمنت بشمار). حاصل اينكه #انسان_عاقل و هوشيار بايد از وجود دو كس بهره بگيرد: كسى كه داوطلبانه و رايگان بار سنگين توشه انسان را بر دوش مى گيرد و با شادى و خوشحالى آن را به مقصد مى رساند، و ديگر كسى كه در هنگام #بىنيازى انسان به مال، بخشى از #اموال او را #وام مى گيرد و در آن زمان كه شديداً به آن نيازمند است بازپس مى دهد.
🔹آرى چنين است حال كسانى كه در راه خدا #انفاق مى كنند و تعبيرى جالب تر و زيباتر از اين پيدا نمى شود. تعبير دوم برگرفته از #قرآن_مجيد است، آنجا كه مى فرمايد: «مَنْ ذَا الَّذی يُقْرِضُ اللهَ قَرْضاً حَسَناً فَيُضاعِفَهُ لَهُ أَضْعافاً كَثيرَة» [۱] (كيست كه به خدا #قرض_نيكويى دهد، [و بدون منت، انفاق كند]، تا #خداوند آن را براى او، #چندين_برابر كند؟). البتّه آيه مسئله #وام_دادن را با نكته اضافه اى بيان مى دارد، و آن اينكه خداوند وامى را كه از بندگانش مى گيرد، دو چندان يا #چند_برابر به آنها باز پس مى دهد. تعبير اوّل را هم احتمالا بتوان از آيات شريفه «سوره بلد» استنباط كرد، آنجا كه مى فرمايد: «فَلاَ اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ - وَ ما أَدْراكَ مَا الْعَقَبَةُ - فَكُّ رَقَبَة - أَوْ إِطْعامٌ فِى يَوْم ذِى مَسْغَبَة». [۲]
🔹شايان توجّه است كه مرحوم صدوق در «کتاب علل الشرايع»، روايت جالبى متناسب با وصيّتنامه بالا نقل مى كند كه «سفيان بن عُيَيْنَه» مى گويد: زُهرى (يكى از تابعين معروف) در شبى سرد و بارانى #امام_سجاد (عليه السلام) را ديد كه آرد بر دوش خود حمل مى كند؛ عرض كرد: يابن رسول الله اين چيست؟ فرمود: «أُرِيدُ سَفَراً أُعِدُّ لَهُ زَاداً أَحْمِلُهُ إِلَى مَوْضِع حَرِيز»؛ (سفرى در پيش دارم كه زاد و #توشه آن را به جاى مطمئنى نقل مى كنم)؛ زُهرى گفت: غلام من در خدمت شماست آن را براى شما حمل مى كند؛ حضرت قبول نكرد، زُهرى گفت: من خودم آن را بر دوش حمل مى كنم، شما والامقام تر از آنید كه بخواهید چنين بارى را بر دوش حمل كنید.
🔹#امام_سجاد (علیه السلام) فرمود: «لَكِنِّی لاَ أَرْفَعُ نَفْسِی عَمَّا يُنْجِينِی فِي سَفَرِی وَ يُحْسِنُ وُرُودِي عَلَى مَا أَرِدُ عَلَيْهِ أَسْأَلُكَ بِحَقِّ اللهِ لَمَّا مَضَيْتَ لِحَاجَتِكَ وَ تَرَكْتَنِي» (لكن من خودم را والاتر از آن نمى دانم كه آنچه مرا در سفرم نجات مى بخشد و ورودم را بر آنچه مى خواهم نيكو مى سازد بر دوش حمل كنم. تو را به خدا سوگند مى دهم به دنبال كار خود بروى و مرا به حال خود رها سازى). زُهرى به دنبال كار خود رفت بعد از چند روز حضرت را ديد، عرض كرد: اثرى از سفرى كه فرموديد نمى بينم، امام (عليه السلام) فرمود: «بَلَى يَا زُهْرِيُّ لَيْسَ مَا ظَنَنْتَ وَ لَكِنَّهُ الْمَوْتُ وَ لَهُ كُنْتُ أَسْتَعِدُّ إِنَّمَا الاْسْتِعْدَادُ لِلْمَوْتِ تَجَنُّبُ الْحَرَامِ وَ بَذْلُ النَّدَى وَ الْخَيْرِ» [۳] (آن سفرى كه تو گمان كردى نيست، منظورم #سفر_آخرت است، و من براى آن آماده مى شوم، و آماده شدن براى اين سفر با پرهيز از حرام و #انفاق در راه هاى خير حاصل مى شود).
پی نوشتها؛
[۱] سوره بقره، آيه ۲۴۵
[۲] سوره بلد، آيات ۱۱ الی ۱۴؛ ترجمه: «ولى او از آن گردنه مهمّ نگذشت! - و تو نمی دانى آن گردنه چيست! - آزادكردن برده اى - يا غذا دادن در روز گرسنگى».
[۳] علل الشرائع، ابن بابويه، كتابفروشى داورى، قم، چ اول، ج ۱، ص ۲۳۱، باب ۱۶۵
📕پيام امام اميرالمؤمنين (ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلامية، چ اول، ج ۹، ص ۵۷۲
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#آخرت #توشه #تقوا #انفاق
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد